Η μοναξιά είναι από χώμα

Ένας απογοητευμένος άνδρας αναζητά καταφύγιο μακριά από όσα του ήταν μέχρι τότε οικεία. Μετά την άδοξη κατάληξη ενός έρωτα που τον πλήγωσε, αποφασίζει να φύγει από την Αθήνα και να συνεχίσει τη ζωή του σε ένα μακρινό νησί. Απομονώνεται στο νέο του σπίτι και δημιουργεί έναν καινούριο κόσμο, με μοναδικό ένοικο τον εαυτό του. Όμως, η απομάκρυνσή του φαίνεται πως είναι μόνο σωματική. Κατά την παραμονή του στο νησί, γράφει δεκαοκτώ επιστολές προς τη γυναίκα που έχασε –γράμματα που η ίδια ποτέ δε θα λάβει.

Ο συγγραφικός αυτός μονόλογος από τον αφηγητή του βιβλίου, αποτελεί έναν «διάλογο» ανάμεσα σε αυτόν και τη γυναίκα που δεν είναι πια εκεί, αλλά αποκτά υπόσταση μέσα από τις αναμνήσεις του. Η ατέρμονη εσωτερική σύγκρουση, οι συνειδητοποιήσεις των λαθών, η απομυθοποίηση αλλά και η εκ νέου αναζωπύρωση των συναισθημάτων του αναπαριστούν, μέσα σε ένα κλίμα φορτισμένο, την ανθρώπινη φύση. Ο αφηγητής διερωτάται διαρκώς για την αιτία του χωρισμού, μετανιώνει για πολλές από τις επιλογές του, αλλά παράλληλα δικαιολογεί τον εαυτό του αποδίδοντας τη συμπεριφορά του στο ακραίο πάθος του.

Το μυθιστόρημα μάς χαρίζει τις εξομολογήσεις του αφηγητή, μάς ωθεί να συνειδητοποιήσουμε τη ρευστότητα του ορίου που χωρίζει το λογικό και το παράλογο. Ο άνθρωπος είναι από χώμα, ένα χώμα εύπλαστο, που αλλάζει και αναδιαμορφώνεται. Ο πρωταγωνιστής, μέσα από τον αυτοεγκλεισμό του στην προσωπική του φυλακή, καταλήγει να αναζητά την αξία της ύπαρξης, να διεισδύει και να ανακαλύπτει τον ψυχικό του κόσμο και τελικά να αναδύεται λυτρωμένος. Με αφορμή τον επίπονο χωρισμό του, αναγνωρίζει στον εαυτό του την εμμονή και την εξάρτηση από την ιδέα της γυναίκας που έχασε, αλλά, το σημαντικότερο, μέσα από πυρετικές εσωτερικές διεργασίες, οδηγείται στην αποκάλυψη του εαυτού του. Εξάλλου, τα γράμματά του συνομιλούσαν με τον λανθάνοντα εαυτό του, αφού στην πραγματικότητα δεν γράφτηκαν για να σταλούν.

Η Μάρω Βαμβουνάκη μάς χαρίζει άλλο ένα μυθιστόρημα για τον άνθρωπο, ένα μυθιστόρημα φτιαγμένο από το υλικό από το οποίο αυτός πλάστηκε, το χώμα. Όπως ο ίδιος ο ήρωας, έτσι και η μοναξιά του είναι πλασμένη με χώμα.

Άννα Παληκίδου

Το βιβλίο τιμήθηκε το 1988 με το Β' κρατικό βραβείο μυθιστορήματος και επανεκδόθηκε το 2018 από τις εκδόσεις Ψυχογιός.