Το μηνιαίο μουσικό περιοδικό "Δίφωνο" όλα τα χρόνια της λειτουργίας του φιλοξένησε αρκετές φορές στις σελίδες του, τον αγαπημένο μας τραγουδοποιό Θανάση Γκαϊφύλλια. Πρόσφατα μάλιστα, στο πρωτελευταίο τεύχος (Δεκέμβριος 2010 τεύχος 176) είχε δώσει μια υπέροχη συνέντευξη που δυστυχώς, λόγω χώρου, δεν δημοσιεύτηκε ολόκληρη και γι' αυτό την ανεβάσαμε εμείς εδώ: http://theovaf.blogspot.com/
Υπάρχουν κι' άλλες συνεντεύξεις και διάφορα άλλα άρθρα (αφιερώματα, κριτικές κ.λπ.) που αφορούν το Θανάση Γκαϊφύλλια, στα 15 χρόνια λειτουργίας του περιοδικού και θα αναρτηθούν κάποια στιγμή στο μέλλον. Κάποια από αυτά που βρήκα:
Συνέντευξη στον Αντώνη Μποσκοΐτη:
Υπάρχουν κι' άλλες συνεντεύξεις και διάφορα άλλα άρθρα (αφιερώματα, κριτικές κ.λπ.) που αφορούν το Θανάση Γκαϊφύλλια, στα 15 χρόνια λειτουργίας του περιοδικού και θα αναρτηθούν κάποια στιγμή στο μέλλον. Κάποια από αυτά που βρήκα:
Συνέντευξη στον Αντώνη Μποσκοΐτη:
Θανάσης Γκαϊφύλλιας
Κόντρα στη σιωπή των αμνών
Δευτέρα, 23 Νοεμβρίου 2009
Υπάρχουν κάποιοι καλλιτέχνες που αποτελούν σταθερή αξία μέσα στα χρόνια και το όνομά τους εμπνέει σεβασμό, ακόμη και στις νεότερες γενιές, που δεν τους έζησαν στην ακμή της αντίστοιχης δικής τους νιότης. Ένας απ’ αυτούς είναι ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας, ο τροβαδούρος που με οτοστόπ κατέβηκε από την Κομοτηνή στην Αθήνα για να γράψει τη δική του ιστορία στο Κύτταρο και την ελληνική ροκ σκηνή που τότε ουσιαστικά γεννιόταν, και για να επιστρέψει, συνεχίζοντας την ατέλειωτη εκδρομή του μέσω ενός άλλου Κύτταρου πλέον, της δικής του ανεξάρτητης δισκογραφικής ετικέτας! Αθεράπευτα ουμανιστής και κυνηγός ακριβών πολιτιστικών και πολιτισμικών οραμάτων, ειρηνοποιό στοιχείο στην πολυτάραχη σχέση των μουσουλμάνων με το ελληνικό έδαφος, τελευταία ο Γκαϊφύλλιας δίνει έναν ωραίο –όπως μας είπε– αγώνα για την αναστήλωση του Αρχαίου Θεάτρου της Μαρώνειας.
Παρ’ ότι δεν εκδίδετε πλέον τα δικά σας τραγούδια, τουλάχιστον με τη συχνότητα του παρελθόντος, ασχολείστε με άλλα πράγματα, πολιτιστικού πάντα ή και κοινωνικού χαρακτήρα. Είναι δείγμα ενός μονίμως ευαισθητοποιημένου καλλιτέχνη ή υπερτερεί το στοιχείο του ανθρώπου που επίσης αγωνιά μονίμως για τον τόπο του;
Ασχολούμαι με ό,τι θα έπρεπε να απασχολεί τον κάθε ενεργό και σκεπτόμενο πολίτη. Με εξοργίζει η κουτοπόνηρη «σιωπή των αμνών», που δίνει το δικαίωμα στα παράσιτα όλων των αποχρώσεων να ασελγούν στη λογική, στην ιστορία και στο μέλλον αυτού του τόπου. Αυτά περνούσα κι αυτά συνεχίζω να περνώ μέσα στα τραγούδια μου, κι ας μην εκδίδονται πια με τον παλιό τρόπο. Και για να γίνω πιο κατανοητός, να σας πω μερικά στιχάκια;
Παρακαλώ, χαρά μας!
Παρακαλώ, χαρά μας!
Ξέρω αυτόν που ξέρει τον άλλο / Που έχει κουμπάρο τον «μεγάλο» / Που έχει φίλο κολλητό, το Πρόσωπο / Αυτό που λύνει, αυτό που δένει / Και που γαμάει και που δέρνει / Κι είναι μανούλα στο παιχνίδι, το Διπρόσωπο / Αράζει πάντα στους διαδρόμους / Ξέρει απ’ έξω άρθρα και νόμους / Κι ό,τι αρπάξει το κατεβάζει, Αμάσητο / Δεν έχει ρίζες, δεν έχει κλώνους / Κι όμως αφήνει και απογόνους / Με άλλα λόγια είναι ένα τέλειο Παράσιτο / Που αποφεύγει κάθε θητεία / Και κονομάει απ’ τη φυτεία / Που ’χει φυτέψει πάνω στο όρος Πενταδάκτυλο / Ξέρει να γλείφει και να δαγκώνει / Κι έχει το θράσος να μας τα χώνει / Κι από την έδρα να μας κουνάει το Δάχτυλο κ.λπ. κ.λπ.
Υπάρχουν συνάδελφοί σας, νεότεροι, για τους οποίους έχει υπερπροβληθεί –θα λέγαμε– το στοιχείο τής εκτός Αθηνών μόνιμης διαμονής τους. Πιστεύετε ότι ένας καλλιτέχνης όπως εσείς που ζείτε στην Κομοτηνή μπορεί να είναι το ίδιο παραγωγικός –να ασκεί την τέχνη του, εν ολίγοις– με κάποιον άλλο που μένει στην Αθήνα;
Καλά κάνουν και τους προβάλλουν. Καιρός είναι να αποκτήσει ο κάθε τόπος τη δική του φωνή και να πορεύεται με τα δικά του μέσα. Αυτονόητο είναι πως η κάθε πόλη γίνεται καλύτερη όταν οι άξιοι άνθρωποί της βρίσκουν γόνιμο έδαφος για να ανθίσουν και να καρπίσουν. Ο συγκεντρωτισμός και η εξάρτηση από την Αθήνα ρήμαξαν την περιφέρεια, αλλά κατέστρεψαν και την πρωτεύουσα. Είναι παρήγορο, έστω και μέσα από αδιέξοδες καταστάσεις, ότι όλο και περισσότεροι νέοι σήμερα παύουν να νιώθουν απαξιωτικά για τον τόπο τους.
Χωρίς ίχνος κολακείας, το όνομά σας έχει ταυτιστεί με κοινωνικούς αγώνες, ως απόρροια του τραγουδιού που υπηρετήσατε στα ’70s, αλλά και με ένα σεβασμό από τους νεότερους τραγουδοποιούς προς το πρόσωπό σας. Δηλώνετε αισιόδοξος για το μέλλον του ελληνικού τραγουδιού;
Δεν έχω να καυχηθώ για τίποτα. Πορεύτηκα σύμφωνα με τα πιστεύω μου και φρόντισα να μη γίνω άχθος αρούρης, βάρος στη γη. Και μόνον αυτό να εκτιμήθηκε από τους νεότερους, είμαι ικανοποιημένος. Όσο για το ελληνικό τραγούδι, ένας μεγάλος κύκλος δημιουργίας έχει κλείσει οριστικά. Κι εδώ καλείται η νέα γενιά να επαναπροσδιορίσει τα πράγματα μέσα σε νέα χρονικά πλαίσια ως π.δ. και μ.δ., δηλαδή προ και μετά διαδικτύου. Τώρα βιώνουμε ένα μεταβατικό στάδιο σύγχυσης και αναζήτησης, αλλά είμαι βέβαιος πως οι νέοι άνθρωποι θα βρουν νέους, δικούς τους δρόμους.
Σε ένα μήνα θα έχουμε βουλευτικές εκλογές. Ποια είναι η γνώμη σας για την άνοδο της ακροδεξιάς στη χώρα μας, αν υποτεθεί πως αυτή εκφράζεται μέσω του ΛΑΟΣ;
Πότε η δημοκρατία μας ήταν «πρότυπο» και δεν το αντελήφθην; Μήπως την εποχή του ΙΔΕΑ και της ΚΑΡΦΙΤΣΑΣ; Την εποχή της Αποστασίας και των Ιουλιανών; Στη Χούντα; Την εποχή που η Εθνική Παράταξη εξέλεγε πρόεδρο δημοκρατίας; Την εποχή των κλαδικών; Την εποχή των παραγραφών; Εγώ πιστεύω ότι πολλοί από τους ψηφοφόρους του ΛΑΟΣ είναι άνθρωποι καλοί και αγαθοί. Εξάλλου με το λαϊκισμό όλοι ερωτοτροπούν, οπότε σου λέει ο άλλος «αφού όλοι μάς δουλεύουν, δεν πάω με τον Καρατζαφέρη, που στο κάτω-κάτω είναι μακράν ο καλύτερος λαϊκιστής;». Άσε που έχει και την ευλογία του Αγίου Πνεύματος.
Παρακολουθούμε με ζωηρό ενδιαφέρον τις ενέργειές σας για την αναστήλωση του αρχαίου θεάτρου της Μαρώνειας εδώ και μια δεκαετία τώρα. Είναι η επιτακτική ανάγκη του καλλιτέχνη που λέγαμε πριν, η ανάσα του, η κινητήρια δύναμη τού να προσφέρει για το κοινό όφελος;
Ίσως να είναι το πρώτο αρχαίο θέατρο που αναστηλώνεται στην Ελλάδα, ύστερα από την κινητοποίηση και την επιμονή των πολιτών. Όσο η πολιτεία αδιαφορούσε και οι αρχαιολόγοι αντιδρούσαν, τόσο εμείς πολιορκούσαμε για το αίτημά μας, με την τέχνη και τον πολιτισμό, και δικαιωθήκαμε πανηγυρικά. Χρέος όλων είναι να παραδώσουμε τον τόπο καλύτερο στα παιδιά μας. Ειδικά αυτό το έργο είναι μια φωτεινή στιγμή στις μίζερες μέρες μας. Ως Σύλλογος Φίλων Αρχαίου Θεάτρου Μαρώνειας έχουμε πλέον στο διαδίκτυο το δικό μας site (www.arxaiotheatro.gr), όπου ο επισκέπτης μπορεί να βρει πλούσιο έντυπο και οπτικοακουστικό υλικό, από τον ωραίο αγώνα που κάναμε.
Θα μας πείτε με λίγα λόγια ποιοι ήταν ακριβώς οι λόγοι που σας έκαναν ένθερμο υποστηρικτή της αναστήλωσης του αρχαίου θεάτρου της Μαρώνειας;
Θα απαντήσω με μία φράση: Όπου θέατρο, εκεί Ελλάδα!
Μιλώντας υποκειμενικά, εγώ θα έλεγα πως όταν ο ιστορικός τού μέλλοντος σας «εξετάσει», θα αποφανθεί πως «ο Γκαϊφύλλιας αντί να μαζεύει φράγκα για τα γεράματά του, κοίταγε να αναστηλώσει αρχαία θέατρα». Κι αν είχατε τώρα απέναντί σας αυτόν τον ιστορικό του μέλλοντος, τι θα του απαντούσατε;
Να σοβαρευτεί!
Παλιοκουφάλες έλεγε ένα παλιό τραγούδι σας, το οποίο άρεσε στον Τάσο Λειβαδίτη. Σήμερα πιστεύετε ότι έχουν αυξηθεί οι Παλιοκουφάλες που μας δυσκολεύουν τη ζωή σε πολλά επίπεδα;
Ναι, και μάλιστα μαζεύονται σε μεγάλες ομάδες και γίνονται επικίνδυνοι για τη δημόσια υγεία. Εγώ είδα τριακόσιους από αυτούς να παρακολουθούν έναν τύπο να τους κουνάει απειλητικά το δάχτυλο και κανείς δεν είχε την ελάχιστη αξιοπρέπεια και τον ανδρισμό, να σηκωθεί και να του πει πού να το βάλει.
Παλιότερα, το οτοστόπ - σήμα κατατεθέν σας ήταν το συνηθέστερο μέσο ταξιδιού. Σήμερα γιατί φοβούνται οι άνθρωποι να το χρησιμοποιήσουν;
Η εποχή της αθωότητας πέρασε ανεπιστρεπτί. Οι άνθρωποι πρώτα γνωρίστηκαν και μετά παραγνωρίστηκαν. Τρόμαξαν ή τους τρόμαξαν κι άρχισαν να βάζουν παντού διπλές κλειδαριές. Στις πόρτες, στα παράθυρα, στις καρδιές. Κι όσο κλειδώνει κάποιος για να σώσει ό,τι μπορεί, τόσο πιο φτωχός γίνεται. Του λείπουν αφόρητα η εμπιστοσύνη και η αλληλεγγύη, δηλαδή τα συναισθήματα που γλυκαίνουν και κάνουν υποφερτή τη ζωή.
Ζώντας στην Κομοτηνή συμβιώνετε αρμονικά με το μουσουλμανικό στοιχείο· εσείς μάλιστα έχετε συνεργαστεί και με Τούρκους δημιουργούς. Ένα μουσικό πολιτισμικό πάντρεμα σάς αφορά περισσότερο μέσω του στίχου ή της μουσικής κάθε φορά;
Η συνύπαρξη με τους μουσουλμάνους είναι μια πονεμένη ιστορία. Από τη μια η μειονότητα, περιχαρακωμένη στα όρια που καθορίζει η (καθόλου άτυπη) ηγεσία της, η οποία ελέγχει και υπονομεύει συνεχώς τις σχέσεις των ανθρώπων, κι από την άλλη τα κόμματα να συναγωνίζονται σε ενδοτισμό και να κατεβάζουν παντελόνια για μία έδρα. Οι μουσικές και τα τραγούδια λοιπόν, για να ηχούν αρμονικά, θέλουν «ευήκοα ώτα». Θα αναφέρω ένα μικρό περιστατικό. Πριν από μερικά χρόνια δέχτηκα μια πρόσκληση από τον Σύλλογο Επιστημόνων Μειονότητας της περιοχής Σαπών, για δείπνο και κουβέντα. Στρώθηκε ένα πλούσιο τραπέζι και θυμάμαι πως η Λία, η γυναίκα μου αισθανόταν ιδιαίτερα κολακευμένη, αφού ήταν η μόνη γυναίκα σ’ αυτήν τη μεγάλη συντροφιά. Η βραδιά κυλούσε όμορφα, αλλά κάποια στιγμή άρχισα να αισθάνομαι περίεργα, ακούγοντας από όλους παράπονα. Τους είπα πως η Θράκη ακούγεται στην υπόλοιπη Ελλάδα μόνον σαν παράπονο ή πρόβλημα. Πως πρέπει κι αυτοί να κάνουν κάτι που να δείχνει ότι ενδιαφέρονται για τα θέματα που απασχολούν όλους τους Έλληνες κι έτσι να κερδίσουν την προσοχή και τη συμπάθεια. Τους πρότεινα λοιπόν να κάνουμε μία συναυλία δωρεάν, σε τόπο της δικής τους επιλογής, και πάνω από τη σκηνή να κρεμάσουμε ένα μεγάλο πανό που να γράφει: «Θέλουμε να επιστραφούν τα γλυπτά του Παρθενώνα». Η πρότασή μου έγινε με ενθουσιασμό δεκτή από όλους. Αρχίσαμε μάλιστα να τακτοποιούμε τις λεπτομέρειες. Κλείσαμε δεύτερη συνάντηση μέσα στην εβδομάδα για τον καθορισμό της ημερομηνίας, ένας φωτογράφος απαθανάτισε τη βραδιά και χωρίσαμε. Ύστερα από τρεις ημέρες βρήκα μια εφημερίδα κάτω απ’ την πόρτα του μαγαζιού μου. Αφιέρωνε μία σελίδα στην περιγραφή της συνάντησης κι είχε μια μεγάλη φωτογραφία με τα γελαστά πρόσωπα της παρέας. Έβαλα τον Μεχμέτ να μου μεταφράσει το κείμενο και πάγωσα όταν έφτασε στο επίμαχο σημείο. Έλεγε κατά λέξη: «Και όσον αφορά την πρόταση του κυρίου Γκαϊφύλλια, λέμε πως δεν μπορούμε να ενδιαφερθούμε για τα μάρμαρα του Παρθενώνα, γιατί πρώτα πρέπει να ενδιαφερθούμε για τα σπασμένα μάρμαρα των νεκροταφείων μας». Κάπως έτσι συντρίβονται τα ευαίσθητα κρύσταλλα της συνύπαρξης, πάνω στο βράχο της αδιαλλαξίας και της ανοησίας.
Η Ατέλειωτη Εκδρομή ενός καλλιτέχνη κι ενός ανθρώπου πότε πιστεύετε ότι πρέπει να φτάνει στο τέλος της, στην ανάπαυλα δηλαδή του εκδρομέα;
Μια Ατέλειωτη Εκδρομή και μια ενδιαφέρουσα ζωή τελειώνει μόνον βιολογικά.
Ο θείος μας ο Πόλεμος είχατε γράψει και τραγουδήσει και δυστυχώς δεν θα πάψει ποτέ να είναι επίκαιρο. Υπάρχουν στιγμές που αναγνωρίζετε στις ΗΠΑ μια ηπιότερη στάση στις ιμπεριαλιστικές τάσεις τους διεθνώς;
Μα και να θέλει, δεν μπορεί να αλλάξει. Αυτή είναι η φύση της. Όπως εμείς βρίσκουμε μια χωματερή και πετάμε τα σκουπίδια, έτσι και η Αμερική. Ψάχνει συνεχώς για καινούργιες χωματερές, όπου αδειάζει τις αποθήκες της από τα περισσευούμενα όπλα κι ύστερα τις ξαναγεμίζει. Όλη η βαριά βιομηχανία κάνει απολύσεις και μόνον η πολεμική κάνει προσλήψεις. Αυτά τα πράγματα είναι «ιερά» και δεν μπορεί να τα αγγίξει κανείς.
Κλείνοντας χιουμοριστικά, αληθεύει ότι κάνατε τραγούδι, γράψατε σε κασέτες και στείλατε σε φίλους το Προσκλητήριο του γάμου σας;
Το φθινόπωρο του 1984 ένας δόκιμος μου έφερε να διαβάσω ένα τετράδιο με στίχους. Ήταν το ένα καλύτερο από το άλλο. Παλιά καραβάνα εγώ, του έκανα μία προβοκατόρικη πρόταση. Να γράψει ένα στίχο για τον επικείμενο γάμο μου με τη Λία. Την άλλη μέρα μού έφερε ένα εκπληκτικό ποίημα με 16 στροφές. Αφηγηματικό, τρυφερό, σκωπτικό. Ένας χείμαρρος έμπνευσης. Το μελοποίησα και πήγα με μια ορχήστρα φίλων στο στούντιο του Νίκου Παπάζογλου, όπου και το ηχογράφησα. Πράγματι, μετά το τύπωσα σε κασέτες και το έστειλα στους φίλους μας ως «Γαμήλιο Προσκλητήριο». Ο δόκιμος ήταν ο από τότε φίλος μου και συνεργάτης Αντώνης Παπαϊωάννου.
Ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας μίλησε αποκλειστικά γι' αυτό τον δίσκο: (αρχική δημοσίευση: http://www.difono.gr/news/
Αυτή η ζωντανή ηχογράφηση στο Κύτταρο γεφυρώνει μια χρονική απόσταση 38 χρόνων (1971-2009). Τότε, με τον τσαμπουκά της νιότης, τραγουδούσα..."Παλιοκουφάλες, ανάληψη μυρίζει ο αέρας". Πέρασαν τόσα χρόνια και ξαναβρίσκω τον εαυτό μου στην ίδια σκηνή να τραγουδά..."Ελευθερία ανάπηρη πάλι σου τάζουν". Αυτά είναι τα τραγούδια μου. Είναι κραυγές απ’ τα έγκατα της ψυχής και σιγοβράζουν με την οργή του κόσμου. Οι νύχτες του χειμώνα που έρχεται, θα είναι ασυνήθιστα μεγάλες και κρύες. Οι άνθρωποι θα ανάψουν φωτιές για να ζεσταθούν και στις φλόγες θα ρίξουν τα λάθη και τα παράσιτα. Ποιος ξέρει; Μπορεί να γεννηθεί κάτι καλό. Ίσως ο Έλληνας, μέσα απ’ τα μεγάλα ζόρια, να νοσταλγήσει την αλήθεια και να ξαναβρεί την όραση, την ακοή και τη χαμένη αισθητική του. Και μόνον γι' αυτή την αισιόδοξη προοπτική, αξίζει να αναμένουμε με ενδιαφέρον τους καρπούς της εγκυμονούσας εποχής μας. Αρκεί να μη μας προκύψει ( και πάλι ) ανεμογκάστρι.
Μια ιστορία παλιά όσο κι ο Όμηρος, αλλά πάντα νέα, όπως η άνοιξη, ο έρωτας, ο αγώνας, η ζωή. Ο τραγουδοποιός είναι ο μοναχικός ταξιδιώτης που ταξιδεύει στη γεωγραφία των τόπων, των ανθρώπων και της μουσικής, κρατώντας από το χέρι τα τραγούδια του, που τα αγαπάει και τα υπερασπίζεται, γιατί είναι κομμάτια από το σώμα και την ψυχή του.
Κάθε τραγούδι και μια δική του ιστορία. Δικές του εικόνες από αγάπες, όνειρα, χίμαιρες, ήττες.
Γράφει μουσική χωρίς να γνωρίζει τα μυστικά της σύνθεσης.
Ερμηνεύει τα τραγούδια του, απαλλαγμένος από το άγχος της άψογης εκτέλεσης.
Παίζει (συνήθως) κιθάρα χωρίς να είναι σολίστ.
Όλα έχουν τη δική του σφραγίδα, αφού γράφονται για τη δική του έκταση και έκσταση.
Από τους πρώτους διδάξαντες, ο Αττίκ, ο Τσιτσάνης, ο Σπήλιος Μεντής, ο Γούναρης. Τι ωραίοι άνθρωποι!
Δεν ξέρω τι κράτησαν για τον εαυτό τους, ξέρω όμως πόσο γενναιόδωροι ήταν με τους συνανθρώπους τους, δουλεύοντας στης ψυχής τα βαρέα και ανθυγιεινά.
Κι από το Νέο Κύμα ως σήμερα, από τον Χατζή και τον Σαββόπουλο ως τους Κατσιμιχαίους κι από τους πιτσιρικάδες με τις κιθάρες ως αύριο, η τραγουδοποιία καλά κρατεί.
Υ.Γ.
Τις σκέψεις μου αυτές τις δημοσίευσε ως επιφυλλίδα το Δίφωνο στο τεύχος 108.
Θανάσης Γκαϊφύλλιας
Κριτική του Αντώνη Μποσκοΐτη για την επανέκδοση του θρυλικού rock δίσκου "Ωτοστόπ" (1971 LYRA):
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου