Πέμπτη 7 Ιουνίου 2018

Μουσική ακούω, ζωή καταλαβαίνω - Η βιογραφία του Νίκου Μαμαγκάκη


Στις Νότες Λογοτεχνίας κύριο κέντρο του ενδιαφέροντος, δεν αποτελεί μόνο η τρέχουσα βιβλιοπαραγωγή, αλλά σημαντικές εκδοτικές αποτυπώσεις, ανεξαρτήτως χρονικής οριοθέτησης. Ένα από τα βιβλία που έχουμε ξεχωρίσει, μέσα στα χρόνια, είναι και η βιογραφία του σπουδαίου μουσικοσυνθέτη, Νίκου Μαμαγκάκη (03/03/1929-24/07/2013). 

Το βιβλίο: "Νίκος Μαμαγκάκης -  Μουσική ακούω, ζωή καταλαβαίνω", κυκλοφόρησε το 2006 από τις "Εκδόσεις Άγκυρα" και πρόκειται για την αποκρυστάλλωση των απομαγνητοφωνημένων συνομιλιών του πολυδιάστατου δημιουργού με τον ραδιοφωνικό παραγωγό, Πάνο Χρυσοστόμου. Ατελείωτες ώρες συζητήσεων, συναντήσεων, τηλεφωνημάτων, προβληματισμών και γόνιμων διαλόγων για να γραφτεί η πρώτη και μοναδική μέχρι σήμερα, αν δεν κάνω λάθος, βιογραφία του μεγάλου καλλιτέχνη. 

Όλες οι διηγήσεις είναι αυτούσιες, χωρίς περικοπές και γραμμένες σε πρώτο ενικό πρόσωπο. Οι παρεμβάσεις και τα σχόλια του συγγραφέα υπάρχουν για να "φωτίζουν", σε μεγαλύτερο βαθμό, πρόσωπα και γεγονότα της ιστορίας. Αξιέπαινη η προσπάθεια του κύριου Χρυσοστόμου και αποκαλυπτικός ο Μαμαγκάκης, αλλά θα ήθελα να μάθω ποιος είναι αυτός ο "μυθομανής συνθέτης", στον οποίο αφιερώνονται τρεις σελίδες! Εκτός του ότι εγείρει την περιέργεια, σε μια βιογραφία προβάλλεται με προφάνεια η αναγκαιότητα μιας πιο συγκεκριμένης αναφοράς. 












Μια ιστορία που αρχίζει από το Ρέθυμνο, τη γενέτειρα του Μαμαγκάκη και συνεχίζεται στην Αθήνα του 1947, εκεί όπου συντελούνται τα πρώτα του μουσικά βήματα και οι συναντήσεις με τους ρεμπέτες και λαϊκούς συνθέτες της εποχής (πολλούς από τους οποίους βοήθησε να γράψουν τις νότες των τραγουδιών τους για να περάσουν από την τότε λογοκρισία), στο "Μπαράκι του Μάριου": Μάρκο Βαμβακάρη, Βασίλη Τσιτσάνη, Απόστολο Καλδάρα, Άκη Πάνου, Μανώλη Χιώτη, κ.ά. 

Στη συνέχεια, οι σπουδές και οι δουλειές στη Γερμανία και η επιστροφή στην Ελλάδα. 
Ο Καρλ Ορφ και ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Νίκος Σκαλκώτας και ο Ιάνης Ξενάκης, ο Γιάννης Χρήστου και ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Φιλοποίμην Φίνος και ο Αλέκος Πατσιφάς... είναι μερικά μόνο από τα μυθικά πλέον πρόσωπα στα οποία αναφέρεται ο αείμνηστος μουσικοσυνθέτης. 

Προς το τέλος του βιβλίου, ο ίδιος ο Μαμαγκάκης προέβη σε ένα ιδιότυπο, σύντομο και αλφαβητικό "προσκλητήριο" σε πρόσωπα προς τα οποία, για διαφορετικούς κάθε φορά λόγους, επιθυμούσε ν΄απευθυνθεί (π.χ. για τη δημοσιογράφο Άννα Βλαβιανού: Επί αρχισυνταξίας της στο περιοδικό Δίφωνο μου έγινε άδικη και χυδαία επίθεση από τον μουσικοκριτικό. Φοβάμαι, δε, με τη δική της ανοχή...). 

Πιο πέρα, παρατίθεται η αναλυτική εργογραφία του για κινηματογραφικές ταινίες και θεατρικές παραστάσεις, αλλά και ένας δισκογραφικός κατάλογος από την εταιρεία Ιδαία, με εξώφυλλα και τα βασικά περιεχόμενα των εργασιών του. Κατατίθεται, επίσης, πλούσιο φωτογραφικό υλικό, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου ανήκει στη Μαριλένα Σταφυλίδου. Το βιβλίο συνοδεύεται από το cd "Ερωτόκριτος" του Βιτσέντζου Κορνάρου, με την Σαβίνα Γιαννάτου στο ρόλο της Αρετούσας και τον Ανδρέα Σμυρνάκη στο ρόλο του Ερωτόκριτου.

Δεν ξέρω αν και σε ποιο βαθμό αναγνωρίστηκε ο Νίκος Μαμαγκάκης, αλλά είναι σίγουρο ότι πραγματώθηκε η επιθυμία που είχε εκφράσει:  "Σκέφτομαι συχνά, μακάρι και σε μένα να συμβεί κάποτε αυτό... Να παραμείνω όρθιος και ενεργός μέχρι τέλους. Αγιάτρευτα χτυπημένος από τη μαγεία των μελωδιών" (σ. 42).




Για περισσότερα βιβλία των "Εκδόσεων Άγκυρα" εδώ, εδώ και εδώ!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

"Νότες Λογοτεχνίας"

Πολιτιστικό ιστολόγιο (από το 2009) και ραδιοφωνική εκπομπή (από το 1999) με συνεντεύξεις, αφιερώματα, ρεπορτάζ, απόψεις, ιδέες και θέσεις γύρω από το Βιβλίο, τη Μουσική και το Ελληνικό Τραγούδι, το Θέατρο και τον Κινηματογράφο, τα Εικαστικά και τη Φωτογραφία, τη Θράκη...

Για αποστολές βιβλίων, περιοδικών, μουσικών έργων (LP-CD), καθώς επίσης και για προτάσεις, ιδέες, παρατηρήσεις, επικοινωνήστε μαζί μας: theodosisv@gmail.com

Το blog δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Δημοσιεύονται άρθρα πολιτιστικού και κοινωνικού περιεχομένου και οι κάθε είδους διαφημίσεις απαγορεύονται.

Επιτρέπεται η χρήση και η αναδημοσίευση των άρθρων και των φωτογραφιών, με σαφή αναφορά της πηγής σε ενεργό σύνδεσμο. Υπεύθυνος - Διαχειριστής: Θεοδόσιος Π. Βαφειάδης.