"Λούνα - Δοκίμια Ιστορικής Βιογραφίας"
Ρίκα Μπενβενίτσε
Στο βιβλίο αυτό, η βιογραφία της Λούνας ανοίγει ένα μονοπάτι για να ξανασκεφτούμε τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης στην πόλη τους, τη Shoah, τη φτώχεια και τα ανάποδα μεταπολεμικά χρόνια. Επειδή ήταν φτωχή, αγράμματη και γυναίκα, τα ίχνη της εύκολα χάνονται ανάμεσα στους αφανείς της ιστορίας. Αρχειακά τεκμήρια, καταγεγραμμένες μαρτυρίες, φωτογραφίες και προσωπικές αναμνήσεις συναρμόζονται ως ισότιμες «πηγές» που καλούν σε ίση κριτική διάθεση. Εισβάλλουμε στον κόσμο και στη σιωπή των αφανών με λέξεις που δεν είναι δικές τους, γιατί τα λόγια τους δεν ακούστηκαν, πάρα πολλές φορές αγνοήθηκαν ή λησμονήθηκαν. Ακολουθούμε τα ίχνη ενός βίου που δέθηκε με τις περιπέτειες του 20ού αιώνα, διατρέχοντας τους τόπους απ’ όπου πέρασε η Λούνα, εκείνους που κατοίκησε. Τα ίχνη της αναζητούνται σε κτίρια, οικοδομές, τοπία της πόλης. Οι ιστορίες που λέγονται είναι ιστορίες που δέθηκαν με αυτούς τους τόπους, με την κατοίκησή τους από τη Λούνα και από τους δικούς της.
Η Ρίκα Μπενβενίστε γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1959. Σπούδασε Ιστορία στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ και ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στη Μεσαιωνική Ιστορία στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, στο Παρίσι, απ’ όπου έλαβε και το διδακτορικό της δίπλωμα. Σήμερα είναι καθηγήτρια της Ιστορίας της Μεσαιωνικής Ευρώπης στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν την ιστορική ανθρωπολογία της μεσαιωνικής Δύσης, την ιστοριογραφία, καθώς και την εβραϊκή ιστορία. Έχει δημοσιεύσει μελέτες γύρω από την έρευνα δικαστικών αρχείων, τις σχέσεις μεταξύ Εβραίων και χριστιανών στον Μεσαίωνα, και την ιστορία της θρησκευτικής μεταστροφής. Κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία της: Η ποινική καταστολή της νεανικής εγκληματικότητας τον 19ο αιώνα, 1833-1911 (Σάκκουλας, 1994), Εβραίοι ταξιδιώτες τον Μεσαίωνα (Νεφέλη, 2000). Από τις εκδόσεις Πόλις κυκλοφορούν και τα βιβλία της "Από τους Βαρβάρους στους Μοντέρνους: Κοινωνική ιστορία και ιστοριογραφικά προβλήματα της μεσαιωνικής Δύσης" (Πόλις, 2007) και "Αυτοί που επέζησαν, Αντίσταση, Εκτόπιση, Επιστροφή. Θεσσαλονικείς Εβραίοι στη δεκαετία του 1940" (Κρατικό Βραβείο 2015). Το τελευταίο μεταφράστηκε στα γερμανικά και στα αγγλικά.
Η "Λούνα" κυκλοφόρησε το Νοέμβριο του 2017 και τον Απρίλιο του 2018 έγινε η ανατύπωση που κρατάμε στα χέρια μας. Μακέτα εξωφύλλου και σχεδιασμός έκδοσης της Μαρίας Τσουμαχίδου και επιμέλεια-διορθώσεις της Άννας Μαραγκάκη.
Πρόκειται για ένα συγκλονιστικό βιβλίο για μια γυναίκα, Θεσσαλονικιά Εβραία και επιζήσασα του Άουσβιτς. Γύρω από αυτό το πρόσωπο πλέκεται μια ιστορική αφήγηση που εστιάζει στους Εβραίους της Θεσσαλονίκης. Το βιβλίο είναι μια ιστορική βιογραφία που εντάσσεται στην ευρύτερη προβληματική της μικροϊστορίας. Καλογραμμένο, από μια πανεπιστημιακό που γνωρίζει καλά το θέμα και την ιστορία των Εβραίων, με ένα εξαιρετικά χρήσιμο χρονολόγιο, αλλά και πολλές σημειώσεις που βοηθούν τον αναγνώστη.
"Υπό το φως των όσων γνωρίζουμε"
Ζία Χάιντερ Ράχμαν
(Zia Haider Rahman, In the Light of What We Know, 2014)
Ένα πρωινό, σε μια αριστοκρατική συνοικία του Λονδίνου: ο αφηγητής, ανώτερο στέλεχος του τραπεζικού τομέα, γύρω στα σαράντα, που η καριέρα του καταρρέει και ο γάμος του πνέει τα λοίσθια, δέχεται μια απρόσμενη επίσκεψη στο σπίτι του. Στην αρχή, δεν αναγνωρίζει τον άντρα που παρουσιάζεται στην πόρτα του, με σακίδιο στην πλάτη και ταλαιπωρημένη όψη. Εκείνος, όμως, του απευθύνεται σαν να συνεχίζει μια συνομιλία που έχει μόλις διακοπεί. Είναι ο Ζαφάρ, πρώην συμφοιτητής του στην Οξφόρδη, μαθηματική ιδιοφυΐα, που είχε εξαφανιστεί για πολλά χρόνια. Ο αφηγητής τού προσφέρει τη φιλοξενία του. Είναι η αρχή μιας μακράς συνομιλίας μεταξύ των δύο ανδρών. Έτσι αρχίζει αυτό το πληθωρικό, περίτεχνο και φιλόδοξο μυθιστόρημα.
Πέρα από την εξιστόρηση της ζωής ενός ανθρώπου, μας προσκαλεί σ' ένα μεγάλο ταξίδι, από τη Μεγάλη Βρετανία ως την ηπειρωτική Ευρώπη, και από τις Ηνωμένες Πολιτείες ως την Ασία. Δύο φωνές εναλλάσσονται και συζητούν μεταξύ τους: εκείνη του αφηγητή, που αποκαλύπτεται σταδιακά - παιδικές και νεανικές μνήμες σ' ένα προνομιούχο περιβάλλον, λόγιο και κοσμοπολίτικο, επαγγελματική σταδιοδρομία στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Και εκείνη του φίλου του τού Ζαφάρ. Μέσα από τις συζητήσεις και τις αφηγήσεις, η ζωή του Ζαφάρ ξετυλίγεται. Ταπεινής καταγωγής, μεταναστεύει με την οικογένειά του από το Μπανγκλαντές στην Αγγλία. Έχοντας πίσω του λαμπρές σπουδές, μαθηματικών και νομικής, εργάζεται στον χρηματοπιστωτικό τομέα στη Νέα Υόρκη και, στη συνέχεια, ως δικηγόρος στο Λονδίνο, από όπου φεύγει για να εργαστεί στην πρωτεύουσα του Μπανγκλαντές Ντάκα και, από εκεί, στο Αφγανιστάν.
Παρακολουθούμε επίσης τις ερωτικές του περιπέτειες, κυρίως την περίπλοκη σχέση του με την Έμιλυ, χαρισματικό γόνο της βρετανικής υψηλής κοινωνίας. Και όλα αυτά διαδραματίζονται μέσα σε έναν κόσμο που σημαδεύεται από το χάος και την ανασφάλεια, όπου τα πάντα μεταβάλλονται ραγδαία και όπου οι κρίσεις κι οι συγκρούσεις -πολεμικές, οικονομικές, ηθικές- αφθονούν. Ο Ράχμαν μάς προσφέρει ένα "ολικό" μυθιστόρημα, για τις ρίζες, την επινόηση της ταυτότητας, την εξορία, τον ρατσισμό, τις ταξικές σχέσεις, την πίστη και την προδοσία, ένα μεγαλειώδες πανόραμα του τέλους του 20ού και των αρχών του 21ου αιώνα.
Ο Ζία Χάιντερ Ράχμαν γεννήθηκε σε μια αγροτική περιοχή του Μπανγκλαντές. Μεγάλωσε στη Μεγάλη Βρετανία, σε συνθήκες μεγάλης φτώχειας, αλλά έκανε λαμπρές σπουδές (Οξφόρδη, Καίμπριτζ, Μόναχο και Γέηλ). Εργάστηκε ως ανώτερο στέλεχος στον χρηματοπιστωτικό τομέα και σήμερα είναι δικηγόρος με αντικείμενο δραστηριότητας τα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές δίκαιο. Είναι τακτικός συνεργάτης των εφημερίδων New York Times και The Guardian, καθώς και του ραδιοφωνικού σταθμού BBC Radio 4. Το "Υπό το φως των όσων γνωρίζουμε" είναι το πρώτο του μυθιστόρημα. Τιμήθηκε, μεταξύ άλλων, με το James Tait Black Memorial Prize και το International Ranald McDonald Prize.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου