Κυκλοφόρησε και το 38ο τεύχος του τριμηνιαίου περιοδικού ποίησης "Τα Ποιητικά" με πολλά ενδιαφέροντα θέματα. Ένα από αυτά, το πρωτοσέλιδο άρθρο "Θάνος Μικρούτσικος: Ποίηση και Μουσική" που υπογράφει η Τιτίκα Δημητρούλια, η οποία μαζί με τους ποιητές Κώστα Γ. Παπαγεωργίου και Γιώργο Μαρκόπουλο έχει αναλάβει τη διεύθυνση του αξιόλογου αυτού περιοδικού.
Editorial
Την περίοδο του εγκλεισμού, γεμίσαν οι σελίδες στις εφημερίδες και στο διαδίκτυο, σ΄ όλες τις γλώσσες, με έργα άλλων εποχών, που ιστορούσαν αλλοτινές πανδημίες. Όταν η αβεβαιότητα είναι μπροστά, αναζητούμε την ερμηνεία και την ελπίδα πίσω, στη μνήμη της λογοτεχνίας, που αποτυπώνει μια εμπειρία τελειωμένη, παρωχημένη πια, και αποδεικνύει ότι ζωή, παρ΄ όλα αυτά, συνεχίστηκε και δεν μπορεί να συνεχίζεται για πάντα. Η Πανούκλα, μπεστ σέλερ, κι ας μιλάει αλληγορικά για τον ναζισμό. Το Δεκαήμερο επίσης. Πανδημίες και βάσανα του παλιού καιρού, φόβοι αδιανόητοι που πέρασαν και πάνε, θάνατοι που δεν ανέκοψαν την πορεία της ανθρωπότητας και της ιστορίας. Χολέρα, πανούκλα, φθίση, λέπρα, ισπανική γρίπη, όλες οι φονικές αρρώστιες ήρθαν στο προσκήνιο, μαζί κι άλλες φανταστικές, κυρίως μέσα από έργα πεζογραφικά, αφηγηματικά, τα οποία κάποτε γέννησαν ένα νέο είδος, όπως στην περίπτωση του Βοκκάκιου και του διηγήματος.
Μικρότερη η σοδειά στα ελληνικά, ακόμη μικρότερη η συγκομιδή των ποιητικών έργων εν γένει, με εξαίρεση τις αναφορές στην μεσαιωνική ποίηση και στον στοχασμό πάνω στον θάνατο, την ars moriendi. Αλλά πολλά ποιήματα καινούργια, που κατέκλυσαν το διαδίκτυο και πάλι σε όλες τις γλώσσες, παρηγορητικά, στηρικτικά για τον καιρό του φόβου και του πόνου, επικαιρικά. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον ο χρόνος της δημιουργίας, όσα γράφονται ταυτόχρονα με τα συμβάντα και όσα όταν καταλαγιάζει ο κουρνιαχτός. Γεννάει ερωτήματα, όπως και στην περίπτωση της λογοτεχνία της (οικονομικής) κρίσης πριν από λίγα χρόνια. Έχει ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον η διαφορά αναπαράστασης στην ποίηση και την πεζογραφία, παρότι κι οι δύο πολλαπλές. Διαβάζω στη συνέντευξη μιας τραγουδίστριας ότι η εποχή μας θα γεννήσει σίγουρα πολιτικά τραγούδια, ίσως και ποιήματα λέω εγώ. Ξανά. Αλλά τι είναι το πολιτικό, τι το προσωπικό και ποιος ο τόπος σήμερα της συνάντησής τους;
«Ίσως να μη βουλιάξει ο πολιτισμός / έχει όμως χάσει τη μεγάλη μάχη», λέει ο Γέητς στο ποίημα «Μύγα με τα μακρυά της πόδια» που μεταφράζει εδώ ο Δημήτρης Κοσμόπουλος, εκφράζοντας μια αγωνία οικουμενική που υπερβαίνει τον χρόνο, τον τόπο και τα ιδιαίτερα συμφραζόμενα του ποιήματος. Ίσως ο τόπος της συνάντησης του πολιτικού με το προσωπικό στην ποίηση είναι σήμερα η παραδοχή αυτής της αποτυχίας, που κλείνει μέσα της πια όχι μόνο τη φτώχεια, την ανισότητα, τη σκυλίσια ζωή τόσων και τόσων ανθρώπων σε όλο τον πλανήτη και δίπλα μας, στα νησιά και τις μεγάλες πόλεις, τον φασισμό που σηκώνει κεφάλι, τις εν ψυχρώ δολοφονίες και τις άλλες, τις διαρκείας· αλλά και μια πιο ριζική καταστροφή, της φύσης και συνακόλουθα της ανθρωπότητας. Ποια ποίηση λοιπόν σήμερα για ποια μάχη; Ποίηση για την αρρώστια, τον θάνατο, την έλλειψη της επαφής, την ένδεια, την κάθε λογής βία, το άγνωστο, τον φόβο, την αγωνία, την απόγνωση;
Δεν υπάρχει απάντηση κι αν υπάρχει δεν είναι σίγουρα μία. Ποίηση για όλα, για τη ζωή όπως είναι, για τον άνθρωπο όπως είναι, τα άτομα και τα συλλογικά υποκείμενα, τις μάχες, τις νίκες και τις ήττες τους. Για τη ζωή όπως θέλουμε να είναι. Για τον κόσμο τον σημερινό, τη φοβερή εποχή που έχει ξημερώσει και την άλλη που ονειρευόμαστε. Αλλά ποίηση πώς; Αυτό είναι το ερώτημα. Ποια είναι τα νέα μέσα μιας νέας ποίησης σε μια νέα εποχή; Μεγάλη συζήτηση και τελειωμό δεν έχει. Καθώς όμως όλα γίνονται γύρω μας όλο και πιο πολύπλοκα και όλο σκοτεινιάζουν, η ποίηση δεν μπορεί μόνο να μας παρηγορεί. Περιμένουμε απ΄ αυτή να επανενεργοποιεί την γλώσσα, να την τροχίζει, ως να πετάξει σπίθες και φλόγες ακόμη, για να φωτίσει, αμυδρά ή υπέρλαμπρα, την ύπαρξη και τον κόσμο, τον τωρινό και τον μελλοντικό. Στις επικές καταστροφές, επικά ποιήματα; Προφανώς όχι, ή μάλλον όχι μόνο. Συνθετικά όμως ναι. Γιατί οι συνθέσεις λείπουν. Και έργα ποιητικά που ολοκληρώνονται προοδευτικά, μέσα στον χρόνο, ακολουθώντας τη ροή του. Αποσπασματικά, βεβαίως, αλλά με την έννοια του αποσπάσματος στον ρομαντισμό, ως σπόρος του όλου. Μιας ενότητας που ενέχει τη σύγκρουση, την αμάχη, τον διασκορπισμό, και τα υπερβαίνει.
Καλό φθινόπωρο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου