Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2020

Η επιβλαβής «απατηλή ζωή των ενηλίκων»

 


Το νέο μυθιστόρημα της Έλενα Φερράντε «Η απατηλή ζωή των ενηλίκων» (εκδόσεις Πατάκη, μετάφραση: Δήμητρα Δότση) δεν πρόκειται για μία ομαλή και απλή ιστορία γυναικείας ενηλικίωσης. Πολλές δυσάρεστες πτυχές των οικογενειακών σχέσεων, της γονεϊκής επιδραστικότητας και των ολέθριων αποτελεσμάτων της, ξεδιπλώνονται στα επτά καλογραμμένα κεφάλαια του βιβλίου, καθιστώντας πολύ δύσκολη τη μετάβαση στην ενηλικίωση. Ο ευτυχισμένος εφηβικός κόσμος της κεντρικής ηρωίδας του βιβλίου, της Τζοβάννα, αποδεικνύεται απατηλός και καταρρέει, περνώντας μέσα από έναν κυκεώνα απογοητεύσεων, μυστικών, ψεμάτων, ανούσιων ερώτων, πολλών βεβαιοτήτων που θρυμματίζονται. Οι επιβλαβείς οικογενειακές εμπλοκές ωστόσο είναι εκείνες που διαμορφώνουν, ακόμη και πολύ αργά, μια πιο ώριμη αντιμετώπιση της  πραγματικότητας για το κορίτσι που περνά το κατώφλι της ενήλικης ζωής.

"Δέκα χρόνια πριν φύγει από το σπίτι, ο πατέρας μου είπε στη μητέρα μου ότι ήμουν πολύ άσχημη. Τη φράση αυτή την είπε ψιθυριστά, στο διαμέρισμα που είχαν αγοράσει οι γονείς μου, νιόπαντροι ακόμα, στο Ριόνε Άλτο, στο τέρμα της οδού Σαν Τζάκομο ντέι Κάπρι. Τα πάντα -η Νάπολη, το μπλε φως ενός ψυχρού Φεβρουαρίου, τα λόγια εκείνα- πάγωσαν. Εγώ πάλι κατάφερα να ξεγλιστρήσω και εξακολουθώ να ξεγλιστρώ ακόμη και τώρα μέσα από αυτές τις γραμμές που θέλουν να αποτυπώσουν την ιστορία μου, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα, τίποτα δικό μου, τίποτα που να έχει αρχίσει στ' αλήθεια ή να έχει στ' αλήθεια ολοκληρωθεί..."


Το όµορφο παιδικό πρόσωπο της Τζοβάννα έχει αλλοιωθεί, σιγά σιγά µεταµορφώνεται σε µια άσχηµη, επιθετική έφηβη. Άραγε έτσι έχουν στ’ αλήθεια τα πράγµατα; Και σε ποιον καθρέφτη πρέπει να κοιταχτεί για να ξαναβρεί τον εαυτό της και να σωθεί; Μετά την ευτυχισµένη όψη των παιδικών της χρόνων, η Τζοβάννα αναζητά ένα νέο πρόσωπο, ακροβατώντας ανάµεσα σε δύο γειτονιές της Νάπολης στις οποίες κυλά το ίδιο αίµα, δυο γειτονιές που φοβούνται και απεχθάνονται η µία την άλλη: τη Νάπολη ψηλά στον λόφο, που φορά το εκλεπτυσµένο της προσωπείο, και τη Νάπολη χαµηλά, που παριστάνει την αχαλίνωτη, την αγοραία. Η Τζοβάννα παραπαίει από τα ψηλά στα χαµηλά, άλλοτε πέφτοντας µε ορµή κι άλλοτε σκαρφαλώνοντας σιγά σιγά, σαστισµένη µπροστά στο γεγονός πως, είτε πάνω είτε κάτω, η Νάπολη µοιάζει µια πόλη δίχως απαντήσεις, δίχως διαφυγή. 

Κριτικές

«Η Φερράντε αποδεικνύει για ακόµη µια φορά πως είναι ασυναγώνιστη στο να µας βάζει στο µυαλό ενός κοριτσιού στην εφηβεία, στο να µας κάνει να δούµε πόσο όλα αυτά που µοιάζουν παράλογα ιδωµένα από έξω –οι ψυχικές µεταπτώσεις, οι σιωπές, η ζήλια, οι φόβοι και τα δάκρυα– έχουν λογική και νόηµα». — The Times 

«Η Φερράντε συλλαµβάνει µε µοναδικό τρόπο όλη αυτή την αβεβαιό-τητα που νιώθουµε όταν, µεγαλώνοντας, αρχίζουµε να βλέπουµε τους γονείς µας και τους ενήλικες γενικά ως τους πραγµατικούς ανθρώπους που είναι, κάθε άλλο παρά τέλειους». — AFAR Magazine 

«Η Φερράντε είναι µοναδική στο να συνδυά-ζει το βάθος µε τη χαρά της ανάγνωσης». — La Stampa 

«Για άλλη µια φορά η Φερράντε συνέλαβε όχι µια ιστορία αλλά έναν ολόκληρο κόσµο». — Il libraio 

«Αυτό το Bildungsroman, όπου η διάψευση των ψευδαισθήσεων είναι το κυρίαρχο µοτίβο της δύσκολης µεταµόρφωσης της Τζοβάννα από παιδί σε ενήλικα, επιτυγχάνει απόλυτα χάρη, πάνω απ’ όλα, στο εξαιρετικό ψυχολογικό βάθος των χαρακτήρων που δηµιουργεί η Φερράντε και στον ρεαλισµό των περιγραφών της». — LEcho 

«Η Απατηλή ζωή των ενηλίκων έχει το µέγεθος της µεγάλης λογοτεχνίας – από τον Μπαλζάκ και τον Σταντάλ µέχρι τον Προυστ. Είναι ένα απαραίτητο βιβλίο, που δείχνει πως οι σηµερινές γυναίκες µπορούν να είναι “αληθινές, δύσκολες, συµπονετικές”, εκεί που η Λίλα και η Έλενα, εγκλωβισµένες στα στενά περιθώρια του εικοστού αιώνα, δεν µπορούσαν, ή µπορούσαν σε πολύ µικρό βαθµό». — Il Manifesto 

«Η Έλενα Φερράντε µάς ξαναφέρνει στον κόσµο της που, από βιβλίο σε βιβλίο, έγινε και δικός µας. Η Νάπολη είναι εκεί από την αρχή, καθώς και, πράγµα που είναι πιο σηµαντικό, αυτός ο άρρηκτος, πολυσύνθετος, οδυνηρός δεσµός των παιδιών µε τους γονείς τους». — La Repubblica 

«Η ανάγνωση ενός βιβλίου της Φερράντε είναι σαν την επιστροφή στο σπίτι, σ’ αυτές τις ευτυχισµένες στιγµές των παιδικών χρόνων –ίσως φανταστικές– όταν ζητούσαµε από τους γονείς να µας διαβάσουν ξανά και ξανά την ίδια ιστορία πριν κοιµηθούµε. Από τις πρώτες αράδες η Απατηλή ζωή των ενηλίκων µας αγκαλιάζει και µας κρατάει µε τον ίδιο τρόπο». — Vanity Fair.

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα

Elena Ferrante είναι το λογοτεχνικό ψευδώνυμο μιας σύγχρονης ιταλίδας συγγραφέως που η πραγματική της ταυτότητα δεν έχει αποκαλυφθεί. Το μυθιστόρημά της "L amore molesto" ("Βάναυση αγάπη", ελλ. εκδ. Perugia, 1997), έγινε ταινία το 1995 από τον σκηνοθέτη Mario Martone. Το επόμενο μυθιστόρημά της, "Μέρες εγκατάλειψης" (ελλ. εκδ. Άγρα, 2004), ήταν ένα από τα πιο επιτυχημένα λογοτεχνικά έργα στην Ιταλία το 2002, στο οποίο βασίστηκε η οµώνυµη ταινία του Μάριο Μαρτόνε. Έχει γράψει µεταξύ άλλων το βιβλίο "La frantumaglia, στο οποίο αφηγείται τη συγγραφική της εµπειρία, καθώς κι ένα διήγηµα για παιδιά". Το 2011 εκδόθηκε το πρώτο βιβλίο της Tετραλογίας της Νάπολης µε τίτλο "Η υπέροχη φίλη µου" (ελλ. εκδ. Πατάκης, 2016) που κατέκτησε παγκοσµίως κοινό και κριτικούς.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

"Νότες Λογοτεχνίας"

Πολιτιστικό ιστολόγιο (από το 2009) και ραδιοφωνική εκπομπή (από το 1999) με συνεντεύξεις, αφιερώματα, ρεπορτάζ, απόψεις, ιδέες και θέσεις γύρω από το Βιβλίο, τη Μουσική και το Ελληνικό Τραγούδι, το Θέατρο και τον Κινηματογράφο, τα Εικαστικά και τη Φωτογραφία, τη Θράκη...

Για αποστολές βιβλίων, περιοδικών, μουσικών έργων (LP-CD), καθώς επίσης και για προτάσεις, ιδέες, παρατηρήσεις, επικοινωνήστε μαζί μας: theodosisv@gmail.com

Το blog δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Δημοσιεύονται άρθρα πολιτιστικού και κοινωνικού περιεχομένου και οι κάθε είδους διαφημίσεις απαγορεύονται.

Επιτρέπεται η χρήση και η αναδημοσίευση των άρθρων και των φωτογραφιών, με σαφή αναφορά της πηγής σε ενεργό σύνδεσμο. Υπεύθυνος - Διαχειριστής: Θεοδόσης Βαφειάδης.