Ένα βιβλίο για τον Ιάννη Ξενάκη

Ιάννης Ξενάκης (1922-2001)

Πέρασαν 24 χρόνια από την έκδοση αυτού του βιβλίου (Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 1994). Πρόκειται για ένα εξαιρετικό αφιέρωμα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου προς έναν απόφοιτό του. Όπως γράφει και στον πρόλογο του βιβλίου, ο πρώην πρύτανης του Ε.Μ.Π., κ. Νίκος Μαρκάτος, θα πρέπει να τονίσουμε ότι δεν αποτελεί απόπειρα αποτίμησης του συνολικού έργου του δημιουργού, που διέπρεψε και έγινε γνωστός σε όλο τον κόσμο.

Ο Ιάννης Ξενάκης, πρώτα απ’ όλα, ως συνθέτης και ενορχηστρωτής, άνοιξε νέους δρόμους στη σύγχρονη μουσική δημιουργία, αλλά άφησε το αποτύπωμά του και ως αρχιτέκτων, μηχανικός, μαθηματικός και βαθύς γνώστης της φιλοσοφίας, της αισθητικής και πολλών κεφαλαίων της σύγχρονης επιστήμης και της τέχνης.

Δεν υπάρχει λόγος να αναφέρουμε λεπτομέρειες για τη ζωή και το έργο του σημαντικού δημιουργού, διότι φρονώ πως αυτά είναι γνωστά. Ας σταθούμε σ’ αυτή την έκδοση που υπάρχει ακόμα στην αγορά του βιβλίου.

Εκκινεί με ένα πληρέστατο, ειδικά για την εποχή που γράφτηκε, κείμενο του Γιάννη Γ. Παπαϊωάννου, ο οποίος κάνει αναφορά στην ριζοσπαστική και ανοδική πορεία του Ξενάκη στο χώρο της Τέχνης και της Επιστήμης, γράφει για τη συμβολή του στη σχέση μουσικής και μαθηματικών, σκιαγραφεί τη βιογραφία του, τη χρονική εξέλιξη του πολύτιμου έργου του, την προσωπικότητά του, τη σημασία του έργου του και τις προεκτάσεις του.

Στη συνέχεια, διαβάζουμε άρθρα για το μουσικό κυρίως έργο του Ξενάκη, από ξένους μελετητές του (κυρίως Γάλλοι μουσικοκριτικοί, φιλόλογοι, φιλόσοφοι, διευθυντές ορχήστρας και χορωδιών, κ.λπ.), δύο συνεντεύξεις του και ένα δικό του κείμενο με τίτλο «Οι δρόμοι της μουσικής σύνθεσης». Προς το τέλος, ένα παράρτημα με αντιστοιχίες ανάμεσα σε ορισμένες εξελίξεις στο χώρο της μουσικής και των μαθηματικών. Ένα μικρό απόσπασμα από το άρθρο του Ι.Ξ.:

«Τα μουσικά σύμπαντα, είτε πρόκειται για την κλασική, τη σύγχρονη, την ποπ, τη φολκ, την παραδοσιακή, την πρωτοποριακή, κ.λπ. μουσική, φαίνεται ότι σχηματίζουν αυτόνομες μονάδες, άλλοτε κλειστές και άλλοτε επικοινωνούσες. Εμφανίζουν παράξενα χαρακτηριστικά διαφορότητας, πράγμα που ερμηνεύει τον πλούτο τους σε νέες δημιουργίες, αλλά και σε απολιθώσεις, συντρίμμια και εκτεταμένες ερήμους. Και όλα αυτά βρίσκονται σε αέναη διαδικασία σχηματισμού και μετασχηματισμού. Όπως τα σύννεφα, έτσι και τα μουσικά σύμπαντα είναι διαφοροποιημένα και εφήμερα».

Περισσότερα για τον Ιάννη Ξενάκη στους παρακάτω συνδέσμους: ΕΔΩ & ΕΔΩ
Για περισσότερα βιβλία των "Εκδόσεων Σύγχρονη Εποχή" εδώ.