Παρασκευή 31 Ιανουαρίου 2014

Συνέντευξη με τον Αθανάσιο Τρικούπη



Ο φημισμένος πιανίστας και συνθέτης Αθανάσιος Τρικούπης, γεννήθηκε το 1969 στην Αλεξανδρούπολη, όπου και άρχισε να μαθαίνει πιάνο σε ηλικία πέντε ετών. Συνέχισε τις σπουδές του στην Αθήνα, όπου πήρε το Δίπλωνα Πιάνου με Άριστα Παμψηφεί και Α΄ Βραβείο με καθηγητή τον Δημήτρη Τουφεξή και το Δίπλωμα Τσέμπαλου με Άριστα Παμψηφεί και Α΄ Βραβείο με καθηγητή τον Θωμά Καραχάλιο. Παράλληλα σπούδασε θεωρητικά της μουσικής με καθηγητή τον Γιάννη Ιωαννίδη, με τον οποίο πήρε όλα τα πτυχία των Ανωτέρων Θεωρητικών καθώς και το Δίπλωμα Σύνθεσης με Άριστα Παμψηφεί και Α΄ Βραβείο. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο πιάνο στο Conservatoire Europeen de Musique de Paris, δίπλα στην Chantal Stigliani, απ' όπου αποφοίτησε παίρνοντας το Diplome Europeen. Παρακολούθησε επίσης σπουδές Σύνθεσης στο Μουσικό Πανεπιστήμιο του Graz, με τους Beat Furrer και George Friedrich Haas και έλαβε το μεταπτυχιακό δίπλωμα στη Σύνθεση (Magister der Künste) με διάκριση. Ακολούθως πραγματοποίησε διδακτορικές σπουδές στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ. με επιβλέπουσα την Εύη Νίκα-Σαμψών και αναγορεύτηκε διδάκτορας της Μουσικολογίας-Μουσικοπαιδαγωγικής με βαθμό Άριστα.
Ως πιανίστας διακρίθηκε το 1991 κερδίζοντας το Α΄ Βραβείο σε Πανελλήνιο Διαγωνισμό Πιάνου, ενώ στο ενεργητικό του έχει συνεχείς εμφανίσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Αθήνα, Βερολίνο, Παρίσι, Essen, Graz, Dortmund, Θεσσαλονίκη, κ.ά.) και συμμετοχές σε διάφορα φεστιβάλ (Ρόδου, Μυκόνου, Σύρου, Ζακύνθου, Λευκάδας κ.ά.).
Έχει συνθέσει αρκετά έργα, τα οποία έχουν παιχτεί στην Ελλάδα, στην Αγγλία, στη Γερμανία, στην Αυστρία, κ.ά.
Έχει ερμηνεύσει έργα των Liszt, Dutilleux και Walter Zimmermann σε πρώτες πανελλήνιες εκτελέσεις και έχει παρουσιάσει σε πρώτες παγκόσμιες εκτελέσεις έργα διαφόρων σύγχρονων Ελλήνων Συνθετών. Έχει ηχογραφήσει για τη δισκογραφική εταιρεία «Lyra».
Δίδαξε πιάνο και Ανώτερα Θεωρητικά της μουσικής στο Μουσικό Τμήμα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, στο Αττικό Ωδείο και στο Ελληνικό Ωδείο στην Αθήνα, στο Μουσικό Σχολείο Κομοτηνής, καθώς και μαθήματα γενικής μουσικής παιδείας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, στην Αλεξανδρούπολη.
Το 1996 ίδρυσε το περίφημο «Ωδείο Φαέθων» (http://www.phaeton.edu.gr/), στην πρωτεύουσα του Νομού Έβρου. Είναι Πρόεδρος του «Συλλόγου Μουσικών Εκπαιδευτικών Αν. Μακεδονίας-Θράκης», απόφοιτος του τμήματος Μηχανολόγων-Μηχανικκών του Ε.Μ.Π. και ερευνητής του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Έχει γράψει το βιβλίο «Η εξέλιξη της αρμονίας της δυτικής μουσικής» (Εκδόσεις Δίσιγμα), ενώ έχουν εκδοθεί από τη «Μουσική Εταιρεία Αλεξανδρούπολης» επίλεκτα έργα του για πιάνο, όπως επίσης και δύο εκπαιδευτικά Cd-Rom Ακουστικών Μουσικών Ασκήσεων, η χρήση των οποίων έχει εγκριθεί από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο του Υπουργείου Παιδείας, για την εξάσκηση των μαθητών των Μουσικών Σχολείων της χώρας και των υποψηφίων για τα Μουσικά Τμήματα των Πανεπιστημίων. Επίσης έχουν εκδοθεί διάφορες μελέτες του στα πρακτικά Πανεπιστημιακών Συνεδρίων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. 
Για την όλη δράση του έχει τιμηθεί: από το ΕΜΠ (με το Μετάλλιο της Β΄ Πολιτιστικής Πανεπιστημιάδας), το Δήμο Αλεξανδρούπολης, το Δ΄ Σώμα Στρατού και την Ακαδημία Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού του Βούπερταλ (Γερμανία).

Θεοδόσης Βαφειάδης




Αγαπητέ Θανάση Τρικούπη, τί σημαίνει μουσική για εσάς; Πόσο επηρεάζει την ψυχή και την προσωπικότητα του ανθρώπου;
Η μουσική είναι τρόπος έκφρασης που ενίοτε γίνεται τέχνη. Ο καθένας μπορεί να εκφραστεί τραγουδώντας μία μελωδία, πολλές φορές άμεσα συντεθειμένη από αυτό τον ίδιο. Είναι τόσο φυσική η διαδικασία παραγωγής μιας μελωδικής γραμμής που ο καθένας μπορεί να αποκαλείται μελοποιός, όπως άλλωστε συνήθως γίνεται στους λεγόμενους συνθέτες της λαϊκής και "έντεχνης μουσικής". Από τα παραπάνω εύκολα αποδεικνύεται τόσο η δύναμη της μουσικής έκφρασης, όσο και η αναγκαιότητα της. Δεν χρειάζονται εξειδικευμένες γνώσεις για την πρόσληψη μιας μελωδίας, ιδιαίτερα όταν αυτή επενδύει ποίηση προσφιλούς περιεχομένου, όπως για π.χ. ερωτικού. Τότε ο ακροατής συνδυάζει άμεσα την μελωδία με το νοηματικό περιεχόμενο του κειμένου και με το συναίσθημα που προκύπτει από αυτό. Η τέχνη είναι μια άλλη ιστορία που προκύπτει από τη δημιουργία μιας πρωτότυπης και ενδιαφέρουσας καλλιτεχνικής μορφής, την οποία μπορούμε να θαυμάσουμε ως επίτευγμα του ανθρώπινου πνεύματος. Συνεπώς όλοι μπορούν να εκφραστούν μέσω την μουσικής χωρίς να χρειάζεται αυτή να προσεγγίζει επίπεδα υψηλής τέχνης, αλλά το πραγματικά ωφέλιμο, που θα οδηγήσει τον άνθρωπο σε μία πνευματική βελτίωση είναι μόνο η ενασχόληση του με την "υψηλή" τέχνη, η οποία εμπεριέχει όχι μόνο συναίσθημα αλλά και πνεύμα άξιο θαυμασμού και μίμησης.  Δυστυχώς βέβαια, όπως συμβαίνει και με όλα τα αγαθά αυτού του κόσμου, έτσι και η καλή μουσική, που μπορεί να φέρει τον τίτλο της τέχνης, ακούγεται πολύ σπάνια. Η μουσική που ακούμε, έστω και ασυνείδητα, σε καθημερινή βάση βασίζεται σε ευκαιριακά μοντέλα εμπορικού χαρακτήρα και διαμοιράζεται απλόχερα απ' όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και σε όλες τις εστίες συνάθροισης και διασκέδασης. Συμβάλει μάλιστα περισσότερο στην αποβλάκωση και αποχαύνωση του ακροατή μέσω της επανάληψης  απλοϊκών ρυθμικών και μελωδικών σχημάτων σε βαθμό που όχι μόνο υποβαθμίζονται οι όποιες υπάρχουσες  καλλιτεχνικές ανησυχίες αλλά ενισχύεται ο παροπλισμός της δημιουργικής και ελεύθερης σκέψης. Με βάση τα παραπάνω η σημερινή μαζική χρήση της εμπορικής μουσικής είναι συνυπεύθυνη (δηλαδή όχι η ίδια η μουσική, αλλά αυτοί  που την επιβάλλουν δημιουργώντας τα αντίστοιχα πρότυπα που καταναλώνουν μαζικά νέοι και γέροι) στην σημερινή κρίση αξιών και παιδείας.


Ποιοι είναι οι σημαντικότεροι σταθμοί της εκπαιδευτικής σας δραστηριότητας;
Η δημιουργία του Ωδείου "ΦΑΕΘΩΝ", πρότυπο μουσικό εκπαιδευτικό κέντρο στην Αλεξανδρούπολη, το οποίο παρέχει τη δυνατότητα στην πόλη μας για μουσικές σπουδές που μέχρι πριν μια 20ετία ανήκαν στη σφαίρα του μυθικού.  Απόδειξη αυτού οι καταγεγραμμένες επιτυχίες των μαθητών του Ωδείου που ήδη κοσμούν την καλλιτεχνική εκπαιδευτική ιστορία της Αλεξανδρούπολης:
1996: Ίδρυση του Ωδείου "ΦΑΕΘΩΝ"
1998:4η θέση στους Πανελλήνιους Μουσικούς Σχολικού Αγώνες του Υπ. Παιδείας στο πιάνο
1999:3ο Πανελλήνιο Βραβείο Σύνθεσης στους Σχολικούς Αγώνες του Υπ. Παιδείας
2000:1ο Πανελλήνιο Βραβείο Σύνθεσης στους Σχολικούς Αγώνες του Υπ. Παιδείας & Πρώτο Πτυχίο Φούγκας στην Ιστορία της Αλεξανδρούπολης
2001:1ο Πανελλήνιο Βραβείο στο Μπουζούκι στους Σχολικούς Αγώνες του Υπ. Παιδείας
2002:Πρώτο Δίπλωμα Σύνθεσης στην Ιστορία της Θράκης & Πρώτο Δίπλωμα Φλάουτου στην Ιστορία της Αλεξανδρούπολης
2003:2ος Επιτυχών στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ. & 3ος Επιτυχών στο Τμήμα Μουσικής Επιστήμης & Τέχνης του Πανεπιστήμιου Μακεδονίας & Πρώτο Πτυχίο Κλαρινέτου στην Ιστορία της Αλεξανδρούπολης
2004:Εννέα Βραβεία στους Περιφερειακούς Μουσικούς Σχολικούς  Αγώνες του Υπ. Παιδείας
2005:Πρώτο Πτυχίο Τρομπέτας στην Ιστορία της Θράκης & Ένδεκα Βραβεία στους Περιφερειακούς  Μουσικούς Σχολικούς Αγώνες του Υπ. Παιδείας
2006:1ος Επιτυχών στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ. & 2ος Επιτυχών στο
Τμήμα Μουσικής Επιστήμης & Τέχνης του Πανεπιστήμιου Μακεδονίας & 6ος Επιτυχών Πανελλαδικά σε σύνολο 14ων επιτυχόντων στο Μουσικό Σώμα Στρατού Ξηράς
2008:Πρώτο Δίπλωμα Βιολιού στον Νομό Έβρου
2010:Πρώτο Δίπλωμα Διεύθυνσης Χορωδίας σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα
2011:Πρώτο Δίπλωμα Κλαρινέτου στην Ιστορία του Έβρου
2012:Πρώτο Πτυχίο Κρουστών Οργάνων στην Ιστορία της Θράκης.




Μπορείτε να αξιολογήσετε το επίπεδο των μουσικών σπουδών στη χώρα μας (δημόσιων και ιδιωτικών), συγκρίνοντας με το επίπεδο σπουδών άλλων χωρών;
Σε γενικές γραμμές η δημόσια μουσική παιδεία της χώρας μας είναι απαράδεκτη. Είμαστε το μοναδικό κράτος του πολιτισμένου κόσμου, στο οποίο υφίσταται δημόσια εξειδικευμένη μουσική παιδεία στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (Μουσικά Σχολεία), χωρίς να προϋπάρχει αντίστοιχη παιδεία στην πρωτοβάθμια. Τα παιδιά είναι καταδικασμένα να αποτύχουν αφού η πιο γόνιμη 6ετία της ζωής τους στερείται μουσικής παιδείας. Όσον αφορά τις μουσικές σχολές και τα ωδεία, μπορεί να συναντήσει κανείς όλο το φάσμα της ποιοτικής διακύμανσης. Συνοπτικά μπορούμε να πούμε ότι η γενική κατάσταση της Ελληνικής παιδείας, την οποία ασφαλώς γνωρίζετε και η οποία μάλλον δε μας τιμά, αντικατοπτρίζει και την κατάσταση της μουσικής μας παιδείας.


Αρκετοί συνάδελφοί σας έχουν επισημάνει επανειλημμένως την ανάγκη να συσταθεί και στη χώρα μας μια Ακαδημία Μουσικής. Πιστεύετε πως είμαστε κοντά στην επίτευξη αυτού του στόχου; Γιατί μέχρι σήμερα δεν έχει πραγματοποιηθεί αυτός ο στόχος κατά τη γνώμη σας;
Μια Ακαδημία Μουσικής στην Ελλάδα, κατά τη στιγμή που στην κεντρική Ευρώπη (Γερμανία, Αυστρία) οι Μουσικές Ακαδημίες μετατρέπονται σε Μουσικά Πανεπιστήμια, είναι όχι μόνο άχρηστη, αλλά η δημιουργία της θα αποτελούσε άλλη μια βλακώδη οπισθοδρόμηση. Το πρόβλημα έγκειται στο να λειτουργήσουν τα Μουσικά Πανεπιστημιακά μας τμήματα όπως θα έπρεπε. Αν δεν γνωρίζουμε πως, υπάρχει πάντοτε το παράδειγμα της κεντρικής Ευρώπης προς μίμηση.


Τί θα συμβουλεύατε ένα παιδί ώστε να κατορθώσει ν’ αποκτήσει καλή γνώση στο όργανο που μαθαίνει χωρίς να κουραστεί και να παραιτηθεί από την προσπάθεια, καθώς οι μουσικές σπουδές είναι μακροχρόνιες;
Χωρίς να παιδευτείς δεν μαθαίνεις.  Εξ' ου και παιδεία. Βέβαια η παιδεία δεν είναι κούραση. Έτσι έχουν μάθει στον νεοέλληνα για να τον διατηρήσουν απαίδευτο. Η παιδεία είναι χαρά και δημιουργία σε ένα φυσιολογικό περιβάλλον. Αυτό παρέχεται από τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι πρέπει να λειτουργούν ως παράδειγμα προς μίμηση. "Τα καλά κόπεις κτώνται."


Σήμερα υπάρχουν προοπτικές για ένα ταλαντούχο νέο μουσικό; Μπορεί να σταδιοδρομήσει κάποιος στο καλλιτεχνικό στερέωμα ως σολίστ του πιάνου στην Ελλάδα του 2014;
Προοπτικές υπήρχαν και θα υπάρχουν πάντα για όποιον πραγματικά ενδιαφέρεται. Το καλλιτεχνικό στερέωμα είναι διεθνές και ευτυχώς δεν περιορίζεται στην Ελλάδα του 2014.  Η σκέψη μας πρέπει να είναι ακριβώς η αντίστροφη. Δηλαδή πρέπει κάποιοι να σταδιοδρομήσουν για την Ελλάδα. Οι Έλληνες έχουν υποχρέωση να συνεισφέρουν για την Ελλάδα και όχι η Ελλάδα για αυτούς.




Έχετε καταπιαστεί και με τη σύνθεση. Τί και ποια μουσικά έργα έχετε γράψει;
Παρακάτω σας παρουσιάζω συνοπτικά τα σημαντικότερα έργα μου: Δραματική Μουσική2006: «Οι δύο Αδερφοί: Ο Ύπνος και ο Θάνατος» (για δύο Ηθοποιούς και Ορχήστρα), 2010: "Ορφικόν Ι" (για Φωνητικό σύνολο, Ορχήστρα, Χορό και  Ηλεκτρονικά). Έργα για Ορχήστρα: 1997: «Πυριφλεγέθων» (για Πιάνο & Ορχήστρα), 2005: «Perpetuum Interuptum Mobile». Έργα Μουσικής Δωματίου: 1994: «Ηρώ και Λέανδρος» (βιολί-πιάνο), 1999: Variations on «SUMMERTIME» (Κλαρινέτο, Τρομπέτα, Σαξόφωνο-Αlto, Σαξόφωνο-Ten, Τούμπα, Πιάνο), 2004: «ΊΤΩ» (Όμποε, Τσέλο, Πιάνο), 2006: «MABODE» (3 Ακορντεόν). Έργα για Κουαρτέτο Εγχόρδων: 1997: «Λιγεία», «Παρθενόπη». Φωνητικά Έργα: 1995: «Ο Ερχομός Σου» για Φωνή & Πιάνο (ποίηση Σερέντη), «Οδεύοντας προς το Φώς» για Φωνή & Πιάνο  (ποίηση Συμσάρη), «Μοναχικός πόνος» για Φωνή & Πιάνο, «Πανιά στο Νείλο» για Φωνή & Πιάνο  (ποίηση Σεφέρη), 1996: «Το Φάσμα μου»  για Φωνή & Πιάνο  (ποίηση Βιζυηνού), «Αποχωρισμός» για Φωνή & Πιάνο (ποίηση Βιζυηνού), 1997: «Νεανικός πόθος» για Φωνή & Πιάνο (ποίηση Μαυρίδη), «Κύριε ελέησον» για Μικτή Χορωδία, «Φωνές» για Μικτή Χορωδία (ποίηση Καβάφη), 2005: «Reaktion I» για 4 Φωνές, 2006: «Reaktion II» για 4 Φωνές, 2011: "Κάτω στο Γιαλό" για φωνή & Πιάνο (δημοτική ποίηση). Έργα για πιάνο: 1994: «Toccata», 1995: «12 Preludes», 1996:  «Via Crucis», 1997:  «Prelude» (Παραλλαγές σε ένα θέμα του Δ. Δραγατάκη), 1998: «Πρωτεύς», 1999: «3 Κύκνειες ωδές», 2002: Παραλλαγές σε ένα θέμα του Ι. Ιωαννίδη, 2006: «Via Crucis» (Version II), 2007: «Έρεβος», 2007: «Νίκα», 2009: «Αμφιλύκη». Έργο για Κλαρινέτο: 2013: "Delirium".


Ποιες από τις πρώτες πανελλήνιες και παγκόσμιες εκτελέσεις έργων που κάνατε θυμάστε και γιατί; 
Θυμάμαι χαρακτηριστικά την πρώτη ηχογράφηση που έκανα το 2006 ενός έργου για πιάνο και live electronics, του διεθνούς φήμης σύγχρονου συνθέτη Greorg Friedrich Haas, στο Μουσικό Πανεπιστήμιο του Graz της Αυστρίας, παρουσία του συνθέτη, όπου η ηχογράφηση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τους τεχνικούς του Πολυτεχνείου του Graz. Είναι συγκινητικό να βλέπεις μπροστά σου έναν συνθέτη τέτοιου βεληνεκούς, ο οποίος είναι σήμερα καθηγητής σύνθεσης στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια στην Αμερική και τα έργα του παίζονται στις μεγαλύτερες αίθουσες όλου του κόσμου και ταυτόχρονα εκδίδονται από έναν από τους μεγαλύτερους εκδοτικούς οίκους της εποχής μας (Universal), να εκδηλώνει τόσο αυθόρμητα τη χαρά του για την επιτυχία της ηχογράφησης (ενός πολύ δύσκολου έργου), σαν μικρό παιδί που του έκαναν ένα απροσδόκητο δώρο. Άλλη μια χαρακτηριστική και αξέχαστη στιγμή έζησα στο Βουκουρέστι, όπου συνόδευα τη Σοπράνο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Αντωνία Καλογήρου σε μία σειρά ελληνικών τραγουδιών (Γ. Λαμπελέτ, Αλβάνας, Σαμάρας, Τρικούπης κ.ά.) που άκουγαν  για πρώτη φορά οι φιλόμουσοι Ρουμάνοι, οι οποίοι κάθε φορά που τελείωνε ένα τραγούδι δε μας άφηναν να συνεχίσουμε στο επόμενο από το έντονο και παρατεταμένο χειροκρότημα!


Πότε είναι σπουδαίος ένας πιανίστας, αλλά και γενικότερα ένας μουσικός;
Όπως είπαμε παραπάνω, όταν το έργο του (δημιουργικό, ερμηνευτικό ή εκπαιδευτικό) προσφέρει πνευματικά και αισθητικά στο κοινωνικό σύνολο.


Με ποιους πιανίστες «συνομιλείτε»; Ποιους συναδέλφους σας θαυμάζετε;
Υπάρχουν τόσοι πολλοί που δεν θα αναφερθώ ονομαστικά για να μην ξεχάσω κάποιον. Άλλωστε σήμερα, με την βοήθεια του διαδικτύου μπορούμε να παρακολουθήσουμε το δημιουργικό έργο των περισσοτέρων από αυτούς. Επίσης μέσω του Συλλόγου Μουσικών Εκπαιδευτικών Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης, συχνά καλούμε εξαίρετους συναδέλφους από την Ελλάδα και το εξωτερικό για διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις που διοργανώνουμε στην περιοχή μας.


Έχω την αίσθηση πως οι κλασικοί μουσικοί, συχνά βλέπουν υποτιμητικά τους υπόλοιπους (λαϊκούς κυρίως) μουσικούς, τους σνομπάρουν λίγο. Ισχύει κάτι τέτοιο; Και αν ναι, γιατί κατά τη γνώμη σας;
Έκαστος στο είδος του. Ο καθένας μπορεί να είναι χρήσιμος και να προσφέρει στον τομέα του. Ο μόνος που πρέπει να κρίνεται και να ελέγχεται συνεχώς από εμάς τους ίδιους είναι ο εαυτός μας και μόνο αυτός.


Είστε ο κύριος ερευνητής για την υλοποίηση ενός σημαντικού προγράμματος, σχετικά με τη δημιουργία ψηφιακού αρχείου ελληνικής μουσικής. Πείτε μας γι’ αυτή την προσπάθεια! Σε ποιο στάδιο βρισκόμαστε;
Αυτό είναι πράγματι ένα σημαντικότατο έργο που θα έπρεπε να έχει υλοποιηθεί εδώ και πολύ καιρό από τα Ελληνικά Πανεπιστήμια. Έστω και τώρα, η αξία του είναι τεράστια αφού μόνο έτσι θα καταγραφεί, θα διασωθεί και θα μελετηθεί η έντεχνη ελληνική μουσική στο σύνολο της. Αυτή τη στιγμή δημιουργούμε στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών την προαναφερθείσα ψηφιακή βάση δεδομένων, η οποία θα χρησιμοποιείται σε παγκόσμιο επίπεδο για την μελέτη της έντεχνης ελληνικής μουσικής. Ήδη μέσα σε ένα χρόνο έχουν συλλεχθεί περισσότερα από 15.000 ελληνικά έργα. Η προσπάθεια μας απλώνεται σε ολόκληρη την Ελλάδα και στην κεντρική Ευρώπη (Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία και Αυστρία), όπου ερευνούμε σχολαστικά δημόσια και ιδιωτικά αρχεία από τα οποία συλλέγουμε όλα τα ελληνικά μουσικά έργα, πολλά από τα οποία έρχονται για πρώτη φορά στο φως της δημοσιότητας. Η εργασία μας θα συνεχιστεί μέχρι και το 2015, ενώ στην συνέχεια θα φροντίσουμε να βρούμε τρόπο για τον διαρκή εμπλουτισμό του αρχείου.


Ποια είναι τα επόμενα σχέδια και όνειρά σας, κύριε Τρικούπη;
Επειδή είναι πολλά τα τρέχοντα ζητήματα, για να μην σας κουράσω, θα φροντίζω να σας ενημερώνω έγκαιρα για τα σημαντικότερα από αυτά. Αυτό που προέχει αυτή τη στιγμή και το περιμένουμε άμεσα είναι η έκδοση του βιβλίου για τους Μουσουργούς της ευρύτερης Θράκης, που εσωκλείει άγνωστους θησαυρούς για την πατρίδα μας, το γράψαμε μαζί με άλλους δύο εξαιρετικούς συναδέλφους, τον κο Κωνστάντζο και τον κο Ταμβάκο και το εκδίδει η Περιφερειακή Ενότητα Έβρου.

Φωτογραφίες: Θεοδόσης Βαφειάδης

Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2014

Συνέντευξη με τη Στέλλα Αδαμίδου



Η Στέλλα Αδαμίδου γεννήθηκε στην Αλεξανδρούπολη το 1985. Ξεκίνησε τις μουσικές της σπουδές στο πιάνο σε ηλικία εννέα ετών και σε ηλικία 16 ετών άρχισε το κλασσικό τραγούδι. Παρακολούθησε μαθήματα μονωδίας στην Αθήνα με την υψίφωνο Χριστίνα Γιαννακοπούλου. Από το 2004 σπούδασε στο Νέον Ωδείο Θεσσαλονίκης στη τάξη Μονωδίας-Μελοδραματικής της υψιφώνου και σολίστ της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Βαρβάρας Τσαμπαλή. Πήρε το δίπλωμα της με άριστα παμψηφεί. Επίσης κατέχει το Ειδικό πτυχίο της Αρμονίας και Αντίστιξης. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια κλασικού τραγουδιού ως ενεργό μέλος με τους Μαρούσα Ξυνή, Άννα Πόρτικα Πάμμερ, Kurt Equiluz, Christa Ludwig, κατόπιν ακροάσεως που διοργάνωσε η Όπερα Θεσσαλονίκης. Έχει παρακολουθήσει μαθήματα μονωδίας με την καθηγήτρια της Βασιλικής Μουσικής Ακαδημίας της Κοπεγχάγης, Mezzo Soprano Δάφνη Ευαγγελάτου.

Η Στέλλα Αδαμίδου έχει παρουσιάσει άριες, σκηνές από ορατόρια και Lieder σε διάφορες συναυλίες που έχουν πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη και αλλού καθώς και άριες γαλλικού και ιταλικού ρεπερτορίου. Επελέγη έπειτα από ακρόαση και συνεργάστηκε με την «Όπερα Θεσσαλονίκης» ερμηνεύοντας τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην όπερα "Η Έξυπνη" του Carl Orff και επανεκλήθει για τον ίδιο ρόλο. Έχει επίσης ερμηνεύσει  τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην όπερα "Δέσπω" του Παύλου Καρρέρ σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Τελλόγλειο Ίδρυμα. Έχει  τραγουδήσει έργα του συνθέτη Δημήτρη Μαραμή σε ρεσιτάλ του συλλόγου της Κρατικής Ορχήστρας.
Από το Σεπτέμβριο του 2012 μέχρι τον Ιούνιο του 2013 παρακολούθησε μαθήματα τραγουδιού με τη σπουδαία καθηγήτρια φωνητικής Ελένη Καρούσο (καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Βιέννης) στην Αυστρία.

Τους τελευταίους μήνες ζει και δραστηριοποιείται στη γενέτειρά της, στην Αλεξανδρούπολη. Διδάσκει Μονωδία-Φωνητική στο «Ωδείο Φαέθων» της Αλεξανδρούπολης και συνεχίζει τις εμφανίσεις–συνεργασίες της, σε Θεσσαλονίκη και Βιέννη.


Αγαπητή Στέλλα Αδαμίδου, τι είναι αυτό που σας γοητεύει στην όπερα και πώς θα τη συστήνατε σε κάποιον που δεν έχει ιδιαίτερη σχέση μ’ αυτό το μουσικό θεατρικό είδος;
Καλησπέρα σας κύριε Βαφειάδη. Η όπερα είναι μια λυρική δραματική σύνθεση για ορχήστρα, χορωδία και σολίστ. Ξεκίνησε καθαρά ως λαϊκό είδος που απευθύνεται σε όλους. Θα συνέστηνα την όπερα στον καθένα διότι συγκινεί και δημιουργεί έντονα συναισθήματα. 

Πόσο δύσκολα είναι τα πράγματα για μια λυρική ερμηνεύτρια στην Ελλάδα του 2014; Υπάρχουν προοπτικές ή η μόνη λύση είναι η φυγή στο εξωτερικό; 
Πάντα υπήρχαν δυσκολίες στον κλάδο μας, ιδιαίτερα στην Ελλάδα. Έχοντας ζήσει με αφορμή τις σπουδές και τη δουλειά μου στο εξωτερικό, καταλαβαίνω πως τίποτα δε σου χαρίζεται εύκολα. Χρειάζεται επιμονή και υπομονή σε όποια χώρα και να βρίσκεσαι.

Ζώντας και δουλεύοντας τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, οι συνθήκες στο δικό σας χώρο έχουν επηρεαστεί από την οικονομική κρίση που βιώνουμε;
Η τέχνη και ο πολιτισμός ήταν πάντα εξαιρετικά ευαίσθητοι στις οικονομικές κρίσεις.


Ποια εφόδια πρέπει να έχει κανείς στις αποσκευές του για να σταδιοδρομήσει με επιτυχία στο χώρο σας; Εσείς πιστεύετε πως τα έχετε σε ικανοποιητικό βαθμό;
Η μουσική είναι επιστήμη. Απαιτώντας μεθοδική μελέτη και προσπάθεια, με δεδομένα το σθένος και την υπομονή, που είναι έτσι κι αλλιώς απαραίτητα για κάθε επαγγελματία. Συνεχώς πρέπει να προσαρμόζομαι και να εξελίσσομαι μουσικά...


Άκουσα Μάνο Χατζιδάκι και Μίκη Θεοδωράκη με τη φωνή σας. Διάβασα πως έχετε συνεργαστεί και με το Δημήτρη Μαραμή, έναν από τους πιο ταλαντούχους νέους μουσικοσυνθέτες. Τί αγαπάτε και τί τραγουδάτε από την ελληνική μουσική σκηνή;
Πέρα από το κλασικό τραγούδι έχω ασχοληθεί και με άλλα είδη. Είχα την τύχη να συνεργαστώ με τον Δημήτρη Μαραμή, ο οποίος είναι ένας από τους πιο ταλαντούχους μουσικοσυνθέτες, συμφωνώ μαζί σας. Επίσης έχω τραγουδήσει σε συναυλίες, όπως αναφέρατε, Μάνο Χατζιδάκι και Μίκη Θεοδωράκη, τους οποίους θαυμάζω. Αγαπώ ιδιαίτερα όμως και το δημοτικό τραγούδι, με το οποίο ασχολήθηκα όταν ήμουν μικρή. Σε ηλικία 15 ετών συμμετείχα σε παραστάσεις της αείμνηστης Δόμνας Σαμίου, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και στο Ηρώδειο!

Ποια είναι τα μουσικά σας πρότυπα; Ποιες φωνές θαυμάζετε;
Από το κλασσικό τραγούδι θαυμάζω και έχω σαν πρότυπα τη θρυλική Μαρία Κάλλας, την Αnna Netrebko και τη Lucia Popp. Επίσης, θαυμάζω τη Νάνα Μούσχουρη, τον Ντέμη Ρούσσο και πολλούς άλλους!


Υπάρχει σοβαρή μουσική παιδεία στην Ελλάδα σήμερα;
Σαφώς και υπάρχει σοβαρή μουσική παιδεία στην Ελλάδα και αυτό φαίνεται από τους καλλιτέχνες που διαπρέπουν στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.


Ποια είναι τα επόμενα καλλιτεχνικά-επαγγελματικά σας σχέδια;
Στα σχέδια μου υπάρχει μια σειρά εκδηλώσεων στην Αλεξανδρούπολη, που θα ξεκινήσει από τις 9 Μαρτίου στο Δημοτικό Θέατρο Αλεξανδρούπολης. Και συγκεκριμένα θα κάνουμε μια συναυλία (Κυριακή 16 Μαρτίου 2014) με τον πιανίστα Χαράλαμπο Τσακαλίδη, υπό την αιγίδα του "Συλλόγου Μουσικών Εκπαιδευτικών Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης" και του "Συλλόγου Αιμοδοτών Αλεξανδρούπολης". Τα έσοδα της συναυλίας θα διατεθούν στον σπουδαίο αγώνα των αιμοδοτών της πόλης μας.

Τον Ιούνιο θα δώσουμε ένα ρεσιτάλ με τους μουσικούς που συνεργάζομαι στη Βιέννη, με άριες ιταλικού ρεπερτορίου. Επίσης έχω επικοινωνία με άτομα του μουσικού χώρου για παραστάσεις στη Θεσσαλονίκη. Δυστυχώς δε μπορώ ν’ αποκαλύψω πολλές λεπτομέρειες, διότι βρισκόμαστε αυτή την περίοδο σε συζητήσεις.

Είστε ευτυχισμένη μέσα στην τέχνη; Θα μπορούσατε να ζήσετε χωρίς μουσική και τραγούδι;
Δεν είναι τα πάντα η τέχνη στη ζωή, δύσκολη όμως η ζωή χωρίς την τέχνη!

Σάββατο 18 Ιανουαρίου 2014

Συνέντευξη με τον Βαγγέλη Δημούδη


Ο Βαγγέλης Δημούδης γεννήθηκε το 1954 στην Καρωτή Διδυμοτείχου του νομού Έβρου, όπου και μεγάλωσε. Είναι χορευτής, χοροδιδάσκαλος, παίζει ούτι και τραγουδάει. Το 1973 κατέβηκε στην Αθήνα μαζί με όλη τη μουσικοχορευτική ομάδα του χωριού του (με επικεφαλής τον Καρυοφύλλη Δοϊτσίδη), για να παρουσιάσουν θρακιώτικους χορούς στο θέατρο «Δόρα Στράτου», όπου και παρέμεινε για είκοσι χρόνια έως το 1993, ως χορευτής – χοροδιδάσκαλος – μουσικός και τραγουδιστής.
Από το 1983 συνεργάζεται με τον συγχωριανό και δάσκαλό του στο τραγούδι, Χρόνη Αηδονίδη, τόσο στη δισκογραφία, όσο και σε ζωντανές εμφανίσεις. Έχει επίσης συνεργαστεί με διάφορους άλλους αξιόλογους καλλιτέχνες παραδοσιακής μουσικής (Καρυοφύλλης Δοϊτσίδης, Δόμνα Σαμίου, Χρύσανθος, Ν. Φιλιππίδης, Ν. Οικονομίδης, Θ. Γεωργόπουλος, Β. Παπαναστασίου, κ.ά.) και έχει πάρει μέρος σε συναυλίες στην Αθήνα και σε άλλες ελληνικές πόλεις, καθώς και σε πολλές χώρες του εξωτερικού. Έχει συμμετάσχει σε περισσότερες από είκοσι δισκογραφικές δουλειές ως μουσικός και τραγουδιστής, ενώ στην προσωπική του δισκογραφία ανήκουν οι δίσκοι: Τραγούδια της Βόρειας Θράκης – Ανατολικής Ρωμυλίας (1979), Πουλάκι κλαίει μοναχό (1997) και Ηλιοβασίλεμα στον Έβρο (2004).

Σήμερα, ο Βαγγέλης Δημούδης δραστηριοποιείται και στους τρεις τομείς της τέχνης του. Στον χορό, ως ειδικός των θρακιώτικων χορών, αλλά με ταλέντο και πολυετή πείρα στους χορούς όλων των ελληνικών περιοχών, συνεχίζει τη διδασκαλία κυρίως σε σεμινάρια παραδοσιακών χορών στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ως μουσικός και τραγουδιστής διδάσκει ούτι και παραδοσιακό τραγούδι, ενώ συνεχίζει τις παρουσιάσεις θρακιώτικου ή γενικού ρεπερτορίου, είτε με μόνιμες συνεργασίες, είτε με συναυλίες εντός και εκτός Ελλάδας.

Ως χορευτής, χοροδιδάσκαλος, μουσικός και τραγουδιστής έχει ταξιδέψει σε όλες τις ηπείρους πρεσβεύοντας επάξια την ελληνική παράδοση χαρίζοντάς της προοπτική και φρεσκάδα.
Αν ο Χρόνης Αηδονίδης και ο Καρυοφύλλης Δοϊτσίδης είναι οι βασιλιάδες της θρακιώτικης μουσικής παράδοσης, ο Βαγγέλης Δημούδης είναι ο πρίγκιπας!





Αγαπητέ Βαγγέλη Δημούδη, πώς άρχισε η επαφή σας με την παραδοσιακή μουσική, το τραγούδι και το χορό; Ποια ήταν τα πρώτα ερεθίσματα;
Θα κάνω μια μικρή αναφορά στην εποχή που γεννήθηκα, δηλαδή στις αρχές της δεκαετίας του ‘50. Την εποχή εκείνη, τα χωριά μας ζούσαν με τον παραδοσιακό τρόπο ακόμα. Έτσι από μικρός έμαθα όλες τις εργασίες, αγροτικές, κτηνοτροφικές και για την σηροτροφία. Τώρα, σε ό,τι είχε σχέση με τον πολιτιστικό τρόπο ζωής, αναγκαστικά ακολουθούσα τους μεγαλύτερους. Η μητέρα μου τραγουδούσε και συμμετείχε στα κοινά δρώμενα του χωριού. Εγώ ακολουθούσα, κι έτσι από μικρός χόρευα και τραγουδούσα. Αργότερα ασχολήθηκα και με τη μουσική.
Το χωριό μου ανέκαθεν είχε πολιτιστική δράση εντός και εκτός της περιοχής.
Είναι γνωστό ότι το χωριό μου, η Καρωτή, ανέδειξε επώνυμους τραγουδιστές και μουσικούς, όπως ο Χρόνης Αηδονίδης, ο Καρυοφύλλης Δοϊτσίδης, ο Σ. Σταυρίδης, ο Κ. Τζιογκίδης, κ.ά. Είχα λοιπόν επιπλέον ερεθίσματα για να ακολουθήσω τα βήματά τους.

Τί ήταν αυτό που σας έκανε ν’ αγαπήσετε την παράδοση; Έχετε μετανιώσει που ακολουθήσατε αυτόν το δύσκολο δρόμο;
Από μικρός μου άρεσε να παρακολουθώ τον τρόπο που χόρευαν οι μεγαλύτεροι και προσπαθούσα να τους μιμηθώ. Αυτό έγινε τρόπος ζωής στη μετέπειτα πορεία μου. Ασχολήθηκα περισσότερο με τους χορούς της Θράκης, αλλά και όλης της Ελλάδας αργότερα, στο θέατρο της Δ. Στράτου στου Φιλοπάππου. Δε μετανιώνω γι’ αυτήν την πορεία μου, καθώς όπως είπα, ήταν και είναι τρόπος ζωής για μένα, είναι αγάπη και σεβασμός για το χορό, το τραγούδι και τη μουσική.
Μου δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσω τον πολιτισμό και άλλων περιοχών της Ελλάδας, αλλά και ξένων περιοχών. Επίσης γνώρισα αξιόλογους ανθρώπους που ασχολήθηκαν με τον παραδοσιακό πολιτισμό.

Σε τί διαφέρουν η μουσική και οι χοροί της Θράκης από τις άλλες περιοχές της Ελλάδας; Τί ξεχωριστό έχει η θρακιώτικη μουσική και οι χοροί της Θράκης;
Η Θρακιώτικη μουσική, κύριε Βαφειάδη, έχει κάποιες διαφορές από άλλες περιοχές. Έχει πλούτο ρυθμών, που κάποιους από αυτούς δεν τους συναντούμε αλλού. Στα μουσικά όργανα έχουμε μεγάλη ποικιλία οργάνων, από τα παραδοσιακότερα μέχρι και τα μεταγενέστερα, που αποδίδουν τα ηχοχρώματα κάθε περιοχής. Ο πλούτος της Θρακιώτικης μουσικής οφείλεται στην γεωγραφική της θέση. Ενώνει δυο ηπείρους και διάφορους πολιτισμούς γιατί επί αιώνες ήταν το κέντρο, με πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη. Τα τοπικά και ιδιαίτερα μουσικά χρώματα κάθε ράτσας και φυλής που κατοικεί στη Θράκη, η βυζαντινή μουσική και τα βαλκανικά χρώματα, μας δίνουν ένα ποικίλο μωσαϊκό και προκαλούν ενδιαφέρον. Το ίδιο συμβαίνει και στα χορευτικά  μοτίβα. Υπάρχει μια ποικιλία ρυθμών, βημάτων και κινήσεων, που οι περισσότεροι είναι πιο ζωντανοί από άλλες περιοχές και τους κάνει ξεχωριστούς. Πρέπει όμως να γνωρίζουμε ότι κάθε τόπος έχει το δικό του πολιτιστικό πλούτο. Εμείς σεβόμαστε κάθε πολιτισμό, ασχέτως αν μας αρέσει λίγο ή πολύ.


Θα ήθελα να μου πείτε πότε, πού και πώς γνωριστήκατε με το Χρόνη Αηδονίδη και τον Καρυοφύλλη Δοϊτσίδη. Πώς ήταν η συνεργασία με αυτές τις δύο σπουδαίες μορφές της Θράκης;
Με τον κ. Χρόνη Αηδονίδη και τον κ. Καρυοφύλλη Δοϊτσίδη, είμαστε συγχωριανοί. Θα ξεκινήσω με τον κ. Δοϊτσίδη γιατί ήταν αυτός που με πρότεινε και με πήγε το 1973 στο θέατρο της Δ. Στράτου, στου Φιλοπάππου. Έτσι ξεκίνησε η ενασχόλησή μου με τους παραδοσιακούς χορούς. Από τον κ. Δοϊτσίδη επίσης πήρα το πρώτο μου ούτι και τα πρώτα μαθήματα. Τον κ. Αηδονίδη, τον γνώρισα στα τέλη της δεκαετίας του ‘70. Στις αρχές του ‘80, όταν άρχισα να ασχολούμαι με το ούτι, ξεκίνησε και η συνεργασία μας με τον κ. Αηδονίδη, που κρατάει μέχρι σήμερα. Κοντά του έμαθα πολλά πράγματα για τη μουσική και το τραγούδι.
Όταν λοιπόν είσαι χρόνια δίπλα σ’ αυτούς τους ανθρώπους, μόνο κέρδη μπορείς να αποκομίσεις και γι’ αυτό τους είμαι ευγνώμων. Ένα μεγάλο ευχαριστώ  γι’ αυτά που έδωσαν πρώτα σε εμένα, στους Θρακιώτες, αλλά και σε όλο τον κόσμο.

Ποιοι πιστεύετε πως είναι οι πέντε σημαντικότεροι σταθμοί της καλλιτεχνικής σας διαδρομής;
Πρώτος σταθμός είναι το θέατρο της Δ. Στράτου, όπου στα 20 χρόνια που παρέμεινα, έμαθα και προσέφερα τις καλλιτεχνικές μου υπηρεσίες ως χορευτής, χοροδιδάσκαλος, μουσικός και τραγουδιστής. Δεύτερος σταθμός είναι η ενασχόλησή μου με το τραγούδι στο θέατρο Δ. Στράτου και η ηχογράφηση του πρώτου μου δίσκου το 1979 , με τραγούδια της Βόρειας Θράκης. Τρίτος σταθμός η ενασχόλησή μου με το ούτι και το τραγούδι φυσικά, όπου αρχίζουν οι διάφορες συνεργασίες και με άλλους καλλιτέχνες, όπως με τη Δόμνα Σαμίου σε αρκετές δισκογραφικές συμμετοχές. Επίσης ξεκινά και η συνεργασία μου με το Ποντιακό Κέντρο Κορτσόπον για πολλά χρόνια. Τέταρτος σταθμός είναι η έκδοση του πρώτου ψηφιακού δίσκου με τραγούδια της Δυτικής Θράκης, τα περισσότερα από τη μητέρα μου, με τον τίτλο «Πουλάκι Κλαίει Μονάχο». Πέμπτος σταθμός η έκδοση του δεύτερου ψηφιακού δίσκου με ανέκδοτα παραδοσιακά τραγούδια και με τίτλο «Ηλιοβασίλεμα στον Έβρο».




Η οικονομική κρίση που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια έχει επηρεάσει και τον δικό σας τομέα. Εσάς πώς σας έχει αγγίξει αυτή η δύσκολη περίοδος;
Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει και τον δικό μας τομέα. Επηρέασε αρνητικά ως προς το οικονομικό. Είναι επόμενο εφόσον κόπηκαν κονδύλια για τον πολιτισμό. Όμως η ζωή δε σταμάτησε και ο άνθρωπος συνεχίζει να αγωνίζεται και να δημιουργεί. Πάντα ο άνθρωπος είχε ανάγκη τη διασκέδαση, την ενέργεια και τη συμμετοχή στα κοινά. Συνεχίζονται κάποιες εκδηλώσεις και όσοι ασχολούνται με τα πολιτιστικά, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι περισσότεροι προσφέρουν πολιτισμό γιατί είναι τρόπος ζωής.

Ποια είναι τα επόμενα, άμεσα, καλλιτεχνικά – επαγγελματικά σας σχέδια;
Μεγάλα σχέδια, προς το παρόν, δεν υπάρχουν. Συνεχίζω να εργάζομαι σε όλους τους τομείς που εκπροσωπώ. Αυτόν τον καιρό βρίσκομαι σε αναζήτηση παραγωγού γιατί έχουμε ηχογραφήσει, εδώ και καιρό, ένα δίσκο με τον κ. Χρόνη Αηδονίδη. Επίσης, με Γάλλους μουσικούς έχουμε ηχογραφήσει δύο δίσκους με ελληνικά παραδοσιακά τραγούδια και θα κυκλοφορήσει συντόμως. Έχω ετοιμάσει ένα δίσκο με ανέκδοτα θρακιώτικα τραγούδια, τα οποία δεν έχουν ηχογραφηθεί ακόμα.

Όνειρα κάνετε όπως όταν πρωτοξεκινήσατε;
Είμαι σε τέτοια ηλικία που δε μπορώ να κάνω μεγάλα και μακρόπνοα όνειρα, όμως μπορώ να ονειρεύομαι ακόμα και να κάνω κάποια σχέδια. Όσο μπορώ να προσφέρω στους τομείς που αντιπροσωπεύω, θα είμαι συνεπής.

Κύριε Δημούδη, σας ευχαριστούμε για τη συνέπεια όλα αυτά τα χρόνια και ευχόμαστε καλή συνέχεια σε ό,τι κάνετε!
Εγώ σας ευχαριστώ για τη φιλοξενία. Καλή αντάμωση!


"Νότες Λογοτεχνίας"

Πολιτιστικό ιστολόγιο (από το 2009) και ραδιοφωνική εκπομπή (από το 1999) με συνεντεύξεις, αφιερώματα, ρεπορτάζ, απόψεις, ιδέες και θέσεις γύρω από το Βιβλίο, τη Μουσική και το Ελληνικό Τραγούδι, το Θέατρο και τον Κινηματογράφο, τα Εικαστικά και τη Φωτογραφία, τη Θράκη...

Για αποστολές βιβλίων, περιοδικών, μουσικών έργων (LP-CD), καθώς επίσης και για προτάσεις, ιδέες, παρατηρήσεις, επικοινωνήστε μαζί μας: theodosisv@gmail.com

Το blog δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Δημοσιεύονται άρθρα πολιτιστικού και κοινωνικού περιεχομένου και οι κάθε είδους διαφημίσεις απαγορεύονται.

Επιτρέπεται η χρήση και η αναδημοσίευση των άρθρων και των φωτογραφιών, με σαφή αναφορά της πηγής σε ενεργό σύνδεσμο. Υπεύθυνος - Διαχειριστής: Θεοδόσιος Π. Βαφειάδης.