Τη Δευτέρα 4 και την Τρίτη 5 Απριλίου 2016, στο "Θέατρο Badminton" στην Αθήνα, πραγματοποιήθηκε με τεράστια επιτυχία ένα διήμερο μουσικό αφιέρωμα στον σπουδαίο Κύπριο μουσικοσυνθέτη Μάριο Τόκα. Είχαμε την τύχη να βρεθούμε στη δεύτερη βραδιά, η οποία έγινε λόγω εξάντλησης -σε χρόνο ρεκόρ- των εισιτηρίων της πρώτης βραδιάς! Ήταν μια γλυκιά νύχτα με έντονη συναισθηματική φόρτιση, οκτώ χρόνια μετά τον πρόωρο θάνατο του ευαίσθητου αυτού δημιουργού, τα τραγούδια του οποίου αγαπήθηκαν από όλους τους Έλληνες. Την καλλιτεχνική επιμέλεια και τη σύνθεση του προγράμματος της θαυμάσιας αυτής μουσικής παράστασης, είχε αναλάβει ο παραγωγός Ηλίας Μπενέτος, ενώ τα κείμενα είναι του συγγραφέα και δημοσιογράφου Μηνά Βιντιάδη. Τα τραγούδια παρουσιάστηκαν από 10μελή λαϊκή ορχήστρα, υπό τη διεύθυνση του ταλαντούχου μαέστρου Γιάννη Παπαζαχαριάκη.
Τα τραγούδια ερμηνεύτηκαν από τους Γιώργο Νταλάρα, Γιώτα Νέγκα, Δημήτρη Μπάση, Μιλτιάδη Πασχαλίδη και Δήμητρα Σταθοπούλου. Όλοι τους ήταν αξιοπρεπέστατοι και επαρκέστατοι. Ο σπουδαίος Γιώργος Νταλάρας έβαλε γι' άλλη μια φορά τη σφραγίδα του, με τραγούδια όπως "Δεν κλαίω" και "Η δική μου η πατρίδα". Ακμαίος και στα 66 του χρόνια ο δημοφιλής τραγουδιστής έδωσε ερμηνείες με ακρίβεια και ζεστασιά. Η Γιώτα Νέγκα ερμήνευσε συγκλονιστικά όλα τα τραγούδια που της δόθηκαν, αλλά ειδικά το "Επιστροφές Καταστροφές". Στο ίδιο επίπεδο και ο Δημήτρης Μπάσης, ένας από τους καλύτερους λαϊκούς τραγουδιστές της γενιάς του. Δε φοβήθηκε ν' αναμετρηθεί με τις πρώτες εκτελέσεις του Μητροπάνου και του Πάριου. Ξεχωρίσαμε το "Έλα κρυφά, έλα λαθραία". Ο τραγουδοποιός Μίλτος Πασχαλίδης, συγκινητικός και ρωμαλέος ταυτοχρόνως σε όλες του τις στιγμές, μας ταξίδεψε στις "Θάλασσες" του αγαπημένου συνθέτη. Αρκετά καλή και η Δήμητρα Σταθοπούλου, που πρώτη φορά ακούσαμε σ' αυτή τη συναυλία - αφιέρωμα στον αξέχαστο Μάριο Τόκα. Και τώρα, μερικά από τα τραγούδια του που έχουμε μεταδώσει πολλές φορές από τα ραδιόφωνα και αγαπάμε ιδιαιτέρως. Καλή ακρόαση!
Βιογραφικό Σημείωμα:
Ο Μάριος Τόκας (1954-2008) γεννήθηκε στις 8 Ιουνίου του 1954 στη Λεμεσό της Κύπρου, όπου και έζησε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια. Βίωσε όλη την αγριότητα του Αττίλα καθώς η τουρκική εισβολή του 1974 τον βρήκε να υπηρετεί τη στρατιωτική του θητεία. Όπως ο ίδιος συνήθιζε να λέει η περίοδος εκείνη τον σημάδεψε βαθιά και έγινε πηγή έμπνευσης για κάποια από τα έργα του.
Μετά το τέλος του πολέμου έρχεται στην Αθήνα για να σπουδάσει στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Παράλληλα συνέχισε τις μουσικές του σπουδές στο Εθνικό Ωδείο από όπου αποφοίτησε με «Άριστα».
Στην ελληνική δισκογραφία εμφανίζεται για πρώτη φορά το 1978. Ο πρώτος του δίσκος με ερμηνευτή το Μανώλη Μητσιά είχε τίτλο «Τα Τραγούδια της Παρέας». Ακολούθησαν συνεργασίες με τα μεγαλύτερα ονόματα του ελληνικού τραγουδιού: Δημήτρης Μητροπάνος, Γιάννης Πάριος, Γιώργος Νταλάρας, Πασχάλης Τερζής, Γλυκερία, Χάρις Αλεξίου, Δήμητρα Γαλάνη, Αντώνης Καλογιάννης, Τόλης Βοσκόπουλος, Μαρινέλλα, Στέλιος Διονυσίου, Λάκης Χαλκιάς, Αλέκα Κανελλίδου, Κατερίνα Κούκα, Βασίλης Σκουλάς, Τάνια Τσανακλίδου, Θέμης Αδαμαντίδης, Διονύσης Θεοδόσης, Κωνσταντίνα, Κώστας Χατζής, κ.ά.
Οι επιτυχίες διαδέχονται η μία την άλλη και η μουσική του απλώνεται γρήγορα και ταξιδεύει παντού, όπου υπάρχουν Έλληνες. Τραγούδια όπως «Αννούλα του χιονιά», «Σ’ αγαπώ σαν το γέλιο του Μάη», «Η νύχτα μυρίζει γιασεμί», «Σαν τρελό φορτηγό», «Εξαρτάται», «Σ’ αναζητώ στη Σαλονίκη», «Τα λαδάδικα», «Θάλασσες», «Δίδυμα Φεγγάρια», φέρνουν την απόλυτη καθιέρωση στο μουσικό στερέωμα. Είχε την τύχη να συνεργαστεί με καλούς στιχουργούς, όπως οι: Άλκης Αλκαίου, Κώστας Φασουλάς, Φίλιππος Γράψας, Σαράντης Αλιβιζάτος, Ανδρέας Νεοφυτίδης, Πάνος Φαλάρας και πολλούς άλλους, ενώ ο ίδιος έγραψε στίχους σε λίγα τραγούδια του.
Βαθύτατα πολιτικοποιημένος αφιέρωσε μεγάλο μέρος του μουσικού του έργου στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κύπρο και στους αγώνες του κυπριακού λαού για ανεξαρτησία και ελευθερία. Τραγούδια του όπως τα «Ανασήκωσε την πλάτη Πενταδάχτυλε» και «Η δική μου η πατρίδα» σημαδεύουν την καρδιά του Κυπριακού ελληνισμού.
Σταθμός στη μουσική διαδρομή του υπήρξε η γνωριμία του με τον ποιητή της ρωμιοσύνης, Γιάννη Ρίτσο, ο οποίος του εμπιστεύθηκε δώδεκα ανέκδοτα ποιήματά του που κυκλοφόρησαν μελοποιημένα το 1981 με γενικό τίτλο «Πικραμένη μου γενιά». Ακολουθούν και άλλα μουσικά έργα σε ποίηση Κώστα Βάρναλη, Κώστα Καρυωτάκη, Τεύκρου Ανθία, Κώστα Μόντη, Θεοδόση Πιερίδη, Μιχάλη Πασιαρδή, Κυριάκου Χαραλαμπίδη κ.ά.
Σημαντική είναι η παρουσία του και στη μουσική επένδυση θεατρικών, τηλεοπτικών και κινηματογραφικών έργων τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο όπως «Δόνα Ροζίτα» και «Γέρμα» του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, «Θερμοφοριάζουσες» του Αριστοφάνη, «Η αυλή των θαυμάτων» του Ιάκωβου Καμπανέλη κ.ά. Επίσης σημαντική και η παρουσία του στη δημιουργία παιδικών τραγουδιών όπως το «Άρες μάρες κουκουνάρες» σε στίχους του Φώντα Λάδη, το «Ένα δέντρο που το λένε Νικόλα» του Δημήτρη Ποταμίτη κ.ά.
Το 1996, ο Μάριος Τόκας επισκέπτεται το Άγιον Όρος και εκεί, συγκλονισμένος από τα χειρόγραφα του μοναχού Γεράσιμου Μικραγιαννανίτη που βρήκε και μελέτησε, έγραψε το συμφωνικό έργο «Θεογεννήτωρ Μαρία», το οποίο παρουσιάστηκε μεταξύ άλλων και στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Στεφάνου της Βιέννης (2002).
Στις 8 Μαρτίου του 2001 τιμήθηκε, από τον τότε πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, με το «Μετάλλιο εξαίρετης προσφοράς στην πατρίδα» που αποτελεί την ύψιστη τιμή της κυπριακής πολιτείας. Μεταξύ άλλων διακρίσεων, πήρε και το βραβείο «Γιάννος Κρανιδιώτης» (2002).
Ο Μάριος Τόκας ήταν παντρεμένος με την Αμαλία Πετσοπούλου με την οποία απέκτησαν τρία παιδιά, τη Χαρούλα, τον Κωστή και τον Άγγελο.
Έφυγε από τη ζωή, ξημερώματα του Πάσχα στις 27 Απριλίου του 2008 χωρίς να προλάβει να εκδώσει έργα του που αγάπησε πολύ και βρίσκονται σε παρτιτούρες και ηχογραφήματα, προίκα και κληρονομιά των παιδιών του. Ένα από αυτά τα έργα, ο "Ήλιος Κόκκινος", κυκλοφόρησε το 2012.(http://mariostokas.gr/).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου