Συνέντευξη Μυρτώ Ναούμ στο Θεοδόση Βαφειάδη

Η Μυρτώ Ναούμ γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από παιδική ηλικία ξεκίνησε μαθήματα κλασσικού πιάνου και μπαλέτου. Παρακολουθεί μαθήματα σύγχρονου τραγουδιού στο Εθνικό Ωδείο με δασκάλα την Άννα Διαμαντοπούλου, καθώς και μαθήματα κλασσικής αρμονίας. Έχει παρακολουθήσει επιπλέον και μαθήματα υποκριτικής.

Το 2003 συμμετείχε στη δισκογραφική μεταφορά της βυζαντινής μουσικής παράστασης «Θείο Πάθος και Άνθρωποι». Από το 2003 έως σήμερα έχει συμμετάσχει σε ζωντανές εμφανίσεις και περιοδείες με ερασιτεχνικά και επαγγελματικά σχήματα. Το 2007 παρακολούθησε ένα δίμηνο σεμινάριο τραγουδιού στο Berklee College of Music. Αυτή τη χρονιά τραγουδά δίπλα στην Ελένη Βιτάλη και τον Χάικ Γιαζιτζιάν στο Κύτταρο..

Μυρτώ καλησπέρα. Είναι η πρώτη σου συνέντευξη;

Καλησπέρα Θεοδόση. Ναι, είναι η πρώτη μου φορά και χαίρομαι πολύ που κάνουμε αυτή τη συζήτηση, όταν μάλιστα μου δίνεται η ευκαιρία να παρουσιαστώ ως νέα ερμηνεύτρια στο πλάι της Μεγάλης Ελένης Βιτάλη.

Αλήθεια, πώς είναι να τραγουδά κανείς δίπλα στην Ελένη Βιτάλη; Μπορείς να το περιγράψεις με λόγια αυτό που νιώθεις κάθε φορά;

Είναι μοναδικό συναίσθημα! Στην αρχή στις πρόβες ήμουν πολύ μαζεμένη, όχι τόσο από ντροπή, αλλά περισσότερο από σεβασμό και ευθύνη. Η Ελένη Βιτάλη όμως είναι τόσο απλός άνθρωπος, όσο και μεγάλος μουσικός. Έτσι, δημιούργησε ένα οικογενειακό περιβάλλον και έδωσε την ευκαιρία σε κάθε μουσικό να εκφραστεί ελεύθερα. Κι εγώ δεν ήμουν η εξαίρεση. Με βοήθησε πολύ να βρούμε τραγούδια που να ταιριάζουν και στο πρόγραμμα, αλλά και σε μένα και τα δουλέψαμε παρέα. Οι πρόβες για μένα ήταν μεγάλο σχολείο, γιατί παρακολουθούσα τον τρόπο που χειρίζεται τα τραγούδια. Η κάθε κορώνα της σε καθηλώνει και σε κάνει να σκέφτεσαι «Μα πως το κάνει αυτό;»!
Το να τραγουδώ δίπλα της είναι σαν να κάνω μάθημα τραγουδιού με την ίδια, αλλά και μάθημα ιστορίας της ελληνικής μουσικής. Άλλωστε η ζωή και η πορεία της αποτελεί σημαντικό κομμάτι αυτής της ιστορίας. Κάθε φορά βλέπω την ιστορία αυτή να περνάει καρέ-καρέ από μπροστά μου.

Ποιο τραγούδι της θα ήθελες να είχες γράψει ή ερμηνεύσει; Υπάρχει κάποιο που σημαίνει πολλά για σένα;

Το «Ένα Χειμωνιάτικο Πρωί», το «Εγώ τραγούδαγα», το «Ποιός Φοβάται τη Βιρτζίνια Γούλφ», την «Κιβωτό», το «Περπατούσα αφηρημένη», την «Αρκούδα», τις «Μοναχικές Γιαγιάδες», το «Ποδήλατο», την «Μπλούζα», την «Χαραμάδα»... όλα διαφορετικά και ξεχωριστά. Μην σε κουράσω όμως άλλο με τίτλους… Όπως καταλαβαίνεις, και ξέρω ότι θα συμφωνήσεις και εσύ μαζί μου, επειδή η Ελένη Βιτάλη είναι τεράστια καλλιτεχνική οντότητα, κάθε τραγούδι που έχει γράψει έχει κάτι μοναδικό, κάτι δικό της, ένα κομμάτι από την ψυχή της. Και γι’ αυτό οι στίχοι της είναι μοναδικοί, αλλά ταυτόχρονα τόσο άμεσοι και διαχρονικοί. Δεν το συζητώ βέβαια για τις ερμηνείες της σε δικές της δημιουργίες, μα και άλλων καλλιτεχνών. Αυτό που ξεχωρίζω αρκετά όμως είναι τα «Σκυλάδικα». Ένα αυτοβιογραφικό τραγούδι που εξιστορεί κάποιες πτυχές της ζωής της Ελένης Βιτάλη. Ο στίχος είναι τόσο δυνατός και αληθινός που δεν μπορείς να ξεφύγεις και να μην συγκινηθείς έστω και λίγο!

Πότε και πώς άρχισες ν' ασχολείσαι με τη μουσική και το τραγούδι;

Ως παιδί ήμουν αρκετά δραστήρια με τη χορωδία του σχολείου, χωρίς όμως να έχει περάσει ποτέ από το μυαλό μου να ασχοληθώ με τη μουσική ή το τραγούδι επαγγελματικά στο μέλλον. Παράλληλα έκανα μαθήματα κλασσικού πιάνου για έξι - επτά χρόνια. Δεν το πήρα όμως ποτέ πολύ σοβαρά και έτσι δεν μελετούσα όσο έπρεπε! Το μόνο πράγμα που είχε κολλήσει στο κεφάλι μου από τεσσάρων ετών ήταν να γίνω ηθοποιός! Και ήταν μία σκέψη που με τριβέλιζε μέχρι πριν τρία χρόνια περίπου, οπότε ξεκίνησα να παρακολουθώ μαθήματα σε μία δραματική σχολή. Παράλληλα αποφάσισα να συνεχίσω τις σπουδές μου στη μουσική ξεκινώντας μαθήματα φωνητικής και συνεχίζοντας μαθήματα αρμονίας και εναρμόνισης στο πιάνο.
Εκεί συνειδητοποίησα ότι αυτό που θα με ευχαριστούσε περισσότερο θα ήταν ο συνδυασμός των τεχνών αυτών. Δυστυχώς, δεν μου έφταναν οι ώρες τις ημέρας για να παρακολουθώ τη σχολή μου στο πανεπιστήμιο, το ωδείο, τη δραματική σχολή, αλλά και να μελετώ και για τα τρία.

Και τί έκανες;

Αναγκάστηκα να αφήσω τη δραματική σχολή, συνειδητοποιώντας ότι το τραγούδι με κάλυπτε περισσότερο: Συνδυάζει τη μουσική, το χορό και την υποκριτική τέχνη. Αυτά τα τελευταία χρόνια λοιπόν συμμετείχα σε κάποια σχήματα ερασιτεχνικά και μη, σε συναυλίες και περιοδείες. Από την πλευρά μου ήταν σίγουρα ερασιτεχνική η ενασχόληση αλλά και μικρή η συμμετοχή, καθώς δεν αισθανόμουν έτοιμη ακόμα να κάνω επαγγελματική εμφάνιση. Τότε ήρθε η πρόταση της κ. Βιτάλη να συνεργαστούμε.
Ήμουν διστακτική στην αρχή. Φοβόμουν βλέπεις έστω και να με φανταστώ δίπλα σ’ αυτόν το θρύλο! Μου φαινόταν αδύνατον! 

Οι σπουδές στα Οικονομικά πώς προέκυψαν;

Τα δύο τελευταία χρόνια του λυκείου άφησα τις καλλιτεχνικές μου ανησυχίες στην άκρη και έβαλα ως στόχο να «περάσω» στο πανεπιστήμιο. Πέρασαν λοιπόν τα χρόνια, πέρασα κι εγώ στο τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, το οποίο και τελείωσα μετά κόπων και βασάνων (αλλά και με περισσή επιτυχία!!!) πέρυσι το καλοκαίρι! Ήταν και ένας εφησυχασμός για τους γονείς. Να έχω ένα πτυχίο, μία ¨καβάτζα¨. «Αφού μπήκες, θα βγεις κιόλας!», σκέφτηκα! Δεν μπορώ να αφήνω μισοτελειωμένες δουλειές…

Τί τραγούδια σου αρέσει να προσεγγίζεις; Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο είδος που αγαπάς ιδιαίτερα;

Τα ακούσματά μου από μικρή αφορούσαν εν πρώτοις ξενόγλωσσο στίχο, κυρίως αγγλικό. Από pop και έπειτα metal, που άκουγα σε μικρή ηλικία, μέχρι rock, soul, blues και funk. Μόνο λόγω του πατέρα μου είχα κάποιες επιρροές βυζαντινής μουσικής. Με τη συμμετοχή μου στο σχήμα της κ. Βιτάλη, μπήκα στα βαθιά νερά της ελληνικής μουσικής, νιώθοντας στην αρχή χαμένη. Η αλήθεια είναι πως δεν έχω καταλήξει σε κάποιο στυλ ή είδος μουσικής ακόμη. Και δεν ξέρω αν θέλω να αφήσω κάτι απ’ έξω ή αν έχει νόημα να κάνεις κάτι τέτοιο. Στο κάτω - κάτω όλα είναι μουσική! Έχω καταλάβει όμως κάτι πολύ σημαντικό: Δεν μπορείς να αποδώσεις το ίδιο ένα τραγούδι που δεν σε «πειράζει», δε σε τσιγκλάει! Όχι απλά να σου αρέσει. Το γούστο άλλωστε είναι υποκειμενικό κριτήριο. 

Εκτός από την κορυφαία Ελένη Βιτάλη, ποιες άλλες τραγουδίστριες και ποιους άλλους τραγουδιστές μελετάς και θαυμάζεις;

Μελετώ τις ενδιαφέρουσες φωνές και τις ενδιαφέρουσες τεχνικές. Μπορεί δηλαδή τη μια μέρα να ακούω Fairuz ή Φλέρυ Νταντωνάκη, την άλλη Mike Patton  και την τρίτη Χαρούλα Αλεξίου ή Βίκυ Μοσχολιού. Με ιντριγκάρει η συνθετική και στιχουργική προσέγγιση του Θανάση Παπακωνσταντίνου, αλλά παράλληλα εντυπωσιάζομαι από την τεχνική και τον επαγγελματισμό των καλλιτεχνών της αμερικανικής και της βρετανικής σκηνής. Το πάθος μου για τις ξένες γλώσσες με έφερε σε επαφή με την ξενόγλωσση μουσική σκηνή, κυρίως την αγγλική, την γαλλική και την ισπανική. Μερικά παραδείγματα είναι τα φαντασμαγορικά shows των Beyonce και Christina Aguilera οι οποίες τα υποστηρίζουν απόλυτα τεχνικά και ερμηνευτικά, η συναισθηματικότητα της Edith Piaf ή της Rebbekah Del Rio, οι εκπληκτικές ερμηνείες της Norah Jones και της Esperanza Spalding, η rap προσέγγιση της Speech Debelle, αλλά και οι παραγωγές της La Roux. Νομίζω ότι το επόμενο βήμα είναι να μάθω αραβικά ή αρμένικα! Δελεαστικό… Μπορώ αν θες να συνεχίσω να σου αραδιάζω ονόματα!!!

Τί θα ήθελες να κάνεις στο μέλλον, σε σχέση πάντα με τη μουσική;

Στο μέλλον θα ήθελα να συνεχίσω να είμαι ευτυχισμένη και να κάνω αυτό που αγαπώ! Αυτό είναι που χαρίζει στον άνθρωπο την αρμονία του. Τα όνειρά μου είναι πολλά και μπερδεμένα. Και ξέρω ότι με τον καιρό το τοπίο θα καθαρίσει!
Ένα από τα πιο άμεσα όνειρά μου είναι η ανάδειξη των αξιών της ελληνικής μουσικής, αρχικά στον ελληνικό χώρο. Μπορεί να ακούγεται αστείο, αλλά τα πράγματα για την ελληνική μουσική στον ίδιο της τον τόπο, πόσο μάλλον για την ελληνική παραδοσιακή μουσική, είναι άσχημα. Έχουμε στήσει με τον πατέρα μου Γιώργο Ναούμ τον πολιτισμικό και μουσικό οργανισμό «Τέττιξ» (Λυσίου 9 στην Πλάκα), που στόχος του είναι η προώθηση του ελληνικού πολιτισμού και της σπουδαίας κληρονομιάς μας. Μία από τις βασικές μου ασχολίες είναι η σχολή του οργανισμού που αφορά στην βυζαντινή και παραδοσιακή μουσική. Θα έλεγα ότι ένα από τα όνειρά μου είναι η εδραίωση της σχολής αυτής, πράγμα δύσκολο στις μέρες μας. Η προσπάθεια είναι συνεχής όμως και δεν πτοούμαστε από τις δυσκολίες! Βλέποντας τους μαθητές να είναι δίπλα μας και να μας στηρίζουν σε κάθε αναποδιά, δεν μπορώ να σκεφτώ αλλιώς, παρά αισιόδοξα. Ταλαντούχα παιδιά που αγαπούν την παράδοση και δίνουν μία φρέσκια, δροσερή νότα σε αυτό μου μερικοί θεωρούν παρωχημένο. Και τα νέα παιδιά είναι αυτά που θα προωθήσουν τον ελληνικό μουσικό πολιτισμό, μία έννοια ξεχασμένη.

Πιστεύεις πως είναι εύκολα τα πράγματα στη μουσική για ένα νέο καλλιτέχνη που θέλει απλά να εκφραστεί;

Φυσικά και δεν είναι εύκολα! Αλλά αυτό δεν συμβαίνει μόνο στο χώρο της Τέχνης. Δύσκολα είναι τα πράγματα για κάθε επάγγελμα. Υπάρχει τόσο μεγάλη προσφορά, και ιδιαίτερα στα καλλιτεχνικά επαγγέλματα, που η ζήτηση είναι αδύνατον να την απορροφήσει. Αλλά στην Τέχνη προκύπτει ένα σοβαρότερο πρόβλημα. Εκεί έρχονται τα μουσικά, κατά κύριο λόγο, ριάλιτι που ο υποτιθέμενος στόχος τους είναι η ανεύρεση των πραγματικών ταλέντων μέσα από την υπερπροσφορά. Ζούμε σε μια εποχή που ο κόσμος αποζητά το γρήγορο, το εύκολο και αν θες και το εύπεπτο. Γι’ αυτό το λόγο έχουν «πιάσει» και οι διάφορες εκπομπές που ανακαλύπτουν ταλέντα. Μέσα από τους χιλιάδες που περνούν από τις ακροάσεις είναι λογικό να βρεθούν και κάποιοι που αξίζουν. Και θα ήταν εξίσου λογικό να δω εκεί ανθρώπους που προσπάθησαν, χτύπησαν κάποιες πόρτες, αλλά δεν τα κατάφεραν. Αυτό όμως δεν ισχύει για τα παιδιά 16-20 ετών παραδείγματος χάριν. Δεν μπορώ να πιστέψω ότι προσπάθησαν αρκετά και δεν τα κατάφεραν ή ότι δεν έχουν λανθασμένα πρότυπα. Έχουν θαμπωθεί και νομίζουν ότι με μια εφήμερη δημοσιότητα θα μπορέσουν να σταθούν στο καλλιτεχνικό στερέωμα. Κατά τη γνώμη μου, ο καλλιτέχνης δεν αρκεί να έχει απλά ταλέντο. Πρέπει παράλληλα με την τέχνη του να εξελίσσει και την προσωπικότητά του. Τελικά αυτό είναι το ταλέντο του, η προσωπικότητά του. Έχει επέλθει σοβαρή ανισορροπία στον χώρο μας, αλλά είμαι αισιόδοξη και δεν πιστεύω ότι θα κρατήσει για πολύ ακόμα.

Στο καμαρίνι του Κυττάρου έρχονται να σου μιλήσουν μετά την παράσταση; 

Βλέποντας τις ορδές κόσμου που περιμένουν εναγωνίως να δουν έστω και από μακριά την Ελένη Βιτάλη, χαίρομαι που έστω κάποιος θα μου πει συγχαρητήρια. Έχοντας καρφιτσωμένο ένα τεράστιο χαμόγελο στο πρόσωπό μου, θα πω ευχαριστώ, εκφράζοντας παράλληλα την ευγνωμοσύνη μου κυρίως στον άνθρωπο Ελένη Βιτάλη που μου έδωσε μια θέση δίπλα της και την ευκαιρία να εισπράξω την αποδοχή του κόσμου. Κάθε Παρασκευή και Σάββατο είμαι υπέρμετρα ενθουσιασμένη που η Ελένη Βιτάλη και o Haig Yazdjian επέλεξαν να μου εμπιστευθούν ένα κομμάτι από την παράσταση. Όπως καταλαβαίνεις, ξαφνιάζομαι και ενθουσιάζομαι κάθε φορά που κάποιος θεατής θα απευθύνει τα συγχαρητήριά του και σε μένα, όταν πριν από λίγο έκανε το ίδιο σε όλους τους τεράστιους μουσικούς με τους οποίος συνεργάζομαι!

Κάποιο περιστατικό που σε συγκίνησε;

Ένα μόνο στιγμιότυπο θα σου μεταφέρω, εκτός Κυττάρου, που με έκανε να γελάσω από συγκίνηση. Η ανιψιά μου, τεσσάρων ετών πιτσιρίκι, ζητά από τη μαμά της το εξής: «Μαμά, βάλε μου στο YouTube το "Έρημα Κορμιάρι"!». Η μαμά, μην έχοντας καταλάβει ακριβώς τί είναι αυτό που θέλει: «Ποιός το λέει αυτό; Η Rihanna;». Η μικρή: «Όχι μαμά, η Μυρτώ Ναούμ!».