Ασυνταξίες λαβυρίνθων του Τάσου Μιχαηλίδη

Η ποιητική συλλογή του Τάσου Μιχαηλίδη, «Ασυνταξίες λαβυρίνθων», που κυκλοφορεί από τις «Εκδόσεις Γκοβόστη», είναι η δεύτερη ολοκληρωμένη δουλειά του ποιητή και ερευνητή της λογοτεχνίας. Παρακάτω, ακολουθεί το ολοκληρωμένο και επαρκέστατο σημείωμα του εκδότη, το βιογραφικό σημείωμα του ποιητή, το οπισθόφυλλο και ένα δείγμα γραφής.

«Τα σαράντα δύο ποιήματα της συλλογής, χωρισμένα σε έξι κεφάλαια («Αντίλαλοι Μινωταύρων», «Της πόλης», «Μεσάνυχτα χειμώνα», «Υμέναιοι του Άδη», «Του έρωτα» και «Κατάγματα στις κλωστές της Αριάδνης»), είναι αυτόνομα, αλλά λειτουργούν ταυτόχρονα και ως ενότητα.

Ο ποιητής, εκπρόσωπος μιας νεώτερης γενιάς δημιουργών, ανησυχεί, αναρωτιέται και διαλέγεται με το πολιτισμικό και κοινωνικό παρόν, αναζητώντας τα δικά του νοηματικά και εκφραστικά όρια σε μια εποχή ρευστότητας, ρήξεων και μεταβάσεων. Επιδιώκοντας να ανακαλύψει ή έστω να «κατασκευάσει» μια μορφή ενότητας στην αποτύπωση της πολυδιασπασμένης πραγματικότητάς μας, δομεί το σύνολο των ποιημάτων του οργανώνοντας μια χαλαρή σύνδεση μεταξύ τους, με άξονα τον μύθο του Θησέα. Έτσι, ανασυνθέτει πλήρως το μυθικό αρχέτυπο της κατάβασης του Αθηναίου ήρωα στο σκοτάδι του λαβυρίνθου ως σύμβολο ενός υπαρξιακού («Λωτοφάγα δέσμευση»), κοινωνικού («Πειραιάς, ξημερώματα θλιμμένα», «Street art») και ψυχικού θανάτου («Μόλυνση», «Ανάγκη επαλήθευσης») αλλά και την επάνοδό του στο φως με τη βοήθεια του έρωτα – σαρκικού, συναισθηματικού ή καλλιτεχνικού («Όταν ανταμώσουμε»).

Ο ποιητής αξιοποιεί δημιουργικά τη θητεία του στη μελέτη της τέχνης του λόγου, διαμορφώνοντας τα εκφραστικά του εργαλεία, κατά τρόπο ώστε να αποδώσουν ποιητικά το κοινωνικό τοπίο της σύγχρονης Ελλάδας.

Ο Τάσος Μιχαηλίδης διαλεγόμενος με τη λογοτεχνική παράδοση, αλλά και πειραματιζόμενος εκφραστικά, οργανώνει με τα έργα του έναν ιδιότυπο «μίτο της Αριάδνης», που παρασύρει τον αναγνώστη στην καταβύθιση και την ανάδυση από τους προσωπικούς μας λαβυρίνθους («Διαπιστευτήρια», «Διάλογος κωφαλάλων»).

Τα ποιήματα προβάλλουν ορατές και αθέατες όψεις της πολιτισμικής, κοινωνικής, καλλιτεχνικής κρίσης που βιώνει η Ελλάδα στην εποχή του. Όπως γράφει χαρακτηριστικά ο ποιητής στο οπισθόφυλλο «είναι συλλογικό, υπαρξιακά πολεοδομικό το πρόβλημα της ασυνταξίας των λαβυρίνθων».

Άλλες φορές εμφατικά, με λυρική πικρία και εξομολογητική διάθεση («Ανεπίδεκτος χρησιμότητας») κι άλλες υπόκωφα, ειρωνικά και αυτοσαρκαστικά («Απογραφόμενος») με ύφος πεζολογικό και αφηγηματικό θέτει τα ζητήματα της απώλειας, της δύναμης των συγκυριών, της ανθρώπινης θέλησης, των ανθρώπινων σχέσεων σε έναν κόσμο ατομισμού και το τίμημα που απαιτεί κάθε εμβάθυνση σε μια βαθύτερη σφαίρα βίωσης είτε κοινωνικά είτε καλλιτεχνικά («Φαρμακοποιός»).

Ο ποιητικός του λόγος είναι μια μορφή ένστασης, αγωνίας και προβληματισμού σχετικά με το αν η κάθοδος στο όποιο συλλογικό ή προσωπικό σκοτάδι είναι ποτέ χωρίς ουλές και κόστος («Ο γιος του Αιγέα ξέχασε νωρίς»). Την ίδια στιγμή η ορμή της ζωής ενός νέου δημιουργού που αγαπάει τις έντονες εικόνες υφαίνει έναν ιστό αυτοαναίρεσης των φόβων και των αναστολών, μια πάλη διεξόδου από έναν λαβύρινθο ασυνταξιών».

O Τάσος Μιχαηλίδης είναι μεταδιδακτορικός ερευνητής του τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάζεται ως φιλόλογος στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν τη μελέτη της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, τη Θεωρία της Λογοτεχνίας, τη Συγκριτική Φιλολογία, τη Δημιουργική Γραφή και τη Διδακτική της Λογοτεχνίας. Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων. Το 2012 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή, Σπαράγματα προσώπων, από τις εκδόσεις του περιοδικού Manifesto. Ποιήματα και διηγήματά του έχουν δημοσιευθεί σε λογοτεχνικά περιοδικά, σε ποιητικές ανθολογίες και έχουν διακριθεί σε πανελλήνιους λογοτεχνικούς διαγωνισμούς.

Ψηλαφείς τα τοιχία. Γρατζουνάς σημάδια. Υπολογίζεις το κόστος κάθε συγκίνησης. Τεντώνεις την πετονιά. Ελέγχεις, αν σου υφαίνουν έξοδο. Στο χασμουρητό του θηρίου χάνεις τα λογιστικά. Τώρα, αργά. Θα γίνεις ήρωας εραστής δημόσιος κίνδυνος. Αιμορραγείς στον αφαλό. Θ' άφησες την Αριάδνη εγκαίρως. Στην αναλαμπή κραυγής έμπηξες μαχαίρι. «Σφάξε το κτήνος του Μίνωα», είπαν. Εξετελέσθη μάλλον το καθήκον. Τρέχεις πανικόβλητος σε φωτός πινελιά. Έλλειψη οξυγόνου και βαρύτητας.

Δεν θα βάψεις και μαύρα τα πανιά σου. Μπαίνεις στο βαπόρι με τρύπα στην κοιλιά. Δεν το παίρνεις προσωπικά. Είναι συλλογικό, υπαρξιακά πολεοδομικό το πρόβλημα της ασυνταξίας των λαβυρίνθων.

Το ποίημα «Ανάγκη Επαλήθευσης» (σελ. 49)

Ειπώθηκε πως είχα δίκιο.

Δέχτηκαν οι αντίδικοι ότι έσφαλαν.

Επέμενα χρόνια να το αποδείξω.

Πάλεψα με σοφιστείες

και μάσκες εγωισμών που βάφουν

με ψέματα τις ιστορίες των ανθρώπων.

Βρήκα μέχρι και τα όστρακα που ηχογράφησαν

Τη διήγησή τους, απαίτησα να διορθωθούν.

Επιτέλους, δικαιώθηκα.

Μου το έγραψαν και σε χαρτί, να έχω να το δείχνω.

Εκδικήθηκα, επιβάλλοντας

Να αποδεχτούν τον βαθμό που με έθιγε

Η θέση τους επικινδύνως.

Τέλος, δικαιωμένος έσβησα

Μόνος.

Για περισσότερα βιβλία των «Εκδόσεων Γκοβόστη» εδώ.