Τρίτη 5 Ιουνίου 2018

Ένα βιολί διηγείται! (Εκπαιδευτικός οδηγός για τα λαϊκά μουσικά όργανα)


Το Δεκέμβριο του 2017 κυκλοφόρησε η δεύτερη έκδοση του βιβλίου "Ένα βιολί διηγείται!", που έγραψε η Νάνση Τουμπακάρη το 2013, για το οποίο είχε κερδίσει το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Βιβλίου Γνώσεων 2014. 

Πρόκειται, χωρίς υπερβολή, για ένα από τα καλύτερα βιβλία του είδους. Ένας εκπαιδευτικός οδηγός για το βιολί και όλα τα λαϊκά-παραδοσιακά μουσικά όργανα, που κυκλοφόρησε από το "Κέντρο Ελληνικής Μουσικής Φοίβος Ανωγειανάκης" και τις "Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο" και επιδιώκει τη γνωριμία των παιδιών και των νέων με τη λαϊκή μουσική παράδοση.


Το βιβλίο ξεκινά με τις ευχαριστίες και τις διευκρινίσεις (για τη γλώσσα και τη βιβλιογραφία) της συγγραφέως και στη συνέχεια ο κατατοπιστικός πρόλογος του πλέον κατάλληλου, Λάμπρου Λιάβα. Καθηγητής Εθνομουσικολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών και Γενικός Γραμματέας του Κέντρου Ελληνικής Μουσικής Φοίβος Ανωγειανάκης. Μέλος του Δ.Σ. του https://www.kem-anogianakis.gr/ είναι και η Νάνση Τουμπακάρη -με συμβολή στις έως τώρα εκπαιδευτικές του δράσεις- η οποία έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό κενό στον χώρο της σχετικής βιβλιογραφίας. 

Η έμπειρη μουσικοπαιδαγωγός βάζει το βιολί - ήρωα του πρωτότυπου βιβλίου της, να διηγείται σε πρώτο πρόσωπο, την ιστορία του, με τρόπο απλό, κατανοητό, άμεσο και μεστό. Σπουδαίο το φωτογραφικό υλικό που εμπεριέχεται και σε συνδυασμό με τις αναλυτικές υποσημειώσεις, αποδεικνύει την σκληρή έρευνα και μελέτη που έγινε για να εκδοθεί αυτό το πόνημα, το οποίο να υπογραμμίσουμε πως είναι για... παιδιά όλων των ηλικιών.
Μέσα στο βιβλίο υπάρχει και ένα cd με 52 μουσικά αποσπάσματα.


Το βιβλίο μας ταξιδεύει σε πρόσωπα, τόπους, γλέντια και παραδόσεις. Μαθαίνουμε σχεδόν για όλα τα μουσικά όργανα. Από το βιολί και το ούτι σε ζουρνάδες, νταούλια, κλαρίνα, φλογέρες, τσαμπούνες, γκάιντες, λύρες, λαούτα, σαντούρια, μαντολίνα, μπουζούκια... μέχρι και για τις λατέρνες. Ένα παράδειγμα από τις υποσημειώσεις για τη θρυλική λατέρνα: 

Η λατέρνα είναι όργανο ευρωπαϊκό. Έφτασε στην Κωνσταντινούπολη τον 19ο αιώνα και σύντομα διαδόθηκε στα αστικά κέντρα του ελληνισμού: Σμύρνη, Αθήνα και αλλού. Συχνά η λατέρνα ταίριαζε με ντέφι. Ο ντεφιτζής με το παίξιμό του έκανε τους σκοπούς πιο χορευτικούς και κεφάτους, ενώ χρησιμοποιούσε το ντέφι του και αναποδογυρισμένο, σαν δίσκο, για να μαζεύει τα χρήματα που έριχνε ο κόσμος. Οι λατέρνες, με ντέφι ή χωρίς, έπαιζαν συνήθως σε δρόμους και ταβέρνες. Συχνά οι παρέες αγκαζάρισαν μια λατέρνα και γλεντούσε. 

"Ο ήλιος και το φεγγάρι - Παραδοσιακό της Σαμοθράκης" με το βιολί του Κυριάκου Στεργίουhttp://theovaf.blogspot.com/2013/11/1949-2013.html

Και ένα μικρό χαρακτηριστικό απόσπασμα από την διήγηση του βιολιού:

"Σε τούτο τον τόπο που ζούμε και φτώχειες διαβήκαμε και καλές μέρες είδαμε, μα ένα πράγμα πάντα το 'χαμε πολύ! Τη θάλασσα! Η θάλασσα είναι που φτιάχνει δύο Ελλάδες, τη στεριανή και τη νησιωτική. Κι από τη μια στην άλλη, και το ύφος της μουσικής αλλάζει και τα όργανα συνταιριάζονται διαφορετικά! Όταν ταξιδεύαμε που λες, ποτέ δεν έβλεπα πού πηγαίναμε, γιατί ήμουν κλεισμένο στη θήκη. Όμως, όταν φτάναμε και αρχίσαμε να λαλάμε, πάντα καταλάβαινα πού ήμαστε. Ξέρεις από τι; Από το είδος της μουσικής που βαρούσε ο βιολιστής μου και ξέρεις από τι άλλο; Από τα όργανα που με συνοδεύανε [...]".


Η Νάνση Τουμπακάρη γεννήθηκε στην Αθήνα και εργάζεται ως μουσικοπαιδαγωγός στην ιδιωτική εκπαίδευση. Έχει ασχοληθεί με την εκπαιδευτική έρευνα και επιμόρφωση δασκάλων και μουσεικοπαιδαγωγών, καθώς και με τη δημιουργία εκπαιδευτικών προγραμμάτων και υλικού. Η πρώτη της συγγραφική προσπάθεια ήταν ο Λιόντας: Ένα τραγούδι με ήχους, τραγούδια, μουσικές παλιών επαγγελμάτων, που εκδόθηκε από τους Φίλους του Μουσικού Λαογραφικού Αρχείου Μέλπως Μερλιέ και το Music Corner. Με τις Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο έχει συνεργαστεί για το Ένα βιολί διηγείται! για το οποίο και βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Βιβλίου Γνώσεων για παιδιά το 2014.

Για περισσότερα βιβλία από τις "Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο" εδώ, εδώ & εδώ!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

"Νότες Λογοτεχνίας"

Πολιτιστικό ιστολόγιο (από το 2009) και ραδιοφωνική εκπομπή (από το 1999) με συνεντεύξεις, αφιερώματα, ρεπορτάζ, απόψεις, ιδέες και θέσεις γύρω από το Βιβλίο, τη Μουσική και το Ελληνικό Τραγούδι, το Θέατρο και τον Κινηματογράφο, τα Εικαστικά και τη Φωτογραφία, τη Θράκη...

Για αποστολές βιβλίων, περιοδικών, μουσικών έργων (LP-CD), καθώς επίσης και για προτάσεις, ιδέες, παρατηρήσεις, επικοινωνήστε μαζί μας: theodosisv@gmail.com

Το blog δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Δημοσιεύονται άρθρα πολιτιστικού και κοινωνικού περιεχομένου και οι κάθε είδους διαφημίσεις απαγορεύονται.

Επιτρέπεται η χρήση και η αναδημοσίευση των άρθρων και των φωτογραφιών, με σαφή αναφορά της πηγής σε ενεργό σύνδεσμο. Υπεύθυνος - Διαχειριστής: Θεοδόσιος Π. Βαφειάδης.