Κυριακή 30 Αυγούστου 2020

Από τα Βάτικα της Μικράς Ασίας και την Πόλη... στο Σικάγο

 

Ένα βιβλίο-αφιέρωμα στην Ελληνοαμερικανίδα συγγραφέα Θεανώ Παπάζογλου-Μάργαρη, φάρο της ρωμιοσύνης στη μεγάλη υπερατλαντική χώρα των Η.Π.Α.

Με γενέθλιο τόπο τα Βάτικα της Μ. Ασίας και ρίζες στην Αλώνη ή Πασαλιμάνι της Προποντίδας, δισάρφανη ακολούθησε τον δρόμο της προσφυγιάς το 1915, έζησε στην Πόλη για λίγα χρόνια, ενώ ο άνεμος της δεύτερης προσφυγιάς, το 1923, την «έριξε» μετανάστρια στην Αμερική. Εκεί γνώρισε, από πρώτο χέρι, τον ανελέητο καημό του ξεριζωμού, καθώς και τον αγώνα και την αγωνία των πρώτων Ελλήνων μεταναστών μέχρι να ενσωματωθούν στη νέα τους «πατρίδα». Η ίδια, μετά τη Νέα Υόρκη και το Σαν Φρανσίσκο, ρίζωσε στο Σικάγο.

Αγωνίστηκε σθεναρά για την κοινωνική δικαιοσύνη, έγινε «σταυροφόρος» για την ελληνική γλώσσα (και τα έξι βιβλία της είναι γραμμένα στα ελληνικά), πρωταγωνίστησε σε θεατρικές παραστάσεις και έγραφε σε ελληνοαμερικανικές εφημερίδες («Η Φωνή του Εργάτου», «Εμπρός», «Ελληνοαμερικανικόν Βήμα», «Εθνικός Κήρυξ», «Ελληνικός Τύπος», «Ελληνικός Αστέρας» και «Ομογένεια»).

Διηγήματά της δημοσιεύονταν στα περιοδικά: «Πρωτοπόρος», «Νέα Εστία», «Κρίκος» Λονδίνου, «Πυρσός» Κων/πολης, «Αργοναύτης», «Καινούρια Εποχή». Θεωρείται δασκάλα πολλών νεότερων Ελληνοαμερικανών συγγραφέων (Χάρη Μαρκ Πετράκη, Ελένης Φλωράτου-Παϊδούση, Γιάννη Μιχαλάκη, Ξανθίππης Τσαλιμοπούλου κ.ά.).

Το 1963 τιμήθηκε με το β΄ βραβείο διηγήματος από την Ακαδημία Αθηνών, ενώ το 1969 δέχτηκε το οφίκιο της «Αρχόντισσας του Πατριαρχικού Θρόνου» από τον μακαριστό Πατριάρχη Αθηναγόρα. Αξίζει να γίνει γνωστή η Θεανώ Παπάζογλου-Μάργαρη, ο «συναξαριστής» του Έλληνα μετανάστη, για το παρόν και το μέλλον της ρωμιοσύνης.

Σημείωμα της συγγραφέως: 

Το διήγημα «Ένα δάκρυ για τον μπάρμπα -Τζίμη» (Γλώσσα Ε’ Δημοτικού, Β’ Μέρος) της σπουδαίας Ελληνοαμερικανίδας συγγραφέως και δημοσιογράφου Θεανώς Παπάζογλου -Μάργαρη, καθώς και η συγγένεια του συζύγου μου με τον δικό της σύζυγο, Μπάμπη Μάργαρη, υπήρξαν το έναυσμα για να ξεκινήσω το ωραίο ταξίδι της έρευνας για τη μυθιστορηματική και πολυσχιδή ζωή και το έργο της. 

Κι «έτσι σοφή που έγινα με τόση πείρα» απ’ όσα έμαθα, συνειδητοποίησα πως η Θεανώ «δεν με γέλασε». «Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινα στο δρόμο» και δεν θα γνώριζα ουσιαστικά την τραγωδία του πανάκριβου μικρασιατικού ελληνισμού, τον ασύλληπτο και ανήκεστο εθνικό ακρωτηριασμό, αλλά και το έπος των Αποδήμων Ελλήνων της Αμερικής και, μάλιστα, όπως το συνθέτει η ίδια με «τους δικούς της τόνους και τις δικές της συγχορδίες», με ήρωες όχι «θεαματικούς και κραυγαλέους, αλλ’ απλούς ανθρώπους που αγωνίζονται για μια θέση στον ήλιο». 

Παράλληλα, δεν θα ένιωθα το απίθανο εκείνο συναίσθημα της ικανοποίησης, όταν η κόρη της, Vivian Margaris- Kallen, μου τόνιζε επανειλημμένως «Εσύ τώρα γνωρίζεις για τη μάνα μου περισσότερα πράγματα από εμένα», ούτε θα είχα την τύχη να γνωρίσω τόσο εξαιρετικούς ανθρώπους που μοιράστηκαν μαζί μου τις αναμνήσεις τους από τη Θεανώ και μου εμπιστεύτηκαν υλικό από το αρχείο τους.

Η συγγραφέας του εν λόγω βιβλίου, Αντωνία Χαρτά – Μάργαρη γεννήθηκε στη Ζάκυνθο όπου και ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές της. Αποφοίτησε από το Φιλολογικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάστηκε στη γενέτειρά της ως Καθηγήτρια Φιλόλογος στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση επί 35 έτη. Κατά καιρούς έδωσε διαλέξεις σχετικές με θέματα φιλολογικού ενδιαφέροντος και συνέβαλε ουσιαστικά ως υπεύθυνη καθηγήτρια Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στην έκδοση του βιβλίου «Μεταβυζαντινή Τέχνη στην προσεισμική Ζάκυνθο – Αγιογραφία, Αρχιτεκτονική, Αργυρογλυπτική, Ξυλογλυπτική». Είναι παντρεμένη με τον Ηλία Σπ. Μάργαρη και έχει δύο παιδιά, τον Σπυρίδωνα-Διονύσιο και τη Μαριλένα.

Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Περίπλους - Διονύσης Βίτσος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

"Νότες Λογοτεχνίας"

Πολιτιστικό ιστολόγιο (από το 2009) και ραδιοφωνική εκπομπή (από το 1999) με συνεντεύξεις, αφιερώματα, ρεπορτάζ, απόψεις, ιδέες και θέσεις γύρω από το Βιβλίο, τη Μουσική και το Ελληνικό Τραγούδι, το Θέατρο και τον Κινηματογράφο, τα Εικαστικά και τη Φωτογραφία, τη Θράκη...

Για αποστολές βιβλίων, περιοδικών, μουσικών έργων (LP-CD), καθώς επίσης και για προτάσεις, ιδέες, παρατηρήσεις, επικοινωνήστε μαζί μας: theodosisv@gmail.com

Το blog δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Δημοσιεύονται άρθρα πολιτιστικού και κοινωνικού περιεχομένου και οι κάθε είδους διαφημίσεις απαγορεύονται.

Επιτρέπεται η χρήση και η αναδημοσίευση των άρθρων και των φωτογραφιών, με σαφή αναφορά της πηγής σε ενεργό σύνδεσμο. Υπεύθυνος - Διαχειριστής: Θεοδόσης Βαφειάδης.