Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2020

Όψεις του οικογενειακού πλέγματος στο νεοελληνικό μυθιστόρημα 1922-1974


Το 2019 κυκλοφόρησε από τις "Εκδόσεις Gutenberg - Γιώργος και Κώστας Δαρδανός" το σημαντικό και πολύμοχθο βιβλίο "Δοκιμασίες - Όψεις του οικογενειακού πλέγματος στο νεοελληνικό μυθιστόρημα, 1922-1974" που συνέγραψε η νεοελληνίστρια καθηγήτρια στο Τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Μαίρη Μικέ, η οποία γεννήθηκε το 1958 στην Καβάλα και έχει εκδώσει κι άλλους αξιόλογους επιστημονικούς τίτλους μέχρι σήμερα. Το νέο της πόνημα πρόκειται για μια αξιέπαινη μελέτη για τις ποικίλες όψεις των οικογενειακών σχέσεων και για τις δοκιμασίες που υφίστανται, ψυχικές και σωματικές, οι οποίες δεν αφορούν μόνο τις μυθοπλαστικές οικογένειες αλλά επεκτείνονται και στις διαδικασίες ανάγνωσης και γραφής. Το χρονικό άνυσμα του εγχειρήματος είναι αρκετά μεγάλο, εκκινώντας από το έργο του Κωνσταντίνου Θεοτόκη "Οι σκλάβοι στα δεσμά τους" (1922), περνώντας από τους αστικούς οίκους της δεκαετίας του '30 (μέσα από έργα των Πετσάλη, Θεοτοκά, Τερζάκη, Καραγάτση, Δέλτα) και φτάνοντας σε μυθιστορικές αφηγήσεις της μεταπολεμικής εποχής (Βασιλικός, Λυμπεράκη, Γκρίτση-Μιλλιέξ, Μπακόλας) αλλά και σε οικογενειακές παραμορφώσεις της μετεμφυλιακής εποχής, όπως στην εμβληματική Καγκελόπορτα (1962) του Ανδρέα Φραγκιά.

Με τα λόγια της συγγραφέως: Στόχος της παρούσας εργασίας είναι να μελετήσει τρόπους με τους οποίους αναπαρίσταται σε νεοελληνικά μυθιστορήματα των χρόνων 1922-1974 μια διπλή δοκιμασία ανάμεσα στα μέλη ενός οικογενειακού πλέγματος: τόσο μια ενδογενή κι εσωτερική που μπορεί να προέρχεται από τους κόλπους της οικογένειας όσο, και πρωτίστως, μια εξωγενή δοκιμασία που ξεφεύγει από την επικράτεια του οίκου, αντιμετωπίζει γεγονότα κατά το μάλλον ή ήττον καθοριστικά που υπερβαίνουν τα όρια του ατομικού και του οικογενειακού βιώματος και ως προς τις αιτίες και ως προς τις επιπτώσεις τους. 

Μερικά ερωτήματα που αντιμετωπίζονται είναι: Πώς οργανώνονται οι τρόποι της οικογενειακής εξουσίας και πώς προβάλλονται οι έννοιες των απογόνων, της κληρονομικής μεταβίβασης και της διαδοχής; Πώς το καθένα από τα επιλεγμένα κείμενα καταστρώνει και προβάλλει οικογενειακές δομές σε συνδυασμό με κοινωνικές, ταξικές, ιστορικές, πολιτικές συνθήκες και πώς οι συγγραφείς αντιλαμβάνονται την επικοινωνία ανάμεσα στις ιδιωτικές ζώνες της οικογενειακής εστίας και τη δημόσια σφαίρα; 

Η εργασία παρακολουθώντας στο πεδίο της αφηγηματικής αναπαράστασης αισθητικούς και ιδεολογικούς μετασχηματισμούς δοκιμάζει απαντήσεις και αναδεικνύει τομές ειδικά ανάμεσα στα μεσοπολεμικά και τα μεταπολεμικά χρόνια.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

"Νότες Λογοτεχνίας"

Πολιτιστικό ιστολόγιο (από το 2009) και ραδιοφωνική εκπομπή (από το 1999) με συνεντεύξεις, αφιερώματα, ρεπορτάζ, απόψεις, ιδέες και θέσεις γύρω από το Βιβλίο, τη Μουσική και το Ελληνικό Τραγούδι, το Θέατρο και τον Κινηματογράφο, τα Εικαστικά και τη Φωτογραφία, τη Θράκη...

Για αποστολές βιβλίων, περιοδικών, μουσικών έργων (LP-CD), καθώς επίσης και για προτάσεις, ιδέες, παρατηρήσεις, επικοινωνήστε μαζί μας: theodosisv@gmail.com

Το blog δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Δημοσιεύονται άρθρα πολιτιστικού και κοινωνικού περιεχομένου και οι κάθε είδους διαφημίσεις απαγορεύονται.

Επιτρέπεται η χρήση και η αναδημοσίευση των άρθρων και των φωτογραφιών, με σαφή αναφορά της πηγής σε ενεργό σύνδεσμο. Υπεύθυνος - Διαχειριστής: Θεοδόσιος Π. Βαφειάδης.