Πειραιάς βαθύς, το νέο βιβλίο του Διονύση Χαριτόπουλου

Πειραιάς βαθύς. Το νέο βιβλίο του Διονύση Χαριτόπουλου αποτελεί το τρίτο μέρος (μετά τα μυθιστορήματα Εκ Πειραιώς και Πειραιώτες) της τριλογίας που έγραψε για την πόλη που γεννήθηκε και μεγάλωσε. Χωρίς να έχω διαβάσει τα άλλα δύο βιβλία, κάτι που έτσι κι αλλιώς δεν είναι απαραίτητο μιας και δεν αποτελούν ένα είδος συνέχειας, από την πρώτη στιγμή καταλαβαίνεις πως ο συγγραφέας της ιστορικής βιογραφίας του Άρη, των σπουδαίων θεατρικών έργων Αυγά Μαύρα και Λίστα Γάμου, αλλά και άλλων αξιόλογων διηγημάτων, νουβελών και δοκιμίων, γνωρίζει πολύ καλά το θέμα που καταπιάνεται.

Έχοντας ως πηγές το Ιστορικό Αρχείο Πειραιά, τις πειραϊκές (Σφαίρα, Χρονογράφος, Η φωνή του Πειραιώς) και τις πανελλήνιες εφημερίδες (Ακρόπολις, Εμπρός, Σκριπ, Τα νέα), καθώς επίσης και προφορικές μαρτυρίες παλαιών κατοίκων του Πειραιά που έζησαν από προπολεμικά την πόλη και υπήρξαν μάρτυρες ή συμμέτοχοι στα γεγονότα, ο Χαριτόπουλος φτιάχνει 28 μικρές ιστορίες και αποτυπώνει τα γεγονότα όπως ακριβώς συνέβησαν. Κάθε ιστορία εκκινεί με τα αυθεντικά αποσπάσματα των εφημερίδων της εποχής και το μόνο που αλλάζει είναι κάποια ονόματα προς χάρη των επιγόνων. Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει και γλωσσάρι για τους μη μυημένους στη γλώσσα του λιμανιού (π.χ. δοτής: καρφί, ρουφιάνος ή λέπουρας: αυτός που γίνεται λαγός όταν συμβαίνει κάτι ή ξεπατικωσούρα: πλαστογραφία, κ.λπ.).

«Το ακέφαλον πτώμα προκαλεί πονοκέφαλον εις τας διωκτικάς αρχάς», «Ποίος παρήγγειλεν το συμβόλαιον θανάτου διά εύπορον κτηματία», «Το μυστηριώδες πλοίον με το μεγαλύτερον φορτίον ναρκωτικών» είναι μερικοί μόνο από τους τίτλους εφημερίδων της εποχής που ενέπνευσαν το συγγραφέα με την κοφτή και ουσιώδη γραφή. Πραγματικές ιστορίες που συγκλόνισαν την κοινή γνώμη, με θύματα -ως συνήθως- γυναίκες και παιδιά και θύτες απατεώνες και εγκληματίες του Πειραιά, την πολιτεία και την ίδια την κοινωνία. Ουδείς αθώος!

Ο Διονύσης Χαριτόπουλος γεννήθηκε το 1947 στον Πειραιά όπου έζησε τα πρώτα είκοσι χρόνια της ζωής του κάνοντας από μικρή ηλικία διάφορες χειρωνακτικές δουλειές στο λιμάνι και τα γύρω μηχανουργεία και εργοστάσια, άφησε ημιτελείς δύο ενάρξεις σπουδών στην Αθήνα και το Λονδίνο, παντρεύτηκε δυο φορές και έχει δυο γιούς από τον πρώτο του γάμο, δούλεψε αρκετά χρόνια στη διαφήμιση, ενώ από το 1990 εγκατέλειψε οριστικά κάθε βιοποριστική δραστηριότητα.

Μεταξύ των ετών 1976-1996 εξέδωσε τα πεζά: Δανεικιά γραβάτα (διηγήματα), 525 τάγμα πεζικού (μυθιστόρημα), Τα παιδιά της Χελιδόνας (μυθιστόρημα), Δέσποινα (νουβέλα), Τη νύχτα που έφυγε ο Μπούκοβι (διηγήματα), Εναντίον του Marlboro (μυθιστόρημα), Από εδώ πέρασε ο Κιλρόι (νουβέλα). Στη συνέχεια εξέδωσε το ιστορικό έργο Άρης, ο αρχηγός των ατάκτων, μια ολοκληρωμένη και τεκμηριωμένη βιογραφία του Άρη Βελουχιώτη, τα θεατρικά έργα Λίστα γάμου και Αυγά μαύρα, το δοκιμιακό Ημών των ιδίων και το 2005 το πολυδιαβασμένο μυθιστόρημα Ο άνεμος κουβάρι. Tο δοκιμιακό του εγχειρίδιο με τους αφορισμούς (Εγχειρίδιο βλακείας, εκδ. Τόπος) παρέμεινε για οκτώ μήνες στις πρώτες θέσεις σε όλες τις λίστες ευπώλητων βιβλίων. Η νέα, οριστική έκδοση του βιβλίου Ημών των ιδίων, ξανακοιταγμένη από τον συγγραφέα, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Τόπος το φθινόπωρο του 2008. Η ιστορική βιογραφία του Άρης, ο αρχηγός των ατάκτων κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 2009 σε πανηγυρική επανέκδοση. Το μυθιστόρημα με τίτλο Εκ Πειραιώς, μια ανθρωπογεωγραφία του Πειραιά της περιόδου 1947-1967, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Τόπος τον Οκτώβριο 2012, ενώ το 2013 κυκλοφόρησε η Συλλεκτική έκδοση, που περιλαμβάνει όλες τις νουβέλες και όλα τα διηγήματά του. Το 2014 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Τόπος το θεατρικό Αυγά Μαύρα, ενώ το Πρόβες Πολέμου, κυκλοφόρησε το 2014 & η νέα έκδοση του βιβλίου είναι διαθέσιμη από τον Οκτώβριο του 2017. To 2015 επανακυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Τόπος και τα σύγχρονα κλασικά μυθιστορήματά του: 525 τάγμα πεζικού και Τα παιδιά της Χελιδόνας και το 2016 το θεατρικό έργο Λίστα Γάμου. Το Μάρτιο του 2016 κυκλοφόρησε το βιβλίο του Πειραιώτες και τον Φεβρουάριο 2017 το δοκίμιο Σχέσεις. Το νέο του βιβλίο Πειραιάς βαθύς κυκλοφορεί στις 10 Οκτωβρίου 2018. 

Όλα αυτά έγιναν. Έγιναν κι άλλα που δεν θα μάθουμε ποτέ. Είναι κόσμος υπόγειος. Όσοι ξέρουν δεν μιλάνε. Κι όσοι μιλάνε δεν ξέρουν. Το παρελθόν του Πειραιά είναι βαρύ.

Στις αθηναϊκές εφημερίδες αναφερόταν με δέος: «Η πόλις των φρικτών εγκλημάτων», «Το βασίλειον του τρόμου», «Το λιμάνι της παρανομίας» κ.ά. Ο Διονύσης Χαριτόπουλος καταδύεται στον βυθό του μεγάλου Λιμανιού και φέρνει στην επιφάνεια τον σκληρό και βίαιο κόσμο του, μέσα από πραγματικά γεγονότα, όπως ακριβώς συνέβησαν, χωρίς μύθους και ωραιοποιήσεις.

Στη σκοτεινή εποχή του Πειραιά, κυριαρχούσαν η βία και το έγκλημα. Αν ήσουν άοπλος, ήσουν ξεγραμμένος. Ακόμα και οι πιο φιλήσυχοι πολίτες κοιμόντουσαν με το πιστόλι κάτω από το μαξιλάρι, γιατί νταήδες, συμμορίες, σωματέμποροι, λυμαίνονταν την πόλη, σκότωναν και σκοτώνονταν μεταξύ τους. Ένα ανθολόγιο τρόμου και αίματος.

Για περισσότερα βιβλία των "Εκδόσεων Τόπος" εδώ.