Ο Κυριάκος Στεργίου (http://theovaf.blogspot.gr/2013/02/blog-post_17.html) απεβίωσε, πλήρης ημερών, το απόγευμα της Κυριακής 24 Νοεμβρίου 2013 στην Αλεξανδρούπολη. Το μεσημέρι της Δευτέρας 25/11/2013 έγινε η κηδεία του στο μητροπολιτικό ναό της πόλης, στον Άγιο Νικόλαο. Λίγους μήνες νωρίτερα (Φεβρουάριος 2013) τον συνάντησα στο σπίτι του. Η επιβαρυμένη κατάσταση της υγείας του, δεν τον εμπόδισε να παίξει βιολί μία ώρα περίπου και να μιλήσει άλλη μία ώρα για τη ζωή του, για τη μουσική και το αγαπημένο του νησί, τη Σαμοθράκη! Δυστυχώς, δεν προλάβαμε να ολοκληρώσουμε αυτή την κουβέντα. Παρακάτω, παρουσιάζουμε κάποια αποσπάσματα από όσα μας είπε ο σπουδαίος αυτός βιολιστής.
Γεννήθηκα το 1919 στη Χώρα της Σαμοθράκης. Σε μια Σαμοθράκη που ήταν σχεδόν άγνωστη, ακόμα και στο κράτος!
Ο κόσμος τότε γλεντούσε αληθινά παρά τα προβλήματα που είχε ν’ αντιμετωπίσει στην καθημερινότητά του!
Ο πατέρας μου έπαιζε βιολί, αλλά και όλη η οικογένειά μου αγαπούσε τη μουσική. Ήμαστε δέκα παιδιά. Έξι αγόρια και τέσσερα κορίτσια. Τα αδέρφια μου παίζανε μουσική, αλλά δεν ασχολήθηκαν ποτέ επαγγελματικά. Μόνο εγώ όμως εξελίχθηκα στο βιολί και ασχολήθηκα επαγγελματικά με τη μουσική.
Μόνος μου έμαθα βιολί, οκτώ χρόνων έπαιζα τα κάλαντα για το ταμείο του σχολείου. Βγαίναμε και παίζαμε σε όλη τη Χώρα, που τότε είχε πάνω από 3.000 μόνιμους κατοίκους.
Από δώδεκα χρόνων έπαιζα σε γάμους, πανηγύρια, αλλά και στα καφενεία της Σαμοθράκης.
Ακολούθησα βέβαια και το επάγγελμα του πατέρα μου, Γεώργιου Στεργίου, έγινα κρεοπώλης. Ασχολήθηκα πολλά χρόνια με το εμπόριο κατσικιών. Αυτή ήταν η βασική μου δουλειά, ο βιοπορισμός μου. Η μουσική ήταν και είναι όμως η μεγάλη μου αγάπη!
Έψελνα κιόλας, καθώς στα νιάτα μου είχα και καλή φωνή.
Τη γυναίκα μου την παντρεύτηκα από προξενιό όταν ακόμα πήγαινε στο γυμνάσιο, το 1960, και κάναμε δυο παιδιά, το Γιώργο (1961) και το Σάββα (1963).
Το 1964 εγκατασταθήκαμε μόνιμα στην Αλεξανδρούπολη.
Ο Σίμων Καρράς μου είχε πει πως αδικήθηκα που γεννήθηκα στη Σαμοθράκη! Εγώ βέβαια, έχτιζα σιγά – σιγά την καριέρα μου ως μουσικός κι ανέβαινα… κι ας μη με ήξεραν στην Αθήνα!
Είχε έρθει λοιπόν ο Σίμων Καρράς στη Σαμοθράκη και ζήτησε βοήθεια από το Δήμαρχο του νησιού με σκοπό τη συγκέντρωση, τη συλλογή λαογραφικού υλικού της Σαμοθράκης. Και τον έστειλαν σ’ εμένα που τότε ζούσα ήδη στην Αλεξανδρούπολη. Ήρθε εδώ και έκατσε 15 μέρες! Κουβεντιάζαμε για την παραδοσιακή μουσική της Σαμοθράκης και με ηχογράφησε. Κυκλοφόρησε τότε και ένα μικρό δισκάκι με λίγα τραγούδια, δεν θυμάμαι όμως πολλά, άσε που δε μπορώ να βρω κι αυτόν το δίσκο 45 στροφών.
Και πολλοί άλλοι λαογράφοι και ερευνητές μουσικής ήρθαν να με βρουν για να τους δώσω πληροφορίες και να τους παίξω μουσική. Και η Δόμνα Σαμίου. Ήρθε να με βρει, με συνάντησε και αυτή!
Δυστυχώς δεν έχω παίξει ούτε με το Χρόνη Αηδονίδη, ούτε με τον Καρυοφύλλη Δοϊτσίδη. Αλλά τους εκτιμώ και τους δύο, έχουν κάνει σπουδαία πορεία και τίμησαν το θρακιώτικο τραγούδι όσο λίγοι.
Τα παραδοσιακά τραγούδια της Σαμοθράκης έχουν τη ρίζα τους στα μικρασιάτικα. Δεν έχουμε καθαρά ντόπια μουσική παράδοση. Έχουν επιρροές και από την Πόλη και από τη Θράκη, αλλά κυρίως από τη Σμύρνη.
Μέχρι 90 χρόνων έπαιζα κανονικά σε γάμους και πανηγύρια. Και παλαιότερα, έπαιζα μέχρι το πρωί! Κάποιες φορές έπαιζα και δύο–τρεις μέρες συνεχόμενα, ασταμάτητα. Δε με πιστεύεις;
Το βιολί και το λαούτο ήταν τα κυρίαρχα όργανα τότε στη Σαμοθράκη. Εγώ αγάπησα το βιολί! Κάποτε είχα πει, πως αγάπησα το βιολί περισσότερο και από τη γυναίκα μου. Και αυτή θύμωσε!
Έκανα ορισμένες διασκευές και αλλαγές στα παραδοσιακά τραγούδια, όχι τόσο στο στίχο, όσο στη μουσική. Είχα από μικρός μουσικό αυτί.
Μ’ έχουν βραβεύσει πολλές φορές, δεν έχω κανένα παράπονο. Να είναι όλοι καλά! Ο Δήμος Σαμοθράκης, ο Δήμος Αλεξανδρούπολης και το Αρχείο Μουσικολαογραφικής Παράδοσης Χρόνης Αηδονίδης, η Ένωση Πολιτιστικών Φορέων Νομού Έβρου, Σύλλογοι Σαμοθρακιτών στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, κ.ά.
Μου λες πως έχω τη φήμη του αυστηρού. Ναι! Ως οργανοπαίκτης ήμουν αυστηρός, αλλά όχι τύραννος. Υπήρξα τελειομανής περισσότερο από όσο έπρεπε. Ίσως να πίκρανα και μερικούς. Ελπίζω να με συγχωρέσουν…
Ο Δήμαρχος Σαμοθράκης για τον Κυριάκο Στεργίου, αποκλειστικά εδώ:
Ο Κυριάκος Στεργίου
θεωρείται κορυφαίος παραδοσιακός βιολιστής της Σαμοθράκης που για
πάρα πολλά χρόνια με το προσωπικό του ιδιαίτερο παίξιμο έχει αναγνωριστεί από
κορυφαίους λαογράφους και μουσικολόγους όπως ο Σίμων Καράς, η Δόμνα
Σαμίου, ο Μάρκος Δραγούμης κ.ά.
Ο Δήμος Σαμοθράκης έχει
τιμήσει τον Κυριάκο Στεργίου με το ανώτερο μετάλλιο του Δήμου το 2001 για τη
συνολική του προσφορά στη διατήρηση της μουσικής παράδοσης της
Σαμοθράκης και σήμερα εκφράζει την απόλυτη ικανοποίηση του που ο κ.
Θεοδόσης Βαφειάδης τιμά εν ζωή το μεγάλο μας καλλιτέχνη.
Γεώργιος Μ. Χανός
Δήμαρχος Σαμοθράκης
Μάρτιος 2013
Έργο της ζωγράφου Μαριάννας Παυλίδου
Φωτογραφίες: Θεοδόσης Βαφειάδης (Φεβρουάριος 2013)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου