Τον Μάρτιο του 2018 κυκλοφόρησε στην Ελλάδα από τις "Εκδόσεις Κέδρος", το τελευταίο βιβλίο που έγραψε η σπουδαία τραγουδίστρια, μουσικός, ποιήτρια, ζωγράφος και ακτιβίστρια, Πάτι Σμιθ, με τίτλο "M Train" (2015).
Η μετάφραση είναι του μουσικού και μεταφραστή, Αλέξη Καλοφωλιά, ο οποίος καταφέρνει να μεταφέρει τον αναγνώστη στον ποιητικό κόσμο της θρυλικής μορφής της rock. Στα θετικά, μάλιστα, της έκδοσης είναι και οι πολλές σημειώσεις του μεταφραστή (Σ.τ.Μ.), που βοηθούν τον αναγνώστη σχετικά με τις ταινίες και τις σειρές, τους συγγραφείς και διάφορα άλλα που γράφει η συγγραφέας.
Η Πάτι Σμιθ αυτοβιογραφείται, όχι με την κλασική έννοια και μορφή μιας τυποποιημένης αυτοβιογραφίας -πώς θα μπορούσε άλλωστε η συγκεκριμένη καλλιτέχνις;- , αλλά καταθέτοντας απλώς και ειλικρινώς, σκόρπιες σκέψεις, τις μνήμες, τους προβληματισμούς και τα όνειρά της. Μπορεί να είναι "ένας οδικός χάρτης της ζωής της" όπως λέει και η ίδια, αλλά δεν είναι το βιβλίο της ζωής της ή μάλλον, ένα ολοκληρωμένο βιβλίο για τη ζωή της.
Τα ταξίδια της, οι συναντήσεις της, η αγάπη της για τον καφέ, κυριαρχούν σε ένα ξεχωριστό κείμενο με 19 ενότητες - σταθμούς του τρένου που δεκαετίες τώρα την ταξιδεύει στον χρόνο.
Από τη Μήδεια του Παζολίνι και τη Μαρία Κάλλας μέχρι τη Φρίντα Κάλο και τον Ακίρα Κουροσάβα. Πρόσωπα και στιγμές, που με διάφορους τρόπους επηρέασαν τον ψυχισμό και την προσωπικότητά της.
Μέσα στο βιβλίο υπάρχουν πολλές ασπρόμαυρες φωτογραφίες, της ίδιας της Πάτι Σμιθ οι περισσότερες, που διανθίζουν τον ιδιαίτερο και ξεχωριστό λόγο της μεγάλης δημιουργού.
Παρακάτω, δύο μικρά δείγματα γραφής, σχετικά με τη λογοτεχνία:
"[...] Τι ναρκωτικό που είναι αυτό το μικρό βιβλίο. Όταν το ρουφάει κανείς είναι σα να προφητεύει τη δική του δημιουργική διαδικασία. Διαβάζω και νιώθω την ίδια παρόρμηση, την επιθυμία να κάνω δικό μου αυτό που έχει γράψει, μια επιθυμία που μπορεί να χαλιναγωγηθεί μόνο αν γράψω κάτι η ίδια. Δεν είναι απλή ζήλια, αλλά μια παραισθητική επιτάχυνση του αίματος [...]."
"[...] Αν διαβάσω ένα βιβλίο ή δω μια ταινία και κάποια φαινομενικά ασήμαντη λεπτομέρεια μείνει ανεπίλυτη, μπορεί να ταραχτώ άσχημα. Αρχίζω να πηγαίνω μπρος πίσω στην ταινία ψάχνοντας για κάποια ένδειξη ή εύχομαι να είχα ένα νούμερο για να τηλεφωνήσω σε κάποιον ή μια διεύθυνση για να μπορέσω να στείλω ένα γράμμα. Όχι για να παραπονεθώ, απλώς για να ζητήσω κάποια διευκρίνιση ή να πάρω απάντηση σε μερικά ερωτήματα, ώστε να μπορέσω να συγκεντρωθώ σε άλλα πράγματα [...]".
Η Πάτι Σμιθ - τραγουδίστρια, μουσικός, ποιήτρια και ακτιβίστρια - γεννήθηκε στο Σικάγο τον Δεκέμβριο του 1946. Επηρεασμένη από τον Μπομπ Ντίλαν, τον Αρθούρο Ρεμπό, τον υπαρξισμό και την μπιτ λογοτεχνία, το 1967 εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη και αναμίχθηκε με τους καλλιτεχνικούς underground κύκλους της πόλης.
Ασχολήθηκε με την ποίηση και το θέατρο (έγραψε ένα θεατρικό μαζί με τον Σαμ Σέπαρντ) και άρχισε να επεξεργάζεται την ιδέα του συνδυασμού της ποίησης με τη μουσική του ροκ εν ρολ. Γι’ αυτόν τον σκοπό, το 1974 σχημάτισε το Patti Smith Group σε συνεργασία με τον κιθαρίστα Λένι Κέι.
Η Πάτι Σμιθ συνδεόταν στενά με τον διάσημο φωτογράφο Ρόμπερτ Μέιπλθορπ, ο οποίος την απαθανάτισε στο εξώφυλλο του πρώτου της άλμπουμ, Horses (1975), που από πολλούς μουσικοκριτικούς θεωρείται το πρώτο πανκ-ροκ άλμπουμ της δεκαετίας του 1970 και συγκαταλέγεται στις πιο έγκυρες λίστες με τα 100 καλύτερα άλμπουμ όλων των εποχών.
Ακολούθησε μια σειρά από σπουδαίες δουλειές, που την καθιέρωσαν ως μία από τις σημαντικότερες ερμηνεύτριες, συνθέτριες και στιχουργούς στην Ιστορία: Radio Ethiopia (1976), Easter (1978), Wave (1979).
Το 1980 εγκαταστάθηκε στο Ντιτρόιτ, όπου παντρεύτηκε το μουσικό Φρεντ Σόνικ Σμιθ, πρώην κιθαρίστα των MC5, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά, τον Τζάκσον και την Τζέσε. Για μεγάλο διάστημα αφοσιώθηκε στην οικογένειά της και αποτραβήχτηκε από τη δισκογραφία.
Επέστρεψε όμως στις ζωντανές εμφανίσεις και ηχογραφήσεις το 1988 με το Dream of Life. Από τότε έχει κυκλοφορήσει άλλα έξι άλμπουμ, με τελευταίο το Banga (2012). Η πρώτη ποιητική συλλογή της Πάτι Σμιθ, με τον τίτλο Seventh Heaven, εκδόθηκε το 1972 και ακολούθησαν οι συλλογές Witt (1973), Babel (1978), Woolgathering (1992), The Coral Sea (1996), Auguries of Innocence (2005). Το ποιητικό έργο της έχει εκδοθεί και σε συγκεντρωτικές συλλογές.
Το 2010 εκδόθηκε το αυτοβιογραφικό έργο της Just Kids και το 2015 το επίσης αυτοβιογραφικό M Train. Εκτός από το ποιητικό και δισκογραφικό έργο της, η Πάτι Σμιθ έχει ασχοληθεί με επιτυχία και με τη ζωγραφική.
Το 1973 πραγματοποίησε την πρώτη της ατομική έκθεση στο Gotham Book Mart της Νέας Υόρκης. Τα έργα της από την έκθεση Strange Messenger συγκεντρώθηκαν στον ομότιτλο τόμο το 2003.
Το 2005 το Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας τίμησε την Πάτι Σμιθ απονέμοντάς της τον τίτλο του Commandeur des Arts et des Lettres, που αποτελεί την ανώτατη καλλιτεχνική διάκριση στη Γαλλία. Το 2007 εισήχθη στο Rock and Roll Hall of Fame.
Από τις εκδόσεις Κέδρος κυκλοφορούν τα βιβλία της Πάτι και Ρόμπερτ (2015), που τιμήθηκε το 2010 με το Εθνικό Βραβείο ΗΠΑ, και M Train (2018).
Οπισθόφυλλο
Η θρυλική Πάτι Σμιθ θυμάται στιγμές από τη ζωή της ανατρέχοντας στους τόπους και στα στέκια στα οποία βρέθηκε. Το μικρό καφέ στο Γκρίνουιτς Βίλατζ όπου έπαιρνε καθημερινά το πρωινό της. Τις επισκέψεις της στους τάφους του Ζαν Ζενέ, της Σίλβια Πλαθ και του Αρθούρου Ρεμπό. Τα χρόνια που έζησε στο Μίσιγκαν μαζί με τον άντρα της, τον Φρεντ Σόνικ Σμιθ, τον οποίο έχασε το 1994. Με το M Train η Πάτι Σμιθ μετακινείται στις περιοχές της μνήμης της. Ένα στοχαστικό κείμενο για τα ταξίδια, τις αστυνομικές σειρές, τη λογοτεχνία και την απόλαυση του καφέ. Ένα δυνατό και βαθιά συγκινητικό βιβλίο, το οποίο η μεγάλη μουσικός και ποιήτρια χαρακτήρισε «οδικό χάρτη της ζωής μου».-
Για περισσότερα βιβλία από τις "Εκδόσεις Κέδρος" εδώ, εδώ κι εδώ!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου