«Λέω παραμύθια να ξορκίσω το κακό, να γίνουν όλα μαγικά μ’ ένα χορό»
Τρία χρόνια μετά το σχεδίασμα ποιητικής βιογραφίας του Θανάση Παπακωνσταντίνου "Να βρω ξανά του νήματος την άκρη...", ο Λέων Ναρ γράφει και ο Πατάκης εκδίδει το σχεδίασμα ποιητικής βιογραφίας του Σωκράτη Μάλαμα, με τον πρόλογο του φίλου και συνεργάτη του γνωστού τραγουδοποιού, Οδυσσέα Ιωάννου (στιχουργός, ραδιοφωνικός παραγωγός, επιμελητής μουσικών προγραμμάτων, κ.λπ.).
Ο συγγραφέας καταπιάνεται με τον λόγο στα τραγούδια του Μάλαμα, έχοντας ως συνοδοιπόρο τον ίδιο τον τραγουδοποιό στη διάρκεια αυτού του συγγραφικού ταξιδιού. Ο Ναρ έχει ακούσει πολύ Μάλαμα, είναι θαυμαστής του, έχει συζητήσει μαζί του για τα τραγούδια και ορθώς, κατά την γνώμη μου, θεωρεί π ο ι ή μ α τ α ορισμένα στιχουργήματα του Μάλαμα και άλλων τραγουδοποιών. Να τονίσουμε, προς αποφυγή παρεξηγήσεων, πως δεν γράφει κανενός είδους βιογραφία, ούτε αναλύει φιλολογικά - λογοτεχνικά τη στιχουργική του Μάλαμα, αλλά προσεγγίζει το έργο του με απλότητα και αγάπη, μελετώντας κυρίως τους στίχους του, αλλά και γενικότερα την καλλιτεχνική φυσιογνωμία ενός ξεχωριστού δημιουργού που είναι ακόμα δραστήριος και παραγωγικός.
Ένα απόσπασμα από το βιβλίο (σελ. 115-116) σχετικά με τους γονείς και τις επιρροές του, απαντώντας σε ερώτηση του Ναρ: "Ο πατέρας μου ήταν λάτρης του ρεμπέτικου και του λαϊκού, και ακολουθούσε και η μάνα μου. Το δημοτικό της άρεζε πάρα πολύ, ήταν σαν φυσική της κληρονομιά. Τραγουδούσε κάτι παράδοξες μελωδίες που δεν τις έχω ξανακούσει, δεν ξέρω από που στο διάολο ήταν. Από το Καζακστάν; Άκουγα κάτι παράξενα, έπλενε ρούχα, ας πούμε, και τραγουδούσε, και μου έμειναν κάτι υποψίες θεμάτων στο κεφάλι μου. Όλα τα δημοτικοειδή μου, που τα έχω βάλει σαν θέματα στα τραγούδια, τα ορχηστρικά, είναι "κλεμμένα" από Δράμα, Σέρρες, Θράκη, σαν αντιλήψεις που πέρασαν για λίγο από το κεφάλι μου, αγαπημένες στιγμές, κι εγώ τις άπλωνα με τον δικό μου τρόπο. Λειτούργησε ύπουλα όλο αυτό. Μετά ήρθε η ροκ, η τζαζ, η κλασική. [...]".
Οι στίχοι του Σωκράτη Μάλαμα αποτυπώνουν συλλογικές και υπαρξιακές αγωνίες, με τρόπο υπαινικτικό και δωρική απλότητα. Σε πολλά από τα τραγούδια του καταγράφεται επίσης η αποστροφή του για τη μεγαλούπολη, η αποξένωση στις καθημερινές σχέσεις, οι διαψεύσεις και τα αδιέξοδα της σύγχρονης ζωής, ενώ άλλα υπερβαίνουν την ατομική εμπειρία και αποκτούν μια σχεδόν μεταφυσική διάσταση.
Βασικοί θεματικοί άξονες σε αυτό το σχεδίασμα ποιητικής βιογραφίας είναι η κοινωνική κριτική που ασκεί ο δημιουργός με τα τραγούδια του, η οπτική του για το «άστυ» σε μια εποχή διαρκούς κοινωνικής κινητικότητας, η βιωματική μαγιά και η ερωτική διάσταση των στίχων του, ενώ παράλληλα εξετάζονται ζητήματα σχετικά με το ελληνικό τραγούδι γενικότερα.
Στην προσπάθεια σύνθεσης του βιβλίου συνέβαλε ο ίδιος ο Μάλαμας, απαντώντας στις ερωτήσεις που του έθεσε ο συγγραφέας σχετικά με τα ευθύβολα τραγούδια του, που ενεργοποιούν τη σκέψη και τα συναισθήματά μας (οπισθόφυλλο).
O Λέων Α. Ναρ γεννήθηκε το 1974 στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Κλασική Φιλολογία στο Α.Π.Θ., από το οποίο επίσης έλαβε μεταπτυχιακό τίτλο Νεοελληνικής Φιλολογίας, Βιβλιολογίας και Διδακτικής της Λογοτεχνίας (2000) και αναγορεύτηκε Διδάκτωρ Νεοελληνικής Φιλολογίας το 2007. Το 2017 ολοκλήρωσε μεταδιδακτορική έρευνα στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Έχει εκδώσει τα βιβλία: Εγώ ο εγγονός ενός Έλληνα: Η Θεσσαλονίκη του Νικολά Σαρκοζί (σε συνεργασία με τους Γιώργο Αναστασιάδη και Χρήστο Ράπτη, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2007· μεταφράστηκε στα γαλλικά), Γιωσέφ Ελιγιά, Άπαντα (δίτομο έργο, Γαβριηλίδης, 2009), Θεσσαλονίκη 1912-2012: Το μέλλον του παρελθόντος (Καπόν, 2011, δίγλωσση έκδοση, σε ελληνική και αγγλική γλώσσα, φωτογραφίες: Γιώργης Γερόλυμπος), Ισραηλίτες βουλευτές στο ελληνικό κοινοβούλιο (Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, 2011), Το παιχνίδι της εξέδρας: Σχολιασμένα συνθήματα από τα ελληνικά γήπεδα (Μεταίχμιο, 2014), Δεν σε ξέχασα ποτέ (Ευρασία, 2017· θεατρικό έργο με cd σεφαραδίτικων τραγουδιών της ομώνυμης παράστασης από το Κ.Θ.Β.Ε. το 2017), Ξανά στη Σαλονίκη: Η μετέωρη επιστροφή των Ελλήνων Εβραίων στον γενέθλιο τόπο 1945-46 (Πόλις, 2018· υποψήφιο για Κρατικό Βραβείο), I Remember… Θυμάμαι: Επιζώντες του Ολοκαυτώματος τραγουδούν σεφαραδίτικα τραγούδια (Ιανός, 2020, επιμέλεια της τρίγλωσσης έκδοσης, σε ελληνική, αγγλική και ισπανοεβραϊκή γλώσσα, με cd από το αρχείο του Αλμπέρτου Ναρ).
Κείμενά του για θέματα φιλολογίας, ιστορίας και λογοτεχνίας, καθώς και βιβλιοκρισίες έχουν δημοσιευτεί σε συλλογικούς τόμους, περιοδικά (έντυπα και ηλεκτρονικά), ενώ έχει επιμεληθεί 8 βιβλία (ιστορικού περιεχομένου και παιδικής λογοτεχνίας). Από τις Εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορεί επίσης το σχεδίασμα ποιητικής βιογραφίας του Θανάση Παπακωνσταντίνου, «Να βρω ξανά του νήματος την άκρη…» (2022). Το 2023 παραστάθηκε στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη το έργο του Live Streaming. Toν Απρίλιο του 2025 ανέβηκε στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής το έργο του Madre Salonico. Είχε μόνιμη στήλη στις εφημερίδες Έθνος (2017-2018) και Μακεδονία της Κυριακής (2006-2008). Είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Θεσσαλονικέων Πόλις. Έχει διδάξει δημιουργική γραφή στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα του Ε.Α.Π. (2019). Εργάζεται ως καθηγητής φιλολογίας στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ανατόλια της Θεσσαλονίκης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου