Πέμπτη 16 Ιουλίου 2020

Η μνηστή του βασιλιά: Το πιο πρωτοποριακό παραμύθι του Χόφμαν


Τον Οκτώβριο του 2019 κυκλοφόρησε άλλο ένα προσεγμένο βιβλίο από τις Εκδόσεις Κίχλη "Η μνηστή του βασιλιά" (1821), ένα από τα πιο κωμικά, σατιρικά αλλά και πιο πρωτοποριακά παραμύθια του σημαντικού και ευρηματικού συγγραφέα Ε.Τ.Α. Χόφμαν (1976-1822). Ένα πολυεπίπεδο έργο με κυρίαρχα τα υπερφυσικά και ασυνήθιστα στοιχεία, με διακριτούς αλληγορικούς τόνους, που προσφέρεται για κριτικές αναλύσεις και "αποκτά μια ιδιαίτερη θέση ανάμεσα στα παραμύθια του Χόφμαν". Το απαιτητικό έργο της μετάφρασης ανέλαβε η έμπειρη μεταφράστρια και ποιήτρια Εύη Μαυρομμάτη, η οποία στο πλούσιο επίμετρο μάς παραχωρεί άφθονες πληροφορίες για τις συνθήκες συγγραφής του έργου, τις διακειμενικές αναφορές και τις διακωμωδήσεις, για τις ποικίλες πηγές έμπνευσης του Χόφμαν και για τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του συνολικού έργου του.

Η μεγαλοφυΐα του Χόφμαν εκφράστηκε μέσα από ένα μακρύ και εντυπωσιακό κατάλογο ιδιοτήτων: συνθέτης, μαέστρος, μουσικοκριτικός, γελοιογράφος, σκιτσογράφος, και φυσικά συγγραφέας. Σπούδασε νομικά και εργάστηκε ως κρατικός λειτουργός σε διάφορες θέσεις της πρωσικής διοίκησης. Με τη συγγραφή καταπιάστηκε εντατικά μόλις τα τελευταία εφτά χρόνια της ζωής του, οπότε και έγραψε τα περισσότερα έργα του. Μέχρι τότε ποθούσε διακαώς μια καριέρα στη μουσική.

Το έργο του Χόφμαν αγαπήθηκε αλλά και επικρίθηκε με πάθος. Στους επιφανέστερους πολέμιούς του συγκαταλέγονται ο Γκαίτε και ο Γκριμ. Στον αντίποδα όμως βρίσκονται σημαίνουσες προσωπικότητες που η πένα του Χόφμαν μόνο ασυγκίνητες δεν άφησε: συγγραφείς όπως ο Γκωτιέ, ο Ζεράρ ντε Νερβάλ, ο Κάφκα, ο Ντοστογιέφσκι, ο Ντίκενς και ο Ε.Α.Πόου, συνθέτες όπως ο Όφενμπαχ και ο Τσαϊκόφσκι, ο ζωγράφος Πάουλ Κλέε, ο φιλόσοφος Κίρκεγκωρ, ο Φρόυντ, αλλά και σκηνοθέτες όπως ο Ταρκόφσκι και ο Κόπολα.

Διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο:

Η Δεσποινίς Αννούλα είναι αρραβωνιασμένη με τον όμορφο νεαρό Αμάνδο φον Νέμπελστερν. Ένα δαχτυλίδι όμως, που καταλήγει στο δάχτυλό της με τρόπο μυστηριώδη, έρχεται να ανατρέψει τα πάντα. Και τότε η περιπέτεια ξεκινά. Ό,τι ακολουθεί μοιάζει με όνειρο· οι νεαροί ήρωες βυθίζονται σε έναν γκροτέσκο κόσμο από τον οποίο όμως εντέλει βγαίνουν σοφότεροι και έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τη ζωή στις πραγματικές της διαστάσεις. 

Διαβάζοντας κανείς το ευφάνταστο αυτό συνονθύλευμα θεμάτων του παραδοσιακού και του έντεχνου παραμυθιού, αλλόκοτων χαρακτήρων, σουρεαλιστικών εικόνων και μιας ευφρόσυνης, πανταχού παρούσας παρωδιακής διάθεσης, αισθάνεται πως ο συγγραφέας επιθυμεί να μας βγάλει από το "φριχτό σκοτάδι" μέσα από τον δρόμο του γέλιου. 

Αν παρατηρήσουμε ωστόσο πιο προσεκτικά αυτό το αντεστραμμένο παραμύθι, θα διαπιστώσουμε ότι πρόκειται για ένα πολυεπίπεδο και συνάμα μοντέρνο έργο.

"Όταν ο Χόφμαν κυοφορεί το απόλυτο κωμικό, έχει πλήρη επίγνωση του πράγματος· γνωρίζει όμως επίσης ότι η ουσία αυτού του κωμικού είδους είναι να φαίνεται πως δεν έχει συνείδηση του εαυτού του..." Σαρλ Μπωντλαίρ.

Για περισσότερα βιβλία των Εκδόσεων Κίχλη εδώ!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

"Νότες Λογοτεχνίας"

Πολιτιστικό ιστολόγιο (από το 2009) και ραδιοφωνική εκπομπή (από το 1999) με συνεντεύξεις, αφιερώματα, ρεπορτάζ, απόψεις, ιδέες και θέσεις γύρω από το Βιβλίο, τη Μουσική και το Ελληνικό Τραγούδι, το Θέατρο και τον Κινηματογράφο, τα Εικαστικά και τη Φωτογραφία, τη Θράκη...

Για αποστολές βιβλίων, περιοδικών, μουσικών έργων (LP-CD), καθώς επίσης και για προτάσεις, ιδέες, παρατηρήσεις, επικοινωνήστε μαζί μας: theodosisv@gmail.com

Το blog δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Δημοσιεύονται άρθρα πολιτιστικού και κοινωνικού περιεχομένου και οι κάθε είδους διαφημίσεις απαγορεύονται.

Επιτρέπεται η χρήση και η αναδημοσίευση των άρθρων και των φωτογραφιών, με σαφή αναφορά της πηγής σε ενεργό σύνδεσμο. Υπεύθυνος - Διαχειριστής: Θεοδόσιος Π. Βαφειάδης.