Κυριακή 21 Φεβρουαρίου 2016

Ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας για τον Μάνο Ελευθερίου


Στις αρχές του '70 με το απολυτήριο του στρατού στο χέρι, κατέβηκα στην Αθήνα για να συνεχίσω αυτό που τόσο βίαια είχα διακόψει για να υπηρετήσω την πατρίδα. Το τραγούδι. Τους πρώτους μήνες της θητείας μου είχε κυκλοφορήσει ο πρώτος μου δίσκος (σαρανταπεντάρι με τέσσερα τραγούδια) αλλά εγώ δε μπορούσα να τον χαρώ, ούτε να τον υποστηρίξω. Πότε-πότε, εκεί στα φυλάκια της Αλβανίας, με άκουγα από το ραδιόφωνο και μελαγχολούσα. Πολίτης πια, με μια κιθάρα και πολλά όνειρα, ξεκίνησα να τραγουδώ στην ιστορική μπουάτ “Εσπερίδες” του Γιάννη Αργύρη. Ο Αργύρης με παρουσίασε στον κόσμο του και με σύστησε στους φίλους του που ήταν άνθρωποι ιδιαίτεροι και ξεχωριστοί, όπως και ο ίδιος. Ένας από αυτούς ήταν και ο Μάνος Ελευθερίου. Ερχόταν σχεδόν κάθε βράδυ και ήταν πάντα ευγενής, αδιόρατα σαρκαστικός και εξόχως ευχάριστος. Εγώ δεν είχα ιδέα για το έργο του ώσπου κάποια στιγμή μου έφερε μερικά ποιήματά του και μου είπε πως θα ήθελε πολύ να με ακούσει να τα τραγουδώ. Ήταν “Η ατέλειωτη εκδρομή”, “Η γνωριμία” και “Οι κιθάρες των νερών”. Αυτή η χειρονομία του Μάνου ήταν καθοριστική για μένα. Εκείνο τον καιρό, σχεδόν με αγωνία, έψαχνα μια ταυτότητα κι ένα τρόπο έκφρασης και τότε ακριβώς ήρθαν τα ποιήματα του Μάνου και ήταν φώτα στην ομίχλη. Αργότερα συνειδητοποίησα πόσο τυχερός ήμουν τότε που κράτησα στα χέρια μου ολοζώντανη και παρθένα ποίηση και πόσο βαθιά επηρεάστηκα από τη σκέψη και τη γραφή του Μάνου. Δε χόρταινα να τα διαβάζω και δειλά-δειλά άρχισα να μπαίνω σ' έναν άλλο κόσμο. Στο σύμπαν του Μάνου. “Γαλάζια πεύκα τρέχουν στο μυαλό μου, σε τούτη την αξέχαστη εκδρομή...” “Μαλαματένια λέπια είχε το σώμα σου κι έτσι από τότε πιάστηκα και δέθηκα...” “Κιθάρα που κρατάς το φως μου, το σώμα σου μεγάλο και γυμνό, στους τοίχους του μεγάλου μέλλοντός μου, καρφώνω λόγια σ' άδειο ουρανό...”. Τα μελοποίησα με ενθουσιασμό και καθώς είχε τελειώσει ο χειμώνας του '71, άρχισα να τα τραγουδώ στην ταράτσα της μπουάτ “Μεταξύ μας” δίπλα στη Μαρίζα Κωχ. Με μεγάλη ικανοποίηση έβλεπα την αποδοχή που είχαν τα συγκεκριμένα τραγούδια από το κοινό και επάνω τους άρχισα να κτίζω το προφίλ μου σαν τραγουδοποιός. Στις ζωντανές εμφανίσεις τα τραγουδούσα χωρίς προβλήματα και μάλιστα ο κόσμος τα είχε μάθει και τα περίμενε. Στη δισκογραφία όμως, τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Οι καραβανάδες θεωρούσαν πως έθιγαν τα χρηστά ήθη της εποχής και φυσικά τα απαγόρευαν. Όταν επιτέλους απαλλαχτήκαμε από την ανόητη λογοκρισία και τους ανόητους λογοκριτές, μέσα στο πρώτο μεγάλο κύμα των ελεύθερων πια παραγωγών, ήταν και το LP “Η ατέλειωτη εκδρομή”. Ένας δίσκος που με τη βαριά υπογραφή του Μάνου Ελευθερίου, με σημάδεψε για όλη μου τη ζωή. Τελευταία φορά τον είδα πριν χρόνια στο θέατρο του Λυκαβηττού. Ήμουν επάνω στη σκηνή και τον καλωσόρισα καθώς μπήκε, με μια ευχή. “Μάνο, να είσαι γερός στο σώμα και στο πνεύμα για να μπορείς να γράφεις. ΝΑ ΓΡΑΦΕΙΣ”.

Πηγή: Περιοδικό Μετρονόμος (2015)


Ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας περιγράφει πώς γνώρισε το Μάνο Ελευθερίου: «Τον συνάντησα πρώτη φορά στις «Εσπερίδες». Ήταν αδυνατούλης, με χοντρά μυωπικά γυαλιά και πολύ ήσυχος. Σου έδινε την εντύπωση ενός λογιστή, με όλα τα προβλήματα που κουβαλάνε αυτοί οι «χαρτοπόντικες». Δε φανταζόσουν, όταν τον έβλεπες, ότι ήταν ένας γίγαντας της σκέψης και της έμπνευσης. Όταν γνωριστήκαμε μου είπε: «Θέλεις να διαβάσεις κάποια ποιήματα που έχω; Νομίζω ότι σου ταιριάζουν και θα΄θελα να τα ακούσω τραγούδια από σένα». Μου έδωσε μερικά από τα πιο όμορφα ποιήματα που μελοποίησα. Η «Εκδρομή», η «Γνωριμία» και το «Κιθάρες των νερών» είναι τα τραγούδια που έκανα με το Μάνο. Τα ποιήματά του ήταν από μόνα τους έτοιμα τραγούδια, είχαν μέσα τους μουσική. Είμαι πολύ τυχερός, αφού ήρθε ο ίδιος και μου τα έδωσε χωρίς να του τα ζητήσω. Όταν τα διάβασα, άνοιξαν καινούριοι ορίζοντες στην έμπνευση και την ερμηνεία μου...

Πηγή: "Η Ιστορία μιας ηχογράφησης - Η Ατέλειωτη Εκδρομή" (2001)

Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου 2016

Το "Αγάπησα" με τη Νάνα Μούσχουρη



Νάνα Μούσχουρη. Μπορεί να είναι η πιο διάσημη Ελληνίδα μετά τη Μαρία Κάλλας, να έχει πουλήσει παγκοσμίως πάνω από 350.000.000 δίσκους και να συγκαταλέγεται στις τραγουδίστριες με τις υψηλότερες πωλήσεις στην ιστορία, να ξεκίνησε την καριέρα της δίπλα στους μυθικούς Μάνο Χατζιδάκι και Νίκο Γκάτσο, να βρέθηκε επί σκηνής με τα σημαντικότερα ονόματα της παγκόσμιας μουσικής, να τραγούδησε με επιτυχία σε περισσότερες από επτά γλώσσες και να έδωσε αμέτρητες συναυλίες σε όλο τον κόσμο, αλλά έχω την αίσθηση πως δεν συγκίνησε -ή εμείς δεν τη νιώσαμε- τους συμπατριώτες της, όπως για παράδειγμα, άλλες ελληνικές φωνές και ψυχές, όπως αυτές της Μοσχολιού ή της Αλεξίου. Όλα έχουν το λόγο τους βέβαια, αλλά δεν είναι της παρούσης. Αφορμή για τις παραπάνω σκέψεις ήταν ένα από τα ωραιότερα -κατά την ταπεινή μας γνώμη- τραγούδια που ερμήνευσε η Νάνα Μούσχουρη πριν είκοσι χρόνια.

Tο "Αγάπησα". Ένα μουσικό διαμαντάκι που έγραψαν η Ευανθία Ρεμπούτσικα (μουσική) και η Ελένη Ζιώγα (στίχοι) για τις ανάγκες της τηλεοπτικής σειράς "Αθήνα - Θεσσαλονίκη" (1997). Ένα τραγούδι που, απ' όσο γνωρίζω, ουδέποτε υποστήριξε η διεθνούς φήμης ερμηνεύτρια. Καλή ακρόαση!

"Νότες Λογοτεχνίας"

Πολιτιστικό ιστολόγιο (από το 2009) και ραδιοφωνική εκπομπή (από το 1999) με συνεντεύξεις, αφιερώματα, ρεπορτάζ, απόψεις, ιδέες και θέσεις γύρω από το Βιβλίο, τη Μουσική και το Ελληνικό Τραγούδι, το Θέατρο και τον Κινηματογράφο, τα Εικαστικά και τη Φωτογραφία, τη Θράκη...

Για αποστολές βιβλίων, περιοδικών, μουσικών έργων (LP-CD), καθώς επίσης και για προτάσεις, ιδέες, παρατηρήσεις, επικοινωνήστε μαζί μας: theodosisv@gmail.com

Το blog δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Δημοσιεύονται άρθρα πολιτιστικού και κοινωνικού περιεχομένου και οι κάθε είδους διαφημίσεις απαγορεύονται.

Επιτρέπεται η χρήση και η αναδημοσίευση των άρθρων και των φωτογραφιών, με σαφή αναφορά της πηγής σε ενεργό σύνδεσμο. Υπεύθυνος - Διαχειριστής: Θεοδόσιος Π. Βαφειάδης.