Βιβλικοί ήρωες με χαμηλά λιπαρά

Ένας αγαπημένος και πολυτάλαντος συγγραφέας ξανά στις εκδόσεις «Ελληνικά Γράμματα». Από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες λογοτέχνες, ο Γιάννης Ξανθούλης υπογράφει ένα ποιητικό-εικαστικό μανιφέστο, στο οποίο ο χαρισματικός του λόγος συνδυάζεται με την πρωτότυπη και εμπνευσμένη εικονογράφηση του ηθοποιού και εικονογράφου Θανάση Δήμου.

Με ανατρεπτική ματιά, υπονομευτική γλώσσα, σαρκασμό και απαράμιλλο χιούμορ ο Ξανθούλης «βουτάει» στα βιβλικά κείμενα και «ντύνει» με σημερινά χαρακτηριστικά την ευαγγελική παραβολή του Άσωτου Υιού, ενώ στη συνέχεια δίνει φωνή σε ένα άκακο πτηνό με θλιβερή καριέρα… τη γαλοπούλα.

Έτσι προκύπτουν δύο ποιητικές ιστορίες: «Ο Σώτος και ο Άσωτος» και «Η κατάρα της γαλοπούλας». Οι πρωταγωνιστές τους, άσχετοι μεταξύ τους, συναντώνται κάτω από τους βιβλικούς αστερισμούς.

«Απ’ τον καιρό που ο Άσωτος / Έκανε ασωτίας / Προέκυψε μόδα γενικώς / Μέσ’ στας οικονομίας. // Κι εμείς της Βίβλου οπαδοί / Ευθύς τον μιμηθήκαμε / Γι’ αυτό μας βρήκε συμφορά / ΜΑ… ΔΕΝ συγχωρεθήκαμε.»

Έτσι ξεκινά η ιστορία «Ο Σώτος και ο Άσωτος», στην οποία ο συγγραφέας πλάθει με ομοιοκατάληκτους στίχους τον χαρακτήρα και την ηθική του Ασώτου – με τις σπατάλες, τα γλέντια, τα ξενύχτια, τον τζόγο και όλες τις λοιπές θεάρεστες πράξεις! Και ενώ δοξάζεται η επιστροφή του Ασώτου, λησμονείται ο επιμελής, σεμνός και εργατικός αδελφός του, ο Σώτος, που «η Βίβλος δυστυχώς τον ξεπετούσε άσπλαχνα», όπως αναφέρει ο Ξανθούλης, ο οποίος αναλαμβάνει να αποκαταστήσει την αδικία. Την ίδια στιγμή ένα επιβλητικό πτηνό, γνωστό ως γαλοπούλα στη χώρα μας, πετώντας πανικόβλητο από Χριστούγεννα σε Χριστούγεννα και σε ημέρες Ευχαριστιών στας Αμερικάς, κάνει καριέρα θλιβερή ως κρέας υγιεινό με ελάχιστα λιπαρά.

Εδώ και πάλι η πένα του Γιάννη Ξανθούλη και το πενάκι του Θανάση Δήμου (σαν ένα είδος άτυπης ΜΚΟ) έρχονται να αποκαταστήσουν, τουλάχιστον ηθικά, το απαράμιλλου κάλλους αλλά αδικημένο από τη μοίρα πουλί, το οποίο έχει όνομα και όνειρα. «Η Γαλοπούλα η Ερατώ / από μεγάλο σόι / ονειρευότανε μικρή / να παίξει στο Μπολσόι», αναφέρει η πρώτη στροφή της ιστορίας «Η κατάρα της γαλοπούλας».

«Σχεδόν όλοι οι δραματικοί έως τραγικοί στίχοι του έργου αυτού ακούστηκαν σε ανύποπτα υποψιασμένο χρόνο», λέει ο Γιάννης Ξανθούλης, στην εκπομπή «Σάββατο είσθε και φαίνεστε», που είχε για πάνω από είκοσι χρόνια στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ. Δημιουργός του, βάσει του σεναρίου της εκπομπής, ήταν η εξ ουρανού ποιήτρια Σιλάνα Σαλιάγκου, η οποία ενέπνευσε και το μυθιστόρημα «Η εκδίκηση της Σιλάνας» (Ελληνικά Γράμματα, 2009).

Δύο απ’ αυτά τα δραματουργήματα, με την κατάλληλη επεξεργασία και το εικονοπλαστικό ταλέντο του Θανάση Δήμου, αυτονομήθηκαν και έγιναν ιστορίες –πάντα βγαλμένες από τη ζωή– για το βιβλίο «Βιβλικοί Ήρωες με χαμηλά λιπαρά». Όπως όμως τονίζει ο συγγραφέας, τόσο για τους άσωτους υιούς όσο και για τις αιθεροβάμονες γαλοπούλες, «οι δημιουργοί του βιβλίου υποστηρίζουν πως συνεχίζουν να ζουν ανάμεσά μας και να διανθίζουν τις τύψεις και την εθνική μας κατήφεια με τον επιστημονικά τεκμηριωμένο παραλογισμό τους. Γι’ αυτό και διεκδικούν μια ταπεινή θέση στον γαλαξία των κόμικς». 

Παρακάτω το κείμενο του Γ.Ξ. για την πρώτη τους συνεργασία και για το περιεχόμενο του καινούργιου βιβλίου:

"Τον Θανάση ∆ήµου, απ’ όσο θυµάµαι, τον συνάντησα µάλλον ως παιδί-θαύµα σε κάποιο βιβλικό επεισόδιο να υποδύεται τον ανιψιό του εξαρτώµενου από την ιδιότυπη περµανάντ του Σαµψών ζωγραφίζοντας την κυρία ∆αλιδά πριν του κόψει τα µαλλιά αλά γκαρσόν. Αυτό συνέβη προτού ο Άσωτος Γιος αποκτήσει ιδιόκτητη Κυριακή κάνοντας πρώτα βούκινο την περίφηµη µετάνοιά του. Τότε ακόµη η µετάνοια και η συγχώρεση (που θεωρούνταν παρενέργειες συναισθηµατικές) δεν ήταν και τόσο της µόδας. Ενήλικος πλέον ο Θανάσης ήπιε µαζί µου αρκετούς καφέδες ώσπου να συµφωνήσουµε ότι και οι δυο µας, παρά τη διαφορά ηλικίας, ήµασταν γενικά ασυγχώρητοι και αµετανόητοι σε κάποιες βασικές αρχές.
Έτσι καταλήξαµε πως µερικές από τις ιστορίες που µε απασχολούσαν παιδιόθεν µπορούσαν να εικονογραφηθούν και να υπονοµευτούν µε την καλύτερη, εννοείται, έννοια. Στο µεταξύ ο Άσωτος είχε γίνει φίρµα, εγώ όµως εστίαζα το ενδιαφέρον και στον άλλο αδερφό του, τον σεµνό κι εργατικό Σώτο, που η Βίβλος δυστυχώς τον ξεπετούσε άσπλαχνα. Ο ∆ήµου συµµερίστηκε τη συµπάθειά µου για τον Σώτο και προχωρήσαµε. Παράλληλα ένα επιβλητικό πτηνό, γνωστό ως Γαλοπούλα στη χώρα µας, πετώντας πανικόβλητο από Χριστούγεννα σε Χριστούγεννα και σε ηµέρες των Ευχαριστιών στας Αµερικάς, έκανε καριέρα θλιβερή σαν κρέας υγιεινό µε ελάχιστα λιπαρά. ∆ηλαδή παυσιλιπαρή περίπτωση. Σκέφθηκα λοιπόν πόσο αδικηµένο πουλί υπήρξε από τη µοίρα παρά το φυσικό του κάλλος.
Ο Θανάσης ∆ήµου, όταν του εξήγησα το δράµα της Γαλοπούλας, ξέσπασε σε λυγµούς. Φυσικά τον παρηγόρησα λέγοντάς του πως εµείς οι δυο θα µπορούσαµε (σαν ένα είδος άτυπης ΜΚΟ) να την αποκαταστήσουµε, τουλάχιστον ηθικά, κάνοντάς την ηρωίδα µας. Τότε προέκυψε το ποιητικό-εικαστικό µανιφέστο µε τον τίτλο «Η κατάρα της Γαλοπούλας», δίνοντας φωνή και κύρος στην ευγενή φύση αυτού του άκακου πτηνού. Πρέπει να τονίσω πως, αν και µεταξύ τους άσχετοι οι πρωταγωνιστές των ιστοριών µας, εν τούτοις συναντώνται κάτω από τους βιβλικούς αστερισµούς.
Οι εκδόσεις «Ελληνικά Γράµµατα», που µε συνδέει µαζί τους βαθύτατη φιλία και κουµπαριά, άκουσαν µε ευλάβεια τις δυο ιστορίες µας και συµφώνησαν πως έπρεπε να δουν το φως της ηµέρας αποτελώντας παρακαταθήκη ευαισθησιών και κυρίως δηµιουργικής ασάφειας για τις επόµενες γενιές Ασώτων, Σώτων και καταναλωτών κρεάτων χαµηλών λιπαρών. Πάνω απ' όλα όµως βρήκαν το θάρρος σε τούτους τους άκεφους καιρούς να τις εκδώσουν, σε µια εποχή που ο κόσµος εµπιστεύεται παθητικά την ύποπτη τεχνολογία από τη µια και από την άλλη βρίσκει άλλοθι σε φιλέτα γαλοπούλας, αγνοώντας τα δραµατικά σενάρια που τις οδήγησαν σε κρεµατόρια και επιφανείς συσκευασίες. Για όλα αυτά ευχαριστούµε και σας και τα «Ελληνικά Γράµµατα» από καρδίας".

Ο Γιάννης Ξανθούλης γεννήθηκε το 1947 στην Αλεξανδρούπολη από γονείς πρόσφυγες της Ανατολικής Θράκης. Έγραψε βιβλία και θεατρικά έργα ενώ παράλληλα εργάστηκε σαν δηµοσιογράφος – χρονογράφος στην «Ελευθεροτυπία» αλλά και στο ραδιόφωνο του SKY. Ανάµεσα στα πιο γνωστά του µυθιστορήµατα είναι: «Το πεθαµένο λικέρ», «Η εποχή των καφέδων», «Οικογένεια Μπες-Βγες», «Το τρένο µε τις φράουλες», «Ύστερα ήρθαν οι µέλισσες», «Ο Τούρκος στον κήπο», «Το τανγκό των Χρι­στουγέννων», «Κωνσταντινούπολη των ασεβών µου φόβων», «Του φιδιού το γάλα», «Ο θείος Τάκης», «Ο γιος του δάσκαλου», «∆εσποινίς Πελαγία», «Την Κυριακή έχουµε γάµο», «Εγώ ο Σίµος Σιµεών». Αρκετά από αυτά µεταφράστηκαν σε ξένες γλώσσες και κάποια µεταφέρθηκαν στο θέατρο, στη µεγάλη και µικρή οθόνη. Κατά καιρούς ζωγραφίζει και ταξιδεύει. Ζει στην Αθήνα. Οι «Βιβλικοί ήρωες µε χαµηλά λιπαρά» είναι η πρώτη του συνεργασία µε τον Θανάση ∆ήµου.

Ο Θανάσης Δήμου γεννήθηκε στην Καβάλα. Απόφοιτος του Τµήµατος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστηµίου Αθηνών και της ∆ραµατικής Σχολής Θεάτρου Τέχνης. Από το 1999 συνεργάζεται ως ηθοποιός µε το Εθνικό Θέατρο, ΚΘΒΕ, Θέατρο Τέχνης, Μέγαρο Μουσικής, ΘΟΚ, Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, Λυρική Σκηνή, ∆ηµοτικά Πειραιώς και Πάτρας, µε τα θέατρα Αµόρε, Πόρτα, Οδού Κεφαλλη­νίας, Ακροπόλ και πολλά άλλα σε σκηνοθεσίες των σηµαντικότερων σύγχρονων σκηνοθετών. Εικονογράφησε πολλά βιβλία, κυρίως παιδικά και εκπαιδευτικά. Έγραψε και σχε­δία­σε τη «Χειµωνιάτικη Ιστορία» (Πατάκης, κρατικό βραβείο εικονογράφησης 2009) και τον «Περικλή Ηγεµόνα της Τύρου» (ΚΨΜ) ελεύθερες διασκευές από έργα του Σαίξπηρ. Όταν η φωνή του Γιάννη Ξανθούλη µέσα από το ραδιόφωνο χρωµάτιζε κάτι µακρινά πρωι­νά Σαββάτου και Κυριακής, δεν µπορούσε να φανταστεί ότι θα εικονογραφούσε κείµενά του.