Το «Περίγραμμα» της Ρέιτσελ Κασκ

Το «Περίγραμμα» συνιστά το πρώτο μέρος της πολυσυζητημένης και εμβληματικής τριλογίας της Ρέιτσελ Κασκ. Η κεντρική ηρωίδα Φαίη, συγγραφέας, μητέρα δύο παιδιών και εν διαστάσει με τον σύζυγό της, αντιπαλεύει μέσα της τα προσωπικά της αδιέξοδα με τις κοινωνικές προσδοκίες και απαιτήσεις. Στο πρώτο αυτό μέρος η αττική εικόνα προσφέρεται ως λογοτεχνικό φόντο. Η αφηγήτρια δεν επισύρει την προσοχή με τρόπο αναμενόμενο, αλλά μεταθέτει την εξιστόρηση γεγονότων, όσο και την εξαγωγή συμπερασμάτων, στους δέκα ανθρώπους (συνταξιδιώτες, παλιούς φίλους, μαθητές) που συναντά κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της στην Ελλάδα για να διδάξει σε ένα σεμινάριο δημιουργικής γραφής.

Η έμμεση εξομολόγηση αποτελεί το κύριο αφηγηματικό έρεισμα που μέσα από τις εκμυστηρεύσεις όσων συναντά η Φαίη κατά τη διάρκεια μετάβασης και παραμονής της στην Αθήνα, διαγράφει το περίγραμμα της δικής της οδύνης, το περίγραμμα των επιλογών της, των ελπίδων και των διαψεύσεων και τελικά των βαθύτερων επιθυμιών της («ήθελα περισσότερη τρυφερότητα»). Κι έχοντας την επίγνωση των πραγμάτων που συγκροτούν το επώδυνο πλαίσιο, μπορεί πιο εύκολα να αποτιναχθεί: «Αλλά το τι μπορεί να σκέφτονταν οι άλλοι δε με βοηθούσε πια σε τίποτα. Εγώ είχα βγει οριστικά από τα πλαίσια».

Προσεγγίζονται θέματα που εφάπτονται στις ολέθριες όψεις του έρωτα και κάποτε στις ζωογόνες: «Ωστόσο, εξακολουθώ να πιστεύω στον έρωτα. Ο έρωτας όλα τα διορθώνει, κι αν δεν μπορεί κάτι να διορθώσει, παίρνει τουλάχιστον τον πόνο», στη ριζική μεταστροφή των ανθρώπων σε ηθικό επίπεδο, στον παραμορφωτικό φακό από όπου αντιμετωπίζονται τα πράγματα σε έναν γάμο και στην έλλειψη συγκαταβατικού νοήματος: «Δεν υπήρχε πια μία μόνο αλήθεια, κι εκεί ήταν το πρόβλημα. Ο καθένας τους έβλεπε τα πράγματα μόνο απ’ τη δική του σκοπιά», όπως και στην εναπόθεση των προσδοκιών σε πλανερές αντιλήψεις: «Η ικανότητα του ανθρώπου να δημιουργεί αυταπάτες είναι ίσως απεριόριστη».

Αναδύονται ακόμη θέματα σχετικά με τις ματαιόδοξες λογοτεχνικές τάσεις, τις τάσεις δραματοποίησης προσωπικών στιγμών, την αρνητική επίπτωση της γονεϊκής συμπεριφοράς σε ένα παιδί: «Πολλά από αυτά που μας κάνουν να ασφυκτιούμε στη ζωή, αποτελούν συχνά προβολή των επιθυμιών των γονιών μας», ενώ εντοπίζονται διάσπαρτα κοινωνικά σχόλια ή παρατηρήσεις: «Οι ενδιαφέροντες άνθρωποι είναι σαν τα νησιά: Δεν πέφτεις πάνω τους στον δρόμο ή σε κάποιο πάρτι τυχαία, πρέπει να ξέρεις πού βρίσκονται και να πας να τους βρεις επί τόπου».

Χωρίς έντονες αλλαγές στο τέμπο της αφήγησης, μέσα από τις ιστορίες των άλλων και την πολυπρισματική οπτική γωνία, η αφηγήτρια φτάνει στη δική της αλήθεια ή, καλύτερα, αποκαλύπτει στον αναγνώστη σημαντικές πτυχές και της δικής της ζωής, το βασικό περίγραμμα του βίου της και των προσωπικών της αδιεξόδων. 

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg, σε μετάφραση Αθηνάς Δημητριάδου, όπως και το δεύτερο μέρος της τριλογίας «Μετάβαση», ενώ αναμένεται να εκδοθεί και το τρίτο και τελευταίο μέρος «Κύδος».