Τα ποιήματα του Μπέρτολτ Μπρεχτ

«Όποιος θέλει να περιγράψει το φασισμό και τον πόλεμο, τις μεγάλες καταστροφές που δεν είναι φυσικές καταστροφές, πρέπει να πει μια πραχτική αλήθεια. Πρέπει να δείξει πως πρόκειται για καταστροφές που τις ετοιμάζουν ενάντια στις τεράστιες μάζες των εργαζόμενων χωρίς δικά τους μέσα παραγωγής οι ιδιοκτήτες ακριβώς αυτών των μέσων παραγωγής.»

Τα ποιήματα του Μπρεχτ, ίσως με πιο άμεσο τρόπο απ’ τα θεατρικά και τις σύντομες ιστορίες του, αντανακλούν καλλιτεχνικά τις διεργασίες στη συνείδηση και στάση ζωής που εξελιχτικά διαμόρφωσε ο ποιητής και δραματουργός. Όπως συνόψισε προς το τέλος της ζωής του (ομιλία στην τελετή απονομής του Βραβείου Λένιν, Μόσχα 1955): 

«Το πιο σημαντικό μάθημα που έμαθα ήταν πως το μέλλον της ανθρωπότητας μπορεί να ειδωθεί μόνον ¨από κάτω¨, από τη σκοπιά των καταπιεσμένων και εκμεταλλευόμενων. Μόνο όποιος αγωνίζεται μαζί τους, αγωνίζεται για την ανθρωπότητα». 

Η παρουσίαση της ποιητικής πορείας, προσέγγισης, συμμετοχής και προσφοράς του Μπρεχτ στο γερμανικό και διεθνές εργατικό κίνημα, ήταν και η κεντρική ιδέα που οδήγησε σ’ αυτήν την έκδοση, η οποία περιέχει και 97 πίνακες, σκίτσα και φωτογραφίες Γερμανών, Σοβιετικών και Αμερικανών καλλιτεχνών.

Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ (1898-1956), έφυγε διωγμένος από τον φασισμό στη Γερμανία και κατέφυγε στις ΗΠΑ, όπου και από εκεί διώχτηκε «από τους ιδιοκτήτες ακριβώς αυτών των μέσων παραγωγής», από το μονοπωλιακό κεφάλαιο και τον αντικομμουνισμό που πρόγραψε στη «Μαύρη Λίστα» και καταδίκασε προοδευτικούς καλλιτέχνες, πολύ περισσότερο τους κομμουνιστές.

Η οικονομολόγος Νάντια Βαλαβάνη, έχει ασχοληθεί συστηματικά με το έργο του Μπρεχτ. Πολλά χρόνια πριν γίνει βουλευτής και υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ, όταν ακόμα ήταν μέλος του ΚΚΕ, εξέδωσε από τη «Σύγχρονη Εποχή», ως μεταφράστρια και επιμελήτρια, τον σπουδαίο αυτόν τόμο, με τα Ποιήματα του Μπέρτολτ Μπρεχτ (1987, τέταρτη έκδοση: 1992).

"Μας λένε οι εχτροί μας" 

Μας λένε οι εχτροί μας: Τέλειωσε ο αγώνας

Μα λέμε εμείς: Άρχισε τώρα.

Μας λένε οι εχτροί μας: Την αλήθεια την απαρνηθήκαν.

Μα λέμε εμείς: Την ξέρουμε ακόμα.

Μας λένε οι εχτροί μας: Και γνωστή ακόμα να γίνει η αλήθεια

Δεν μπορεί άλλο πια να διαδοθεί.

Μα είμαστε εμείς αυτοί που τη διαδίδουν.

"Καλοκαίρι 1942"

Μέρα με τη μέρα.

Βλέπω τις αχλαδιές στον κήπο.

Τις ροζ φάτσες των γυρολόγων που αγοράζουν ψέματα.

Τα πιόνια του σκακιού πάνω στο τραπέζι στη γωνιά.

Και τις εφημερίδες με τα νέα.

Για τα λουτρά το αίμα στη Σοβιετική Ένωση. 

Για περισσότερα βιβλία των "Εκδόσεων Σύγχρονη Εποχή", εδώ.