Του Ομήρου ζώσες φράσεις και αιώνια ρητά

Οι "Εκδόσεις Πικραμένος" μας έχουν εκπλήξει αρκετές φορές με τα εκδοτικά τους εγχειρήματα. Προσφάτως κυκλοφόρησε το βιβλίο "Του Ομήρου ζώσες φράσεις και αιώνια ρητά" (Και οι αφηγήσεις που τα γέννησαν). Ο συγγραφέας -δώδεκα χρόνια μετά τα "Ομηρικά Ναυτικά Θέματα"- καταπιάνεται για άλλη μια φορά με τα Ομηρικά Έπη. 

Έχοντας μελετήσει ενδελεχώς την Ιλιάδα και Οδύσσεια, ο κ. Καταγάς προτίθεται να μας φέρει κοντά, αν όχι υπενθυμίσει, με αρκετά από τα ρητά και τις φράσεις του Ομήρου, που χρησιμοποιούμε μέχρι σήμερα. Ο στόχος πραγματώνεται επιτυχώς, όχι με την απλή παράθεση των φράσεων, αλλά με τον νοηματικό εμπλουτισμό τους και τις δοσμένες συνθήκες και καταστάσεις κατά τις οποίες ειπώθηκαν από τους ομηρικούς ήρωες. Κάποια ενδεικτικά παραδείγματα είναι τα ακόλουθα: Στεντόρεια φωνή - Αιδώς Αργείοι - Επί ξύρου ακμής - Άχθος αρούρης - Ο ασκός του Αιόλου - Παρά θιν' αλός - Εις οιωνός άριστος αμύνεσθαι περί πάτρης, κ.λπ.

Ακολουθεί το οπισθόφυλλο του βιβλίου και το βιογραφικό του απόστρατου αξιωματικού και συγγραφέα στο πολυτονικό, όπως είναι γραμμένο και ολόκληρο το βιβλίο:

Ὁ ἀπαράμιλλος στούς αἰῶνες ποιητικός λόγος τοῦ Ὁμήρου στά ἔπη του ἀποτελεῖ τήν πρώτη κορυφαῖα ἀλλά καί γενεσιουργό μορφή τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γραμματείας. Στό ἔργο τοῦ Ὁμήρου ὅλοι οἱ Ὁμηριστές βλέπουν μιά διαχρονική ἀκένωτη πηγή ἐμπνεύσεων καί ἰδεῶν πού πέραν τῆς Ἑλλάδας ἐπηρέασε καί τήν πνευματική ἀνάπτυξη ὁλόκληρου τοῦ δυτικοῦ πολιτισμοῦ. Σέ αὐτό τό πλαίσιο σκοπός τοῦ ἀνά χείρας βιβλίου εἶναι νά ὑπενθυμίσει μερικά ἀπό τά ρητά καί τις φράσεις τῶν ὁμηρικῶν ἐπῶν πού καί σήμερα χρησιμοποιοῦμε, ὄχι ἁπλῶς παραθέτοντάς τα. 

Στήν μικρή αὐτή ἐργασία συλλέγονται μέ ἐπαγωγικό τρόπο ἔπικά ἀποσπάσματα καί περιγράφονται οἱ συνθῆκες καί καταστάσεις κατά τίς ὁποῖες εἰπώθηκαν. Εὐκαιρία νά θυμηθοῦμε τούς ἥρωες τῆς Ἰλιάδας καί τῆς Ὀδύσσειας, στά λόγια τῶν ὁποίων ἔβαλε ὁ «θεῖος» ποιητής τούς στίχους πού ἔμειναν ὡς ἀξιομνημόνευτα ρητά καί μνημειώδεις φράσεις στούς αἰῶνες. 

«Ἕνα τέτοιο ἔργο θά ἔπρεπε ἀπό καιρό νά εἶχε γίνει ἀπό ὁμάδα καλών φιλολόγων ἐκπαιδευτικών καί νά εἶχε διανεμηθεί στά σχολεῖα, ἄν φυσικά οἱ ἁρμόδιοι ὑπουργοί ἐνδιαφέρονταν ἤ ενδιαφέρονται νά διατηρηθεῖ ζῶσα καί σφριγηλή ἡ γλωσσική μας ἐπαφή μέ τήν ἀρχαία γραμματεία, πρωτίστως μέ τή γλῶσσα τοῦ πατέρα τῶν ἕλληνικών γραμμάτων, τοῦ Ὁμήρου.» γράφει, μεταξύ άλλων ο ιστορικός και συγγραφέας Σαράντος Ι. Καργάκος, στον πρόλογο του βιβλίου.

Ο Κωνσταντίνος Γ. Καταγάς εἶναι ἐν ἀποστρατείᾳ Ἀντιναύαρχος τοῦ Πολεμικοῦ Ναυτικοῦ, τό ὁποῖο ὑπηρέτησε γιά 41 χρόνια. Γεννήθηκε στήν Νεάπολη Βοιῶν Λακωνίας τό 1934 καί εἰσῆλθε στήν Σχολή Ναυτικῶν Δοκίμων τό 1952. Ἀπό τοῦ βαθμοῦ τοῦ Σημαιοφόρου ὡς καί τόν βαθμό τοῦ Πλοιάρχου ὑπηρέτησε σέ πολεμικά πλοῖα ὡς μάχιμος Ἀξιωματικός τους κυρίως σέ Ἀντιτορπιλλικά, ἐν συνεχείᾳ ὡς Κυβερνήτης τους καί ὡς Διοικητής μοίρας Ἀντιτορπιλλικῶν. Στούς ἀνωτάτους βαθμούς διοίκησε τήν Διοίκηση Ἀντιτορπιλλικῶν, τήν Σχολή Ναυτικῶν Δοκίμων, τήν Ναυτική Σχολή Πολέμου, τόν Ναύσταθμο Σαλαμῖνος καί τήν Διοίκηση Διοικητικῆς Μερίμνης Ναυτικοῦ. Σπούδασε στήν Ἀγγλία ὅπου ἔλαβε τό πτυχίο Ἀξιωματικοῦ Ν. Ἐπικοινωνιῶν, στήν Ναυτική Σχολή Πολέμου τοῦ Π.Ν. καί στήν Ναυτική Σχολή Πολέμου τῶν ΗΠΑ, ὅπου ἔλαβε τό πτυχίο Στρατηγικῆς καί Διεύθυνσης Ἐπιχειρήσεων. 

Συμμετεῖχε στό κίνημα τοῦ Ναυτικοῦ τοῦ 1973 ἐναντίον τῆς Χούντας, συνελήφθη, φυλακίσθηκε στήν ΕΣΑ, ἀποτάχθηκε μαζί μέ τούς συμμετέχοντες συναδέλφους του καί ἐπαναφέρθηκε στήν ἐνέργεια μέ τήν μεταπολίτευση τό 1974. Στόν βαθμό τοῦ Πλοιάρχου ἀπεστάλη στήν Ὀλλανδία (1980) ὡς Διοικητής τοῦ Ναυτικοῦ Κλιμακίου διά τήν παρακολούθηση τῆς κατασκευῆς καί τήν παραλαβή τῶν νέων Φρεγατῶν ΕΛΛΗ καί ΛΗΜΝΟΣ. Μετά τήν ἀποστρατεία του μέ τόν βαθμό τοῦ Ἀντιναυάρχου (1988), ἀνακλήθηκε στήν ἐνέργεια καί συνέταξε τίς νέες Διατάξεις (Γενικό Κανονισμό) τοῦ Πολεμικοῦ Ναυτικοῦ.

Κατά τήν ἀπασχόλησή του μέ τά γράμματα, δημοσίευσε καί παρουσίασε κείμενα ναυτικῆς ἱστορίας, λογοτεχνίας καί ποιήματα σέ διάφορα περιοδικά καί ἐφημερίδες. Διετέλεσε συντάκτης γιά τρία χρόνια τοῦ περιοδικοῦ Περίπλους Ναυτικῆς Ἱστορίας τοῦ Ναυτικοῦ Μουσείου Ἑλλάδος καί γιά ἕξι χρόνια τοῦ περιοδικοῦ του ἱδρύματος Μαρία Τσάκου. 

Ἐκδοθέντα ἔργα του: Ὁ Ναυτικός Σάκκος (ποιήματα, ἐκδ. Ι. Σιδέρη, 1994), Ἀπό τόν Ἥλιο ὡς τόν Θουκυδίδη (ποιήματα, ἐκδ. Ι. Σιδέρη, 1997), Ὁμηρικά Ναυτικά Θέματα (ἐκδ. Ι. Σιδέρη, 2006), Φιλοσοφικά ἀπανθίσματα Γρ. Λιονή (ἐκδ. Παρουσία, 1997, Ἐπιμέλεια), Ἡμερολόγιο Ν. Ἀγώνα 1912-13 (ἐκδ. Ι. Σιδέρη, 2010, Ἐπιμέλεια), Ἡ ἀπελευθέρωση τῆς Χίου (Ἐπιμέλεια, 2015). 

Για περισσότερα βιβλία των "Εκδόσεων Πικραμένος" εδώ και εδώ.