Το πρώτο ταξίδι του Καβάφη στην Ελλάδα

«Η συνάντηση με το αττικό φως ενός ποιητή που συνήθιζε να γράφει στο μισοσκόταδο των κεριών...»

Ο Κωνσταντίνος Π. Καβάφης (1863-1933), πέρα από τα άφθαστα ποιήματά του, άφησε ως παρακαταθήκη και ορισμένα πεζά κείμενα. Όπως αυτά τα «Φύλλα Ημερολογίου» από το πρώτο ταξίδι του Αλεξανδρινού στην Ελλάδα, που πραγματοποιήθηκε το 1901. Ακολούθησαν άλλα δύο ταξίδια (1903 & 1905). Στο πρώτο του ταξίδι ήταν 38 ετών και έκανε χρήση της υπηρεσιακής του άδειας (εργάζεται από το 1892 στην Υπηρεσία των Αρδεύσεων, που υπάγεται στο Υπουργείο Δημοσίων Έργων της Αιγύπτου), και συνοδεύεται από τον αδελφό του Αλέξανδρο. Η αφήγησή του ξεκινά καθώς το πλοίο πλησιάζει στην Κρήτη... «Τούτο εδώ προορίζεται για ημερολόγιο γεγονότων, κι όχι εντυπώσεων ή ιδεών» γράφει, δίνοντας από την αρχή το ειδολογικό στίγμα.

Δεν πρόκειται για φιλολογικό ταξίδι – άλλωστε, την εποχή εκείνη ο Καβάφης είναι σχεδόν άγνωστος ακόμα. Η σχολαστική καταγραφή των περιπάτων και των συναναστροφών του στην Αθήνα της εποχής, αλλά και στον Πειραιά, στην Πάτρα και στην Κέρκυρα, καθιστά το σπάνιο αυτό κείμενο νοσταλγική καρτ-ποστάλ, χρωματισμένη διακριτικά με το ιδιότυπο ύφος του κορυφαίου ποιητή. Θα διασταυρωθεί τυχαία με τον ποιητή Ιωάννη Πολέμη, φευγαλέα θα γνωρίσει τους ζωγράφους Ιακωβίδη και Ροϊλό, ενώ οι υπόλοιπες συναντήσεις του πραγματοποιούνται με λόγιους της εποχής που δε διέσωσε η μεγάλη ιστορία. Επισκέπτεται τον Παρθενώνα, βλέπει το Ερέχθειο, τα Προπύλαια, πηγαίνει στο Μουσείο της Ακρόπολης και περπατά στους δρόμους, χρησιμοποιεί το τραμ για μεγαλύτερες διαδρομές και γενικώς, περιδιαβαίνει τους δρόμους και τις περιοχές της Αττικής.

Η γνωριμία του με τον Γρηγόρη Ξενόπουλο είναι η μόνη σημαδιακή γνωριμία που κάνει σε λογοτεχνικό επίπεδο, στο πρώτο αυτό ταξίδι στην Αθήνα. Δύο χρόνια αργότερα (τεύχος 30/11/1903) ο πατριάρχης της νεοελληνικής λογοτεχνίας, μ’ ένα άρθρο του στα «Παναθήναια», ανοίγει το δρόμο για την αναγνώριση του καβαφικού έργου στην Ελλάδα.

Ένα μικρό δείγμα – απόσπασμα:

24 Ιουλίου, 3.30 μ.μ. Τετάρτη

Χθες όλη την ημέρα έμεινα μέσα, γιατί δεν αισθανόμουν αρκετά καλά για να μπορώ να βγω. Εγευμάτισα μες στο δωμάτιό μου, μ’ ένα πιάτο σούπα και 2 αυγά. Σήμερα το πρωί πήγα στην πόλη. Έκαμα δύο αποχαιρετιστήριες επισκέψεις – μια στον Σκόκο και μια στο Μιχαηλίδη. Στου Μιχαηλίδη συνάντησα τον Τσοκόπουλο. Προηγούμενως είχα πάγει για τον Τσοκόπουλο στο «Άστυ». Στην οδό Σταδίου, συνήντησα τον Ζιρό. Έκαμα μερικά ψώνια. Επέστρεψα στις 12.30, στο ίδιο τραίνο με τον Τσοκόπουλο.

Το βιβλίο «Κ.Π.Καβάφης - Πρώτο ταξίδι στην Ελλάδα» (96 σελίδων), κυκλοφόρησε το 1998 (β΄ έκδοση: 2002), από τη σειρά microMEGA των «Εκδόσεων Ροές».

Για περισσότερα βιβλία των «Εκδόσεων Printa – Ροές» εδώ και εδώ!