Σάββατο 4 Απριλίου 2015

Άκης Πάνου και Θανάσης Γκαϊφύλλιας στις Φυλακές Κομοτηνής


Την Τρίτη 7 Απριλίου 2015 συμπληρώνονται 15 χρόνια από το θάνατο του σπουδαίου λαϊκού ποιητή και μουσικοσυνθέτη, Άκη Πάνου (http://akispanou.com/). Το πολιτιστικό ιστολόγιο της Θράκης "Νότες Λογοτεχνίας", θέλοντας να τιμήσει τη μνήμη του, ζήτησε από τον εξαίρετο τραγουδιστή, στιχουργό και μουσικοσυνθέτη κ. Θανάση Γκαϊφύλλια, να μιλήσει για τον Άκη Πάνου. Είναι γνωστό πως από τότε που ο Άκης Πάνου εγκαταστάθηκε στην Ξάνθη, είχε συχνές επαφές με τον τραγουδοποιό. Ακόμα και όταν ο Άκης Πάνου οδηγήθηκε το 1997 σε δίκη και έπειτα στη φυλακή (γνωστή στο πανελλήνιο η δραματική ιστορία του κορυφαίου δημιουργού), ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας τον επισκεπτόταν αρκετά συχνά στις φυλακές της Κομοτηνής. Αποκορύφωμα ήταν η συναυλία που έγινε στις Δικαστικές Φυλακές Κομοτηνής για τον Άκη Πάνου και τους υπόλοιπους κρατούμενους. Έπαιξε και τραγούδησε η ορχήστρα του, ενώ συμμετείχε εκτάκτως και ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας, ο οποίος και μας παρέπεμψε στη δήλωση που είχε κάνει πριν 15 χρόνια σε εφημερίδα της Θεσσαλονίκης.

Σπάνια φωτογραφία από τη συναυλία που έδωσε στις φυλακές της Κομοτηνής το συγκρότημα του Άκη Πάνου για τους κρατούμενους. Την άδεια έδωσε ο διευθυντής των Δικαστικών Φυλακών Κομοτηνής, Αθανάσιος Χαλούδης, ανοιχτόμυαλος άνθρωπος που είχε τολμήσει κι άλλα τέτοια ανοίγματα. Φίλοι και συνεργάτες των τελευταίων χρόνων: Θανάσης Κομνηνός, Μάνος Παπαδάκης, Βασίλης Γκολούσιος, Παναγιώτης Παπαδάτος, Γιώργος Πολίτης, Νίκος Νικολαΐδης, Δημήτρης Αλεξίου, Κική Λουκά. Στο μικρόφωνο με την κιθάρα, ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας, ερμηνεύει το "Τραγούδι της Τιμής" 



"Για τον Άκη Πάνου ο θάνατος δεν ήταν κάτι τρομερό. Είμαι βέβαιος ότι τον περίμενε στωικά, αποφασισμένα, ήταν κάτι που το είχαμε κουβεντιάσει άλλωστε αρκετές φορές. Ήταν απόλυτος με όλους αλλά κυρίως με τον εαυτό του. Θυμάμαι χαρακτηριστικά μια φορά που μου είπε ότι "εγώ είμαι αρχηγός και μοναδικός οπαδός του δικού μου κόμματος". Έτσι όμως μπόρεσε να φτιάξει αυτά τα αυστηρά και απόλυτα τραγούδια. Δε βολευόταν, αφού για να έχει καλό ήχο το μπουζούκι, το έφτιαχνε μόνος του. Κι όμως ήταν πολύ τρυφερός και με τους δικούς του και με τους φίλους του. Αλλά και πάλι το "πλησίασμα" γινόταν όσο αυτός το επέτρεπε.
Από το 1985 είχαμε αρχίσει να ανταλλάσσουμε επισκέψεις, πότε ερχόταν αυτός στην Κομοτηνή από την Ξάνθη, είτε μόνος του, είτε με το Μανώλη Ρασούλη, πότε πηγαίναμε εμείς στο σπίτι του στην Ξάνθη. Χαιρόμασταν τις συναντήσεις, οι οποίες συνεχίστηκαν κι όταν βρισκόταν εδώ στην Κομοτηνή, φυλακισμένος πια. Για τη φυλάκισή του δεν είχε ενοχοποιήσει τον εαυτό του ποτέ, δεν είχε παραδεχτεί ότι έκανε λάθος. Ισχυριζόταν ότι ήταν ατύχημα και συγκεκριμένα έλεγε ότι ήταν "μετωπική με νταλίκα". Μέσα στη φυλακή απολάμβανε ιδιαίτερο σεβασμό από όλους. Κάποιοι φίλοι του ωστόσο φρόντιζαν να μην του λείπουν τα βασικά.
Ήταν χαρακτηριστική μια συναυλία που έγινε γι' αυτόν στο εστιατόριο των φυλακών και στην οποία συμμετείχαν πολλοί φίλοι του μουσικοί, ανάμεσα στους οποίους κι εγώ. Το ακροατήριο ήταν μικτό, χριστιανοί και μουσουλμάνοι, που ήθελαν να ακούσουν πραγματικά τραγούδια και ήταν ενθουσιασμένοι με αυτό που γινόταν. Πήρα την κιθάρα και τους λέω θα σας τραγουδήσω ένα τραγούδι τουρκικό που μιλάει για τους ''μπελάδες της τιμής'' και για τη φυλακή.
Όταν τελείωσα το τραγούδι λέει ο Άκης: ''Σταθείτε, τέτοια τραγούδια έγραφα κι εγώ, όσο ήμουν απ' έξω. Αλλά δε μπορεί κανείς να γράψει τραγούδια για τη φυλακή όταν είναι απ' έξω. Θα σας πω εγώ τραγούδια για τη φυλακή''.
Έτρεξε στο κελί του κι έφερε ένα χαρτί, το οποίο άρχισε να διαβάζει. Ήταν πραγματικά ένα συγκλονιστικό ποίημα. Δίκαιο είχε βέβαια για το ότι δε μπορεί κάποιος να γράψει τραγούδια για τη φυλακή όντας έξω από αυτήν. Πάντως ο Άκης έτσι απόλυτος όπως ήταν, νομίζω, είχε χαράξει μόνος του το δρόμο που διάβηκε τελικά. Δε θεώρησε ποτέ κάποιον άλλο υπεύθυνο για τη δική του τύχη. Γι' αυτό κι εμείς που τον αγαπήσαμε δε μπορέσαμε να τον παρεξηγήσουμε. Τελικά ήταν τέτοιος χαρακτήρας που και μέσα στη φυλακή αισθανόταν ελεύθερος!"

Θανάσης Γκαϊφύλλιας 
07/04/2000 - Κομοτηνή


"Κοινή Αγορά" (Στίχοι-Μουσική: Άκης Πάνου, Σεισμός - 1978)

"Ψάχνω να βρω που είμαι εγώ σ' αυτά που λεν για μένα / και δε με βρίσκω πουθενά, όλα στημένα, ταπεινά, φτηνά κι αρρωστημένα. / Ψάχνω να βρω αν έχω πει αυτά που λεν πως είπα / κι αυτό που βρίσκω τελικά είναι βρομιά με την οκά και κόσμος δίχως τσίπα. / Ρίξτε με μάγκες φυλακή ελεύθερος να νιώσω / από την έξω φυλακή για πάντα να γλιτώσω / φωνάξτε δεσμοφύλακες να κλείσουμε την πόρτα / να φάμε το πιλάφι μας να πιούμε και τα χόρτα".


Ο Άκης Πάνου στη φυλακή με τους συγκρατούμενούς του

"Στα 23 βήματα περίπατο θα κάνω / 23 βήματα δεν έχει παραπάνω. / Απάνω ζάρια παίζουνε πέντε-έξι, επτά ντερβίσια / άλλοι στ' αλεύρι πέσανε και άλλοι στα χασίσια / κι εγώ μέσα στη λούφα μου συνέχεια αραγμένος / να ψάχνω πώς μου έλαχε και βρέθηκα μπλεγμένος"


"Όταν ξυπνήσεις τελικά Ελευθερία βρες το κουράγιο κι έλα πάλι να με βρεις / διακυμάνσεις έχει κάθε ιστορία μη φανταστείς πως είναι αργά και δεν μπορείς. / Όταν συνέλθεις τελικά Ελευθερία και δεις αυτά που δεν κατάφερες να δεις / έλα να δούμε τίνος πρέπει τιμωρία, ποιος είναι θύμα και ποιος είναι αναιδής. / Όταν το πάθος που σου θόλωσε τη σκέψη / με τον καιρό διαλυθεί σιγά σιγά / όταν θα δεις πως την ψυχή σου 'χουν ληστέψει δείξε μετάνοια και ποτέ δεν είναι αργά"



Το παραπάνω κείμενο δημοσιεύτηκε στην "Εφημερίδα Θεσσαλονίκη" το Σάββατο 8 Απριλίου 2000 (Στήλη: Θερμόμετρο - Το αφιέρωμα στον Άκη Πάνου που περιλαμβάνει το κείμενο του Θανάση Γκαϊφύλλια, υπογράφουν οι: Γιάννης Γκίρμπας, Φιλομήλα Δημολαΐδου, Κωστής Ζαφειράκης). 

Οι φωτογραφίες του Στέλιου Ελληνιάδη και οι ανέκδοτοι στίχοι -"Τα Ημερολόγια της Κομοτηνής"- του Άκη Πάνου, είναι από τη συνέντευξη που παραχώρησε στο Φώτη Απέργη και στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία (02/11/1997).



"Νότες Λογοτεχνίας"

Πολιτιστικό ιστολόγιο (από το 2009) και ραδιοφωνική εκπομπή (από το 1999) με συνεντεύξεις, αφιερώματα, ρεπορτάζ, απόψεις, ιδέες και θέσεις γύρω από το Βιβλίο, τη Μουσική και το Ελληνικό Τραγούδι, το Θέατρο και τον Κινηματογράφο, τα Εικαστικά και τη Φωτογραφία, τη Θράκη...

Για αποστολές βιβλίων, περιοδικών, μουσικών έργων (LP-CD), καθώς επίσης και για προτάσεις, ιδέες, παρατηρήσεις, επικοινωνήστε μαζί μας: theodosisv@gmail.com

Το blog δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Δημοσιεύονται άρθρα πολιτιστικού και κοινωνικού περιεχομένου και οι κάθε είδους διαφημίσεις απαγορεύονται.

Επιτρέπεται η χρήση και η αναδημοσίευση των άρθρων και των φωτογραφιών, με σαφή αναφορά της πηγής σε ενεργό σύνδεσμο. Υπεύθυνος - Διαχειριστής: Θεοδόσιος Π. Βαφειάδης.