Κυριακή 28 Ιανουαρίου 2018

Το μουσικό δρώμενο του Θανάση Γκαϊφύλλια στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών


Την Τρίτη 6 Φεβρουαρίου 2018 και ώρα 19:00, θα πραγματοποιηθεί στο "Μέγαρο Μουσικής Αθηνών" και συγκεκριμένα στην "Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος", μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εκδήλωση. Διάλεξη με θέμα τα μνημεία της Θράκης από τον αρχαιολόγο Διαμαντή Τριαντάφυλλος & Μουσικό οδοιπορικό στην ανθρωπογεωγραφία της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης με τον τραγουδοποιό Θανάση Γκαϊφύλλια και την εξαιρετική ομάδα μουσικών και ερμηνευτών που τον πλαισιώνουν.


Το Σωματείο "Διάζωμα" στο πλαίσιο της δυναμικής και πολυετούς συνεργασίας του με το "Μέγαρο Μουσικής Αθηνών" εγκαινιάζει τον κύκλο ομιλιών "Λεωφόροι Ανάπτυξης και Πολιτισμού", με πρώτο σταθμό τα μνημεία και τη μουσική ανθρωπογεωγραφία της Βορειοανατολικής Ελλάδας.  Η διάλεξη με ομιλητή τον Επίτιμο Έφορο Αρχαιοτήτων Διαμαντή Στ. Τριαντάφυλλο έχει ως θέμα την πολιτιστική διαδρομή "Via Egnatia": "Ταξιδεύοντας με άμαξα πολυτελείας (Carpentum) στην Αρχαία Εγνατία Οδό, από τον Τόπειρο του Νέστου ως τη Δύνη και την Πλωτινούπολη του Έβρου, θα ανακαλύψουμε τα μνημεία της Θράκης". 

Μετά την ομιλία, θα ακολουθήσει το μουσικό δρώμενο του μουσικοσυνθέτη, στιχουργού και ερμηνευτή Θανάση Γκαϊφύλλια, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το Σεπτέμβριο του 2017 στο Αρχαίο Θέατρο Μαρώνειας. Μαζί του, η Λία Τζιαμπάζη, ο Γιώργος Φραντζολάς, ο Τάσος Καπζάλας, ο Βασίλης Ευφροσυνίδης, ο Δημήτρης Ευφροσυνίδης και ο Χαλήλ Μουσταφά.

Προλογίζει ο Πρόεδρος του Σωματείου "Διάζωμα" Σταύρος Μπένος. 

Η είσοδος στην ομιλία και στο μουσικό δρώμενο είναι ελεύθερη με δελτία προτεραιότητας (έναρξη διανομής: 17:30).

Η εκδήλωση θα μεταδοθεί απευθείας μέσω διαδικτύου από τον ιστότοπο (https://diavlos.grnet.gr/event/e1010) της υπηρεσίας Δίαυλος του Εθνικού Δικτύου Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΔΕΤ) και θα είναι ανοιχτή σε όλους. Η παρακολούθηση της μετάδοσης θα είναι εφικτή και μέσω της ιστοσελίδας του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (http://www.megaron.gr/default.asp?pid=5&la=1&evID=3954)

Για περισσότερες πληροφορίες:
2107282333

Παρασκευή 26 Ιανουαρίου 2018

Νέα βιβλία από τις Εκδόσεις Πατάκη


Παρακάτω σας παρουσιάζουμε (εξώφυλλα και περιγραφή), ορισμένα καινούργια βιβλία (2017-2018) που κυκλοφορούν από τις "Εκδόσεις Πατάκη", τον εκδοτικό οίκο που από το 1974 έως σήμερα, προσφέρει τα μέγιστα στο αναγνωστικό κοινό και τον πολιτισμό. Για περισσότερα εδώ: http://www.patakis.gr/

1. Μίμης Ανδρουλάκης, Σαλός Θεού - Ο Μυστικός Μίκης


Ο ιλιγγιώδης στροβιλισµός του Μίκη Θεοδωράκη –µουσικός, πολιτικός, ερωτικός, παιγνιώδης– οδηγεί τον αναγνώστη σε εκατό ζωές, στο πανόραµα διακοσίων χρόνων, σε εννιά κεφάλαια: Το Γαλάζιο Κορίτσι του Μπουένος Άιρες, Το Γαλάζιο Βαγόνι στο Μεγάλο Κόκκινο Τρένο, Σαν Δυτικός Άνεµος: Από την Τυφλή στη Γαλάζια Οπτασία, Ο Άνθρωπος που ήθελε να γίνει Μπετόβεν συν Βοναπάρτης, Ο Σωσίας σε 33 παραλλαγές, Το Πλοίο Φάντασµα ή Ο Ιπτάµενος Κρητικός, «Πυροβολήστε τα Ρολόγια»: Η Ανάληψις, Στις Συµπληγάδες: «Ανδρέα µου!» «Κώστα µου!», Ο Θεραπευτής: Οι Ερινύες Ευµενίδες.  Ο Σαλός Θεού συναντιέται, µέσα από χαραµάδες του χρόνου, µε τον Μπετόβεν και τον Βάγκνερ, τον Σοστακόβιτς και τον Δηµήτρη Μητρόπουλο, τον Μάνο Χατζιδάκι και τον Ιάνη Ξενάκη, τον Βασίλη Τσιτσάνη – ανταλλάσσουν τα απόκρυφα του βίου και του έργου τους. Ανασηκώνει το πέπλο της Ίσιδος από τις γυναίκες της ζωής του, µοιράζεται µαζί τους την αθανασία. Ζωντανεύει άγνωστες στιγµές µε τους Λένιν, Στάλιν, Τίτο, Τσε, Φιντέλ, Μιτεράν, καθώς και µε τον Κωνσταντίνο Καραµανλή, τον Ανδρέα Παπανδρέου, τον Κώστα Μητσοτάκη, τον Χαρίλαο Φλωράκη, τον Λεωνίδα Κύρκο, τον Αλέξη Τσίπρα και δεκάδες άλλες προσωπικότητες. Στη δίνη του κυκλώνα Μίκης, µε την πένα στενού του φίλου επί δεκαετίες, ο χρόνος µεταβάλλεται και δεν έχει νόηµα να διακρίνουµε ζωντανούς και πεθαµένους.   

«Ο Μίμης, δεμένος πολύτροπα μαζί μου από την εφηβεία του, με βλέπει πάντα σαν ανοιχτό βιβλίο –o Εσταυρωμένος Διόνυσος– και συμπληρώνει τις δικές του σελίδες με τη δύναμη της γνώσης και της κρητικής του φαντασίας. Ένας ονειρευόμενος “Πυλάδης” εισδύει στα όνειρα και τις ουτοπίες του δικού του “Ορέστη”. Τον ευχαριστώ για την πρόκληση και την καινοτομία του έργου Ο Mυστικός Μίκης». Μίκης Θεοδωράκης


2. Γιώργος Θ. Μαυρογορδάτος - Μετά το 1922, η παράταση του διχασμού 


Το βιβλίο αυτό αποτελεί συνέχεια εκείνου με τον τίτλο 1915: Ο Εθνικός Διχασμός και καλύπτει την περίοδο του Μεσοπολέμου, μέχρι το 1940. Παρά τη Μικρασιατική Καταστροφή, ο Διχασμός δεν ξεπεράστηκε. Συνεχίστηκε προπαντός ως κρίση εθνικής ολοκλήρωσης, μέσα πλέον στα όρια του κράτους, με τρία μέτωπα σύγκρουσης: μεταξύ προσφύγων και γηγενών, μεταξύ Ελλήνων Ορθοδόξων και εθνικών ή θρησκευτικών μειονοτήτων, μεταξύ Νέων Χωρών και Παλαιάς Ελλάδας. Συνεχίστηκε επίσης ως οιονεί θρησκευτικό σχίσμα μεταξύ των πιστών του Βενιζέλου και εκείνων του νεκρού βασιλέα Κωνσταντίνου. Εξακολούθησε να έχει και ταξικές διαστάσεις, αλλά με σημαντικές ανακατατάξεις. Τέλος, ο Εθνικός Διχασμός ως εμφύλιος πόλεμος αναζωπυρώθηκε από την εκτέλεση των Έξι και υποτροπίασε με το Κίνημα του 1935. Το βιβλίο διαψεύδει την εικόνα της στασιμότητας που καλλιεργείται σήμερα. Δεν ήσαν «πάντα έτσι» οι Νεοέλληνες και το κράτος τους, όπως λέγεται συχνά. Υπήρξαν στιγμές και εκτός πολέμων που στάθηκαν ικανοί για μεγάλα έργα, που αξιοποίησαν στο έπακρο εξωτερικά δάνεια και ξένη βοήθεια. Το βιβλίο διαψεύδει επίσης την εντύπωση της «κυκλικότητας» που καλλιεργείται σήμερα. Επίκαιρη είναι και η ανάδειξη των αδιεξόδων που συνεπάγεται στη δύση της η χαρισματική ηγεσία, μετά τα «θαύματα» που κατόρθωσε στην ακμή της.

3. Βλάσης Αγτζίδης - Εμείς και το Ισλάμ 


Η επανεμφάνιση των θρησκευτικών πολέμων, η ισχυροποίηση του ισλαμικού κόσμου και η εξάπλωση της ισλαμιστικής τρομοκρατίας κάνουν και πάλι επίκαιρη την αναζήτηση των αιτίων που ωθούν τον σύγχρονο άνθρωπο να αναζητά την καταφυγή στο μεταφυσικό. Η ανάπτυξη μιας αυτόνομης έρευνας για το φαινόμενο καθ’ εαυτό έχει μεγάλη σημασία, εφόσον οι ελληνορθόδοξοι πληθυσμοί υπήρξαν από τους πρώτους που συναντήθηκαν με το Ισλάμ κατά την έξοδό του από την Αραβική Χερσόνησο. Επιπλέον, η σύγχρονη Ελλάδα συνεχίζει να βρίσκεται στο σύνορο των δύο κόσμων, έστω και αν τα όρια δεν είναι συμπαγή και αδιάβατα.  Η παρούσα μελέτη εστιάζει στην πρώτη αραβική περίοδο του Ισλάμ. Παράλληλα διερευνώνται οι συνθήκες εντός των οποίων αναπτύχθηκε το εξτρεμιστικό Ισλάμ και επανεμφανίστηκε η έννοια του Ιερού Πολέμου (τζιχάντ). Ορίζεται επίσης το σύστημα αναφοράς, το «εμείς», μέσω του οποίου προσεγγίζεται το ισλαμικό φαινόμενο. Παρουσιάζονται οι παράγοντες που συνέβαλαν στη διαμόρφωση του νέου ελληνισμού, καθώς και η μορφή και οι τρόποι σύνθεσης της ταυτότητάς του.  Στη συνέχεια παρουσιάζεται η ιστορία του Ισλάμ από την εμφάνισή του στις ερήμους της Αραβίας. Παρακολουθείται η ανάπτυξη της νέας θρησκείας, η σχέση της και οι διαφορές της με τις άλλες μονοθεϊστικές θρησκείες. Παρατίθενται οι βασικές της απόψεις, οι μηχανισμοί διάδοσης, η επεκτατική πολιτική των πρώτων χαλιφών, καθώς και η πολύμορφη συνάντηση του ελληνισμού με τον ισλαμικό κόσμο. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στο Εμιράτο της Κρήτης, ένα ιδιαίτερο αραβικό κράτος του 9ου-10ου αιώνα μ.Χ. Στο τέλος παρουσιάζεται η μεγάλη σύγκρουση του Ισλάμ με τη Δύση, όπως αποτυπώθηκε με τον μουσουλμανικό Ιερό Πόλεμο και τις χριστιανικές Σταυροφορίες.

4. Ισίδωρος Ζουργός - Λίγες και μία νύχτες


Την άνοιξη του 1909, ο έκπτωτος σουλτάνος Αβδούλ Χαµίτ ο Β΄ εξορίζεται στη Θεσσαλονίκη και µένει έγκλειστος σε µια εντυπωσιακή έπαυλη. Εκεί, σύµφωνα µε το µυθιστόρηµα, θα διηγείται για λίγες νύχτες σ’ ένα µικρό κορίτσι τη ζωή του. Ένα εντεκάχρονο όµως αγόρι κρυφακούει… Εβδοµήντα χρόνια μετά, θα υπάρχει ακόµη µια νύχτα, µάλλον µια ζωή ολόκληρη σε µία µόνο νύχτα. Άλλωστε στον 20ό αιώνα αργούσε συχνά να ξηµερώσει.  Το Λίγες και µία νύχτες, µε άξονα την ερωτική ιστορία που φωλιάζει στην καρδιά της αφήγησης, εξιστορεί µια περιπέτεια για το κυνήγι του πλούτου και την αναζήτηση της ευτυχίας. Το βιβλίο αναπλάθει µια µαγευτική συνοικία έξω από τα τείχη της Θεσσαλονίκης, αυτή των Εξοχών, που έσβησε για πάντα. Είναι ακόµη µια γραφή για τα σπίτια, φτωχικά και πλούσια, για το µέσα και το έξω τους, για τους τοίχους και τα έπιπλα όπου υφαίνονται οι ανάσες ζώντων και τεθνεώτων. Το Λίγες και µία νύχτες εµπεριέχει ακόµη κατά κάποιον τρόπο τον σχολιασµό του, διερωτάται πίσω από την κουίντα για τα άγονα χωράφια της γραφής, τα εργαστήριά της, τις αστοχίες και τα πάθη της, είναι µε άλλα λόγια το κοίταγµα του ίδιου του µυθιστορήµατος στον καθρέφτη. Πέρα όµως και πάνω απ’ όλα είναι ένα βιβλίο για την ανήκεστο βλάβη της ύπαρξης, αυτήν που προκάλεσε ο πιο δηµεγέρτης αιώνας, ο εικοστός.

5. Θανάσης Χειμωνάς - Παραφροσύνη


Ο Ανδρέας είναι ένας ελπιδοφόρος δοκιμιογράφος που πιστεύει ότι η ενεργός συμμετοχή του στην πολιτική θα μπορέσει να ξαναδώσει στο κόμμα της Πράσινης Θύελλας τη χαμένη του ιδεολογία και δυναμική.  Η Μυρτώ –αν και ενταγμένη στον αντιεξουσιαστικό χώρο– γοητεύεται απ’ αυτόν και επιδιώκει να τον προσεγγίσει, την ίδια περίοδο που η εκθαμβωτική και διάσημη ηθοποιός Βανέσσα βιώνει μια σχέση πάθους μαζί του που υπονομεύεται από την εύθραυστη ψυχική της κατάσταση.  Ο Βλάσης, ένας αστυνομικός με σκοτεινό οικογενειακό παρελθόν, ζει με τους δικούς του εφιάλτες. Ανθρώπινες ζωές που διασταυρώνονται απρόσμενα με φόντο μια χώρα που μαστίζεται από οικονομική, πολιτική, μα κυρίως ηθική κρίση.  Και που η παραφροσύνη καραδοκεί στη γωνία με απρόβλεπτα αποτελέσματα...

6. Σώτη Τριανταφύλλου - Το τέλος του κόσμου σε αγγλικό κήπο


Αυτή είναι η ιστορία του Λούσιους Πρέσκοτ, ράφτη και στρατιώτη στον αγγλικό εμφύλιο πόλεμο, που πέθανε δυο φορές. Ο συγγραφέας είμαι εγώ, ο Βενέδικτος Σίλκοξ· είναι και δική μου ιστορία· το χρονικό της νιότης μου· το πώς έκαψα το κερί του χρόνου κι από τις δυο του άκρες· το πώς αρρώστησα κι έγινα πικρόχολος. Δεν περιμένω να με συμπαθήσετε· είμαι συνηθισμένος άνθρωπος· ούτε καλός ούτε κακός· έχω αδυναμία στο κλαρέτ και στα τυχερά παιχνίδια – γράφω αυτό το βιβλίο για να ξεπληρώσω τα χρέη μου· και για να λυτρωθώ από τα λάθη μου. Δεν μου απομένουν παρά λίγοι μήνες ζωής, άρα, σκέφτομαι, μπορώ να μην εξοφλήσω τους δανειστές μου. Όποιος έχει δύο χιτώνες, ας πουλήσει τον έναν κι ας αγοράσει αυτό το βιβλίο: έχω ανάγκη από λάβδανο και είναι ακριβό. Κι ο εκδότης, ο κύριος Α.Χ. Σίντνεϋ, πρέπει να βγάλει τουλάχιστον τα έξοδά του. Αν δεν τα βγάλει, θα με καταριέται μέχρι τον άλλο κόσμο.

Σάββατο 13 Ιανουαρίου 2018

Για τον Γιάννη Κωνσταντινίδη (Κώστα Γιαννίδη)

 Φωτογραφία εξωφύλλου: Στη Γερμανία τη δεκαετία του '20

Το 2010 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις επιστημονικών βιβλίων και περιοδικών "University Studio Press", το βιβλίο του Γιώργου Σακαλλιέρου: "Γιάννης Κωνσταντινίδης, 1903-1984, Ζωή, έργο και συνθετικό ύφος". Ο κ. Σακαλλιέρος είναι επίκουρος καθηγητής ιστορικής μουσικολογίας (Α.Π.Θ.) και κατάφερε να φέρει εις πέρας ένα απαιτητικό και δύσκολο εγχείρημα. Να παραδώσει στο αναγνωστικό και μουσικόφιλο κοινό, μια πλήρως ολοκληρωμένη μελέτη - εργασία για τη ζωή και το έργο του σπουδαίου αυτού δημιουργού, που ήταν σαν να έκανε δύο καριέρες. Ως Γιάννης Κωνσταντινίδης με τη λόγια μουσική και ως Κώστας Γιαννίδης με το λεγόμενο "ελαφρό τραγούδι". Υπηρέτησε και τα δύο -κι ας έκανε το δεύτερο για βιοποριστικούς λόγους κυρίως- με αφοσίωση, συνέπεια και αγάπη. Από τη μια μεγάλα έργα για ορχήστρα και μουσική δωματίου και από την άλλη μουσική για οπερέτες, επιθεωρήσεις και αγαπημένα "ελαφρά" τραγούδια, όπως "Λίγα λουλούδια αν θέλεις στείλε μου" και "Πόσο λυπάμαι τα χρόνια που πήγαν χαμένα". 


Αναζητήστε αυτό τον τόμο των 500 σελίδων περίπου. Δεν είναι βιογραφία, είναι μια απίστευτη έρευνα - κατάθεση, για τα πεπραγμένα του Γιάννη Κωνσταντινίδη - Κώστα Γιαννίδη. Θέλω να σταθώ όμως στο πικρό και άδικο τέλος, αντιγράφοντας ένα απόσπασμα (σελίδες 66-67):

Ο Γ.Κ. πέθανε στην Αθήνα, στις 17 Ιανουαρίου 1984 (είχε γεννηθεί στις 21 Αυγούστου του 1903 στη Σμύρνη), νικημένος από τον καρκίνο. Η κηδεία του συνέπεσε την ίδια μέρα με αυτήν του συνθέτη Βασίλη Τσιτσάνη (21/08/15-17/01/84) , γεγονός που σηματοδότησε τόσο την στάση του επίσημου κράτους απέναντι στο λαοφιλή και προβεβλημένο λαϊκό συνθέτη σε σχέση με τον αφανή δημιουργό, όσο και στο εύρος δημοσιότητας που έλαβαν τα δύο θλιβερά αυτά γεγονότα: στην κηδεία του Τσιτσάνη έσπευσαν η πολιτική ηγεσία, εστίασε ο τύπος και τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα και κηρύχτηκε γενικό πένθος. Στην κηδεία του Γ.Κ. το επίσημο κράτος έλαμψε δια της απουσίας του, αποστέλλοντας, απλώς, ένα στεφάνι, ενώ παρευρέθησαν όλοι κι όλοι 12 άνθρωποι μαζί με τους συγγενείς του συνθέτη, μεταξύ αυτών και οι Λάμπρος Λιάβας και Γιώργος Λεωτσάκος, οι οποίοι σχολίασαν, εύγλωττα και καίρια, το γεγονός στον τύπο: 

[...] Το τραγικότερο ίσως: ελάχιστοι, ακόμη και μουσικοί, συνειδητοποίησαν ότι μαζί με τον Κωνσταντινίδη τελείωσε μια ολόκληρη εποχή της μουσικής ιστορίας μας. Το χώμα πάνω στο απλό του φέρετρο έκλεισε το τεράστιο αυτό κεφάλαιο που λέγεται Εθνική Σχολή. Το ουσιαστικότερο που θα μπορούσαμε να πούμε για τον Κωνσταντινίδη ήταν ότι υπήρξε ο τελευταίος μεγάλος επιζών της και ένας από τους μεγάλους όλης της μουσικής γραμματολογίας. (Γ. Λεωτσάκος, "Γιάννης Κωνσταντινίδης ή το τέλος μιας εποχής", 22/01/84, νεκρολογία στην εφημερίδα Ελεύθερη Γνώμη).



[...] Για τον Τσιτσάνη έγιναν -και δίκαια- αφιερώματα, δημόσιες τιμές, γενικό πένθος. Και για τον Κωνσταντινίδη; Μερικοί φίλοι στο νεκροταφείο, καμιά "επίσημη" δήλωση, λίγα λόγια από τα μέσα ενημέρωσης, το υπουργείο που του έδινε μια πενιχρή σύνταξη αρνείται να πληρώσει έστω και μέρος των εξόδων της κηδείας. Οι εφημερίδες αφιέρωσαν ένα μικρό κομμάτι, κάπου στην καλλιτεχνική τους σελίδα με τον τίτλο "Πέθανε ο Κώστας Γιαννίδης" αναφερόμενες κυρίως στο έργο του στον τομέα της λεγόμενης "ελαφράς" μουσικής (τραγούδι και μουσικό θέατρο) για το οποίο και είναι γνωστός στο πλατύ κοινό. Και μόνο στο τέλος του κομματιού έγραφαν "τα τελευταία (!) χρόνια της ζωής του ασχολήθηκε με την κλασική μουσική". Μ' αυτήν την μια αράδα "ξόφλησαν" μ' ένα έργο που θεωρούμε -και όχι μόνο εμείς- σαν ένα από τα σημαντικότερα δείγματα της έντεχνης ελληνικής μουσικής. Πίσω από τον Κώστα Γιαννίδη που με τόση συνέπεια και ευαισθησία υπηρέτησε τη "βιοποριστική του ασχολία" -το τραγούδι- υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους εθνικούς συνθέτες, ο Γιάννης Κωνσταντινίδης. Σεμνός και αθόρυβος έμεινε στο περιθώριο των προβολέων της δημοσιότητας και το ίδιο σεμνά και αθόρυβα έφυγε τη στιγμή που οι δημοσιογράφοι - καθοδηγητές της κοινής γνώμης, μόνιμα απληροφόρητοι, έτρεχαν στην είδηση του Τσιτσάνη". (Λ. Λιάβας, "Γιάννης Κωνσταντινίδης - Βασίλης Τσιτσάνης. Τα του Καίσαρος... και τα του Χριστού...",Ήχος και Hi-Fi 5, 1984).



Κυριακή 7 Ιανουαρίου 2018

Ο Σπύρος Σαμάρας από τον Θωμά Ταμβάκο

Εξώφυλλο βιβλίου. Πηγή: www.tamvakosarchive.blogspot.com

Στις αρχές του 2017, τρία χρόνια μετά το σπουδαίο λεύκωμα "Μουσουργοί της Θράκης" (http://theovaf.blogspot.gr/2014/04/blog-post_7.html), κυκλοφόρησε από την "Μουσική Εταιρεία Αλεξανδρούπολης" το πόνημα του μουσικογράφου, ερευνητή και κριτικού, Θωμά Ταμβάκου: "Σπυρίδων - Φιλίσκος Σαμάρας, 17.11.1861 - 25.03.1917, επίσημη δισκογραφία 1904 - 2016, συμβολή στα 100 χρόνια από την εκδημία του"

Πρόκειται για μια άκρως προσεγμένη και λεπτομερής εκδοτική εργασία - κόσμημα, πάνω στη δισκογραφία του σπουδαίου συνθέτη της λόγιας μουσικής. Δημιουργός του γνωστού σε όλο τον κόσμο "Ύμνου των Ολυμπιακών Αγώνων" που έγραψε ο Κωστής Παλαμάς με αφορμή τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες (Αθήνα, 1896). Το συγκεκριμένο έργο επελέγη από την Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή ως επίσημος ύμνος των Ολυμπιακών Αγώνων και από τους αγώνες της Ρώμης (1960) και έπειτα, ερμηνεύεται πάντα στις τελετές έναρξης και λήξης. Ο Σαμάρας γεννήθηκε στην Κέρκυρα και πέθανε στην Αθήνα, ενώ έζησε και δημιούργησε για αρκετά χρόνια στη Γαλλία και στην Ιταλία. Συνέθεσε όπερες, οπερέτες, έργα για πιάνο, τραγούδια για πιάνο και φωνή και αναδείχτηκε -από τα τέλη του 19ου αιώνα στην Κεντρική Ευρώπη- ως ένας από τους κορυφαίους μουσικοσυνθέτες και ενορχηστρωτές του είδους και της εποχής του. 

Η έκδοση ξεκινά με εισαγωγικά κείμενα των στενών συνεργατών του κ. Ταμβάκου, Αθανάσιου Τρικούπη (Πιανίστας, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Μουσικής Εταιρείας Αλεξανδρούπολης) και Γιώργου Κωνστάντζου (Διδάκτωρ Ιονίου Πανεπιστημίου), του ίδιου του κ. Ταμβάκου, αλλά και ένα σύντομο, αλλά πληρέστατο βιογραφικό σημείωμα του Σπυρίδων - Φιλίσκου Σαμάρα, με στοιχεία από το λήμμα Γιώργος Λεωτσάκος για τον Σπ. Σαμάρα, από το "Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό". 

Στη συνέχεια περιλαμβάνονται οι 117 δισκογραφικές εκδόσεις σε δίσκους γραμμοφώνου, επαφής και ακτίνας,  με έργα του μουσουργού από το 1904 έως το 2016. Συμπεριελήφθησαν επίσης οι 8 ψηφιακές εκδόσεις και 2 ευχετήριες κάρτες (με τον "Ολυμπιακό Ύμνο"). Μετά τα ευρετήρια έργων και ερμηνευτών, ακολουθεί το παράρτημα με την ανεπίσημη δισκογραφία και τις 191 γνωστές ηχογραφήσεις και μαγνητοσκοπήσεις με έργα του. Η έκδοση συνοδεύεται με άφθονο και πλούσιο φωτογραφικό υλικό... σύμφωνα με το δελτίο τύπου... το οποίο και μπορούμε να επιβεβαιώσουμε, μιας και αυτό το κόσμημα -επαναλαμβάνω- της μουσικής βιβλιογραφίας, το έχουμε στην κατοχή μας. Απαραίτητο εργαλείο όχι μόνο για τους ειδήμονες, αλλά και για όλους τους μουσικόφιλους, ακόμα και για τους λιγότερο μυημένους στη λεγόμενη "λόγια και σοβαρή μουσική", όπως ο γράφων. 

Ο συγγραφέας Θ. Ταμβάκος με την προτομή του Σ. Σαμάρα
στο Δημοτικό Θέατρο Κέρκυρας (07/12/2017) 
Πηγή: https://www.facebook.com/thomas.tamvakos

Γιώργος Ζαμπέτας - Και η βρόχα έπιπτε... στρέιτ θρου


Είκοσι χρόνια πέρασαν (1997) από τότε που η Ιωάννα Κλειάσιου και ο Στέλιος Ελληνιάδης, κυκλοφόρησαν το βιβλίο "Γιώργος Ζαμπέτας - Βίος και Πολιτεία" σε δύο τόμους, από τις "Εκδόσεις Ντέφι". Με το που ανοίγεις διαβάζεις το τετράστιχο του Δημήτρη Χριστοδούλου:

Πού ήσουνα φίλε κι άργησες
τα χρόνια έχουν φύγει
κι η πόρτα που σου άνοιξα
χίλιες πληγές μ'  ανοίγει.

Στη συνέχεια παρατίθενται τα κείμενα που έγραψαν για τον τεράστιο Γιώργο Ζαμπέτα (1925-1992), ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο Στέλιος Ελληνιάδης, ο Άκης Πάνου, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, η Ιωάννα Κλειάσιου "Κάτι σαν εισαγωγή" και στο τέλος του δεύτερου τόμου, τον επίλογο γράφει ο Γιώργος Ι. Κοντογιάννης, ενώ η συγγραφέας μαζί με τον Σωτήρη Λυκουρόπουλου ανέλαβαν την επιμέλεια της πλούσιας εργογραφίας του και την παράθεση πολλών ντοκουμέντων (αφίσες εποχής, παρτιτούρες, εξώφυλλα δίσκων, ιδιόχειρα σημειώματα του δημιουργού, κ.λπ.). Όλα αυτά, μαζί με το πλούσιο φωτογραφικό υλικό, είναι συμπληρωματικά και βοηθητικά της εξαιρετικής αυτής έκδοσης.
Η ουσία είναι οι μαρτυρίες του Ζαμπέτα, όλα όσα κατέθεσε τα τελευταία δύο χρόνια της ζωής του στη συγγραφέα, στις συχνές συναντήσεις τους στο Αιγάλεω.

Η αφήγηση ξεκινά από τα πρώτα χρόνια της ζωής και της οικογένειάς του.  Στην πορεία μπλέκουν τα προσωπικά βιώματα με την ιστορία του τόπου. Από τους πρώτους έρωτες, στα Δεκεμβριανά. Από την επαφή με το χασίσι, στο κυνήγι από τους ΕΛΑΣίτες και στο Κόμμα. Από την στρατιωτική του θητεία στα μαγαζιά της εποχής και στις πρώτες μουσικές συνεργασίες...

Μιλά για όλους και για όλα όσα αγαπά, αλλά και για εκείνα που τον πικραίνουν. Ο Βαμβακάρης, ο Χατζιδάκις, ο Καζαντζίδης από τη μια... ο Θεοδωράκης, ο Νταλάρας και η Μερκούρη από την άλλη... ο Ζαμπέτας δεν χαρίζεται σε κανέναν, καταθέτει την δική του αλήθεια χωρίς φόβο και με πάθος και αυτό -είτε συμφωνούμε, είτε διαφωνούμε μαζί του, δεν έχει καμία σημασία- οφείλουμε να του το αναγνωρίσουμε.


Θέλω να σταθώ όμως σε κάτι που μου έκανε (κακή) εντύπωση. Σε μία παράγραφο του κειμένου (σελ.35) που έγραψε ο διάσημος στιχουργός και συγγραφέας, Λευτέρης Παπαδόπουλος. Αφού γράφει ορισμένα εγκωμιαστικά όπως "Ένας καλλιτέχνης που αν είχε γεννηθεί στην Αμερική, θα πρωταγωνιστούσε πιθανότατα, στην παγκόσμια σκηνή" και πως τον θεωρεί έναν καταπληκτικό σόουμαν και τον καλύτερο οργανοπαίκτη με την πιο ξεχωριστή πενιά στην πιάτσα, κ.λπ. (καλά ως εδώ), συμπληρώνει παρακάτω:

"Πιστεύω πως ο Ζαμπέτας υπήρξε ένας σπουδαίος τραγουδοποιός. Δεν πιστεύω όμως, ότι είναι λαϊκός συνθέτης του ύψους του Βαμβακάρη, του Τσιτσάνη, του Καλδάρα, του Παπαϊωάννου και του Μητσάκη. Μπορεί να έχει γράψει τα "Δειλινά", το "Σταλιά - Σταλιά", τον "Αλήτη", το "Γράμμα", το "Τι να φταίει", το "Δεν έχει δρόμο να διαβώ" ή το "Κοντά στα ξημερώματα", που είναι ωραία τραγούδια και έγιναν και σουξέ, αλλά δεν έχει "κομίσει στην τέχνη" -λέει ο κος Παπαδόπουλος!-, μεγάλα τραγούδια, όπως είναι η "Φραγκοσυριανή", το "Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι", το "Χάραμα", τη "Συννεφιασμένη Κυριακή", το "Κομπολογάκι", τη "Φαληριώτισσα", κ.λπ.. Ακόμη, θεωρώ αδυναμία του, το γεγονός ότι τα ζεϊμπέκικά του-ρυθμός που χρησιμοποίησαν, με εξαιρετική επιτυχία, οι ρεμπέτες και οι ρεμπετογενείς συνθέτες- είναι ελάχιστα και όχι υψηλής ποιότητας".

Τι κάνει εδώ; Καταθέτει την απολύτως σεβαστή άποψή του, θα μου πείτε και θα έχετε δίκιο. Συγκρίνει το μέγιστο Ζαμπέτα με όλα αυτά τα ιερά τέρατα, για να καταλήξει πως έγραψε λίγα και χαμηλής ποιότητας ζεϊμπέκικα, σε σχέση με όσους ανέφερε και το χειρότερο απ' όλα: Τραγούδια όπως Δειλινά - Αλήτης  - Μάλιστα κύριε - Που σαι Θανάση... είναι ωραία τραγούδια και σουξέ, όχι όμως μεγάλα τραγούδια! Αν δεν το ξέρατε, σας το λέει ο "Λε Πα του Έντεχνου" (όπως τον αποκαλεί και ο Τζίμης Πανούσης - να γελάσουμε και λίγο, μέρες που ναι). Αν είναι δυνατόν!

Φαντάσου να κυκλοφορήσει κάποτε ένα βιβλίο γι' αυτόν. Και κάποιος νεότερος συνάδελφός του να γράψει: Σπουδαίος στιχουργός ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, αλλά δεν έχει "κομίσει στην τέχνη" μεγάλα τραγούδια, όπως αυτά που έγραψε ο Νίκος Γκάτσος και η Ευτυχία Παπαγιανοπούλου....


Παρασκευή 5 Ιανουαρίου 2018

Μιχάλης Σουγιούλ - Ας ερχόσουν για λίγο...


Ο μουσικοσυνθέτης Μιχάλης Σουγιουλτζόγλου (1906-1958), τώρα που το σκέφτομαι, έχει γράψει μερικά από τα ωραιότερα -και πιο αγαπημένα μου- ελληνικά τραγούδια, ανεξάρτητα από είδη, εποχές και ταμπέλες. Άσε τον παλιόκοσμο να λέει - Το τραμ το τελευταίο - Ο μήνας έχει εννιά - Ας' τα τα μαλλάκια σου - Ας ερχόσουν για λίγο...

Αυτό το τελευταίο τραγούδι έδωσε και τον τίτλο στην βιογραφία που έγραψε το 2005 ο ραδιοφωνικός παραγωγός και μελετητής του ελληνικού τραγουδιού, Γιώργος Τσάμπρας: "Μιχάλης Σουγιούλ - Ας ερχόσουν για λίγο..." από τις Εκδόσεις Άγκυρα.

Η αλήθεια είναι πως άργησα λίγο να διαβάσω αυτό το βιβλίο, αλλά κάλλιο αργά, παρά αργότερα, που λένε! Είναι ένα βιβλίο που διαβάζεται γρήγορα και εύκολα, δε σε κουράζει και -ευτυχώς- σε ταξιδεύει στο πρώτο μισό του εικοστού αιώνα, όπου έζησε και δημιούργησε αυτός ο σπουδαίος καλλιτέχνης. Σε βάζει στο κλίμα της εποχής και αυτό δεν είναι λίγο για μια βιογραφία. Η γέννηση στο Αϊδίνι το 1906 από μια εύπορη οικογένεια του Μικρασιατικού Ελληνισμού, η μετανάστευση στην Ελλάδα λίγο πριν την Καταστροφή του 1922, οι πρώτες απόπειρες να σταθεί μουσικά στην Τρίπολη και στην Αθήνα και έπειτα οι τρεις γεμάτες, από καλλιτεχνική δημιουργία και καταξίωση, δεκαετίες στην Ελλάδα. Μουσικές και τραγούδια για το θέατρο (επιθεώρηση κυρίως), και τον κινηματογράφο αργότερα, συνεργασίες με σπουδαίους στιχουργούς και συγγραφείς και βέβαια, μουσικές συνευρέσεις και φιλίες με όλα σχεδόν τα θρυλικά ονόματα του "ελαφρού τραγουδιού" και της μουσικής διασκέδασης εκείνων των δύσκολων χρόνων.


Η Δανάη και η Σοφία Βέμπο, ο Μαρούδας και ο Γούναρης, η Μπελίντα, η Μελάγια και οι αδερφές Καλουτά, ο Αλέκος Σακελλάριος, η Σπεράντζα και προς το τέλος η Ζωζώ! Και τόσοι άλλοι! Περνούν από τις σελίδες ενός βιβλίου που γράφτηκε με αγάπη και με σκοπό όχι μόνο να γνωρίσουμε έναν δημιουργό του μακρινού (ή μήπως όχι και τόσο "μακρινού";) παρελθόντος, αλλά να αναρωτηθούμε γιατί και πώς αδικήθηκε, παραγκωνίστηκε, παρεξηγήθηκε κάποτε, από ορισμένους, μια ολόκληρη "κοσμοθεωρία" τραγουδιού!

Εξαιρετικά ενδιαφέρον το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου με τίτλο "1960-2000 : Τα ¨ελαφρά¨ σε νέες περιπέτειες" με συνεντεύξεις των Μάνου Χατζιδάκι - Μίκη Θεοδωράκη και τις απόψεις του κ. Τσάμπρα.

Στο βιβλίο υπάρχει πλούσιο φωτογραφικό υλικό, αφίσες, ιδιόχειρα σημειώματα, επιστολές, θεατρικά προγράμματα από το αρχείο της οικογένειας, περιοδικών και εφημερίδων της εποχής.

Περισσότερα... στα βιβλιοπωλεία.



Τρίτη 2 Ιανουαρίου 2018

Επιστροφή στην παιδική δισκοθήκη!


Έχουν κυκλοφορήσει πολλοί δίσκοι με παραμύθια, νανουρίσματα και παιδικά τραγούδια. Άλλοτε εμπνευσμένοι, άλλοτε όχι και τόσο. Αρκετοί είναι οι δημιουργοί που αντιμετώπισαν το θέμα "Παιδικό Τραγούδι" με σοβαρότητα και υπευθυνότητα, όπως πρέπει να αντιμετωπίζει κανείς οποιαδήποτε μορφή τέχνης, ειδικά όταν απευθύνεται στις ευαίσθητες ψυχές των μικρών παιδιών. Από το άλμπουμ "Εδώ Λιλιπούπολη" του 1980 και τους παιδικούς δίσκους που έκανε η  Μαρίζα Κωχ, μέχρι τις δισκογραφικές εργασίες που εξέδωσε τα τελευταία χρόνια ο συνθέτης Τάσος Ιωαννίδης και η στιχουργός Παυλίνα Παμπούδη, έχει κυλήσει πολύ νερό στ' αυλάκι!


Οι περισσότεροι μουσικοσυνθέτες και τραγουδοποιοί έγραψαν παιδικά τραγούδια, με αφορμή κυρίως κάποια θεατρικά παιδικά έργα: Γιάννης Μαρκόπουλος (Ντενεκεδούπολη από το κουκλοθέατρο της Ευγενίας Φακίνου), Γιάννης Σπανός (Μορμόλης του Ράινερ Χάχφελντ από την Παιδική Σκηνή της Ξένιας Καλογεροπούλου και του Γιάννη Φέρτη), Διονύσης Σαββόπουλος (Οδυσσεβάχ της Ξ. Καλογεροπούλου), Θανάσης Γκαϊφύλλιας (Τύμπανα, τρομπέτα και κόκκινα κουφέτα του Γιάννη Ξανθούλη), Γιάννης Ζουγανέλης, Σάκης Τσιλίκης, κ.ά.



Αρκετοί είναι όμως και αυτοί που έχουν καταθέσει καθαρά παιδικούς δίσκους -με ή χωρίς τη συνοδεία βιβλίου- και θα ήθελα να σας τους προτείνω (η σειρά είναι εντελώς τυχαία):

1. Κάτω από ένα κουνουπίδι (Μάνος Λοΐζος - Γιάννης Νεγρεπόντης)
2. Κλόουν (Νότης Μαυρουδής - Δημήτρης Μανθόπουλος), αλλά και οι υπόλοιποι δίσκοι του κιθαριστή: Χάρτινο Καράβι, Λούνα Παρκ, Μουσικό Ανθολόγιο.
3. Ροκ Α Μπίλυ ο ζουμερός (Τόλης Κετσελίδης - Αργυρώ Αγγελοπούλου)
4. Λέγε ο ένας, λέγε ο άλλος (Θάνος Μικρούτσικος - Μαρία Παπαγιάννη)
5. Το φτερό του δράκου (Δημήτρης Μαρκατόπουλος - Χρίστος Γ. Παπαδόπουλος)
6. Με τον Αίσωπο εκδρομή (Γιώργος Φραντζολάς).

Παραμύθια και τραγούδια, που μ' ευχαρίστηση μπορεί να ακούσει και ένας ενήλικας. Καλή χρονιά να έχουμε! Χρόνια πολλά!


Περισσότερα τραγούδια για παιδιά (όλων των ηλικιών) στον παρακάτω σύνδεσμο - playlist: https://www.youtube.com/playlist?list=PL-obBz-wMmmzxc5nyC8N7P7agpstoUBGt

"Νότες Λογοτεχνίας"

Πολιτιστικό ιστολόγιο (από το 2009) και ραδιοφωνική εκπομπή (από το 1999) με συνεντεύξεις, αφιερώματα, ρεπορτάζ, απόψεις, ιδέες και θέσεις γύρω από το Βιβλίο, τη Μουσική και το Ελληνικό Τραγούδι, το Θέατρο και τον Κινηματογράφο, τα Εικαστικά και τη Φωτογραφία, τη Θράκη...

Για αποστολές βιβλίων, περιοδικών, μουσικών έργων (LP-CD), καθώς επίσης και για προτάσεις, ιδέες, παρατηρήσεις, επικοινωνήστε μαζί μας: theodosisv@gmail.com

Το blog δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Δημοσιεύονται άρθρα πολιτιστικού και κοινωνικού περιεχομένου και οι κάθε είδους διαφημίσεις απαγορεύονται.

Επιτρέπεται η χρήση και η αναδημοσίευση των άρθρων και των φωτογραφιών, με σαφή αναφορά της πηγής σε ενεργό σύνδεσμο. Υπεύθυνος - Διαχειριστής: Θεοδόσιος Π. Βαφειάδης.