Συνέντευξη Σοφίας Αβραμίδου στο Θεοδόση Βαφειάδη

Η Σοφία Αβραμίδου γεννήθηκε το 1988 στη Θεσσαλονίκη όπου ζει και σπουδάζει μέχρι σήμερα. Aπo πέντε ετών ξεκίνησε τις μουσικές της σπουδές στο πιάνο και συνέχισε με ανώτερα θεωρητικά, μαθήματα βυζαντινής μουσικής, κλασικής κιθάρας, ουτι και νέι. 

Τελείωσε το Μουσικό Γυμνάσιο-Λύκειο και το 2006 εισήχθη στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ενώ το 2009 κατόπιν εισακτήριων εξετάσεων στο τμήμα σύνθεσης του πανεπιστημίου.

Τα τελευταία τέσσερα χρόνια που τραγουδά επαγγελματικά έχει ξεχωρίσει για το πηγαίο ταλέντο, την όμορφη και διακριτική παρουσία της.

Η πρώτη δισκογραφική της εμφάνιση ήταν στο δίσκο του στιχουργού Γιάννη Τζουανόπουλου «Λαϊκά Φεγγάρια» (2007) όπου ερμήνευσε ένα ανέκδοτο τραγούδι του Γιώργου Ζαμπέτα: «Σ’ αγαπάω - Σ’ αγαπώ» (εισαγωγές - ενορχήστρωση: Μανώλης Καραντίνης). Σύντομα θα κυκλοφορήσει και η νέα δισκογραφική δουλειά του Γιώργου Σταυριανού: «Και η κολοκύθα έγινε πάλι άμαξα» όπου η Σοφία συμμετέχει με το τραγούδι «Μ’ ένα καινούργιο παραμύθι» σε ενορχήστρωση Δημήτρη Μυστακίδη.

Έχοντας στις αποσκευές της εξαιρετικές live συνεργασίες και σημαντικές εμφανίσεις δίπλα σε καθιερωμένους καλλιτέχνες, η Σοφία δεν θέλει να βιαστεί και να "τρέξει" για καμιά καριέρα… συνεχίζει τις σπουδές της, ελπίζοντας σύντομα να τις ολοκληρώσει, κάνει εμφανίσεις σε μουσικές σκηνές της πόλης της, γράφει η ίδια στίχους και μουσικές και συνεχίζει με γνώση, δουλειά και αγάπη τη διαδρομή της στην καλή μουσική και το ποιοτικό ελληνικό τραγούδι… 

Τί σημαίνει μουσική για σένα Σοφία; Πιστεύεις πώς πρέπει να διαχωρίζεται σε κατηγορίες και είδη;

 
Σ.Α.: Η μουσική είναι η καθημερινότητά μου, ο τρόπος ζωής μου, το παράθυρό μου στην αισθητική. Απορροφά το μεγαλύτερο κομμάτι της ενέργειάς μου και με καθορίζει στον τρόπο που σκέφτομαι, ζω και κινούμαι.
Ασφαλώς και η μουσική διαχωρίζεται σε είδη όπως συμβαίνει και στη ζωγραφική π.χ. υπάρχουν ρεύματα καθένα με το δικό του ύφος και τις τεχνοτροπίες του. Έτσι και στη μουσική ποικίλουν τα είδη και οι "σχολές" -αν μου επιτρέπεται ο όρος. Παρόλ’ αυτά η μουσική είναι ένας ενιαίος χώρος μέσα στον οποίο κινούμαστε, αναζητούμε και διαμορφώνουμε το δικό μας προσωπικό ύφος.

Αισθάνεσαι περισσότερο μουσικός ή τραγουδίστρια; Πόσο σ’ έχουν βοηθήσει οι σπουδές σου στη δουλειά αυτή; Θεωρείς ότι είναι απαραίτητο εφόδιο σήμερα για ένα νέο τραγουδιστή να ξέρει μουσική, να παίζει κάποιο όργανο, να κάνει μαθήματα χορού ή υποκριτικής;

Σ.Α.: Αποτελούν και τα δύο πλευρές του εαυτού μου. Είναι άρρηκτα συνδεδεμένα το ένα με τ’ άλλο. Εξάλλου η μία φύση του τραγουδιού είναι ο λόγος και η άλλη η μουσική. Θεωρώ ότι η μουσική κατάρτιση μπορεί να βοηθήσει ένα νέο τραγουδιστή. Οι θεωρητικές γνώσεις και η εκμάθηση κάποιου μουσικού οργάνου σε φέρνουν σε ουσιαστικότερη επαφή με τον κόσμο, την επιστήμη και την τέχνη της μουσικής. Σε βοηθούν επίσης να αποκτάς περισσότερα ερεθίσματα και ιδέες για δημιουργία. Αυτό δε σημαίνει βέβαια ότι δίχως μουσικές σπουδές δεν μπορεί κάποιος να είναι εξαιρετικός τραγουδιστής. Με την ίδια λογική και τα μαθήματα χορού ή υποκριτικής μπορούν να βοηθήσουν ένα νέο τραγουδιστή κατά την ερμηνεία του, δουλεύοντας την έκφραση και την κίνησή του. Άλλωστε σε μια ερμηνεία ο τραγουδιστής "μιλάει" με όλο του το σώμα και όχι μόνο με τη φωνή του. Σαφώς πάλι αυτό δε σημαίνει πως δε μπορεί κάποιος τραγουδιστής να είναι εκφραστικός και να έχει ένα άρτιο απ’ όλες τις πλευρές αισθητικό αποτέλεσμα δίχως να έχει παρακολουθήσει τέτοιου είδους μαθήματα. Γενικά, πιστεύω όμως ότι είναι ωφέλιμο να διευρύνει κανείς όσο μπορεί το γνωστικό πεδίο του αντικειμένου με το οποίο ασχολείται ώστε να εξελίσσεται και να αποφεύγει τη στασιμότητα. Εμένα προσωπικά με έχουν βοηθήσει να βλέπω τα τραγούδια και με έναν άλλον τρόπο. Να τα κοιτάω από μέσα και να τα γνωρίζω έτσι καλύτερα.

Το 2007 θα εμφανιστείς στο Θέατρο Γης δίπλα στη Milva, το Σταμάτη Κραουνάκη και το Θάνο Μικρούτσικο… μια μοναδική εμπειρία πιστεύω. Πώς προέκυψε αυτό; Θα ήθελα να μας μιλήσεις για τη βραδιά αυτή! 

Σ.Α.: Ήταν την περίοδο που φοιτούσα στο Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης και μόλις είχα ξεκινήσει να ασχολούμαι επαγγελματικά με το τραγούδι. Μου είχε γίνει τότε η πρόταση από το Ινστιτούτο το οποίο και διοργάνωνε τη συναυλία να συμμετέχω. Ασφαλώς για να είναι και η Milva σύμφωνη έπρεπε πρώτα να με ακούσει, όπως και έγινε. Έφτασε στα χέρια της ένα demo, με άκουσε κι έτσι είχα τη χαρά να εμφανιστώ μαζί της. Είχα τραγουδήσει ένα αγαπημένο κομμάτι του Σταμάτη Κραουνάκη, το ''Μαμά γερνάω'' του οποίου οι στίχοι με τη βοήθεια της Λίνας Νικολακοπούλου μεταφράστηκαν στα ιταλικά. Ήταν θυμάμαι μια εμφάνιση ονειρική! Το γεγονός βέβαια ότι βρισκόμουν επί σκηνής με τόσο σπουδαίους καλλιτέχνες και την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης με είχε φορτίσει συναισθηματικά. Τελειώνοντας, έτρεξα να ''κρυφτώ'' στα παρασκήνια όταν άκουσα την Μίλβα να με φωνάζει... Δε θα ξεχάσω πόσο γενναιόδωρη ήταν στα σχόλιά της απέναντί μου κάτι σχετικά σπάνιο για έναν φτασμένο καλλιτέχνη... 

Είσαι πραγματικά από τις τυχερές νέες ερμηνεύτριες όσον αφορά τα live σου… ποιες άλλες μουσικές συναντήσεις θυμάσαι με αγάπη;

Σ.Α.: Ναι… πράγματι είχα κάποιες πολύ σημαντικές συνεργασίες με αξιόλογους καλλιτέχνες και ανθρώπους. Καλλιτέχνες που έχουν αφήσει το προσωπικό τους στίγμα στην ελληνική μουσική και είχα την τύχη να τραγουδήσω μαζί τους, να ακούσω τις συμβουλές τους, να μαθητεύσω έστω και λίγο δίπλα τους. Στις σπουδαιότερες στιγμές της μέχρι τώρα πορείας μου, συγκαταλέγεται η συνεργασία μου με τον Αντώνη Καλογιάννη ο οποίος εκτός από εξαίρετος καλλιτέχνης, είναι και ένας υπέροχος άνθρωπος. Υπήρξε σχολείο για μένα. Ασφαλώς νιώθω πολύ τυχερή που μου δόθηκε η ευκαιρία να συμμετάσχω σε συναυλίες που διοργάνωσε ο Γιάννης Τζουανόπουλος δίπλα στον Κώστα Χατζή, την Λαϊκή Ορχήστρα ''Μίκης Θεοδωράκης'', τον Πέτρο Γαϊτάνο και πολλούς άλλους. Πρόσφατη είναι και η συνεργασία μου με το Γιώργο Σταυριανό σε μία εμφάνιση όπου με αφορμή την κυκλοφορία του νέου δίσκου του παρουσιάστηκε και μεγάλο μέρος της μουσικής του πορείας. Πολύτιμες ήταν οι συνεργασίες μου με τη Σοφία Βόσσου, η οποία με έχει στηρίξει και εξακολουθεί να είναι στο πλάι μου, ενώ φυσικά δεν θα μπορούσα να ξεχάσω και τη συμμετοχή μου στο «Ματωμένο Γάμο» του Φρεντερίκο Γκαρθία Λόρκα με την Ορχήστρα Νυκτών Εγχόρδων Πάτρας, δίπλα στο μοναδικό Γρηγόρη Βαλτινό. 

Ποιους δημιουργούς θαυμάζεις ιδιαίτερα; Ποιοι σ’ έχουν επηρεάσει;

Σ.Α.: Ο μεγάλος μου έρωτας που μετράει χρόνια και νιώθω ότι δε θα τελειώσει ποτέ είναι με το Μάνο Χατζιδάκι. Νομίζω ότι όλα έχουν σημείο αναφοράς τη μουσική του Χατζιδάκι: τα πρώτα μου ακούσματα, οι πρώτες μου εμπνεύσεις, οι μουσικές περιπλανήσεις που ακολούθησαν. Με συγκινεί και με εντυπωσιάζει πάντα. Το ίδιο συμβαίνει και με τα τραγούδια του Μάνου Λοΐζου, του Μίκη Θεοδωράκη, του Θάνου Μικρούτσικου και του Σταμάτη Κραουνάκη. Ο καθένας από αυτούς με το δικό του προσωπικό ύφος έχει δημιουργήσει μουσικά αριστουργήματα. Θαυμάζω πολύ το Θανάση Παπακωνσταντίνου και για τις μουσικές και για το στίχο του. Τα τραγούδια του έχουν διαπλάσει ένα μεγάλο μέρος του εαυτού μου.
Μου αρέσει πολύ ο Αλκίνοος Ιωαννίδης για τη μελωδικότητα και τον τρυφερό στίχο του όπως και ο Γιώργος Ανδρέου με το ιδιαίτερο χρώμα του. Με γοητεύει επίσης ο λυρισμός του Γιώργου Σταυριανού με τον οποίο είχα την τιμή να συνεργαστώ συμμετέχοντας με ένα τραγούδι του στον τελευταίο του δίσκο. Θαυμάζω πάρα πολύ το Γιάννη Αγγελάκα για τον αφοπλιστικό και αληθινό στίχο του, για τη μουσική με την οποία τα ντύνει, για τους πειραματισμούς και για τις ερμηνείες του.
Με μαγεύει το ανατολίτικο ηχόχρωμα του Haig Yazdjian, ο μυστικισμός του Omar Faruκ Tekbilek, τα μουσικά αρώματα του Ross Daly αλλά και οι μουσικές αλχημείες των Mode Plagal οι οποίοι πολύ εύστοχα συνδυάζουν στοιχεία διαφορετικών ειδών μουσικής σε ένα jazz φόντο.
Ως λάτρης της κινηματογραφικής μουσικής με ελκύουν πολύ τα μουσικά θέματα του Νίκου Κυπουργού, της Ελένης Καραΐνδρου και ξένων συνθετών όπως εκείνων των Nicola Piovani, Nino Rota, Zbigniew Preisner, Ennio Morrcone, Yann Tiersen, John Williams… Είναι πολύ γοητευτικό να ψάχνεις και να ανακαλύπτεις σημεία επαφής με μουσικές που δε γνώριζες μέχρι τότε, να εκφράζεσαι μέσα από αυτές, να συναντάς κρυμμένες πτυχές του εαυτού σου και να ζεις νέες μουσικές εμπειρίες!

Αγαπημένες γυναικείες φωνές; Ποιες φωνές κουβαλάς μέσα σου;

 Σ.Α.: Η φωνή που πάντα με συνεπαίρνει και με καθηλώνει με τις ερμηνείες της, είναι της Τάνιας Τσανακλίδου. Θεωρώ πως με την ξεχωριστή χροιά, την πηγαία θεατρικότητα, την κίνηση και την έκφραση με την οποία ντύνει τα κομμάτια, δημιουργεί μια ατμόσφαιρα υποβλητική, ανάλογη με κάθε τραγούδι. Δεν μπορούν να μ’ αφήσουν ασυγκίνητη επίσης η Χάρις Αλεξίου με την ιδιαίτερη δύναμη και το ξεχωριστό της χρώμα και η Φλέρυ Νταντωνάκη που με την αέρινη φωνή της ερμήνευσε αξεπέραστα τις μουσικές συνθέσεις του Μάνου Χατζιδάκι. Άλλες αγαπημένες φωνές, είναι αυτές της Ελένης Βιτάλη, της Έλλης Πασπαλά, της Λιζέτας Καλημέρη καθώς και της Θεοδώρας Αθανασίου, μιας νέας φωνής με καταπληκτικές δυνατότητες στο ρεμπέτικο τραγούδι.

Γνωρίζω πως γράφεις τραγούδια και θέλεις να κάνεις τον πρώτο σου προσωπικό δίσκο με το δικό σου υλικό. Πώς θα τα χαρακτήριζες αυτά που γράφεις κατ’ αρχάς; Και σε μια δύσκολη εποχή για τη δισκογραφία, η οποία αργοσβήνει, πώς βλέπεις το γεγονός ότι η μουσική φτάνει στον κόσμο πια μέσα από το διαδίκτυο ή μέσα από εφημερίδες και περιοδικά;

Σ.Α.: Τα τραγούδια μου είναι ο κόσμος μου. Μέσα σε αυτόν εκφράζομαι και πειραματίζομαι. Γενικά επενδύω πολύ στη μελωδικότητα και θεωρώ ότι αυτή είναι που τα χαρακτηρίζει πρωτίστως. Η δημιουργία είναι ανάγκη, τρόπος ζωής και σε βοηθά να συνομιλείς με τον εαυτό σου και να τον γνωρίζεις καλύτερα. Ελπίζω όταν τα μοιραστώ να αγγίξουνε κι άλλους ανθρώπους γιατί είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει απήχηση σε αυτό που δημιουργείς με ευαισθησία και αγάπη.
Δεδομένου ότι πλέον τα μέσα διάδοσης της πληροφορίας, της εικόνας και του ήχου ρυθμίζουν συχνά τον τρόπο ζωής μας, είναι φυσικό επακόλουθο ο χώρος της δισκογραφίας να μη παραμένει αλώβητος. Αναμφισβήτητα, πολύ περισσότερος κόσμος έρχεται σε επαφή με μουσικές δημιουργίες τις οποίες διαφορετικά να μην είχε την ευκαιρία να γνωρίσει. Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί όμως πως η πειρατεία, ένα απ' τα σημαντικότερα προβλήματα στο χώρο, έχει άμεσο αντίκτυπο στη διασφάλιση των δικαιωμάτων του δημιουργού και της αυθεντικότητας του έργου του. 

 
Η δισκογραφία φανερά αργοσβήνει όπως λέτε, γεγονός που επηρεάζει έντονα την πορεία του ποιοτικού τραγουδιού. Εδώ θα ήθελα όμως να σημειώσω ότι η δυσμενής θέση στην οποία αυτό βρίσκεται, οφείλεται και σ’ όλη αυτή τη φαινομενική πολυφωνία που επικρατεί η οποία τελικά συνίσταται από ακούσματα εύπεπτα και ανούσια. Ο Μπρεχτ είχε γράψει ότι όπως οι συγκλητικοί στην αρχαία Ρώμη δεν είχαν τσέπες για να μη χρηματίζονται έτσι κι οι ποιητές δεν πρέπει να έχουν μανίκια. Για να μη χύνουν τους στίχους από το μανίκι...
Τώρα αν στη θέση των ποιητών βάλουμε και τους μουσικούς καταλαβαίνετε πόσα τραγούδια έχουν χυθεί από τα μανίκια... Δυστυχώς σε όλο αυτό το τοπίο είναι πολύ δύσκολο πλέον για ένα νέο καλλιτέχνη να βρει βήμα να κριθεί και να διακριθεί αν πράγματι έχει κάτι να δώσει... 

Νιώθω πως δεν υπάρχει χώρος για κάποιον που έχει να προτείνει κάτι διαφορετικό και καινούργιο. Θεωρείται εξαρχής ξεπερασμένος και ρετρό. Ακόμα και οι ίδιες οι δισκογραφικές, στο βωμό του κέρδους αποθαρρύνουν οποιαδήποτε προσπάθεια. Πολλοί καλλιτέχνες που έχουν αναγνωριστεί για τη μουσική τους πορεία, τίθενται στο περιθώριο επειδή αρνούνται να ενδώσουν στα περισσότερο δημοφιλή ρεύματα της
εποχής... Μπορούμε τουλάχιστον να ελπίζουμε πως το μουσικόφιλο κοινό που αποζητά την έμπνευση, την πηγαία μουσικότητα, την ειλικρινή συγκίνηση, δε θα εγκαταλείψει! Τολμώ να πω ότι η μέχρι τώρα εμπειρία μου με κάνει να νιώθω ιδιαίτερα αισιόδοξη ως προς αυτό...

Κλείνοντας την κουβέντα μας, θα ήθελα να μου πεις το στίχο από ένα αγαπημένο σου τραγούδι! Κάτι που σε εκφράζει απόλυτα…

 Σ.Α.: Σε μια εποχή όπου λιγοστεύουν όλοι οι δρόμοι, νιώθουμε ολοένα και περισσότερο εγκλωβισμένοι -συχνά αλλοτριωμένοι. Μα "όσες κι αν χτίζουν φυλακές κι αν ο κλοιός στενεύει, ο νους μας είναι αληταριό που όλο θα δραπετεύει…" η ομορφότερη διέξοδος…