Ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας για το Αγύριστο Κεφάλι

(Χειρόγραφο Άλκη Αλκαίου - Αρχείο Θανάση Γκαϊφύλλια)

Ο ΑΛΚΗΣ, Ο ΜΙΛΤΟΣ ΚΙ ΕΓΩ

Γνώρισα τον Άλκη μέσα από το “Εμπάργκο”. Ο στίχος του Άλκη απρόσμενα δυνατός και πρωτότυπος, έτσι όπως παντρεύτηκε με τη μουσική του Θάνου, προκαλούσε ρίγη συγκίνησης σε όλη τη χώρα. Τα τραγούδια ήταν στα χείλη όλου του κόσμου και δεν υπήρχε πρόγραμμα που να μην περιλαμβάνει την “Πιρόγα”. Ακουγόταν ακόμα και στα σκυλάδικα. Όπως έγινε αργότερα και με τη “Ρόζα”. Ο Θάνος όργωνε την Ελλάδα και παρουσίαζε τα τραγούδια τους με τεράστια επιτυχία αλλά ο Άλκης ποτέ δεν εμφανίστηκε για να εισπράξει τον έπαινο, την αγάπη και το μερίδιο της δόξας που δικαιούνταν. Η απουσία του βέβαια από τη δημόσια σφαίρα δε μπορούσε να περάσει απαρατήρητη και αόριστες φήμες άρχισαν να μιλούν για σοβαρό πρόβλημα υγείας. Ο Άλκης συνέχισε να γράφει και να εκπέμπει από το κρησφύγετο του ποιήματα που έκρυβαν μέσα τους φως και άλλοτε sos. ..."πώς να ημερέψει ο νους μ' ένα σεντόνι πώς να δεθεί η Μεσόγειος με σχοινιά αγάπη που σε λέγαμ' Αντιγόνη".

Το '98 κατέβηκα στην Αθήνα για να κάνουμε με το Μίλτο Πασχαλίδη εμφανίσεις στη μουσική σκηνή “Μεσόγειος” που βρισκόταν στην Πατησίων. Κάναμε και μία εμφάνιση στην τηλεόραση για να ενημερώσουμε τους φίλους μας και την εκπομπή την είδε και ο Άλκης. Πήρε λοιπόν τηλέφωνο το Μίλτο με τον οποίο ήταν φίλοι και μας προσκάλεσε να πάμε σπίτι του για να με γνωρίσει. Αυτή κι αν ήταν πρόσκληση! Πήγαμε κάπου στα βόρεια προάστια και χτυπήσαμε την πόρτα ενός απλού σπιτιού. Μας καλωσόρισε ένας χαμογελαστός και ευχάριστος άνθρωπος και δίπλα του στεκόταν όρθιος, όσο μπορούσε, ο Άλκης. Αν και με είχε προετοιμάσει ο Μίλτος, σοκαρίστηκα από την εικόνα που είδα και προσπάθησα να κρύψω την ταραχή μου πίσω από ένα χαμόγελο. Ο Άλκης που δε χαμπάριαζε από κάτι τέτοια, μ' έναν λεπτεπίλεπτο αυτοσαρκασμό διέλυσε την αμηχανία μου.-”Καλωσόρισες Θανάση, από δω ο πατέρας μου που με γηροκομεί”.

(Η κοινή τηλεοπτική εμφάνιση των Θ.Γ. & Μ.Π. στην ΕΡΤ, Άνοιξη 1998)

Μας οδήγησε στο σαλόνι στηριζόμενος πότε στο τοίχο και πότε στα έπιπλα κι έτσι όπως συστρεφόταν το κορμί του σε κάθε βήμα, τον φαντάστηκα πάνω σ' ένα καναβάτσο να παλεύει με το αόρατο τέρας της αρρώστιας χωρίς διαιτητή, χωρίς κανόνες. Οι λαβές ήταν θανάσιμες και τον είχαν τσακίσει αλλά ο Άλκης ήταν όμορφος. Στο πρόσωπό του είχε διατηρηθεί η ομορφιά της νιότης που είναι αποτυπωμένη στις λιγοστές φωτογραφίες που υπάρχουν δημοσιευμένες από το μακρινό 1968. Ήταν εκείνο το καλοκαίρι που κατέβηκα πρώτη φορά στην Αθήνα και τραγουδούσα δίπλα στο Γιώργο Ζωγράφο. Τότε με είδε για πρώτη φορά ο Άλκης αλλά δεν είχαμε γνωριστεί. Τώρα ήθελε να μάθει τα πάντα για μένα, για τη ζωή μου στην Κομοτηνή, για τις δραστηριότητές μου, για τις ανεξάρτητες παραγωγές μου, για την οικογένεια και κυρίως για τα όνειρα και τις προοπτικές της Θράκης. Η κουβέντα κυλούσε σε πολύ ευχάριστη ατμόσφαιρα αλλά κάποια στιγμή έπρεπε να αποχωρίσουμε για να ξεκουραστεί. Πριν φύγουμε κανονίσαμε στην επόμενη συνάντηση να οργανώσουμε καρέ για πόκερ αλλά αυτό τελικά δεν έγινε ποτέ.

Μετά από δύο μέρες με παίρνει ο Μίλτος τηλέφωνο και μου λέει πως... “ο Άλκης σου έγραψε ένα συγκλονιστικό ποίημα. Έχω πάθει πλάκα!!! Με φώναξε και μου το έδωσε να σ' το φέρω αλλά εγώ θέλω πρώτα να το μελοποιήσω και μετά θα στο φέρω”. Έτσι κι έγινε. Και μετά από άλλες δύο μέρες, ήρθε ο Μίλτος στο σπίτι της Μαρτίν που με φιλοξενούσε και μου έφερε δύο δώρα. Πρώτα το ποίημα που έγραψε για μένα ο Άλκης. Το αγύριστο κεφάλι. Με την πρώτη ανάγνωση κατάλαβα ότι όσο κουβεντιάζαμε στο σπίτι του με περνούσε από ψυχογράφο. Ήθελε να διαπιστώσει αν, η εικόνα που είχε σχηματίσει για μένα όλα αυτά τα χρόνια, ταίριαζε με τον άνθρωπο που είχε απέναντί του. Προφανώς έμεινε ικανοποιημένος διαπιστώνοντας πως ότι υπερασπίζομαι με τα τραγούδια μου, είναι για μένα τρόπος ζωής. Πως μένω σταθερός στη ρότα μου. Όχι πως αυτό είναι πάντα καλό, γι αυτό και ο Άλκης μου προσάπτει με πολλή αγάπη αυτόν τον χαρακτηρισμό. Αγύριστο κεφάλι.

(Ο Μίλτος Πασχαλίδης για το Θανάση Γκαϊφύλλια: ΕΔΩ!)

Το ποίημα ως περιεχόμενο, είναι ένα αριστούργημα αλλά και ως εικόνα είναι ένα έργο τέχνης. Είναι να θαυμάζει κανείς το μεγαλείο της ψυχής και της θέλησης που έκρυβε μέσα του ο Άλκης. Παρόλα τα προβλήματα που είχε με τα χέρια και τα δάχτυλα, όταν έπιανε το στυλό ζωγράφιζε. Κι ύστερα άκουσα τη μελοποίηση. Ο Μίλτος απογείωσε τον υπέροχο λόγο κι έγραψε ένα από τα καλύτερα τραγούδια του.

Αυτοί οι δύο άνθρωποι, ο Άλκης και ο Μίλτος, μου κάναν ένα σπάνιο και ακριβό δώρο. Το τραγούδι της ζωής μου. Τους ευχαριστώ.

Θανάσης Γκαϊφύλλιας

Το παραπάνω κείμενο δημοσιεύτηκε στο καλό μουσικό site "Μουσικά Προάστια" του Ηρακλή Οικονόμου (15/04/2020). Ήθελα από παλιά να γράψω την ιστορία αυτού του τραγουδιού. Ευχαριστούμε τον σπουδαίο μας τραγουδοποιό, γι' αυτή την κατάθεση ψυχής!