Το κορίτσι στη ζούγκλα, του Ισαάκ Σούση

Όπως έχουμε ξαναπεί, αυτή η στήλη ανήκει κυρίως στους στιχουργούς. 

Ζητήσαμε από τον Ισαάκ Σούση να μας γράψει την ιστορία ενός τραγουδιού του και με την ευκαιρία αυτή να μάθουμε περισσότερα πράγματα για την πορεία του.

Ο περισσότερος κόσμος τον γνωρίζει από τη στενή του συνεργασία με το Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, μιας και το 80% περίπου των στίχων του έχουν μελοποιηθεί και ερμηνευτεί από το γνωστό συνθέτη και τραγουδιστή. Ας τα πάρουμε όμως τα πράγματα απ' την αρχή. 

Ο Ισαάκ Σούσης, έκανε την εμφάνισή του στη δισκογραφία το 1995 στο δίσκο «Γούρι» των Νικόλα Μητσοβολέα – Στέφανου Κόκαλη  με τέσσερα τραγούδια και στο δίσκο του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα «Παράθυρα που κούρασε η Θέα» με το τραγούδι «Το κουνουπάκι».
Το 1996  ήταν χρονιά μεγάλης επιτυχίας μιας και στο δίσκο «Παυσίλυπον», που θεωρείται ο πλέον χαρακτηριστικός του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, ανάμεσα στα πέντε κομμάτια που συμμετέχει περιέχονται «Ο Νότος» και το «Ένας Τούρκος στο Παρίσι», τραγούδια ολότελα διαφορετικού στυλ που γίνονται όμως και τα δυο κλασσικά.

Έκτοτε συμμετέχει σε όλους του δίσκους του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα, και σε συνεργασίες του τραγουδοποιού με άλλους τραγουδιστές ενώ όχι πολύ συχνά δίνει στίχους του και σε άλλους συνθέτες. Έχει στο ενεργητικό του μόλις δυο ολοκληρωμένους δίσκους: «Το ξύλινο αλογάκι» Γιάννης Κότσιρας – Λαυρέντης Μαχαιρίτσας και «Μ. Ι. Σ» Μίνως Μάτσας – Σωτηρία Λεονάρδου.

Ανάμεσα στους στίχους του ξεχώρισαν πολλοί όπως: «Μάτια δίχως λογική», «Τερατάκια τσέπης», «Έλα ψυχούλα μου», «Παλιός στρατιώτης», «Πάρις» (με το Γιώργο Νταλάρα στην πρώτη εκτέλεση), «Εφάπαξ», «Έτσι κι αλλιώς», «Εγώ δεν σε κατηγορώ», «Μικρόβια», «Επίδαυρός» με το Γιάννη Κότσιρα, «Κι αν με βγάλανε Ελένη» (Ελένη Τσαλιγοπούλου, μουσική Μιλτιάδης Πασχαλίδης). 

Ο ίδιος ξεχωρίζει  ιδιαίτερα  τα «Αντρέι  Ταρκόφσκι» (Κώστας Θωμαΐδης), «Φειδίας του χρόνου», «Κτήνος», «Αιχμάλωτοι» ( Σωτηρία Λεονάρδου) από τη συνεργασία του με τον συνθέτη Μίνω Μάτσα.
Πρόσφατα τραγούδια του: «Παράτα μας», «Ήρωες με καρμπόν», «Η ενοχή των αμνών» (Λαυρέντης Μαχαιρίτσας) , «Όλα τα ψέματα τελειώνουνε μαζί» (μουσική Αλκιβιάδης Κωσταντόπουλος με τον Μπάμπη Στόκα), «Γι’ αυτό υπάρχουνε οι φίλοι» (μουσική Αντρέας Κατσιγιάννης με το Γιώργο Νταλάρα).

Ο Ισαάκ Σούσης είναι απόφοιτος βιβλιοθηκονόμος του ΤΕΙ Αθήνας, δημοσιεύει αραιά άρθρα για βιβλία, θέατρο, κινηματογράφο στην «Βιβλιοθήκη» της Ελευθεροτυπίας και στο περιοδικό «Οδός Πανός» του Γιώργου Χρονά. 

Έχει εκδώσει την ποιητική συλλογή «Κλίνατε επ’ άπειρον» (Εκδόσεις Γαβριηλίδης) και μια απόπειρα βιογράφησης του Μάνου Λοΐζου  μέσω συνεντεύξεων, το «Μάνος Λοΐζος - Μια μέρα ζωής» (Εκδόσεις Ιανός). 

Ετοιμάζεται να εκδώσει τη δεύτερη ποιητική του συλλογή: «Το γύρισμα του κύκλου». 

Είναι Θησειώτης και αγαπά τη γειτονιά του και την ιστορία της.

Δεν γράφει τραγούδια για "λίγους και εκλεκτούς" όπως λέει ο ίδιος. Θέλει να γράφει τραγούδια που να τ’ αγαπήσει πολύς κόσμος. Η αλήθεια είναι πως το έχει καταφέρει αρκετές φορές αυτό. Εγώ όμως αγαπώ περισσότερο κάποια τραγούδια που μπορεί να μην έγιναν πανελλήνια σουξέ, αλλά αποτελούν τις  «εσωτερικές» και περισσότερο ουσιαστικές στιγμές της πορείας του: Λόγια μην ακούς του κόσμου και κουβέντες μασημένες. Ήμουν πάντα ο εαυτός μου, που δεν τον μοιράστηκα. Λάμπουν κάποτε οι αλήθειες πάντα αργοπορημένες, μα να εξηγώ στο κόσμο μάτια μου κουράστηκα  ή  Φίλοι που απηυδήσανε με την πολιτική το ρίξανε σε τέχνες και θρησκείες κι άλλοι ξυπνήσαν Έλληνες τόσο φανατικοί βρήκαν τη σωτηρία τους χωρίς αμφιβολίες - Και κάποιοι άλλοι φίλοι μου ίσως πιο πονηροί που μένουνε για πάντα αμφισβητίες παρ' όλη τη διάνοια το ξέρω πως μπορεί να βρίσκονται στα πράγματα μ' όλες τις συγκυρίες.

Στον τελευταίο δίσκο του Μαχαιρίτσα έχει γράψει τα πέντε από τα 14 τραγούδια. Ένα από αυτά και το «Τζούλια, το κορίτσι στη ζούγκλα». Αυτός είναι ο τίτλος που υπάρχει στο δίσκο τουλάχιστον…

Μέσα στη ζούγκλα ανάβεις μόνη τη φωτιά σου .
Μεσ'  στην ανία πειθαρχείς σαν κουρδισμένη.
Κανείς δεν ξέρει  ακριβώς το πρόγραμμά σου
κι εσύ κανέναν να  μπορεί να περιμένει.
Τα αγοράκια που κρεμιούνται στα κλαδιά σου
και τα κοιτάζεις το πρωί με υπομονή,
πες μου, τα νοιώθεις σαν εχθρούς ή σαν παιδιά σου;
Κάποιες στιγμές είσαι για όλα ικανή.

Μονάχα εκτόνωση του εφήμερου πάθους
στην υπερένταση του σίγουρου λάθους,
ψάχνεις επίμονα μια πόρτα στον τοίχο,
φωνάζεις μέσα σου «Ξανά θα αποτύχω».
Και η περιφρόνηση σα λάβα σκεπάζει
χιλιάδες άγνωστους μια πόλη που αδειάζει,
δίνεσαι σ΄ όλους με την ίδια κακία.
Πότε κατάθλιψη και πότε μανία.
Τώρα στου κόσμου θα διακρίνεις τις ρυτίδες
πόσο μακριά μπορεί να πάει η μοναξιά σου.
Δεν  περισσεύουν στο πέλαγος σανίδες,
δεν προλαβαίνεις να στεγνώσεις τα μαλλιά σου.
Κρατάς για σένα μία πλάτη γυρισμένη
-η εξουσία είναι αγάπη ατροφική-
Το «πάνω χέρι, κάτω χέρι» δεν σου βγαίνει
μα όλοι έχουνε την ίδια τακτική.

Μετράς μονάχη τα θηρία που φεύγουν,
όσους ξανοίχτηκες και τώρα αποφεύγουν,
είναι ένας τρόπος σου κι αυτός να ξεκόβεις
μέσα απ΄ τη ζούγκλα σου δρόμο να κόβεις.
Και  η περιφρόνηση σαν λάβα σκεπάζει
χιλιάδες άγνωστους, μια πόλη που αδειάζει
και δεν τους έχεις πια ανάγκη καμία ,
πέθανες μέσα σου με ψυχραιμία .

Αύριο  έχει μια έκλειψη λένε,
ένα σκοτάδι για μάτια που καίνε.
Αύριο γίνεσαι και συ τριάντα .
Μακάρι η έκλειψη νάναι για πάντα.
Και  η περιφρόνηση σαν λάβα σκεπάζει
χιλιάδες άγνωστους, μια πόλη που αδειάζει.
Μέσα στην έκλειψη η ζούγκλα παγώνει,
Μόνη σου φώτισες και κάηκες μόνη.

 

Το κορίτσι στη ζούγκλα

Αποφεύγω να γράφω «στεντόρεια». Η κατηγορηματικότητα με ενοχλεί και στη ζωή και στα κείμενα. Βέβαια  το καλοκαίρι έγραψα  έναν στίχο το «Γιάννης κερνάει» που μπήκε στον πρόσφατο δίσκο του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα  «Η ενοχή των αμνών»  και μου βγήκε  «φωναχτό» αλλά αυτό είναι εξαίρεση στη δουλειά μου και ήρθε σαν αντίδραση  σε έναν μεγαλοϊδεατισμό,  που  η παρουσία του στον πολιτικό και λογοτεχνικό λόγο αλλά και στις καθημερινές  κουβέντες (μας) με εξαντλεί και  με καταρρακώνει. Όταν επί σαράντα και χρόνια παρατηρείς την κλιμάκωση της  σήψης,  την σύγχυση  να προοδεύουν, ενώ παράλληλα όλοι  γύρω σου  υπερθεματίζουν μεγάλες αξίες,  κάποτε γράφεις και το «Γιάννης κερνά».  Είναι ας πούμε οι «Κωλοέλληνες» του Σαββόπουλου με σταράτες κουβέντες χωρίς να ποιητικίζει  και να ψάχνει αντίπαλα δέη σε ιδεολογήματα όπως των Ελλήνων οι κοινότητες,  η ομογένεια του εξωτερικού, η  νέο-Ορθοδοξία κ.λπ. Είναι ένας στίχος ξερός όπως είναι κατά βάθος οι «στεντόρειοι».

Ωστόσο στον ίδιο δίσκο περιέχεται ένα κομμάτι  που θίγει το θέμα από μια συναφή πλευρά, αυτή των σχέσεων και των συναναστροφών στην «καθημερινή τους ανοησία.» Είναι το «Κορίτσι στη Ζούγκλα», που ο τίτλος του θα ήταν επίσης σκέτος, αν ο Λαυρέντης για λόγους  που αγνοώ δεν του πρόσθετε το  υποκοριστικό «Τζούλια»,  κάτι που  το έμαθα όταν πια ο δίσκος επρόκειτο να βγει σε μια εβδομάδα και δεν μπορούσα δυστυχώς πια να επέμβω στο θέμα της τιτλοδοσίας. Αυτή η επιλογή ονόματος, επί της ουσίας, αλλοιώνει τη στόχευση του στίχου και αποδίδει στην ηρωίδα του μια ταυτότητα περιοριστική.

Οι πρώτες ιδέες  για ένα  τραγούδι με αυτό το θέμα σχεδιάστηκαν περίπου δέκα χρόνια πριν. Συμβαίνει με αρκετούς στίχους μου να απαιτείται μια τόσο μακροχρόνια ωρίμανση, όταν και μια ελάχιστη λεπτομέρεια δεν αποδίδει ακριβώς αυτό που είναι η αλήθεια στον πυρήνα του κομματιού  Η γυναικεία υστερία σε συνδυασμό με την αμφισβητισιακή εφηβεία ήταν ένα θέμα που πάντα ήθελα να διαπραγματευτώ.  Είναι και ένας τοίχος δικός μου σε σχέση με τις γυναίκες  όταν ζουν  έντονα μελοδραματικά το αυτονόητο, την έλλειψη επικοινωνίας  στις σεξουαλικές συναναστροφές… Το φαινόμενο καθώς η κρίση οδεύει προς την ολοκλήρωσή της πήρε πάλι τα πάνω  του από το 1990 και μετά. 

Στην γυναίκα η σεξουαλική διεκδίκηση -όπως και στους ομοφυλόφιλους  -αποκρύβει το εξουσιαστικό ή αντιεξουσιαστικό αίτημα. Το τραγούδι περιέχει έναν από τους στίχους μου που πυκνώνουν σκέψεις, μελέτες και επιτόπια παρατήρηση ετών «Η εξουσία είναι αγάπη ατροφική». Με αυτήν την αγάπη μεγαλώνουμε και αυτήν αναπαράγουμε. Τα άλλα είναι ευσεβείς πόθοι που δεν γνωρίζουμε καν πως θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε στην υλοποίησή τους.

Βέβαια  προσφάτως  πυκνώνει το «θετικό» πνεύμα σαν κακός δαίμονας στην στιχουργική και όλα γυρνάν μέχρι τελικής εξοντώσεως γύρω απ’ την αγάπη. Το ίδιο και οι ευχές που ανταλλάσσονται μεταξύ ουσιαστικά αγνώστων στο facebook και τα κηρύγματα και οι παραμυθητικοί λόγοι  που επιθετικά αμολάμε ο ένας στα μούτρα του άλλου μέχρι να κορεστεί η ευγλωττία μας. Η αλήθεια είναι πως αποτελεσματικά μέσα από την τέχνη μόνο το πένθος παρηγορεί. Ομοιοπαθητικά, με την παραδοχή των αντιφάσεων  και των , χασμάτων.  Σπάνια μια «θετική έκφραση» φτάνει σε βάθος, γιατί είναι δοξασία και όχι  ψαχνό βιώματος που θέλει το θηρίο της ψυχής μας για να ανταλλάξει το χάδι που δεν το παίρνει σχεδόν ποτέ όπως το φαντασιώνεται. Οι εξαιρέσεις λαμπρών εσωτερικών εκφράσεων που οραματίζονται την ιδεώδη αγάπη και συνύπαρξη γεννιούνται σε περιόδους αναστοχασμού και απομάκρυνσης  από το δούναι και λαβείν επιβεβαιώνουν  τον κανόνα. Τα κείμενα ευτυχίας που πείθουν έχουν γραφτεί σε όρη και βουνά απάτητης μοναχικότητας. Ευτυχώς όμως το πες, πες δουλεύει. Κι έτσι  έχει μειωθεί τόσο η φαντασία μας τα τελευταία χρόνια που μέσα στην πιο χύμα χυδαιότητα και την  καλπάζουσα απώλεια μαθαίνουμε να ευτυχούμε.