Τα Τραγούδια της Κομοτηνής

Η Κομοτηνή είναι μια πόλη που ενέπνευσε αρκετούς δημιουργούς της ελληνικής μουσικής, γι' αυτό και αναφέρεται σε πολλά τραγούδια. Αρκετά από αυτά έχουν ως κύριο θέμα και τίτλο την πόλη της Κομοτηνής, ενώ σε πολλά άλλα έχουμε απλές αναφορές στην πρωτεύουσα του Νομού Ροδόπης.

Η Κομοτηνή του Θανάση Γκαϊφύλλια

Ο καλλιτέχνης που τίμησε αυτή την πόλη όσο κανείς άλλος και συνέδεσε το όνομά του μ' αυτήν, είναι ο τραγουδοποιός Θανάσης Γκαϊφύλλιας. Αν και γεννήθηκε στο Σουφλί του Έβρου (25 Οκτωβρίου 1947), μεγάλωσε στην Κομοτηνή, όπου και ζει μέχρι σήμερα με την οικογένειά του, μ' ένα μικρό διάλειμμα (1968-1977) όπου έζησε και εργάστηκε στην Αθήνα.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, ευρισκόμενος σε κάποιο ξενοδοχείο της Θεσσαλονίκης, γράφει το ποίημα "Κομοτηνή", το οποίο και δημοσιεύει σε εφημερίδα της εποχής. Το 1984 το μελοποιεί ο Γιώργος Ανδρέου και με ερμηνευτή τον Στάθη Παχίδη (https://www.youtube.com/watch?v=xS-fEDAlTcU) κυκλοφορεί στον ένα και μοναδικό δίσκο του συγκροτήματος "Αλέ Ρετούρ" -στο οποίο συμμετέχει και ο Βαγγέλης Κοντόπουλος- με τίτλο "Σαν ελληνική ταινία".

Ένα χρόνο αργότερα κυκλοφορεί και η εκδοχή (μελοποίηση-ερμηνεία) του ίδιου του Γκαϊφύλλια (https://www.youtube.com/watch?v=uQXkarOIsyg)  στον προσωπικό του δίσκο "Φύλλο Πορείας". Δεκατέσσερα χρόνια αργότερα, στο δίσκο "Stavento" του 1999 το ερμηνεύει και ο Μιλτιάδης Πασχαλίδης, με τη συνοδεία του δημιουργού (https://www.youtube.com/watch?v=qbG_msYdwLw). Το 2010 στο διπλό άλμπουμ "Αυτά που ρωτάς - Ζωντανά στο Κύτταρο" θ΄ ακούσουμε και τη ζωντανή δισκογραφική εκδοχή του τραγουδιού, από το Θανάση Γκαϊφύλλια. Είναι το πιο γνωστό και αγαπημένο τραγούδι της Κομοτηνής.

Το 1991 στο δίσκο "Βραδιάζει", υπάρχει το τραγούδι "Ματιές στις πόλεις" (https://www.youtube.com/watch?v=6uXq-qM4QaE), σε στίχους Παναγιώτη Καρανίκα, μουσική Θανάση Γκαϊφύλλια, ο οποίος και το ερμηνεύει με τον Τάκη Κεραμέα.

"Πάμε μια βόλτα αλαμπρατσέτα, 
Καβάλα και Κομοτηνή...".

Το 1996 ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας κυκλοφορεί, ως παραγωγός, το δίσκο "Επί Πτυχίω", με τη στήριξη του "Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης". Σ' αυτήν τη δουλειά, ζητά από ταλαντούχους φοιτητές (παλιούς και νέους) να γράψουν και να ερμηνεύσουν τραγούδια για τα φοιτητικά χρόνια και την πόλη που σπούδασαν. Έτσι προέκυψε, μεταξύ άλλων, το "Μια φορά κι ένα καιρό" σε στίχους-μουσική Θοδωρή Ξυδιά και ερμηνεία Λίας Τζιαμπάζη-Θοδωρή Ξυδιά, το "Σε νοσταλγώ" (https://www.youtube.com/watch?v=Q1wkkxOzfnE) σε στίχους-ερμηνεία Λάκη Λαζόπουλου και μουσική Νίκου Δανίκα και το "Κρυφή μου πορεία" (https://www.youtube.com/watch?v=FkfqGaGEq9A) σε στίχους-μουσική-ερμηνεία Κώστα Λειβαδά.

"Κομοτηνή μου, είσαι η ψυχή μου,
όταν πονάς εσύ, πονάω μέσα μου κι εγώ..."

"Το τζαμί μου στα δεξιά,
η εκκλησία στ' αριστερά..."

Το 2008 τα ΚΑΠΗ του Δήμου Κομοτηνής κυκλοφορούν ένα cd single με το τραγούδι "Κι αν τα χρόνια περνούν" (https://www.youtube.com/watch?v=I-dH_E0uZsQ), τον περίφημο "Ύμνο των ΚΑΠΗ", σε στίχους Αντώνη Παπαϊωάννου, μουσική Θανάση Γκαϊφύλλια και ερμηνεία Σούλας Κυρατζόγλου.

"Και αν τα χρόνια περνούν θα 'ρθουν άλλα         
Η ζωή θα 'ναι πιο φωτεινή               
Άναψε όλα τα φώτα στη σάλα
Να χορέψει η Κομοτηνή!"

Πέρα όμως από τα παραπάνω τραγούδια, ο γνωστός καλλιτέχνης αποτελεί πολιτιστικό εκπρόσωπο της ευρύτερης περιοχής σε όλο τον κόσμο. Όπου κι αν τραγουδά όλα αυτά τα χρόνια μιλά για την Κομοτηνή και τη Θράκη. Επίσης, στις συνεντεύξεις που δίνει αντιλαμβάνεται κανείς την αληθινή αγάπη για τον τόπο του, μιας και περισσότερο μιλά για την ιδιαίτερη πατρίδα του, παρά για τον εαυτό του. Τέλος, δε νομίζω να υπάρχει αφιέρωμα στην πόλη (είτε τηλεοπτικό, είτε στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο) χωρίς την παρουσία του αγαπητού αυτού δημιουργού!

Άλλα τραγούδια με τίτλο και θέμα την Κομοτηνή

Το 1987 ο μουσικός, ηχολήπτης και πτυχιούχος Αρχιτεκτονικής, Σπύρος Χατζηνικολάου, που γεννήθηκε το 1956 στην Κομοτηνή και ζει από το 1974 στην Αθήνα, κυκλοφορεί τον προσωπικό του δίσκο "Φύσα το καλάμι σου", με ερμηνευτές το Γιώργο Δημητριάδη, στην παρθενική του εμφάνιση στη δισκογραφία, και τον τραγουδοποιό Γιώργο Κούκιο, γνωστό και από τη συμμετοχή του στο συγκρότημα "Morel". Τους στίχους αυτής της τζαζ Κομοτηνής υπογράφει ο Κ. Καυχόπουλος: https://www.youtube.com/watch?v=1Ufkl_L4rW0

Ένα χρόνο αργότερα, κυκλοφορεί άλλο ένα τραγούδι, μια ηλεκτρική μπαλάντα, με τίτλο και θέμα την "Κομοτηνή". Το γράφει και το ερμηνεύει ο τραγουδοποιός - πτυχιούχος Μαθηματικών, Θωμάς Μπακαλάκος, στον προσωπικό του δίσκο "Από έρωτα": https://www.youtube.com/watch?v=Z6DVIRLZaMY

Λίγα χρόνια αργότερα, ο μουσικοσυνθέτης και στιχουργός Γιώργος Ανδρέου γράφει το τραγούδι "Ο θεός Απρίλιος και μια Κομοτηναία" και κυκλοφορεί στο δίσκο "Δέκα τελευταία χρόνια" (1994) με ερμηνευτή τον Κώστα Χαριτάτο.

Το 2004 ο συνθέτης και στιχουργός Βαγγέλης Σίμος, κυκλοφορεί το λαϊκό δίσκο "Δυο δρόμοι, δυο φεγγάρια" με την Ελένη Βιτάλη και την Πίτσα Παπαδοπούλου. Η πρώτη ερμηνεύει, μεταξύ άλλων, το τσιφτετέλι "Στην Κομοτηνή, στη Κω":https://www.youtube.com/watch?v=D6IA2YnHEgw

Το 2010 ο Ροδοπίτης Χρήστος Χατζόπουλος, εξαίρετος συνθέτης και δάσκαλος μουσικής, κυκλοφορεί το δίσκο "Πέτρινο Δαχτυλίδι", στον οποίο ακούμε ένα νοσταλγικό τραγούδι, σε στίχους Κύρου Στεργίου: "Περνούν οι μέρες στην Κομοτηνή".

Το 2015 ο "Άκρος, μέσος, έσχατος" Γιώργος Κούτσικος γράφει με τη σειρά του ένα τραγούδι για τα φοιτητικά χρόνια που πέρασε στην πόλη. Τίτλος; "Της Κομοτηνής"!

Απλή αναφορά της πόλης έχουμε σε πολλά άλλα τραγούδια. Από τα πρώτα είναι το "Ταραμπούμπα" σε μουσική-ερμηνεία Μανώλη Αγγελόπουλου και στίχους Λάκη Τσώλη, αλλά και το "Σεπτέμβρης του '62" σε μουσική Βασίλη Δημητρίου, στίχους Μάνου Ελευθερίου και ερμηνεία Στράτου Διονυσίου.

Την πόλη της Κομοτηνής, έχουν αναφέρει σε τραγούδια τους, ο Γιώργος Νταλάρας ("Καράβια στη στεριά" σε στίχους Μιχάλη Γκανά και μουσική Μίνωα Μάτσα), ο Μίλτος Πασχαλίδης ("Με μια καμήλα στους Δελφούς"), ο Νίκος Ζιώγαλας ("Δυο λέξεις μόνο" σε στίχους Νίκου Πορτοκάλογλου και μουσική Νίκου Ζιώγαλα), ο Στάθης Δρογώσης ("Αλίκη" σε στίχους Κώστα Αδαμόπουλου και μουσική Στάθη Δρογώση), ο Λάκης Παπαδόπουλος ("Σκληρά παιχνίδια"), η Μαρία Καναβάκη ("Ίχνη από ρόδες"), ο Σταμάτης Κραουνάκης ως στιχουργός και ο Δήμος Αναστασιάδης ως συνθέτης ερμηνεύουν μαζί το "Κούλα μπεε", ο Κώστας Μπίγαλης ("Ταξιδιάρα αγάπη" σε μουσική-στίχους Χρήστου Γιαννόπουλου), ο Μανώλης Μητσιάς  ("Τα ψέματα τελειώσανε" σε στίχους Λίνας Νικολακοπούλου και μουσική Σταμάτη Κραουνάκη)...

Καιρό μετά την αρχική δημοσίευση του άρθρου, κυκλοφόρησε ένα καινούργιο τραγούδι για την Κομοτηνή, με ερμηνευτή το Θανάση Γκαϊφύλλια. Είναι η "Διέξοδος" σε στίχους Θανάση Πέτσα και μουσική Γιάννη Γεωργιλά (Σιωπή ν' ακούσουμε, 2018).

Τέλος, σε ορισμένα τραγούδια υπάρχει αναφορά και στο Νομό Ροδόπης: "Το γλέντι" του Σταμάτη Κραουνάκη, το "Δράμα - Ξάνθη" του Γιώργου Ανδρέου με την Τάνια Τσανακλίδου, το "Απ' τη Ροδόπη ως τον Αίμο" σε στίχους Ανδρέα Ταρνανά, μουσική Νίκου Πιτλόγλου και ερμηνεία Μανώλη Χατζημανώλη, το "Αχ κορμί ζωγραφιστό" σε στίχους Ηλία Κατσούλη, μουσική Παντελή Θαλασσινού και ερμηνευτές τον Γεράσιμο Ανδρεάτο την πρώτη φορά και τον Χρόνη Αηδονίδη τη δεύτερη.

Το άρθρο αποτελεί μια πρώτη καταγραφή. Σίγουρα υπάρχουν αρκετά άλλα τραγούδια με αναφορές στην Κομοτηνή και τη Ροδόπη. Βοηθήστε μας να το συμπληρώσουμε - ολοκληρώσουμε. Ευχαριστούμε και καλή ακρόαση!

Πηγές:

Κατάλογος Ελληνικής Δισκογραφίας (1950-2007) - Πέτρος Δραγουμάνος

http://www.stixoi.info/