Βαδίζοντας πλάι στην κόκκινη και άσπρη θάλασσα

«Η θάλασσα που μας πίκρανε είναι βαθιά κι ανεξερεύνητη και ξεδιπλώνει μιαν απέραντη γαλήνη. Εδώ μέσα στα βότσαλα βρήκαμε ένα νόμισμα 

και το παίξαμε στα ζάρια. Το κέρδισε ο μικρότερος και χάθηκε» 

Γ. Σεφέρης

Εικόνες και πρόσωπα μιας εύθραυστης πολιτείας που είτε ατενίζει με αναπόληση τη θάλασσα, είτε νιώθει να τη σκεπάζει σαρωτικά το κύμα, συνθέτουν το λογοτεχνικό σκηνικό του πρώτου πεζογραφικού βιβλίου της Ελένης Στελλάτου "Το κόκκινο και το άσπρο". Δεκαεννέα ιστορίες που αναπνέουν καλύτερα σε ολιγοσέλιδη έκταση, πυκνογραμμένες και αφαιρετικής υφής, αυτόνομες που κάποτε συναντιούνται, αφημένες στο ανηλεές ακούμπισμα του χρόνου και τη φθοροποιό ισχύ του.

Μικρά παιδιά που ωριμάζουν μπροστά στ’ αδιέξοδα που συναντούν, σκυλάκια κρυμμένα, αλογάκια χαμένα, τσάντες παρατημένες, γυναίκες καταπιεσμένες, άρρωστοι ηλικιωμένοι που γυρεύουν καταφύγιο στα παιδικά τους βιώματα, άνθρωποι που δεν παραιτούνται, που συνταράσσονται από απροσδόκητες συναντήσεις, που κατατρύχονται από τύψεις, καθορίζουν το αφηγηματικό σύμπαν. Χωρίς φραστικές εξάρσεις και υπερβολές και με μια γλώσσα λιτή, κρυπτικού λυρισμού, καλύπτεται η απόσταση από την παιδική ηλικία, την πρώτη νιότη και τον ανεκπλήρωτο έρωτα, στην αναπηρία και την ανίατη ασθένεια, το γήρας και τη φθορά.

Σταθερή είναι η παρουσία του υγρού στοιχείου, πότε με προφάνεια, πότε με αδιόρατο τρόπο, νοηματοδώντας διττά την εκάστοτε ιστορία. Η λυτρωτική κι ευεργετική επενέργεια της θάλασσας, μπορεί να μετατραπεί σε θηλιά που σε τυλίγει σφιχτά. Μαζεύεις κοχύλια και πέτρες όταν είσαι μικρός, γεμίζεις πληγές πατώντας τες όταν μεγαλώνεις. Η συγγραφέας κοιτάζει κατάματα τις ψυχικές πληγές, αναδεικνύοντας όσα διαφεύγουν της προσοχής. Αρκετά ενδιαφέρων ο αφηγηματικός τρόπος που, εκτός του ότι χρειάζονται ικανότητες αναγνωστικής εμβύθισης, λειτουργεί μέσα σου αιφνιδιαστικά, προσδίδοντας στο βίωμα μιαν οικουμενική διάσταση.

Με το επιλογικό διήγημα και τη θέαση μιας άσπρης διεξόδου, αφήνεται πίσω η πετρωτή επιφάνεια και νιώθεις να τρέχεις σε αμμουδερή παραλία. Η επίγευση είναι γλυκιά, μαζί και πικρή, καμωμένη με αρκετές δόσεις λεμονιού, φράουλας και θαλασσινού άλατος, που αναδύονται έντονα από τις ιστορίες. Ένας κόμπος στο λαιμό κι ένα χαμόγελο μένει μετά το κλείσιμο του βιβλίου. Παρά κάποιες, ελάχιστες αμηχανίες ως προς τη διαχείριση του υλικού, ποιος να αρνηθεί πως η Στελλάτου αποτελεί καλή στιγμή της τρέχουσας διηγηματογραφίας, που με διεισδυτική ματιά, ευστοχία στην έκφραση κι ευαισθησία αναμφισβήτητη, θέτει τον πήχη ψηλά. Και τον περνά.

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις, περισσότερα βιβλία των οποίων μπορείτε να δείτε εδώ