Ο ζωγράφος της μοντέρνας ζωής του Μπωντλαίρ

«Η νεωτερικότητα είναι ταυτόσημη με το παροδικό, το εφήμερο, το τυχαίο, με το ήμισυ της τέχνης, αν υποτεθεί ότι το άλλο ήμισυ είναι το αιώνιο και το αμετακίνητο»

Σαρλ Πιερ Μπωντλαίρ

Ο Σαρλ Πιερ Μπωντλαίρ (1821-1867) έμεινε στην ιστορία ως ένας από τους σημαντικότερους αλλά και επιδραστικότερους ποιητές της γαλλικής αλλά και της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ενώ υπήρξε παράλληλα δοκιμιογράφος, κριτικός τέχνης και μεταφραστής.

Με χαρακτηριστικό τη ρηξικέλευθη πρόζα του που παρήγαγε ποιήματα γραμμένα σε πεζό και την ενασχόλησή του με τη φύση του Καλού και του Κακού με φόντο το σύγχρονό του, εκβιομηχανοποιημένο Παρίσι του 19ου αιώνα, ο Μπωντλαίρ θεωρείται πως εξέφρασε, ιδιαίτερα με το διασημότερο και πιο αμφιλεγόμενο έργο του, Τα άνθη του Κακού, το κίνημα της Παρακμής (Decadence) και πως έθεσε τα θεμέλια της μοντέρνας ευρωπαϊκής ποίησης, επηρεάζοντας κυρίως μεταγενέστερους ποιητές του συμβολισμού και του ιμπρεσιονισμού, όπως οι Arthur Rimbaud, Paul Verlaine και Stéphane Mallarmé.

Στο δοκίμιο «Ο ζωγράφος της μοντέρνας ζωής» εξερευνά τις έννοιες της ομορφιάς, της μόδας, του δανδισμού, τον σκοπό της τέχνης και τον ρόλο του καλλιτέχνη, με επίκεντρο το έργο του ζωγράφου Constantin Guys (1802-1892), ο οποίος, σύμφωνα με τον Baudelaire, εκφράζει με τον πληρέστερο τρόπο το δράμα της μοντέρνας ζωής. Ένα θεμελιώδες δοκίμιο για την Ιστορία της Τέχνης, που κυκλοφορεί από τις «Εκδόσεις Παπαδόπουλος» σε μετάφραση Ειρήνης Βλαβιανού και με την εισαγωγή και τις σημειώσεις της Κατερίνας Σχινά.

Μπορεί ένα βιβλίο να αλλάξει τον κόσμο; Και ναι και όχι. Μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τον εαυτό μας και τους άλλους, να διαφωτίσει, να εξοργίσει, να προκαλέσει, να παρηγορήσει. Μπορεί να εμπνεύσει συζητήσεις, διαφωνίες, ακόμη και πολέμους ή επαναστάσεις, και σίγουρα μπορεί να πλουτίσει απεριόριστα τη ζωή.

Ο «Ζωγράφος της μοντέρνας ζωής» του Μπωντλαίρ κυκλοφορεί σε νέα μετάφραση από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος, στο πλαίσιο της σειράς «Μικρά διαχρονικά». Στη σειρά «Μικρά Διαχρονικά» φιλοξενούνται σημαντικά κείμενα μεγάλων στοχαστών, πρωτοπόρων, ριζοσπαστών και οραματιστών που οι ιδέες τους συγκλόνισαν τις κοινωνίες, αναστάτωσαν τα πολιτισμικά δεδομένα της εποχής τους και διαμόρφωσαν τον κόσμο όπως τον ζούμε σήμερα.

Η προδρομική αποτύπωση των στοιχείων του ιμπρεσιονιστικού οράματος γραμμένη μια ολόκληρη δεκαετία πριν από την εμφάνιση των ιμπρεσιονιστών. Ποιητής, δοκιμιογράφος και μεταφραστής, ο Σαρλ Πιερ Μπωντλαίρ ήταν επίσης ένας από τους πιο ανατρεπτικούς κριτικούς τέχνης της εποχής του. Το 1852 το Παρίσι περνά σε μια φάση ριζικής ανοικοδόμησης. Η αδιάκοπη μεταμόρφωση του μητροπολιτικού τοπίου και ο τρόπος που αναπαρίσταται στην τέχνη, εξάπτει την κριτική σκέψη του Γάλλου ποιητή και οδηγεί στη συγγραφή του δοκιμίου Ο Ζωγράφος της μοντέρνας ζωής.

Στο επίκεντρο του βιβλίου Ο Ζωγράφος της μοντέρνας ζωής βρίσκεται το έργο του ζωγράφου Constantin Guys (στο κείμενο χρησιμοποιείται το μυστηριώδες προσωνύμιο κ. Γκ). Στόχος του συγγραφέα είναι να αποτυπώσει την κοινωνική και αισθητική αναστάτωση του Παρισιού κατά τη διάρκεια του «εκσυγχρονισμού» της πόλης και ταυτόχρονα να διερευνήσει τις έννοιες της ομορφιάς, το ρόλο του καλλιτέχνη και το νέο σκοπό της τέχνης που εξισορροπεί ανάμεσα στο ρομαντικό ιδεώδες της «τέχνης για την τέχνη» και της αντικειμενικής αντανάκλασης της πραγματικότητας, ένα δόγμα που υποστήριζαν σθεναρά οι ρεαλιστές.

Μποέμ και αισθητιστής, ο Μπωντλαίρ δεν ενδιαφέρεται να γράψει για τον μυημένο στις τέχνες αναγνώστη αλλά για τον ευαίσθητο δέκτη των αισθητικών, κοινωνικών και πολιτικών αλλαγών της εποχής του, τις οποίες επιδιώκει να κατανοήσει. Γι’ αυτό και μέσα από τον Ζωγράφο της μοντέρνας ζωής όχι μόνο κατορθώνει να παραδώσει ένα θεμελιώδες δοκίμιο για την Ιστορία της Τέχνης αλλά και μια ολοκληρωμένη έκφραση του δράματος της μοντέρνας ζωής. 

Για περισσότερα βιβλία των "Εκδόσεων Παπαδόπουλος" εδώ.