Πρωτοσέλιδα εφημερίδων 1940-1941

 

Μόλις κυκλοφόρησε, από το μηνιαίο περιοδικό "Στρατιωτική Ιστορία" και τις "Εκδόσεις Γκοβόστη" μια επετειακή έκδοση για τα 80 χρόνια από την έναρξη του Ελληνοιταλικού Πολέμου (1940-41), με την επιμέλεια του Νικόλαου Νικόλτσιου

Tο Έπος του ’40 δεν ήταν ένα θαύμα. Ήταν το αποτέλεσμα επίπονης, συστηματικής και συλλογικής εθνικής προσπάθειας. Έχει την ικανότητα, ακόμη και σήμερα, να αναθερμαίνει την ελληνική ψυχή και να την καθοδηγεί σε διέξοδο από το τέλμα στο οποίο βρίσκεται. Οι Έλληνες του ’40 –οι οποίοι βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή, αλλά και αυτοί που τους υποστήριζαν με τη γραφίδα τους, δηλαδή οι δημοσιογράφοι– κατόρθωσαν να ξεπεράσουν τις τεράστιες δυσκολίες και να επιτελέσουν το καθήκον τους. Όλοι είχαν βιώσει το κρύο, τη λάσπη, το χιόνι, τη βροχή, τις ψείρες, τη δίψα, την πείνα και την αναμονή. Στρατιώτες και πολεμικοί ανταποκριτές έδιναν, δίπλα δίπλα, τον καθημερινό τους αγώνα από διαφορετικό μετερίζι. Σε αυτούς ανατρέχουμε σήμερα, στα γραπτά τους, στις εφημερίδες του ’40-’41, προκειμένου να ξετυλίξουμε τον αβέβαιο αγώνα, ο οποίος είχε ξεκινήσει στην Ήπειρο.

Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 80 ετών από την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου, ετοιμάσαμε μια επετειακή έκδοση με πρωτοσέλιδα των εφημερίδων της περιόδου 1940-1941, στρέφοντας την προσοχή μας στην πένα των πολεμικών ανταποκριτών, των ανθρώπων που με μοναδικό τρόπο κατόρθωσαν να συνδέσουν την πρώτη γραμμή του μετώπου απευθείας με τα μετόπισθεν, καταγράφοντας το μεγαλείο των Ελλήνων στρατιωτών που, μέσα από τα χαρακώματα, άφηναν με τη ξιφολόγχη τους το στίγμα τους στη νεότερη ελληνική ιστορία.

Ασύρματος, Ελέυθερον βήμα, Ελληνικό Μέλλον, Μακεδονία, Ακρόπολις, Νέα Ελλάς, Καθημερινή, Έθνος, Αθηναϊκά Νέα, Εστία, Κοινωνία, Απογευματινή, Φως, Νέος Κόσμος, Νίκη και οι ειδήσεις του πολέμου με πηχυαίους τίτλους.

Όπως σημειώνει ο Νικόλαος Νικόλτσιος, στο εισαγωγικό του σημείωμα, «τα γραφόμενα στις καθημερινές εφημερίδες θεωρούνται τα “σκουπίδια” της επόμενης ημέρας, και αυτό γιατί οι ειδήσεις τους επισκιάζουν τα γεγονότα της προηγούμενης, με τα οποία, στη συνέχεια, δεν ασχολείται πλέον κανείς. Αυτό, όμως, δεν ισχύει όταν οι εφημερίδες περιγράφουν πολεμικά γεγονότα, ιδιαίτερα αν η πολεμική σύρραξη έχει κάποια διάρκεια. Το ίδιο ακριβώς έγινε και με τις εφημερίδες του 1940-41, που όχι μόνο δεν “σκεπάστηκαν” από τη λήθη του χρόνου, αλλά μας απασχολούν ακόμη και σήμερα και θα μας απασχολούν και στο μέλλον».

Και συνεχίζει αποδίδοντας φόρο τιμής στους δημοσιογράφους που «βρέθηκαν στο μέτωπο, προκειμένου να μάθουν και να γνωρίσουν από κοντά την εξέλιξη των γεγονότων. Σε αυτούς αλλά και στους φωτογράφους που έσπευσαν εκεί, οφείλουμε τις πληροφορίες για τη θανάσιμη πάλη της μικρής Ελλάδας με τη μεγάλη Ιταλία. [...]

Δεν έχουμε το δικαίωμα σήμερα από την ασφάλεια του σπιτιού μας να τους κρίνουμε γι’ αυτά που δεν έγραψαν. Έγραψαν ακριβώς αυτά που ήταν απαραίτητα, προκειμένου να εμψυχωθεί ο ελληνικός λαός και να υποστηρίξει τον μαχόμενο στρατό, κι αυτό το κατάφεραν με επιτυχία». Έμπειροι και έγκριτοι δημοσιογράφοι, όπως οι Γεώργιος Βλάχος, Σπύρος Μελάς, Στρατής Μυριβήλης, Παντελής Καψής, Κώστας Ουράνης, Βάσος Τσιμπιδάρος, Θεοφύλακτος Παπακωνσταντίνου, Γιώργος Ανδρουλιδάκης, Χρήστος Μούζιος, Νίκος Γιοκαρίνης, Ευστάθιος Θωμόπουλος, Γιώργος Παπαγιώργος, Παύλος Παλαιολόγος, Γεώργιος Ρούσσος, Μιχάλης Κυριακίδης, Γεώργιος Δρόσος, Αλέκος Λιδωρίκης, Πάνος Καραβίας, Κώστας Τριανταφυλλίδης.

Τα άρθρα τους είναι διαχρονικά και έχουν, ακόμη και σήμερα, την ικανότητα να διεγείρουν τις ελληνικές ψυχές προκειμένου να αντιμετωπίσουμε όλοι μαζί οι Έλληνες την “εμπόλεμη ειρήνη” που βιώνουμε και να οδηγηθούμε σε νίκη.

Κωνσταντίνος Ι. Γκοβόστης