Ο Μπαχ για παιδιά της Έλεν Γκάρνερ (Εκδόσεις Gutenberg)

 

«Οι άνθρωποι ερωτεύονται μόνο και μόνο επειδή βαριούνται», είπε ο Ντέξτερ. Η Αθίνα και ο Ντέξτερ, με τα δύο παιδιά τους, το ένα στο φάσμα του αυτισμού, ζουν μια συμβατική ζωή σ᾽ ένα προάστιο της Μελβούρνης. Κάποια στιγμή εισβάλλει στη ζωή τους μια παλιά φίλη του Ντέξτερ, μαζί με την αδελφή της και τον πρώην εραστή της. Ένας αλλιώτικος, ανέμελος κόσμος ανοίγεται μπροστά τους και η τακτοποιημένη ζωή της οικογένειας ανατρέπεται. 

Ένα «αδυσώπητο και γενναίο μυθιστόρημα» (The New York Times) από την Έλεν Γκάρνερ (γενν. 1942), τη «μεγαλύτερη εν ζωή συγγραφέα της Αυστραλίας» (The Guardian).

Το βιβλίο "Ο Μπαχ για παιδιά" της Helen Garner κυκλοφορεί από τις "Εκδόσεις Gutenberg" σε μετάφραση Ελένης Ηλιοπούλου.

Σειρά ALDINA, 96 (Διεύθυνση: Ζωή Μπέλλα - Αρμάου).

Για περισσότερα βιβλία του σπουδαίου εκδοτικού οίκου στις Νότες Λογοτεχνίας, εδώ!

Μία μικρή ευτυχία | Ευτυχία Μητρίτσα & Αλέξανδρος Εμμανουηλίδης

 

Μία μικρή ευτυχία | Ερμηνεία: Ευτυχία Μητρίτσα 
Στίχοι- Μουσική: Αλέξανδρος Εμμανουηλίδης 

Ενορχήστρωση: Δημήτρης Σίντος, Πασχάλης Παπαζούδης, Ευτυχία Μητρίτσα 
Μίξη: Πασχάλης Παπαζούδης (Summit Music House) 
Master: Νάσος Νομικός VU Production & Mastering 
Σκηνοθεσία, μοντάζ: Πάνος Ηλιόπουλος 
Ψηφιακή κυκλοφορία: FM Records

Η Ευτυχία Μητρίτσα, ανήμερα των γενεθλίων της, παρουσιάζει το νέο της single, «Μία μικρή ευτυχία». Μια τρυφερή, μελωδική μπαλάντα για τον έρωτα που διαπερνά με τη νεανική του ορμή όλες τις αισθήσεις και σε παρασύρει στη δίνη του. Τη μουσική και τους στίχους υπογράφει ο Αλέξανδρος Εμμανουηλίδης και το βίντεο κλιπ ο Πάνος Ηλιόπουλος. Το νέο τραγούδι κυκλοφορεί ψηφιακά από την FM Records. Οι δύο καλλιτέχνες λένε για το τραγούδι και τη συνεργασία τους:

“Κι αν με κατατρέχει αυτό το αίσθημα πως αργώ να μεγαλώσω, νιώθω ασφαλής κυκλωμένη από την αγάπη των φίλων. Aλέξανδρε είσαι ένας από αυτούς κι εγώ πιστή θαυμάστριά σου. Έκανες το όνομά μου να ηχεί σαν «ένα τραγούδι στα ηχεία», με τρόπο αφοπλιστικά τρυφερό. Εύχομαι η μικρή μας ευτυχία να βρει να «τρυπώσει» και στις δικές σας καρδιές, όπως ο έρωτας που περιγράφει, που κάνει όλα τα μικρά μεγάλα και τη ζωή πιο γλυκιά …” 

Ευτυχία Μητρίτσα

“Το γλυκό ματζόρε της παιδικής ψυχής. Αυτής που βγαίνει από τις ανάσες της και από το μέλι της φωνής της. Αυτή είναι η μικρή Ευτυχία! Ένα τραγούδι για τον έρωτα που γράφεται στην ώρα του και όχι όταν αυτός χαθεί και σβήσει. Χρόνια το παιδεύουμε και τώρα πλέον ήρθε η ώρα να φτάσει στα αυτιά σας. Είμαι χαρούμενος που αυτή η μοναδική φωνή με το πολύ προσωπικό μέταλλο, και το βαθύ αίσθημα, σας αφηγείται τους στίχους και τις νότες μου …” Αλέξανδρος Εμμανουηλίδης

ΣΤΙΧΟΙ:

Μία μικρή ευτυχία Έρωτας να γίνεσαι να μη σε βλέπει κανείς να βουλιάζεις σαν ιδρώτας στο χέρι Έρωτας να γίνεσαι κι όλο να απορείς ποιός σε είδε στ’ αλήθεια, ποιός ξέρει Μια πτυχή στο σεντόνι μου στο μυαλό μια σχισμή στα μαλλιά μου τ' ανάκατα και στο δέρμα οσμή Να ‘σαι ως τα χαράματα μια φωτιά, μία δίνη κι ένα τραγούδι στα ηχεία μία μικρή ευτυχία (Να να να να) Έρωτας να γίνεσαι να ψιθυρίζεις στα αυτιά λέξεις που ποτέ δεν είπε το στόμα Κι απ’ τις χαραμάδες όλες να μπαίνεις κλεφτά σε καρδιές που αντέχουν ακόμα Μια πτυχή στο σεντόνι μου στο μυαλό μια σχισμή στα μαλλιά μου τ' ανάκατα και στο δέρμα οσμή Να ‘σαι ως τα χαράματα μια φωτιά, μία δίνη κι ένα τραγούδι στα ηχεία μία μικρή ευτυχία Μια πτυχή στο σεντόνι μου στο μυαλό μια σχισμή στα μαλλιά μου τα ανάκατα και στο δέρμα οσμή Να ‘σαι ως τα χαράματα μια φωτιά, μία δίνη κι ένα τραγούδι στα ηχεία μία μικρή ευτυχία (Να να να να)

Μια συναυλία - μυσταγωγία με τη Νένα Βενετσάνου στο Τριανόν

"Ισορροπεί με ευφυΐα ανάμεσα στο λαϊκό και το κλασικό τραγούδι, χωρίς ποτέ να χάνει τον αισθησιασμό της, είναι μια πλήρης φωνή."

Μάνος Χατζιδάκις

Τυχεροί όσοι βρεθήκαμε το βράδυ της Τρίτης 19 Νοεμβρίου 2024 στον Κινηματογράφο Τριανόν, όπου ακούσαμε την κορυφαία ερμηνεύτρια και τραγουδοποιό, Νένα Βενετσάνου.

Τη συναυλία διοργάνωσε ο Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Δικαιωμάτων Ελλήνων Μουσικών “Απόλλων” για την υποστήριξη και προώθηση της Ελληνικής μουσικής.

Τη Νένα Βενετσάνου συνόδευαν επάξια, τρεις εξαίρετες μουσικές προσωπικότητες του χώρου. Ο Γιώργος Τοσικιάν στην κλασική κιθάρα, ο Δήμος Βουγιούκας στο ακορντεόν και ο Σόλης Μπαρκής στα κρουστά.

Η συναυλία ξεκίνησε με "Το γελαστό παιδί” του Μίκη Θεοδωράκη και στη συνέχεια η Νένα Βενετσάνου έδωσε ψυχή και σάρκα -με τη μεγαλειώδη φωνή της, που παραμένει αναλλοίωτη στον χρόνο- σε τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι, του Βασίλη Τσιτσάνη, του Νότη Μαυρουδή και άλλων. Αλλά και στις δικές της δημιουργίες. Τραγούδια που υπογράφει η ίδια τους στίχους και τη μουσική, όπως το περίφημο “Λίλιθ”, αλλά και τα τραγούδια που αφορούν τις μελοποιήσεις σπουδαίων ποιητών. 

Το πρόγραμμα διανθιζόταν από διαλεχτά τραγούδια, επιλεγμένα προσεκτικά με βάση το υψηλό αισθητήριο των καλλιτεχνών, με αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας συναυλίας - μυσταγωγίας.

Ευελπιστούμε σύντομα να ακούσουμε ξανά την καθηλωτική αυτή καλλιτέχνιδα, τη μοναδική δημιουργό που ομόρφυνε με την παρουσία της το σύγχρονο ελληνικό τραγούδι των τελευταίων πέντε δεκαετιών. 

Πάρε τα χνάρια που άφησα - Η ζωή και το έργο του Θόδωρου Δερβενιώτη

 

Το "Πάρε τα χνάρια που άφησα" είναι η πλήρης βιογραφία του λαϊκού συνθέτη Θόδωρου Δερβενιώτη (20/01/1922 - 05/12/2004), γραμμένη με μυθιστορηματικό τρόπο από τον γιο του Σπύρο Δερβενιώτη (Αθήνα, 1969), εξαίρετο γελοιογράφο και δημιουργό κόμικς, με όχημα τις αναμνήσεις, τα βιώματά του αλλά και ίχνη που άφησε ο πατέρας του στις προφορικές και γραπτές αφηγήσεις του. 

Η ζωή του Θόδωρου Δερβενιώτη όρισε και ορίστηκε από το λαϊκό μεταπολεμικό τραγούδι, ενώ τη σημάδεψαν γεγονότα, τόποι, σταθμοί και προσωπικότητες της ελληνικής δισκογραφίας. Το «μαύρο τραγούδι» της δεκαετίας του ’50. Η Columbia. Η Odeon, μετέπειτα Minos. To Μπαράκι του Μάριου, τα πάλκα όπου «δεν σταμάταγες ούτε για να αλλάξεις τη χορδή που έσπαγε». Η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου. Ο Στέλιος Καζαντζίδης. Η παραγωγικότατη συνεργασία με τον Κώστα Βίρβο. Η επιμονή στους βυζαντινούς δρόμους. Ο πόλεμος από τις εταιρείες. Η ΕΜΣΕ και το όνειρο της αυτοδιαχείρισης. 

«Παράπονα και κλάματα» και «Άλλα μου λέν’ τα μάτια σου», «Ένα πιάτο άδειο στο τραπέζι» και «Βάλ’ το κόκκινο φουστάνι». Οι χαρές και οι λύπες ενός λαού «που γλεντάει κλαίγοντας και κλαίει γελώντας». Το 2022 έκλεισαν εκατό χρόνια από τη γέννηση του συνθέτη. Το 2024 είκοσι χρόνια από τον θάνατό του. Επέτειοι-αφορμή για να ξετυλιχτεί το νήμα μιας σημαδιακής εποχής της ελληνικής δισκογραφίας, ζωντανεύοντας παράλληλα το «ταπεινό μεγαλείο» που ήταν ο σπουδαίος Θόδωρος Δερβενιώτης. 

Το βιβλίο, 352 σελίδων, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Τόπος

Το βιβλίο διατρέχει όλη τη ζωή και το έργο του σημαντικού δημιουργού. Από τη Ζαγορά Πηλίου στην εξορία της Μακρονήσου κι από εκεί στο ταξίδι της μουσικής που ξεκινά ως επαρχιώτης στην Αθήνα. Αρκετές σελίδες του βιβλίου είναι αφιερωμένες στην προσπάθεια συνδικαλισμού των δημιουργών, στην οποία ο Θόδωρος Δερβενιώτης πρωτοστατεί από το 1961, όπου με δική του πρωτοβουλία, αλλά και του στιχουργού Κώστα Βίρβου, δημιούργησαν το «Σύλλογο Συνθετών - Στιχουργών Λαϊκού Τραγουδιού». 

Πολλές πηγές του βιβλίου προέρχονται από συνεντεύξεις του καλλιτέχνη, ενώ στο τέλος της βιογραφίας ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το κεφάλαιο με τα ντοκουμέντα και η αναλυτική αναφορά στο ρεπερτόριο του αγαπημένου λαϊκού μουσικοσυνθέτη. Αξίζει να υπάρχει στη βιβλιοθήκη κάθε ανθρώπου που αγάπησε το λαϊκό τραγούδι και γενικότερα, την ελληνική μουσική!

Τα τραγούδια των άλλων που αγάπησε η Άλκηστις Πρωτοψάλτη

Τη Δευτέρα 18 Νοεμβρίου 2024 βρεθήκαμε στο Θέατρο Παλλάς, για να παρακολουθήσουμε την Άλκηστη Πρωτοψάλτη, σε μια μουσική παράσταση με τραγούδια που αγαπάει και τραγούδησαν άλλοι συνάδελφοί της στη δισκογραφία. Άκρως ενδιαφέρον θέμα για μια μεγάλη ερμηνεύτρια που στις συναυλίες της ερμηνεύει κυρίως τα δικά της τραγούδια, αυτά που πρωτοερμήνευσε δηλαδή στη δισκογραφική της πορεία, που μετράει αισίως πέντε δεκαετίες, έχοντας στις αποσκευές της ένα πλούσιο ρεπερτόριο.

Μαζί της ήταν μια ορχήστρα 14 μουσικών υπό τη διεύθυνση του μαέστρου και ενορχηστρωτή Άρη Αντωνιάδη, ο οποίος φρόντισε να υπερφορτώσει αρκετά τα τραγούδια με αποτέλεσμα μια “ηχητική οχλαγωγία” που δεν ταίριαζε σε όλα τα τραγούδια, ενώ συμμετείχαν με τις πολύ καλές φωνές τους και οι: Γιώργος Καραδήμος, Γιάννης Μαθές και Κωνσταντίνος Καϊκής.

Η εμφάνιση της Πρωτοψάλτη ξεκίνησε με τη “Συναυλία” (Ν. Αντύπας – Λ. Νικολακοπούλου), ένα τραγούδι που πρωτοερμήνευσε η Χάρις Αλεξίου, στην οποία θα επανέλθει άλλες δύο φορές, με το “Δι ευχών” και το “Να ζήσω ή να πεθάνω”, από τον ίδιο δίσκο του 1992 και τα τρία, την εποχή που η Πρωτοψάλτη συνεργαζόταν με τον Σταμάτη Κραουνάκη και τον Γκόραν Μπρέγκοβιτς (πάντα σε στίχους Νικολακοπούλου). Λίγα χρόνια αργότερα θα συνεργαστεί και με τον Αντύπα στο “Σαν ηφαίστειο που ξυπνά”.

Ακολούθησε το “Δεν είσαι εδώ” (Σ. Κορκολής – Π. Καρασούλος) που είχε ερμηνεύσει αξεπέραστα η Δήμητρα Γαλάνη, ενώ την τιμητική του είχε και ο Μιχάλης Χατζηγιάννης με τρία τραγούδια... ("Αν μου τηλεφωνούσες", "Είναι επικίνδυνα εδώ", "Χωρίς αναπνοή"), αλλά και ο Αντώνης Ρέμος με το “Έτσι ξαφνικά” του Αντώνη Βαρδή.

Στη συνέχεια του προγράμματος, η τραγουδίστρια, που όπως πάντα ήταν σε εξαιρετική φόρμα, έμπλεξε ακόμα περισσότερο το πρόγραμμα με τα αγαπημένα της τραγούδια, ερμηνεύοντας από το “Εσύ είσαι η αιτία που υποφέρω” του Μανώλη Χιώτη (που το τραγούδησε δύο φορές) μέχρι το μελοποιημένο από το Θάνο Μικρούτσικο “Το μαχαίρι” του Νίκου Καββαδία στην γνωστή θεατράλε διασκευή που είχε κάνει και παλαιότερα, στις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Συνέχισε “Δυνατά – Δυνατά” (Ara Dinkjian – Λ. Νικολακοπούλου – Ε. Αρβανιτάκη), με τα “Ήσυχα βράδια” (Λ. Παπαδόπουλος – Μ. Κριεζή – Αρλέτα) και το “Σε πέντε άνεμους” (Σ. Κορκολής – Ιφ. Γιαννοπούλου – Κωνσταντίνα), μέχρι και θρακιώτικο ακούσαμε (“Δω στα λιανοχορταρούδια”), κάτι που μας άρεσε ιδιαιτέρως. Όπως και η ερμηνευτική της προσέγγιση στο “Δε μας συγχωρώ” του Νίκου Πορτοκάλογλου.

Οι καλύτερες στιγμές όμως της βραδιάς -και αυτό φάνηκε και από τις αντιδράσεις του κόσμου που είχε σχεδόν γεμίσει τον τεράστιο χώρο- ήταν όταν η Πρωτοψάλτη τραγούδησε με ένα πιάνο το “Αυτή η νύχτα μένει” του Σταμάτη Κραουνάκη, το “Μην κλαις” του Ηλία Ανδριόπουλου και του Μιχάλη Μπουρμπούλη, τα τραγούδια του Σταύρου Ξαρχάκου (“Γεια σου χαρά σου Βενετιά” και “Νυν και Αει” σε στίχους Νίκου Γκάτσου, “Να με θυμάσαι και να μ’ αγαπάς” σε στίχους Βαγγέλη Γκούφα, “Υπομονή” σε στίχους Αλέκου Σακελλάριου), το “Ας κρατήσουν οι χοροί” του Διονύση Σαββόπουλου και το “Του μικρού βοριά” των Μίκη Θεοδωράκη - Οδυσσέα Ελύτη.

Εντύπωση μας προκάλεσε που στα “αγαπημένα τραγούδια” της σπουδαίας ερμηνεύτριας δεν υπήρχε ούτε ένα τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκι, του Γιάννη Σπανού ή του Μίμη Πλέσσα...

Στο encore, χάρισε στο κοινό, αφού τους ζήτησε να σηκωθούν όρθιοι, τρία δικά της τραγούδια. Το καινούργιο “Ζωή μου, ρούχο μου” (Α. Κατσιγιάννης – Λ. Δημοπούλου), το “Τράβα σκανδάλη” (Δ. Γαλάνη – Μ. Κοντοβά) και το “Χειροκρότημα”(Δ. Γαλάνη – Λ. Νικολακοπούλου), όπως ήταν αναμενόμενο.

Προσωπικά, ήταν η τρίτη φορά που άκουγα ζωντανά την κ. Πρωτοψάλτη (1η το 1998 στο Κηποθέατρο Αλεξανδρούπολης με την παράσταση “Σαν ηφαίστειο που ξυπνάει” & 2η το 2012 στο Μέγαρο Μουσικής Κομοτηνής, όπου εμφανίστηκε με τον Στέφανο Κορκολή) και πραγματικά εντυπωσιάστηκα για την άρτια ερμηνευτική της απόδοση και την σκηνική της ενέργεια, αλλά δεν μπορώ να πω το ίδιο και για όλες τις επιλογές των αγαπημένων της τραγουδιών. Αλλά αυτό είναι υποκειμενικό, εντελώς προσωπικό και απολύτως σεβαστό.

Για τον δίσκο "ΚΥΠΡΟΣ ΝΥΝ ΚΑΙ ΑΕΙ" των Γιώργου Νταλάρα και Πόλυ Κυριάκου

 

Την Τετάρτη 13 Νοεμβρίου 2024, στο “Σπίτι της Κύπρου”, παρουσιάστηκε το cd “ΚΥΠΡΟΣ ΝΥΝ ΚΑΙ ΑΕΙ” με τους στίχους του Πολύκαρπου (Πόλυ) Κυριάκου και την παραγωγή-καλλιτεχνική επιμέλεια του Γιώργου Νταλάρα.

Το παρακάτω κείμενο είναι μια απλή προσπάθεια καταγραφής του ενδιαφέροντος δισκογραφικού υλικού (17 τραγούδια) που ακούσαμε, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει και το εικαστικό κομμάτι του άλμπουμ με τα συγκλονιστικά έργα χαρακτικής και λινογραφίας του Χαμπή.

Ο δίσκος κυκλοφορεί με αφορμή την μαύρη επέτειο της συμπλήρωσης 50 χρόνων από την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο (20 Ιουλίου 1974). Το κύριο γνώρισμά του είναι η αγάπη για την πατρίδα, την ελευθερία και τη δημοκρατία. Αυτά τα θέματα, όσο αντιεμπορικά κι αν είναι, παραμένουν επίκαιρα και διαχέονται στην στιχουργική του Πόλυ Κυριάκου.

Το πρώτο τραγούδι του δίσκου είναι αυτό που έδωσε τον γενικό τίτλο στη δουλειά. Τη μουσική υπογράφει ο Σταύρος Σιόλας και την ενορχήστρωση (όπως και στα περισσότερα τραγούδια του δίσκου) ο Κύπριος πιανίστας Νεοκλής Νεοφυτίδης. Το πιάνο, το τσέλο και το βιολί δένουν αρμονικά με τις ηλεκτροακουστικές κιθάρες, το μπάσο και τα κρουστά – τύμπανα, σ΄ ένα τραγούδι που έχει κάτι από την παλιά καλή μαγιά ανάλογων συνεργασιών του Νταλάρα με τον Μάριο Τόκα, τον Δημήτρη Λάγιο και τον Μιχάλη Χριστοδουλίδη (“Κομμένο στη μέση ξυπνά το νησί για χρόνια – Μου είπαν πως θα ‘χω πατρίδα μισή αιώνια”).

Ακολουθούν οι “Διαβουλεύσεις” σε μουσική Μανόλη Ανδρουλιδάκη με τις καθάριες ερμηνείες του Βασίλη Παπακωνσταντίνου και του Γιώργου Νταλάρα. Ένα τραγούδι-σχόλιο για τις διαχρονικές μεθοδεύσεις των υψηλά υφισταμένων (“Τους χάρτες μας θα βάλουν στο τραπέζι. Και με μαχαίρι κοφτερό θα κόψουν την πατρίδα μας στα δυο, στα τρία, στα εκατό. Ποιος ξέρει…”).

Στη συνέχεια άλλο ένα ντουέτο. Το “Ν’ ανοίξει η Αμμόχωστος” σε μουσική Νεοκλή Νεοφυτίδη, που τραγουδάει ο Νταλάρας με τον Πάνο Κατσιμίχα. Ίσως το πιο δραματικό τραγούδι του δίσκου για την άλλοτε πανέμορφη πόλη της Μεγαλονήσου.

Το τέταρτο τραγούδι του δίσκου είναι ένα λαϊκό του Μίλτου Πασχαλίδη, το “Κάτι Επείγει” που το τραγουδά με τον Γιάννη Κότσιρα. Κυριαρχεί το μπουζούκι σ΄ ένα ζεϊμπέκικο που συνδέει την Ελλάδα με την Κύπρο (“Φυσάει απόψε δυνατά στη Δραπετσώνα, εφέτος θα ‘χουμε τον πιο βαρύ χειμώνα” – “Φυσάει απόψε δυνατά στη Λευκωσία, μισή πατρίδα, μα ποιος δίνει σημασία”).

Το πέμπτο τραγούδι είναι μια μπαλάντα με τίτλο “Δεν ήταν φύλλα, ήταν πουλιά” με τη συνθετική υπογραφή του Σταύρου Σιόλα, ο οποίος κάνει και δεύτερη φωνή στη Μαρίνα Βερζανλή που το ερμηνεύει με ευαισθησία. Πρόκειται και για τη μοναδική γυναικεία παρουσία στο δίσκο!

Στο ίδιο ηχόχρωμα με το προηγούμενο είναι και “Το μινόρε του τραγουδιστή” του Σταύρου Σιόλα επίσης, με τον ήχο του μαντολίνου να ξεχωρίζει και τον Γιώργο Νταλάρα να δίνει μια υποδειγματική ερμηνεία στο καλύτερο ίσως τραγούδι αυτής της δουλειάς (“Τραγούδησα θλιμμένους ποιητές, περπάτησα τον κόσμο των ονείρων, συλλάβισα ζωγράφους κι εραστές στις τέσσερις γωνιές των πέντε ηπείρων”).

Στο έβδομο τραγούδι, “Πες και κάτι για την Κύπρο κύριε υπουργέ”, που έγραψε ο Ανδρέας Κατσιγιάννης, ακούμε τον Μπάμπη Τσέρτο να κάνει δεύτερη φωνή στον Νταλάρα, ο οποίος παίζει μπαγλαμά και κάνει την ενορχήστρωση σ΄ ένα λαϊκορεμπέτικο, θα λέγαμε, τραγούδι.

Το όγδοο τραγούδι είναι “Το Κάχριν”, όπου ο Πόλυς Κυριάκου γράφει στην κυπριακή διάλεκτο, με τη μουσική του Νεοκλή Νεοφυτίδη και την ερμηνεία του καλού νέου λαϊκού τραγουδιστή, Γιάννη Διονυσίου.

Ένατο τραγούδι, το "Είναι λάβα, είν' Ελλάδα" που τραγουδά ο Πέτρος Κουλουμής. Αυτή τη φορά εδώ κάνει δεύτερη φωνή ο Νταλάρας. Τη μουσική υπογράφει ο σπουδαίος συνθέτης Γιώργος Καζαντζής από τη Θεσσαλονίκη.

Το δέκατο τραγούδι είναι η “Απουσία”. Μουσική και ερμηνεία του εξαίρετου αυτού πιανίστα, του Νεοκλή Νεοφυτίδη που το αποδίδει στην κυπριακή διάλεκτο, αποδεικνύοντας πως είναι κι ένας πολύ καλός τραγουδιστής, όπως επισήμανε και ο ίδιος ο Νταλάρας στην παρουσίαση του δίσκου.

Το 11ο είναι πάλι ένα λαϊκό του Μίλτου Πασχαλίδη (ο οποίος βρήκε ευκαιρία μάλλον να ξεδιπλώσει τη λαϊκή του φλέβα), το “Αυτό το δάκρυ άμα βγει” που το μοιράζεται ερμηνευτικά με τον Νταλάρα, ο οποίος και το ενορχηστρώνει κιόλας (“Αυτό το δάκρυ, άμα βγει, ποτάμια θα γεννήσει. Και τα ποτάμια θάλασσες, θαρρώ, κι ωκεανούς. Σφαίρα θα γίνει ο θυμός. Μια μέρα θα νικήσει. Γιατί το δίκιο άμα χαθεί, δεν το χωράει ο νους”).

12ο τραγούδι είναι η “Πατρίδα” (Μουσική: Φύτος Στράτης, 2017), ένα παλιότερο τραγούδι που αποδίδει θαυμάσια ο Κύπριος Δώρος Δημοσθένους, σε ενορχήστρωση Αχιλλέα Γουάστωρ.

Στη συνέχεια, ακούμε το “Άκου Χρυστάλλα Χρυσταλλού” (η αδερφή του Γρηγόρη Αυξεντίου) στην κυπριακή διάλεκτο από τον Μιχάλη Τερλίκκα, με τη μουσική του Πασχαλίδη να ενώνει, μέσω της μελωδίας, την Κύπρο με την Κρήτη!

Τα δύο επόμενα τραγούδια είναι παλιότερα, αλλά συμπεριλήφθηκαν σ΄ αυτή την εργασία μιας και είναι σχετικά με το θέμα του δίσκου. Πρόκειται για το “Τίποτα δεν τελείωσε ακόμα” των Χάρη και Πάνου Κατσιμίχα (το μοναδικό που δεν είναι σε στίχους Πόλυ Κυριάκου) από τις “Τρύπιες Σημαίες” (2000) και η “Κερύνεια” του Παντελή Θαλασσινού από το “Δάκρυ στο γυαλί” (2006), έναν από τους καλύτερους δίσκους που έχει στο ενεργητικό της η “Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας”.

Λίγο πριν το τέλος, ακούμε τη μελοποίηση (και ερμηνεία βέβαια) του Νταλάρα στο ποίημα του Κυριάκου, “Στον Άγιο Ιλαρίωνα”. 17ο και τελευταίο τραγούδι, ίσως το πιο δυνατό του cd, το “Αργό Εωθινό” με την σφραγίδα του B.D.Foxmoor (Μιχάλη Μυτακίδη):

“Πενήντα χρόνια ψάχνω να με βρω μέσα στα στοιχειώματα. Είχα πατέρα και αδερφούς εκεί ψηλά στα αετώματα, μέχρι που φύγαν ντροπιασμένοι με εντολές στα ξαρματώματα. Αφήνει το αίμα μυρωδιά αιώνια στα ριζοχώματα, μα όποιος ξεχνάει, αδερφέ μου, καταλήγει στα λυκοστόματα”.

Τα τραγούδια του δίσκου μπορείτε να τα ακούσετε ΕΔΩ!
Κείμενο – Φωτογραφίες: Θεοδόσης Βαφειάδης

Μαργαρίτα Ζορμπαλά και Μαρία Παπαγεωργίου τραγουδούν γυναίκες δημιουργούς

 

Το βράδυ της Κυριακής 03 Νοεμβρίου 2024 παρακολουθήσαμε στη χειμερινή μουσική σκηνή του Θεάτρου Άλσους τη μουσική παράσταση της Μαργαρίτας Ζορμπαλά και της Μαρίας Παπαγεωργίου, με 30 περίπου τραγούδια που φέρουν την υπογραφή της γυναικείας δημιουργίας.

Στο επίκεντρο του μουσικού γεγονότος παρουσιάστηκαν γυναίκες ποιήτριες και στιχουργοί (Σαπφώ, Μαρία Πολυδούρη, Κατίνα Παΐζη, Ρίτα Μπούμη Παπά, Αγγελική Ελευθερίου, Λίνα Νικολακοπούλου, Μαριανίνα Κριεζή, Ελένη Ζιώγα, Τώνια Μαρκετάκη, Δώρα Σιτζάνη, κ.ά.), γυναίκες που έχουν γράψει τη μουσική σύνθεση (Ελένη Καραΐνδρου, Ευανθία Ρεμπούτσικα, Λένα Πλάτωνος, Μαρίζα Κωχ, Loreena McKennitt, κ.ά.), αλλά και γυναίκες τραγουδοποιοί (Νένα Βενετσάνου, Χάρις Αλεξίου, Αρλέτα, Αφροδίτη Μάνου, Ελένη Βιτάλη, Δανάη Παναγιωτοπούλου, κ.ά.).

Όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται και στο δελτίο τύπου της παράστασης, “Το κριτήριο για την επιλογή του ρεπερτορίου δεν ήταν να καλύψουν όλο το φάσμα της γυναικείας μουσικής δημιουργίας χρονικά και υφολογικά – κάτι που θα ήταν εξάλλου αδύνατον μέσα σε τόσο πλούτο - αλλά να αποτυπώσουν τη δική τους αλήθεια μέσα από κοινές αναφορές, τιμώντας τις γυναίκες που μας διαμόρφωσαν και αυτές που έρχονται να ανθίσουν”.

Με βάση την παραπάνω παραδοχή, οφείλουμε κι εμείς να τονίσουμε πως δεν πρόκειται για ένα αφιέρωμα στις γυναίκες στιχουργούς, γιατί τότε θα υπήρχε ένα τραγούδι της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου ή της Σώτιας Τσώτου. Ούτε ένα αφιέρωμα στις γυναίκες συνθέτριες γιατί τότε θα υπήρχε ένα τραγούδι της Δήμητρας Γαλάνη ή της Βάσως Αλλαγιάννη. Μήτε ένα αφιέρωμα στις τραγουδοποιούς, γιατί τότε δεν θα έλειπε ίσως ο “Θανατηφόρος Πυρετός” της Μελίνας Τανάγρη για παράδειγμα, που θα ταίριαζε απόλυτα πιστεύω στις φωνές τους και στην ατμόσφαιρα που κατάφεραν έτσι κι αλλιώς να δημιουργήσουν με τις ερμηνείες τους οι δύο εξαίρετες τραγουδίστριες.

Πώς να χωρέσεις όμως όλα αυτά τα τραγούδια μέσα σε δύο ώρες; Πραγματοποιήθηκε μια προσεκτική επιλογή με σπάνια και ακριβά τραγούδια που δεν τ' ακούμε συχνά σε συναυλίες και μουσικές παραστάσεις (Λίλιθ, Δάκρυσαν τα σεντόνια μου, Το τραγούδι της λίμνης, Άγριο μέλι, κ.ά.), αλλά και κάποια γνωστότερα όπως Η Μπαλάντα της Ιφιγένειας, το αυτοβιογραφικό διαμάντι της Χαρούλας Αλεξίου και άλλα… ας μην τα αποκαλύψουμε όμως όλα!

Οι μοναδικές αυτές ερμηνεύτριες, αν και διαφορετικής γενιάς και βιωμάτων - εμπειριών, αναμφίβολα ταίριαξαν φωνητικά και “έδεσαν” μεταξύ τους και από το εναρκτήριο τραγούδι “Κέλλομαί σε γογγύλα” από τον “Μεγάλο Ερωτικό” του Μάνου Χατζιδάκι, δόθηκε αμέσως το ευδιάκριτο μουσικό στίγμα της βραδιάς που θα ακολουθούσε.

Η Μαργαρίτα Ζορμπαλά, ευδιάθετη, χειμαρρώδης, εκφραστικότατη και με χιούμορ προλόγιζε τα περισσότερα τραγούδια μιλώντας για τις γυναίκες δημιουργούς.

Η Μαρία Παπαγεωργίου, δυναμική και ευαίσθητη ταυτοχρόνως, πότε με την κιθάρα της και πότε με ένα μικρό ακορντεόν ή κρουστό, έδινε νόημα σε κάθε λέξη που τραγουδούσε.

Συνοδοιπόροι σε αυτό το μουσικό ταξίδι ήταν οι παρακάτω:

Ενορχηστρώσεις, ηλεκτρική κιθάρα: Ευριπίδης Ζεμενίδης
Τύμπανα: Θάνος Μιχαηλίδης
Synths, bass: Γιώργος Θεοδωρόπουλος
Βιολί: Μιχάλης Βρέττας
Κοντραμπάσο: Δημήτρης Τσεκούρας

*Στα ονόματα των ερμηνευτριών, σύνδεσμοι που τις αφορούν. Οι πρώτες συνεντεύξεις της Μαρίας Παπαγεωργίου, πριν 15 χρόνια, στον ραδιοφωνικό παραγωγό και μουσικό δημοσιογράφο, Θεοδόση Βαφειάδη ΕΔΩ & ΕΔΩ.