Για το ξανθό κορίτσι της Σαντορίνης

Το ξανθό κορίτσι της Σαντορίνης έγραψε την ιστορία των παιδικών της χρόνων. Η σπουδαία τραγουδοποιός Μαρίζα Κωχ, που ομόρφυνε με την παρουσία της το ελληνικό τραγούδι, αποφάσισε να φέρει στην επιφάνεια τις παλιές της πληγές, τις οποίες, όμως, επούλωσε ο χρόνος και η ενασχόληση με τη μουσική. Με αυτό το συγκλονιστικό αυτοβιογραφικό αφήγημα που μόλις κυκλοφόρησε, παρουσιάζει με ανάγλυφο τρόπο τις δυσκολίες και κακουχίες που έζησε η ίδια, αλλά και ολόκληρη η γενιά της. Στα ερείπια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, στην Ελλάδα του εμφυλίου, της πείνας και της εξαθλίωσης, της μετανάστευσης και της προσφυγιάς, του θανάτου από ασθένειες που δε γιατρεύονταν, τότε, εύκολα.

Η Μαρίζα γεννήθηκε στις 14 Μαρτίου του 1944 στην Αθήνα και είναι παιδί της αγάπης και ενός μεγάλου έρωτα που δημιουργήθηκε κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Πατέρας της ο Βίλι Κωχ, αξιωματικός του πολεμικού ναυτικού των Γερμανών και μητέρα της, η πανέμορφη Μαργαρίτα από τη Σαντορίνη. Τρία χρόνια έζησαν μαζί και έκαναν δύο κορίτσια. Στο τέλος του βιβλίου, λύνεται το μυστήριο πλέγμα που έχει υφανθεί σε σχέση με τον πατέρα της, και η μεγάλη τραγουδίστρια αναφέρεται στον τρόπο γνωριμίας των γονιών της.

Σ’ αυτή την κατάθεση ψυχής παρακολουθούμε τα πρώτα 14 χρόνια της ζωής της. Η ιστορία ξεκινά το φθινόπωρο του 1952, όπου με το πλοίο της γραμμής Πειραιά -Σαντορίνη η μικρή Μαρίζα με την κατά ένα χρόνο μεγαλύτερη αδερφή της, Ειρήνη, αναχωρούν για το νησί της μητέρας τους, συνοδευόμενες από τον ταχυδρόμο και φίλο της οικογένειας, Φώτη. Η μητέρα τους Μαργαρίτα, παραμένει στην Αθήνα, όπου δουλεύει. Εκεί θα νιώσουν για πρώτη φορά οικογενειακή θαλπωρή (Από την κρεβατοκάμαρα, άκουγα να μιλάνε ψιθυριστά ο θείος και η θεία και μου άρεσε πολύ. Να, έτσι είναι η οικογένεια, σκέφτηκα! – σ.36).

Κατά τη διάρκεια της αφήγησής της, επιστρέφει συχνά στο παρελθόν. Στ’ Αναφιώτικα (μέσα της δεκαετίας του ’40), όπου οι δυο αδελφές αντιμετωπίζονταν ως τα «παλιογερμανάκια» που έπρεπε να πετροβοληθούν, αλλά και στα πέντε χρόνια που πέρασαν στο "Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αθηνών". Εκεί, η Μαρίζα και η Ειρήνη αναζήτησαν θεραπεία για τη μολυσματική νόσο των ματιών, από την οποία είχαν προσβληθεί. Στο Δαφνί, εκτός από τους ψυχικά πάσχοντες, υπήρχαν και ορφανά παιδιά που είχαν προσβληθεί από διάφορες ασθένειες. 

Επιστρέφοντας στο νησιωτικό χώρο, η μικρή Μαρίζα θα τρέχει ολημερίς στα βουνά, στα χωράφια και στα βοσκοτόπια της Σαντορίνης. Προτιμά να τραγουδά στους κάμπους, να ακούει ιστορίες στους δρόμους και τα καφενεία, να γυρίζει τα ξωκλήσια του νησιού και να ασχολείται με τα ζώα και τη γη, παρά να πηγαίνει στο σχολείο. Θα έλεγε κανείς πως το σχολειό της ήταν ο δρόμος και οι άνθρωποι. Στο νησί αυτό έζησε όμορφες, αλλά και δύσκολες στιγμές. Αυτές τις τελευταίες τις γνώριζε βέβαια καλά από πολύ νωρίς. Η προσμονή της μάνας, που επέστρεψε κάποια στιγμή όταν βρήκε δουλειά στο νησί, ο θάνατος αγαπημένων προσώπων και βέβαια, ο καταστροφικός σεισμός που συνέβη ξημερώματα της 9ης Ιουλίου του 1956. 

Αυτός ήταν ο λόγος που ξεσπιτώθηκαν για άλλη μια φορά και εγκαταστάθηκε για λίγο στην Αθήνα και μάλιστα σ' ένα ξένο σπίτι... Στη συνέχεια επέστρεψε στη Σαντορίνη, όπου και έζησε τον πρώτο εφηβικό της έρωτα με τον Στυλιανό τον Κρητικό. Αυτός ήταν και ο πρώτος της σύζυγος, με τον οποίο απέκτησε τον γιο της, Μανώλη, σε ηλικία 14 ετών! Τα όσα ακολούθησαν, η μουσική πορεία της σημαντικής καλλιτέχνιδος, φρονώ πως είναι γνωστά. 

Ο λόγος της Μαρίζας Κωχ ρέει αβίαστα, σαν ένα ποτάμι αναμνήσεων και σκέψεων που κρατούσε μέσα της για χρόνια και ήθελε οπωσδήποτε να εξομολογηθεί. Χωρίς ίχνη μιζέριας, αλλά τρυφεράδας και αποκρυσταλλωμένης σοφίας, αναδεικνύει τα βιώματα και τους ανθρώπους, μέσω των οποίων διαμορφώθηκε ως μια γυναίκα και καλλιτέχνης με ανησυχίες και όνειρα για έναν ειρηνικό κόσμο.

Η έκδοση συµπληρώνεται από φωτογραφικό υλικό και από τους στίχους δύο τραγουδιών για τη Σαντορίνη: το παραδοσιακό "Το άστρο της αυγής" και το καινούργιο δικό της τραγούδι "Απέναντι στο ηφαίστειο".

Ελπίζουμε το επόμενο συγγραφικό της βήμα να είναι μια ολοκληρωμένη μουσική αυτοβιογραφία!

Γράφει η ίδια για το βιβλίο "Το ξανθό κορίτσι της Σαντορίνης" (επιμέλεια βιβλίου: Μανώλης Λιγνός):

Το αφήγηµά µου αυτό το έγραψα ως απάντηση της αγάπης που δέχτηκα στα πενήντα χρόνια που τραγουδώ και σας το προσφέρω αντίδωρο. Με την ευχή όλα τα παιδιά του πολέµου, του κάθε πολέµου, να γευτούν την αγάπη και τη γιατρειά όπως εγώ.

Περισσότερα για τη Μαρίζα Κωχ εδώ & εδώ.