Πέμπτη 20 Ιανουαρίου 2011

Δισκοκριτικές για το "Αυτά που ρωτάς" του Θ. Γκαϊφύλλια


Τη Δευτέρα 4 Οκτωβρίου 2010 κυκλοφόρησε το διπλό λάιβ άλμπουμ "Αυτά που ρωτάς" (Ζωντανά στο Κύτταρο) σε ολόκληρη την Ελλάδα και την Κύπρο, από τη Lyra. Το πρώτο ολοκληρωμένο και προσωπικό live του Θανάση Γκαϊφύλλια! Η δουλειά αυτή παρουσιάστηκε σε πάρα πολλές εφημερίδες, μουσικά περιοδικά, site, blog αλλά και σε αρκετά ποιοτικά ραδιόφωνα σε όλη τη χώρα. Παρακάτω, σας παρουσιάζουμε κάποιες από τις "Δισκοκριτικές" που δέχτηκε ο δίσκος. Αν υπάρχουν κι άλλες, να μας τις στείλετε, για να τις προσθέσουμε στο άρθρο!


Στο τραγούδι υπάρχουν πολλοί δρόμοι για να γίνει κάποιος θρύλος. Ένας από αυτούς είναι να φύγει ξαφνικά από το επίκεντρο, να αποσυρθεί στα… ορεινά, την ώρα της μεγάλης του αποδοχής. Όταν ακόμη η επιρροή του στον κόσμο είναι σημαντική.

Η διαδρομή του Θανάση Γκαϊφύλλια είναι περίπου αυτή. Ο τροβαδούρος παρουσίασε τον πρώτο του δίσκο με τίτλο «Ωτοστόπ» το 1971 και τέσσερα χρόνια αργότερα ηχογράφησε τη -θρυλική πλέον- «Ατέλειωτη εκδρομή». Ο κόσμος -ειδικά οι νέοι- τον άκουσαν, τον έμαθαν, τον τραγουδούσαν, τον παρακολουθούσαν. Ο ίδιος ήταν ένας ορμητικός ροκάς -τουλάχιστον για τα δεδομένα της εποχής- που στα τραγούδια του επιχειρούσε να συνδυάσει τον ηλεκτρικό ήχο, την ελληνική γλώσσα και πολλά στοιχεία της ελληνικής μουσικής παράδοσης με όργανα και ηχοχρώματα. Και κάπου εκεί, προς τα τέλη των 70s και την αρχή της ταραγμένης δεκαετίας του 1980, ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας εγκαταλείπει την πρωτεύουσα και τα αγαπημένα του Εξάρχεια και επιστρέφει στην Κομοτηνή, την πόλη που αγάπησε και θεωρεί γενέθλιο τόπο, αν και γεννήθηκε λίγο παραπάνω, στο Σουφλί.

Βρήκε τον εαυτό του

Στην Κομοτηνή -λένε οι φίλοι του- ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας βρήκε τον εαυτό του, τον οποίο εν πολλοίς και εν ολίγοις φαίνεται πως είχε απολέσει μέσα στο χάος της πρωτεύουσας στα χρόνια της δικτατορίας και της μεταπολίτευσης. Δημιούργησε ένα δισκάδικο που το ονόμασε «Κύτταρο», το οποίο αργότερα εξελίχθηκε και σε βιβλιοπωλείο. Ενα χώρο διακίνησης ιδεών για τους ανήσυχους νέους της εποχής. Για τους φοιτητές που έδωσαν ζωντάνια στην πόλη, τους φαντάρους που αναζητούσαν παρηγοριά και τους ντόπιους που δεν ικανοποιούνταν από στερεότυπες απόψεις και απαντήσεις. Παράλληλα, ο τροβαδούρος εξακολουθούσε να γράφει μουσική, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την ηχογράφηση τριών ακόμη προσωπικών δίσκων από το 1985 μέχρι το 1999 -«Φύλλο πορείας», «Βραδιάζει», «Stavento»-, αλλά και μιας παραγωγής με τραγούδια που έγραψαν και τραγουδούσαν απόφοιτοι της Νομικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου, ανάμεσα στους οποίους και ο Λάκης Λαζόπουλος. Επίσης, δημιούργησε ένα σχήμα με νεαρούς μουσουλμάνους μουσικούς, ενώ από καιρού εις καιρόν έπαιρνε την κιθάρα και τους συνεργάτες του και πραγματοποιούσε ζωντανές εμφανίσεις. Λίγες σχετικά, αλλά πάντα με τη συνήθη για τον ίδιο ζωντάνια και ταυτότητα.

Επιστροφή στο «Κύτταρο»

Τον περασμένο χειμώνα ο Γκαϊφύλλιας κατέβηκε και πάλι από την Κομοτηνή στην Αθήνα για ορισμένες εμφανίσεις -Δευτέρα βράδυ- στο θρυλικό «Κύτταρο», την πρώτη στην ουσία ελληνική μουσική σκηνή. Ένα ροκ κλαμπ που δημιουργήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1970 -και ήταν από τους πρώτους που έπαιξαν εκεί. Ο κόσμος μαζεύτηκε για να τον ακούσει -φίλοι από τα παλιά, αλλά και νεότεροι που είχαν μαγευτεί από την «Ατέλειωτη εκδρομή», αλλά και την πρώτη εκτέλεση της «Πρέβεζας του Κώστα Καρυωτάκη με τη μουσική του Γιάννη Γλέζου-, η ένταση και η συγκίνηση «χτύπησαν κόκκινο» και κάποιος είχε την πολύ καλή ιδέα να ηχογραφηθεί η βραδιά. Έτσι προέκυψε το διπλό cd με τίτλο «Αυτά που ρωτάς - Ζωντανά στο Κύτταρο», μέσω του οποίου ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας επιστρέφει δυναμικά στο δισκογραφικό προσκήνιο. Μια ζωντανή ηχογράφηση που πραγματικά αξίζει τον κόπο. Όχι μόνο διότι είναι η πρώτη και μοναδική μέχρι στιγμής του Γκαϊφύλλια, αλλά κυρίως διότι αποτυπώνει με ακρίβεια την επικοινωνιακή του ικανότητα. Και κάτι ακόμη καλύτερο: καταγράφει τη μουσική παράσταση ενός μουσικού και τραγουδιστή που δεν είναι ξεζουμισμένος από την καθημερινή -δηλαδή την… καθεβραδινή- φθορά χρόνων και χρόνων. Η ανάγκη του να τα πει δεν έχει ξεθωριάσει από τη συνήθεια, τη σύμβαση και την επανάληψη. Η ενέργεια που εκπέμπει έχει σωρευτεί καιρό πολύ και η δύναμή της είναι εκρηκτική. Επίσης, είναι σαφές ότι ο Γκαϊφύλλιας ανεβαίνοντας στη σκηνή του «Κύτταρου» ικανοποίησε πρωτίστως την ανάγκη του να επικοινωνήσει με τον κόσμο. Γι’ αυτό δεν τραγουδάει μόνο. Λέει αστεία, διηγείται ιστορίες, αποκαλύπτει μυστικά και γενικότερα μιλάει αρκετά. Το τελικό αποτέλεσμα παραπέμπει στα καλύτερα ενός δημιουργού -και της γενιάς του 1970 γενικότερα- που ονειρεύτηκε πολλά με το τραγούδι, αλλά ουδέποτε δικαιώθηκε. Ούτε δικαίωσε τον εαυτό της, αφού τα καλά της παιδιά ενσωματώθηκαν πλήρως στο σύστημα και το μετάλλαξαν προς το χυδαιότερο χωρίς τύψεις ή αναστολές και τα καλύτερα αποκεντρώθηκαν (sic) και αποτραβήχτηκαν, όπως ο Γκαϊφύλλιας, ή «κάηκαν» μια κι έξω και για πάντα, μην αντέχοντας το νέο σκηνικό.
Στο διπλό αυτό cd ακούγονται κατά βάση τα τραγούδια με τα οποία ταυτίστηκε τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας, αλλά και κάποια άλλα που θα περιμέναμε να τα πει. Το… κερασάκι στην τούρτα είναι το κομμάτι που έδωσε στο δίσκο τον τίτλο «Αυτά που ρωτάς», μια διασκευή με ελληνικούς στίχους που έγραψε ο ίδιος ο Γκαϊφύλλιας πάνω στο γνωστό τραγούδι του Bob Dylan «Blowin’ in the wind». Συμμετέχουν, επίσης, οι αδελφές Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή, ερμηνεύοντας με το μοναδικό τους τρόπο παραδοσιακά τραγούδια της Θράκης και της Κάτω Ιταλίας, καθώς και η Λήδα Χαλκιαδάκη σε δύο ντουέτα με το Θανάση Γκαϊφύλλια.

Γιώργος Μητράκης, Αγγελιοφόρος της Κυριακής



Το «Κύτταρο» αποτέλεσε τη δεκαετία του ’70, εν μέσω δικτατορίας, χώρο ορόσημο στα ελληνικά μουσικά πράγματα. Ανάμεσα στους πρωτεργάτες καλλιτέχνες της εποχής, ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας ήταν ένας από αυτούς που συνέδεσε άρρηκτα  το όνομά του με τη θρυλική, πλέον, μουσική σκηνή της οδού Ηπείρου και Αχαρνών. Η σημασία που έπαιξε το στέκι αυτό στη διακριτική πορεία του, φαίνεται άλλωστε από τις αναφορές που έκανε καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του σε αυτό. Ο ίδιος λέει χαρακτηριστικά: «Άνοιξα ένα δισκοπωλείο στην Κομοτηνή που το έλεγαν «Κύτταρο» και έχοντας ως βάση αυτό το κατάστημα δημιούργησα ένα δικό μου label που έκανε ανεξάρτητες παραγωγές. Ήταν οι «Δίσκοι Κύτταρο». Ποτέ δεν έπαψα να αναφέρομαι στη σημαντικότητα που είχε αυτή η μουσική σκηνή…».

Η επιστροφή του ξεχωριστού παραμυθά στο «Κύτταρο», το Νοέμβριο του 2009, 38 χρόνια μετά το ξεκίνημά του, το 1971, και την πρώτη του εμφάνιση εκεί, επιλέχθηκε για να αποτυπωθεί σε ένα διπλό live δίσκο, που τιτλοφορείται «Αυτά που ρωτάς – Ζωντανά στο Κύτταρο». Πρόκειται για μια δισκογραφική δουλειά ιδιαίτερης αξίας, καθώς αποτελεί την πρώτη ζωντανή ηχογράφηση του Θανάση Γκαϊφύλλια, προίκα στην ήδη αξιόλογη δισκογραφική του πορεία, αλλά και νέο δισκογραφικό δείγμα από τον ίδιο, έντεκα χρόνια μετά τον τελευταίο του δίσκο. Αν αναλογιστεί κανείς μάλιστα τη συνειδητή επιλογή του καλλιτέχνη να απέχει από τις νυχτερινές εμφανίσεις ήδη από τα τέλη του 1970, αναγνωρίζει ακόμα περισσότερο τη σημασία αυτής της δουλειάς.

Δε θα είχε νόημα να μιλήσουμε για ένα-ένα ξεχωριστά τραγούδι του δίσκου και αυτό γιατί όσοι γνωρίζουν τη μουσική διαδρομή του Θανάση Γκαϊφύλλια, θα φέρουν εύκολα στη μνήμη τους, μέσα από αυτή την ηχογράφηση, ήχους γνώριμους από δίσκους όπως: «Ωτοστόπ», «Ατέλειωτη Εκδρομή», «Φύλλο Πορείας», «Stavento» κ.ά. Αυτό που θα είχε νόημα, είναι να αναφέρουμε τι είναι αυτό που κάνει το δίσκο να ξεχωρίζει ανάμεσα σε άλλες live ηχογραφήσεις.

Παρατηρώντας κανείς πιο προσεχτικά το track list θα δει ένα μεγάλο αριθμό από πρόζες. Αυτές δεν είναι τίποτα άλλο παρά μικρές εισαγωγές που κάνει ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας πριν από κάθε τραγούδι, αναφέροντας λεπτομέρειες για τις συνθήκες δημιουργίας του και τους συντελεστές του. Μουσικές ιστορίες με αυθορμητισμό και συγκίνηση, flashback που περιγράφουν τα μουσικά πεπραγμένα ενός σημαντικού, ευαίσθητου και πάνω από όλα διαχρονικού τροβαδούρου.

Αξίζει επιπλέον να αναφερθεί, πως μέσα σε αυτό το CD δισκογραφούνται για πρώτη φορά τα κομμάτια «Υστερόγραφο», το «Υποχθόνιο βαλς της βραδιάς των αριθμών», το «Δεκάξι χρόνια μετά», το «Αυτά που ρωτάς» και η «Ιστορία του Διομήδη». Εξίσου ευχάριστη νότα του δίσκου αποτελεί η συμμετοχή των αδερφών Βουγιουκλή, που με το μοναδικό τους τρόπο ερμηνεύουν a cappella παραδοσιακά θρακικά κομμάτια, τιμής ένεκεν στον Γκαϊφύλλια, αλλά και ένα τραγούδι της κάτω Ιταλίας.

Η εξαιρετική αυτή δουλειά συμπληρώνεται από ένα όμορφο, λιτό ένθετο με φωτογραφίες από τις εμφανίσεις, τους τίτλους των τραγουδιών αλλά και τους συντελεστές τους, καθώς και ένα συγκινητικό σημείωμα του Γρηγόρη Ψαριανού για το Θανάση Γκαϊφύλλια.

Ο πρώτος live δίσκος του Θανάση Γκαϊφύλλια αποτυπώνει με τρόπο ιδανικό το οικογενειακό και φιλικό κλίμα που επικρατούσε στο «Κύτταρο» ένα χρόνο πριν, καθώς και την ιδιαίτερα φορτισμένη ατμόσφαιρα των παραστάσεων. Είναι ένας δίσκος που περιγράφει τη μουσική διαδρομή ενός σεμνού καλλιτέχνη και δίνει την ευκαιρία σε όποιον επιλέξει να τον ακούσει να γίνει μέτοχος αυτής της διαδρομής…

Μαριάννα Πουτακίδου, Music Corner



Η περίπτωση Θανάση Γκαϊφύλλια αντανακλά την περίπτωση «ελληνικό τραγούδι» συνολικά: ήπιε από τους χυμούς του ’60, άκμασε το ’70, μεγαλούργησε «στα κρυφά» το ’80, συνέχισε με τη δύναμη της αδράνειας το ’90, και τα τελευταία χρόνια παρεμβαίνει επιλεκτικά και σιωπά με αξιοπρέπεια. Το Νοέμβριο του 2009, ο Γκαϊφύλλιας άφησε για λίγο την αγαπημένη του Κομοτηνή και επέστρεψε στο «Κύτταρο» της οδού Ηπείρου. Αυτό το live - αναδρομή αποτυπώνεται στο διπλό δίσκο ακτίνας «Αυτά που ρωτάς».

Δεν πρόκειται για ένα “best of” του δημιουργού. Εάν ήταν, θα έπρεπε να περιλαμβάνει και το Ωτοστόπ απ’ το ’71, και τις Κιθάρες των νερών απ’ το ’75, και τις Ματιές απ’ το ’91, αλλά και το Περνούν οι μέρες στο σκοτάδι, αυτήν την τρυφερή μπαλάντα από το «Φύλλο Πορείας» του ’85. Εάν ήταν, θα έπρεπε να μην περιλαμβάνει τη μάλλον αδιάφορη διασκευή του Blowin’ in the Wind, ούτε την Ωδή στον Διονύση, μία δασκαλίστικη και τετριμμένη κριτική εναντίον των μεταμορφώσεων του Σαββόπουλου από το «Τοπίο Μυστικό» του Νότη Μαυρουδή. Αυτή η κριτική γίνεται ακόμα πιο παράδοξη κοιτώντας την πολιτική διαδρομή του ίδιου του Μαυρουδή, ή του Γρηγόρη Ψαριανού που υπογράφει το κείμενο στο ένθετο. Τουλάχιστον, ο Σαββόπουλος απεκδύθηκε με ειλικρίνεια τον μανδύα της αριστεροσύνης που άλλοι επιμένουν να φέρουν. Προς τιμήν του, ο Γκαϊφύλλιας διατήρησε την αξιοπρέπεια και την ακεραιότητά του σε καιρούς δύσκολους, σε καιρούς πτώσης, κερδίζοντας έτσι το δικό του δικαίωμα να μιλά σήμερα και τη δική μας υποχρέωση να τον ακούσουμε.

Μακριά από τη λογική του best of, το «Αυτά που ρωτάς» παραμένει ένας εξαιρετικός δίσκος. Ο Γκαιφύλλιας κομίζει εδώ όλα όσα τον ανέδειξαν σε κορυφαίο εκπρόσωπο της πρώτης γενιάς ελλήνων τραγουδοποιών: την τραχιά όσο και αειθαλή φωνή του, το ήθος του που εκδηλώνεται και σ’ όσα λέει στις πολυάριθμες πρόζες, την εμπλοκή του με τον εκλεπτυσμένο στίχο και την υψηλή ποίηση, την καταιγιστική αίσθηση του ρυθμού, και την ευχέρεια παραγωγής διακριτών και πηγαίων μελωδιών. Μεγάλα τραγούδια όπως τα Εκδρομή, Πρέβεζα, Κομοτηνή, Stavento, Για τον Καββαδία και η μέγιστη Γνωριμία ακούγονται εδώ ζωντανά, με καλό ήχο, σε λιτές ενορχηστρώσεις με το πιάνο της Άλκηστης Ραυτοπούλου, το μπάσο του Φώτη Μυλωνά, τις κιθάρες του Γιάννη Ζερβού και τα κρουστά του Σωκράτη Γανιάρη. Το στοίχημα που κερδίζει η ενορχήστρωση είναι η μετάγγιση της ξέφρενης ρυθμικότητας του Γκαϊφύλλια, μιας αίσθησης του ρυθμού που τον κατέταξε μια για πάντα στο εικονοστάσι της εγχώριας ροκ σκηνής. Ακούστε τη Γνωριμία και το πώς ένα πιάνο και μία κιθάρα μεταφέρουν τη βασανιστική επαναληπτικότητα, τον υπόγειο ρυθμό των αναχωρήσεων και των επιστροφών. Σημειώστε επίσης την οριακή συνάντηση του Γκαϊφύλλια με την ποίηση του Μιχάλη Κατσαρού - κάποτε θα τον ανακαλύψουμε κι αυτόν - στα Αντισταθείτε και Υστερόγραφο.

Οι διφωνίες της Ελένης και της Σουζάνας Βουγιουκλή εισάγουν ένα ξεχωριστό σύμπαν με τρία τραγούδια των λαών· η ερμηνεία τους στο Are mou rindineddha από την Κάτω Ιταλία συνταράσσει. Τιμώντας τη μνήμη του Γιάννη Ρίτσου, ο Γκαϊφύλλιας παρέα με τη Λήδα Χαλκιαδάκη κρατάνε για το τέλος δύο τραγούδια του ποιητή σε μουσική Μάριου Τόκα και Χρήστου Λεοντή. Το πρώτο (Δεν κλαίω) μιλάει για την απώλεια και τη μνήμη. Το δεύτερο (Και να αδερφέ μου) μιλάει για τη συντροφικότητα και την επανάσταση. Δεν επιλέχτηκαν τυχαία αυτά τα τραγούδια για το κλείσιμο. Στο σταυροδρόμι αυτών των δύο συγκοινωνούντων κόσμων, της μοναξιάς και της επανάστασης, βρέθηκε και δημιούργησε ο Γκαϊφύλλιας. Και σε μια εποχή ποτισμένη με μοναξιά και άνυδρη από επανάσταση, το έργο του ιδιοφυούς αυτού δημιουργού παραμένει επίκαιρο, διαχρονικό. Η ζωντανή ηχογράφηση από το Κύτταρο το επιβεβαιώνει.
Ηρακλής Οικονόμου

(Απόσπασμα δημοσιεύτηκε στις "Νέες κυκλοφορίες" - Περιοδικό ΔΙΦΩΝΟ)


Έντεκα χρόνια μετά τον τελευταίο του δίσκο («Stavento» 1999) ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας, ο μοναχικός τροβαδούρος από τη Θράκη, επιστρέφει στη δισκογραφία με αυτό το διπλό live album. Μια πορεία, μια «εκδρομή» που ξεκίνησε το καλοκαίρι του 1968. Ένα λάιβ που μοιάζει με την προσωπική εξομολόγηση ενός περιπατητή μεγάλων αποστάσεων, όπου κάθε τραγούδι έχει την ιστορία του, κάθε στίχος άρωμα ζωής. Και είναι ωραίο που έχει κρατηθεί στην ηχογράφηση ο αυθορμητισμός της στιγμής, τα λάθη, τα γέλια, οι ιστορίες που ειπώθηκαν τη συγκεκριμένη βραδιά...

Εφημερίδα "Τα Νέα"


Δύο θέματα. Πρώτον το Κύτταρο που τα τελευταία δύο χρόνια αποπειράθηκε μιαν επιστροφή στις δικές του ρίζες φέρνοντας στο προσκήνιο ξανά πρόσωπα τραγούδια και εποχές που σημάδεψαν την ιστορία του ως μουσικού χώρου. Μιλάμε κυρίως για την εποχή της δεκαετίας του 1970 στο ξεκίνημά της. Πραγματοποιήθηκαν αρκετές όμορφες βραδιές και μπόλικες αδιάφορες. Οι νέοι που αρέσκονται να κοιτάζουν πίσω, όλο και κάτι ενδιαφέρον θα πέτυχαν στα περάσματά τους από το Κύτταρο. Σαν επιχειρηματική κίνηση ήταν φαντάζομαι έξυπνη (εφόσον φυσικά απέδωσε τα προσδοκώμενα οφέλη) σαν καλλιτεχνική, κατά τη δική μου γνώμη, πολύ λίγα πράγματα από «όλα εκείνα» άξιζε τον κόπο να δει και ν’ ακούσει κανείς χωρίς να νιώσει το σαββοπουλικό «νεκροζώντανοι στο Κύτταρο» από το «Ζωντανά στο Κύτταρο» που ήταν το όχημα αυτής της αναβίωσης. 

Δεύτερο σημαντικό θέμα ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας. Αρχικά από μόνος του και στη συνέχεια σε σχέση με το Κύτταρο από όπου και το ακρόαμα που σχολιάζουμε. Ο κ. Γκαϊφύλλιας υπήρξε ιδιαίτερη μορφή του Νέου Κύματος και πολύ ενδιαφέρων τραγουδοποιός στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Η περίπτωσή του παρέμεινε ιδιάζουσα καθώς όταν τελείωσε η εποχή των μπουάτ, ήρθε και η μεταπολίτευση, δεν έμεινε εδώ να δει πώς θα πορευτεί με την καριέρα του αλλά έφυγε και πήγε στην ιδιαίτερη πατρίδα του την Κομοτηνή όπου ζει και εργάζεται μέχρι σήμερα. Αυτό σιγουρότατα του απέφερε μιαν υγεία και μια ποιότητα ζωής που ούτε να την ονειρευτούμε μπορούμε πια, πλην όμως τον απομάκρυνε από τον χώρο που «συμβαίνει» ή μαγειρεύεται το κυρίως γεύμα: την Αθήνα δηλαδή. Μπορεί κανείς να έχει πλέον κι από μακριά την τελειότερη ενημέρωση αλλά η τριβή με το «χώρο», τους συναδέλφους σου, τους εχθρούς σου ακόμα-ακόμα, σου αφαιρεί μπόλικη αδρεναλίνη από την εργασία σου. 

Απόδειξη των ανωτέρω για μένα ο διπλός δίσκος που κυκλοφορεί από τις περσινές εμφανίσεις του κ. Γκαϊφύλλια στο Κύτταρο.
Άκουσα τον γνωστό τροβαδούρο όπως τον ήξερα, συνειδητό πολίτη όπως τον θυμόμουν αλλά μ’ έναν πολύ παλιό πλέον τρόπο κι έναν καλά κρυμμένο διδακτισμό. 38 χρόνια μετά την τελευταία του εμφάνιση στο Κύτταρο -αν κατάλαβα καλά- ο κ. Γκαϊφύλλιας επανεμφανίσθηκε με το γνωστό «οπλοστάσιό» του («Πρέβεζα», «Ατέλειωτη Εκδρομή», «Γνωριμία»,) εμπλουτισμένο με νεότερα κομμάτια που δεν δείχνουν  …νεότερα αλλά σε πολύ καλή ερμηνευτικά στιγμή οφείλω να ομολογήσω.

Ένας διπλός δίσκος εις ανάμνησιν; Ξέρω ΄γω; Γιατί όχι; Όλο και κάποιος που αρνείται να προχωρήσει θα υπάρχει. Καλύτερη στιγμή των δύο δίσκων και η πιο πικρή: «Ωδή στον Διονύση». Μουσική Νότης Μαυρουδής, στίχοι Τάσος Σαμαρτζής και ο κ. Γκαϊφύλλιας με την ερμηνεία του να βγάζει παλικαρίσια τα κάστανα από τη φωτιά.

Στέλλα Βλαχογιάννη, Μετρονόμος

Χαίρομαι ιδιαίτερα που μου δίνεται η ευκαιρία να παρουσιάσω το καινούργιο CD του Θανάση Γκαϊφύλλια.

Γνωριστήκαμε όταν ακόμα πιτσιρικάδες γυρίζαμε στα στενά της Πλάκας με την κιθάρα στον ώμο και αργότερα μοιραστήκαμε το ίδιο πάλκο στην ταράτσα της Μαρίζας Κωχ. Καθώς όμως τα χρόνια περνάνε και κυλάει η ζωή, ο καθένας παίρνει το δρόμο του και χάνεσαι με τους φίλους.
Χαθήκαμε με τον Θανάση όταν έφυγε για την Κομοτηνή και για να είμαι ειλικρινής, στεναχωρέθηκα. Αναρωτήθηκα μάλιστα: “Μα καλά, τι πάει να κάνει αυτό το παιδί εκεί πάνω;” Η τύχη το έφερε έτσι, ώστε να ξαναβρεθούμε μετά από αρκετά χρόνια στη Θεσσαλονίκη όπου μέναμε στο ίδιο ξενοδοχείο. Ανανεώσαμε έτσι την επαφή μας και την ανανεώσαμε ακόμα μια φορά όταν έγινε μέλος (Romantic Offender) στο MusicHeaven.

Ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας λοιπόν, έντεκα χρόνια μετά την τελευταία του προσωπική δουλειά, επανέρχεται στη δισκογραφία με ένα διπλό άλμπουμ, το Αυτά που ρωτάς (Ζωντανά στο Κύτταρο).

Η ζωντανή αυτή ηχογράφηση είναι σπάνια, είναι από τις εμφανίσεις του Θανάση στο Κύτταρο τον χειμώνα που μας πέρασε και είναι το πρώτο δισκογραφικό live της καριέρας του.

Το Αυτά που ρωτάς (Ζωντανά στο Κύτταρο) είναι στην ουσία μια αναδρομή από την προσωπική του δισκογραφία (Ωτοστόπ/1971, Ατέλειωτη εκδρομή/1975, Φύλλο πορείας/1985, Βραδιάζει/1991 & Stavento/1999) αλλά περιέχει και καινούργια τραγούδια του.

Περιέχει τραγούδια σε ποίηση Μιχάλη Κατσαρού (“Η διαθήκη μου/Αντισταθείτε” και το ακυκλοφόρητο “Υστερόγραφο”), τραγούδια του Μάριου Τόκα και του Χρήστου Λεοντή σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου, τραγούδια του Γιάννη Γλέζου σε ποίηση Κώστα Καρυωτάκη, του Νότη Μαυρουδή σε ποίηση Τάσου Σαμαρτζή, του Δημήτρη Ψαριανού σε ποίηση Γιώργου Σουρή, τραγούδια του Νίκου Αρμπιλιά, αλλά και τραγούδια σε στίχους Μάνου Ελευθερίου, Αντώνη Παπαϊωάννου, Θανάση Αβραμίδη και φυσικά και του ίδιου του Θανάση. Το ομότιτλο τραγούδι του άλμπουμ “Αυτά που ρωτάς” είναι διασκευή του “Blowin’ in the wind” του Bob Dylan, σε ελεύθερη απόδοση με ελληνικούς στίχους του Θανάση Γκαϊφύλλια.

Συμμετέχουν οι αδελφές Ελένη & Σουζάνα Βουγιουκλή ερμηνεύοντας παραδοσιακά τραγούδια της Θράκης και της Κάτω Ιταλίας καθώς και η Λήδα Χαλκιαδάκη.

Τα Τραγούδια:
CD1:
01) Πρόζα, 02) Βραδιάζει, 03) Πρόζα, 04) α) Το υποχθόνιο βαλς της βραδιάς των αριθμών, 04) β) Ιστορίες, 05) Πρόζα, 06) Αντισταθείτε, 07) Πρόζα, 08) Το υστερόγραφο, 09) Πρόζα, 10) Γαμήλιο Προσκλητήριο, 11) Πρόζα, 12) Δεκάξι χρόνια μετά, 13) Πρόζα, 14) Πρέβεζα, 15) Πρόζα, 16) Γνωριμία, 17) Πρόζα, 18) Ατέλειωτη εκδρομή, 19) Πρόζα, 20) Αυτά που ρωτάς, 21) Πρόζα,
22) Ωδή στον Διονύση.

CD2: 01) Stavento, 02) Πρόζα, 03) Για τον Καββαδία, 04) Άδοξο τέλος, 05) Κομοτηνή, 06) Πρόζα, 07) α) Θα τραγουδήσω αγαλινά, 07. β) Αλεξανδρής, 08) Πρόζα, 09) Ώρια μου ροντιvedda, 10) Πρόζα, 11) Η ιστορία του Διομήδη, 12) Επίλογος, 13) Παρουσίαση ορχήστρας, 14) Πρόζα, 15) Δεν κλαίω, 16) Και να αδερφέ μου, 17) Πρόζα, 18) Τεμπελιά.

Οι Μουσικοί (εκτός από τον Θανάση):
Άλκηστις Ραυτοπούλου (μουσική επιμέλεια, πιάνο, φωνητικά),
Φώτης Μυλωνάς (μπάσο, φλάουτο, φυσαρμόνικα, φωνητικά),
Γιάννης Ζερβός (ηλεκτρική και ακουστική κιθάρα, φωνητικά),
Σωκράτης Γανιάρης (κρουστά).

Το να κάνει σήμερα κάποιος ένα CD είναι το πιο εύκολο πράγμα. Δεν είναι τίποτα. Είναι πλέον μία καθημερινότητα. Συναντιέσαι στο δρόμο με έναν γνωστό και...

“Γειά σου, τι κάνεις;”
“Κάνω ένα σιντάκι μωρέ... και πάω να το ξεπετάξω τώρα”

...το “ξεπετάει” που λες, και σε μια βδομάδα ούτε καν που το θυμάται κανείς. Το έχουνε ξεχάσει όλοι γιατί ποιος έχει σήμερα ανάγκη να θυμάται κενά και ανούσια τραγούδια; Ποιος έχει σήμερα ανάγκη να θυμάται τραγούδια χωρίς ταυτότητα που δεν έχουν να πουν απολύτως τίποτα;

Τα τραγούδια όμως που έχουν να σου πουν πράγματα, δεν είναι ανάγκη να τα θυμάσαι γιατί έρχονται και κάθονται μόνα τους στο αυτί σου και από κει παίρνουν πάλι μόνα τους το μονοπάτι για να θρονιάσουν στο μυαλό σου και τα τραγούδια του Θανάση, είναι τέτοιου είδους. Είναι τραγούδια ώριμα που μιλάνε την ίδια γλώσσα με σένα, που χτυπάνε κατ’ ευθείαν μέσα σου και τη μαχαιριά τη νοιώθεις ως τα κατάβαθα της ψυχής σου.

Είναι τραγούδια που μιλάνε για τα προβλήματα των ανθρώπων, για μας, για τη ζωή μας, γι' αυτά που έχουμε ζήσει, που ζούμε και που θα ζήσουμε. Όχι ο Θανάσης δεν είναι προφήτης, αλλά να όμως που τα τραγούδια του αποδεικνύονται τραγικά επίκαιρα στη σημερινή εποχή.

Είναι τραγούδια που συμπληρώνουν το κομμάτι που έλειπε από το δισκογραφικό παζλ του Θανάση και κλείνουν –θα έλεγα- έναν κύκλο, γιατί όταν το “Κύτταρο” ξεκίναγε την πορεία του σαν μουσική σκηνή ο Θανάσης ήταν εκεί. Τελικά, πήγε και έφτιαξε ένα “Κύτταρο” στην Κομοτηνή και ανανεώνει τις ελπίδες μας από κει.

Θανάση το CD σου είναι κόσμημα. Εύχομαι να είναι καλοτάξιδο, αλλά ξέρεις ε; Θέλουμε κι άλλα τέτοια..

Orfeus  από το site Music Heaven

Πρώτη ζωντανή ηχογράφηση της μακρόχρονης αλλά και διακριτικής καλλιτεχνικής διαδρομής του Θανάση Γκαϊφύλλια, που έρχεται 11 χρόνια μετά την τελευταία του δισκογραφική δουλειά. Το άλμπουμ Αυτά Που Ρωτάς καταγράφει μια σειρά εμφανίσεων στο Κύτταρο (Νοέμβριος 2009), οι οποίες αποτέλεσαν αφορμή για ένα ταξίδι στον χρόνο, καθώς ο Γκαϊφύλλιας ήταν παρών και στο ξεκίνημα της γνωστής μουσικής σκηνής, το 1971.
Το πρόγραμμα των παραστάσεων του Γκαϊφύλλια στο Κύτταρο παρουσιάζει μια σημαντική ιδιαιτερότητα: πριν από κάθε τραγούδι, ο τραγουδοποιός διηγείται στους παρευρισκόμενους μια σύντομη ιστορία, ανακαλώντας σχετικές αναμνήσεις. Αυτός ο τρόπος παρουσίασης δημιουργεί μια ατμόσφαιρα παρέας και καθιστά τον ακροατή τόσο συμμέτοχο του προγράμματος, όσο και κοινωνό του ύφους της τραγουδοποιίας του Γκαϊφύλλια.
Στο Αυτά Που Ρωτάς, ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας ερμηνεύει με τη βραχνή του φωνή –σχεδόν αναλλοίωτη από τον χρόνο– και με τη χαρακτηριστική, καθαρή άρθρωσή του τραγούδια από όλη την καλλιτεχνική πορεία του, μαζί με κάποιες νέες δημιουργίες. Άλλοτε, με τρόπο μοναδικό, εστιάζει σε κοινωνικά προβλήματα επικρίνοντας πολιτικές και κοινωνικές συμπεριφορές κι άλλοτε γίνεται βαθιά λυρικός και ερωτικός. Μεταξύ των επιλογών συμπεριλαμβάνονται μια ωραία διασκευή στο “Blowin’ In The Wind” του Bob Dylan, αλλά και παραδοσιακά τραγούδια της Θράκης και της Κάτω Ιταλίας (τα ερμηνεύουν οι καλεσμένες του στο Κύτταρο, Ελένη & Σουζάνα Βουγιουκλή), καθώς και τραγούδια του Μάριου Τόκα και του Χρήστου Λεοντή σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου, του Γιάννη Γλέζου σε ποίηση Κώστα Καρυωτάκη, του Νότη Μαυρουδή σε ποίηση Τάσου Σαμαρτζή, του Δημήτρη Ψαριανού σε ποίηση Γιώργου Σουρή, του Νίκου Αρμπιλιά κ.ά. Τραγούδια δηλαδή που έρχονται μεν από το παρελθόν, αποδεικνύονται όμως επίκαιρα, συχνά κατά τρόπο τραγικό. Δεν έχουν χάσει δε τίποτα από την ειλικρίνεια και την αμεσότητά τους, χαρακτηριστικά που τονίζουν ακόμα περισσότερο οι ξεχωριστές ερμηνείες του Θρακιώτη δημιουργού.
Βέβαια, τόσο από το πρόγραμμα στο Κύτταρο όσο και από την ηχογράφηση, έλειψαν ορισμένες σημαντικές στιγμές του Γκαϊφύλλια, και από τη δική του δισκογραφία και από τις συμμετοχές του σε άλμπουμ συναδέλφων καλλιτεχνών. Ωστόσο, το Αυτά Που Ρωτάς επιτυγχάνει να δώσει μια κυκλική εικόνα της τραγουδοποιίας του και –σε αρμονία με την επιλογή του χώρου– να αναμοχλεύσει αναμνήσεις, δίνοντας στον ακροατή αφορμές για ταξίδια στον χρόνο. Είναι έτσι από τις περιπτώσεις ζωντανών ηχογραφήσεων που έχουν την ικανότητα να αποζημιώνουν τους ακροατές τους, ακόμα κι αν δεν παρακολουθήσαν ποτέ τις καταγεγραμμένες εδώ συναυλίες.

Γιώργος Τζαγάκης, Avopolis.

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Όσοι θέλουν να προμηθευτούν, διαδικτυακώς, το δίσκο υπάρχουν αρκετοί τρόποι:



Ακούστε τρεις στιγμές από το δίσκο στο YouTube:


Και τέλος, οι δικές μας απόψεις για το δίσκο: http://theovaf.blogspot.com/2011/01/blog-post_7039.html


Δεν υπάρχουν σχόλια:

"Νότες Λογοτεχνίας"

Πολιτιστικό ιστολόγιο (από το 2009) και ραδιοφωνική εκπομπή (από το 1999) με συνεντεύξεις, αφιερώματα, ρεπορτάζ, απόψεις, ιδέες και θέσεις γύρω από το Βιβλίο, τη Μουσική και το Ελληνικό Τραγούδι, το Θέατρο και τον Κινηματογράφο, τα Εικαστικά και τη Φωτογραφία, τη Θράκη...

Για αποστολές βιβλίων, περιοδικών, μουσικών έργων (LP-CD), καθώς επίσης και για προτάσεις, ιδέες, παρατηρήσεις, επικοινωνήστε μαζί μας: theodosisv@gmail.com

Το blog δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Δημοσιεύονται άρθρα πολιτιστικού και κοινωνικού περιεχομένου και οι κάθε είδους διαφημίσεις απαγορεύονται.

Επιτρέπεται η χρήση και η αναδημοσίευση των άρθρων και των φωτογραφιών, με σαφή αναφορά της πηγής σε ενεργό σύνδεσμο. Υπεύθυνος - Διαχειριστής: Θεοδόσιος Π. Βαφειάδης.