Παρασκευή 5 Μαρτίου 2021

Στρατιωτική Ιστορία, με αφιέρωμα στην Ελληνική Επανάσταση (Μάρτιος 2021-τεύχος 283)

 


Η επέτειος των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821 τιμάται και από το περιοδικό μας, με ένα τεύχος αφιερωμένο αποκλειστικά στον αγώνα της Εθνικής Παλιγγενεσίας.

Στο άρθρο του ο Παναγιώτης Κακαλέτρης εστιάζει στα άτακτα στρατιωτικά σώματα, τα οποία αποτέλεσαν το στρατιωτικό δυναμικό του ξεσηκωμένου Γένους, την εξέλιξή τους, την οργάνωση, τα όποια πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα παρουσίαζαν, καθώς και τη σταδιακή εγκατάλειψη μετά τη σύσταση του τακτικού στρατού.

Η μεγαλύτερη πολιτική προσωπικότητα της νεότερης Ελλάδας, ο Ιωάννης Καποδίστριας, σκιαγραφείται από τον Εμμανουήλ Πέπονα. Η αρχική του σταδιοδρομία στα Επτάνησα, η μετάβασή του στη Ρωσία, η ανάδειξή του σε σημαίνον στέλεχος του Υπουργείου Εξωτερικών και η άφιξή του στην Ελλάδα στο τέλος της Επανάστασης περιγράφονται, καθώς και η δολοφονία του, η οποία στέρησε τη χώρα από έναν άξιο κυβερνήτη.

Ένα παραμελημένο θέμα σε κάθε περιγραφή των μαχών της Επανάστασης είναι ο ανεφοδιασμός των αγωνιστών με πυρομαχικά, κάτι που φυσικά ισχύει στον ύψιστο βαθμό έως τις ημέρες μας. Ο Θεόδωρος Δημόπουλος στο άρθρο του αναφέρεται στους μπαρουτόμυλους της Δημητσάνας και άλλων περιοχών, καθώς και στις υπεράνθρωπες προσπάθειες που έγιναν για την παραγωγή πυρίτιδας και σφαιρών που ήταν απαραίτητα σε όλες τις συγκρούσεις.

Η Γαλλική Επανάσταση και οι επιχειρήσεις του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο, στα τέλη του 18ου αιώνα, έφεραν έναν αέρα ανακατατάξεων στον Βαλκανικό χώρο. Κύριος αποδέκτης αυτών ήταν τα Επτάνησα, τα οποία, όπως μας περιγράφει ο Νικόλαος Σιδηρόπουλος, παρά τις εναλλαγές κατακτητών αποτέλεσαν μια πολύτιμη βάση ανασυγκρότησης των αγωνιστών, οι οποίοι, επηρεασμένοι και εκπαιδευμένοι από Γάλλους, Ρώσους και Βρετανούς, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην εθνεγερσία και τη θεμελίωση του νέου κράτους.

Ο Γεώργιος Λόης στο άρθρο του για τις επαναστατικές κινήσεις στη Θράκη αναφέρεται στις προσπάθειες των κατοίκων να βοηθήσουν όσο μπορούσαν τον εθνικό Αγώνα, που, ωστόσο, για διάφορους λόγους δεν μπόρεσαν να είναι τόσο επιτυχείς όσο η Επανάσταση στην Πελοπόννησο.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την καταστολή της Επανάστασης προήλθε από τον Ιμπραήμ πασά της Αιγύπτου. Ο Ιωάννης Αριστείδου περιγράφει την απόβασή του στην Πελοπόννησο, τις πρώτες επιχειρήσεις του, την αντίδραση των Ελλήνων και την τραγική πτώση του Ναβαρίνου και της Σφακτηρίας στις αιγυπτιακές δυνάμεις.

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στην Πελοπόννησο και ο Γεώργιος Καραϊσκάκης στη Στερεά Ελλάδα ήταν οι αδιαμφισβήτητοι αρχηγοί των χερσαίων επιχειρήσεων. Ο Δημήτριος Λυριντζής στο άρθρο του επιχειρεί μια συγκριτική μελέτη των ικανοτήτων τους και τη συνεργασία που είχαν στο πεδίο των επιχειρήσεων, κάτι που συνέβη, όμως, αρκετά αργότερα στην εξέλιξη του Αγώνα.

Ένα επίσης άγνωστο θέμα, αν και εμφανέστατο σε κάθε κλασικό πίνακα της Επανάστασης, είναι ο φορητός οπλισμός των αγωνιστών. Ο Νικόλαος Νικόλτσιος επιχειρεί μια παρουσίαση των καριοφιλιών, πιστολιών, σπαθιών και άλλων όπλων των Ελλήνων, από πού τα προμηθεύονταν, πώς λειτουργούσαν και πώς τα χρησιμοποιούσαν στις μάχες εναντίον του εχθρού.

Οι Ειδήσεις του Εμμανουήλ Πέπονα είναι και αυτές σχετικές με τη μεγάλη επέτειο, όπως και τα Αποσπάσματα Στρατιωτικού Μηνολογίου του Βασιλείου Αναστασόπουλου· ο Πόλεμος στην Τέχνη καλύπτεται από δύο κείμενα των Ανδρέα Αττάλογλου και Ηλία Μαϊδάτση, αναφερόμενα στον πίνακα της Εξόδου του Μεσολογγίου και στην προεπαναστατική λογοτεχνία, αντίστοιχα· η Πολιτιστική Κληρονομιά του Γεωργίου Λόη έχει ως θέμα τις οχυρώσεις του Μεσολογγίου και, τέλος, η Βιβλιοπαρουσίαση του Εμμανουήλ Πέπονα για το βιβλίο Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως του Σπυρίδωνα Τρικούπη, μια από τις πρώτες ιστοριογραφίες της Επανάστασης.

Για περισσότερα, εδώ!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

"Νότες Λογοτεχνίας"

Πολιτιστικό ιστολόγιο (από το 2009) και ραδιοφωνική εκπομπή (από το 1999) με συνεντεύξεις, αφιερώματα, ρεπορτάζ, απόψεις, ιδέες και θέσεις γύρω από το Βιβλίο, τη Μουσική και το Ελληνικό Τραγούδι, το Θέατρο και τον Κινηματογράφο, τα Εικαστικά και τη Φωτογραφία, τη Θράκη...

Για αποστολές βιβλίων, περιοδικών, μουσικών έργων (LP-CD), καθώς επίσης και για προτάσεις, ιδέες, παρατηρήσεις, επικοινωνήστε μαζί μας: theodosisv@gmail.com

Το blog δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Δημοσιεύονται άρθρα πολιτιστικού και κοινωνικού περιεχομένου και οι κάθε είδους διαφημίσεις απαγορεύονται.

Επιτρέπεται η χρήση και η αναδημοσίευση των άρθρων και των φωτογραφιών, με σαφή αναφορά της πηγής σε ενεργό σύνδεσμο. Υπεύθυνος - Διαχειριστής: Θεοδόσης Βαφειάδης.