Σάββατο 26 Φεβρουαρίου 2011

Συνέντευξη Βικτωρίας Ταγκούλη & Χρίστου Θεοδώρου στο Θεοδοση Βαφειάδη


Ο Χρίστος Θεοδώρου και η Βικτωρία Ταγκούλη έχουν μια κοινή πορεία στο ελληνικό τραγούδι και το θέατρο. Γεννημένοι και οι δυο στην Αθήνα, με σημαντικές σπουδές αλλά και ένα πηγαίο ταλέντο, συναντήθηκαν και συνεργάστηκαν για πρώτη φορά στη «Σπείρα – Σπείρα» του Σταμάτη Κραουνάκη. 

Τα τελευταία τέσσερα χρόνια προχωράνε μαζί. Μια όμορφη, ξεχωριστή και ιδιαίτερη διαδρομή με μιούζικαλ, μουσικές και θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, αλλά και δυο δίσκους…

Στην πρώτη δισκογραφική τους εργασία ο Χρίστος Θεοδώρου μελοποίησε και η Βικτωρία Ταγκούλη ερμήνευσε Κωστή Παλαμά, Ναπολέων Λαπαθιώτη, Ευτυχία Παπαγιανοπούλου, Χρήστο Κανελλόπουλο, Γιώργο Σαχίνη, Μαρία Θεοδώρου, Γρηγόρη Χατζάκη, Διαμαντή Γκιζιώτη…

Στο νέο τους δίσκο συνέχισαν τη συνεργασία με το Διαμαντή Γκιζιώτη, ο οποίος υπογράφει τους στίχους και στα δέκα τραγούδια. 
Υπάρχει μια ομοιογένεια σ’ αυτή τη δουλειά, ενώ το υλικό είναι καινούργιο και πρωτότυπο. Ξεχωριστά τραγούδια που περνούν από διαφορετικούς μουσικούς δρόμους, αλλά καταλήγουν στον ίδιο προορισμό. Στην καρδιά κατευθείαν.

Αφορμή για την κοινή τους συνέντευξη είναι η «Φωτο.Βόλτα» και οι εμφανίσεις που κάνουν αυτή την εποχή εντός και εκτός Αθηνών. 


Χρίστο και Βικτωρία καλησπέρα. Θέλω να ξεκινήσουμε αυτή τη συνέντευξη μ’ ένα παιχνίδι που παίζουμε συχνά εδώ… να μου πείτε μια  μικρή ιστορία ή δυο λόγια για το κάθε τραγούδι του νέου σας δίσκου:


Χρίστος & Βικτωρία: Καλησπέρα Θεοδόση. Ευχαρίστως! Λοιπόν…

Για πάντα


Χρίστος: Στο τραγούδι αυτό υπάρχει σε χαμηλή ένταση βέβαια, ο ήχος ενός  αληθινού πιάνου που καίγεται και αυτό που ακούγεται είναι οι χορδές του που σπάνε καθώς καίγονται από τις φλόγες.
Βικτωρία: Μια λέξη: music box! Η αγαπημένη μου στιγμή στο κομμάτι.


Κράτα το χέρι μου


Βικτωρία: Ένα χασάπικο που έγινε gospel. Είχα πολύ αγωνία να δω πως θα το φτιάχνανε γιατί με τίποτα δεν μπορούσα να το φανταστώ.
Χρίστος: Αυτό το τραγούδι το είχα γράψει χασάπικο αλλά τελικά μας προέκυψε soul-gospel μετά από την super επέμβαση του Sam Μarlieri! Ήταν το μόνο τραγούδι του δίσκου που δεν μπορούσα να φανταστώ την ενορχηστρωτική του εικόνα και κάποια στιγμή ο Sam αναφωνεί: Christo tha to kanoume gospel!!!!!!!!


Ταξίδια στο χαρτί


Χρίστος: Αγαπημένη μου στιγμή  είναι το ορχηστρικό μέρος αυτού του τραγουδιού με τα έγχορδα και τα πνευστά.
Βικτωρία: Κάθε φορά που έμπαινε το βιολί στο δεύτερο couplet έβαζα τα κλάματα, δεν μπορούσα με τίποτα να τραγουδήσω. Κάναμε πολλές πρόβες για να το συνηθίσω και να μην κλαίω.


Φωτογραφία


Βικτωρία: Θυμάμαι να χτυπιόμαστε στο studio…
Χρίστος: Ήθελα να πάμε στα άκρα την θυμωμένη  διάθεση αυτού του τραγουδιού, και μπήκαν οι σκληρές κιθάρες και τα ηλεκτρονικά και πιστεύω ότι πέτυχε! 

Παράξενος Καιρός


Χρίστος: Απ’ τα πιο αγαπημένα μου κομμάτια.
Βικτωρία: Είσαι στο δρόμο περπατάς και από κάπου στο βάθος ξεπροβάλλει μια μπάντα χάλκινων πνευστών, σε πλησιάζει και μετά χάνεται πάλι αργά.


Βόλτα αλλιώτικη


Χρίστος: Τα γελάκια της Βικτωρίας προέκυψαν από το… strip tease που έκανα στο στούντιο την ώρα της ηχογράφησης. Μεγάλες στιγμές…
Βικτωρία: Νομίζω ο Χρίστος τα είπε όλα!!!


Σβήνω το φως


Χρίστος: Τέσσερα σαξόφωνα, παιγμένα από τον καταπληκτικό κλασσικό σαξοφωνίστα Guiddo de Flaviis. Χρόνια ονειρευόμουν τον ήχο ενός κουαρτέτου σαξοφώνων στα τραγούδια μου και στον δίσκο αυτό συνέβη τρεις φορές!
Βικτωρία: Απ’ τα πιο απαιτητικά κομμάτια του δίσκου, γιατί η φόρμα του είναι τέτοια που χρειάζεται τρομερό έλεγχο της φωνής. Το βελούδινο παίξιμο του Guido με οδήγησε σε ένα άλλο τρόπο ερμηνείας και χρήσης της φωνής μου.


Θα ξανάρθω


Βικτωρία: Αυτό το κομμάτι το ηχογραφήσαμε σ’ ένα Steinway πιάνο. Μαγεία!
Χρίστος: Η καλύτερη ερμηνευτική στιγμή της Βικτωρίας και η καλύτερη στιχουργική στιγμή του Διαμαντή στον δίσκο κατά την άποψή μου.

Απ’ το κοιτάζω στο βλέποντας


Χρίστος: Ό τι ακούμε εδώ είναι φωνητικά που έκανε η Βικτωρία και τα επεξεργαστήκαμε στο στούντιο, τα οποία συνοδεύουν την απαγγελία της. Η πιο «πειραματική» στιγμή του cd κατά την γνώμη μου.
Βικτωρία: Θα συμφωνήσω με το Χρίστο πως είναι η πιο πειραματική στιγμή του δίσκου.


Στον ακάλυπτο


Βικτωρία: "Με το σώμα στο κενό χρόνια ζήταγα να βρω, πια ζωή να με χωρά ποιος θεός να μ’ αγαπά".
Χρίστος: "Nα ξυπνούσα το πρωί κι η ψυχή μου να χε βρει μέσα της μια Κυριακή, στον ακάλυπτο αυλή, να ξυπνούσα το πρωί νεογέννητο παιδί".


«Φωτο.Βόλτα» λοιπόν είναι ο τίτλος της δεύτερης προσωπικής σας εργασίας. Πριν δύο χρόνια κυκλοφόρησε το (α). Τί έχει μεσολαβήσει από τότε στη μεταξύ σας συνεργασία, αλλά και στην προσωπική σας πορεία;

Βικτωρία: Πιστεύω ότι με το (α) κλείσαμε έναν κύκλο και ανοίξαμε έναν άλλο. Για μένα η ¨Φωτο.Βόλτα¨ είναι  ουσιαστικά σαν η πρώτη μου προσωπική δουλειά γιατί τα τραγούδια γράφτηκαν για τη φωνή μου και για το συγκεκριμένο δίσκο κάτι που δεν ίσχυε στο (α) μιας και κάποια από τα τραγούδια είχαν χρησιμοποιηθεί σε θεατρικές παραστάσεις, άλλα πάλι είχαν γραφτεί για κάποια live. Πιστεύω ότι στη  ¨Φωτο.Βόλτα ¨είμαι πιο ώριμη ερμηνευτικά και πιο τολμηρή. Η διαφορετικότητα των κομματιών και οι φωνητικές και ερμηνευτικές τους απαιτήσεις με έκαναν να ξεπεράσω τον εαυτό μου και τις ευκολίες μου.

Χρίστος: Σαφώς έχουμε ωριμάσει και θέλω να πιστεύω ότι έχουμε εξελιχθεί αρκετά, προσωπικά γράφω διαρκώς από τότε, είτε κατά παραγγελία είτε όχι και πιστεύω ότι μόνο έτσι γεννιούνται και οι καινούριες ιδέες, με την συνεχή τριβή.

Τί τραγούδια ακούμε στο νέο αυτό δίσκο; Πόσο καθοριστική ήταν η ενορχηστρωτική πινελιά του Sam Marlieri;

Χρίστος: Τα τραγούδια του δίσκου είναι πολύμορφα, πολύχρωμα και το κάθε ένα από αυτά έχει το δικό του χρώμα και διάθεση. Υπάρχουν πολύ έντονες αντιθέσεις από το ένα τραγούδι στο άλλο και όσον αφορά στα είδη. Ήθελα από την αρχή να υπάρχει αυτή η ποικιλία στις διαθέσεις και στις αποχρώσεις γιατί το θεωρώ πάρα μα πάρα πολύ ενδιαφέρον. Η  ξεχωριστή διάθεση κάθε τραγουδιού, που αυτό κατά ένα μεγάλο μέρος οφείλεται  στους εξαιρετικούς στίχους του Διαμαντή Γκιζιώτη, έχει τραβηχτεί στα άκρα και ερμηνευτικά και ενορχηστρωτικά,  η δουλειά  του Sam Marlieri στην ενορχήστρωση είναι εξαιρετική και σαφώς καθοριστική για το τελικό αποτέλεσμα, πρόκειται για έναν απίστευτα καλλιεργημένο μουσικό  πολύ υψηλού επιπέδου. Τον ευχαριστώ θερμά.

Βικτωρία: Ο δίσκος αυτός είναι για μένα ένα ταξίδι συναισθημάτων. Η διαφορετικότητα κυριαρχεί και είναι κι ένα χαρακτηριστικό και των δυο μας .Όπως είπε και ο Χρίστος τα τραγούδια έχουν πολλές αντιθέσεις και αποχρώσεις, υπάρχει όμως μια αόρατη κλωστή  που τα ενώνει. Νομίζω ότι η συνεργασία του Χρίστου με τον Sam ήταν καθοριστική. Ο Χρίστος είχε φανταστεί από τη αρχή όλο το ενορχηστρωτικό πλαίσιο του δίσκου και μαζί με τον Sam δουλέψανε πάνω σ’ αυτό.

Αυτό που κάνει τη διαφορά στο δίσκο σας, πέρα από τη φωνή και τα τραγούδια βέβαια, είναι και το ιδιαίτερο και καλαίσθητο εικαστικό κομμάτι της δουλειάς σας…

Χρίστος: Είμαι πολύ ευαίσθητος στο θέμα αυτό, στο θέμα της αισθητικής παρουσίασης  και του εικαστικού κομματιού της δουλειάς δηλαδή, το θεωρώ θεμελιώδες. Το εικαστικό κομμάτι του δίσκου το επιμελήθηκε ο Μιχάλης Καββαδίας ο οποίος βρήκε τις φωτογραφίες της ΝASA από την πρώτη εκτόξευση πυραύλου με τον κόσμο να παρακολουθεί έκθαμβος αυτό που συνέβαινε για πρώτη φορά τότε και ταίριαξε πάρα πολύ και με τον τίτλο του δίσκου «Φωτο.Βόλτα». Οι δικές μας φωτογραφίες εντάχθηκαν μέσα σε αυτό το πλαίσιο, γίναμε φωτογραφικά μέρος του κόσμου που κοιτάει ψηλά και το τελικό αποτέλεσμα πιστεύω ότι είναι υπέροχο. Στο εξώφυλλο πολλοί εντελώς διαφορετικοί άνθρωποι κοιτούν το ίδιο πράγμα, σαν τα τραγούδια του δίσκου δηλαδή, που όντας τελείως διαφορετικά μεταξύ τους ενώνονται με μία κοινή κλωστή.

Βικτωρία: Πιστεύω κι εγώ στη συνολική αισθητική του δίσκου. Για μένα το artwork   είναι τόσο σημαντικό όσο σημαντικό είναι και το περιεχόμενο. Είναι χρήσιμο κατά τη γνώμη μου, για κάποιον που αγοράζει ένα cd να μπορεί να μάθει πληροφορίες για τον καλλιτέχνη και τα τραγούδια που ηχογραφήθηκαν κι από ποιους. Το cd είναι μια συλλογική δουλειά. Καμιά φορά μπορεί να αγοράσω ένα cd μόνο και μόνο από το artwork αν τυχόν δεν γνωρίζω τον καλλιτέχνη.


Γράφει στο σημείωμα του δίσκου ο στιχουργός Διαμαντής Γκιζιώτης: «Φωτο.Βόλτα: Μια βόλτα στο φως ή περισσότερο φως στις βόλτες μας. Η μουσική που μετατρέπεται σε φωτεινή ενέργεια μέσα μας…». Πόσο σημαντική και απαραίτητη είναι στις ζοφερές και δύσκολες αυτές μέρες που περνάμε μια απλή φωτο.βόλτα παιδιά;

Βικτωρία: Πάντα υπήρχαν, και πάντα θα υπάρχουν δυσκολίες. Αυτή είναι η ζωή . Το θέμα είναι τι στάση κρατάμε απέναντι στα πράγματα. Μας γεμίζουν φόβο για τα πάντα. Τώρα είναι η οικονομική κρίση, πριν ήταν οι ιοί, στο μέλλον θα έρθει κάτι άλλο. Θέλουν κάποιοι να μας έχουν σα φοβισμένα  πλάσματα μέσα στα σπίτια μας. Πιστεύω ότι όπως το ποτάμι και το φώς όσα εμπόδια κι αν τους βάλεις βρίσκουν τρόπο να ξετρυπώνουν, έτσι πρέπει να αντιμετωπίζουμε και τη ζωή: οι δυσκολίες είναι για να τις ξεπερνάμε. Εξάλλου ο χρόνος έχει αποδείξει ότι σε περιόδους δύσκολες γεννιούνται σπουδαία πράγματα στην τέχνη.

Χρίστος: Θεωρώ ότι όσο δυσκολεύουν τα πράγματα γύρω μας τόσο θα έχουμε όλο και περισσότερο ανάγκη το φως και την θετική ενέργεια. Χωρίς αυτά δεν νομίζω ότι θα επιβιώσουμε, αν υποκύψουμε δηλαδή στο φόβο, στην κατάθλιψη και την απελπισία τότε είναι σίγουρο ότι δεν θα υπάρχει αύριο. Ναι, τα πράγματα είναι δύσκολα και ενδεχομένως να δυσκολέψουν κι άλλο, αλλά τελικά είναι θέμα συνειδητής  επιλογής μας: ή θα αφεθούμε μοιρολατρικά να ανακυκλώνουμε την μιζέρια και την παραίτηση, ή θα σηκώσουμε το ανάστημά μας και θα παλέψουμε απέναντι σε όλα αυτά, τολμώντας να σκεφτόμαστε θετικά και να χαμογελάμε. Πιστεύω απόλυτα  σε αυτό που είχε γράψει ο Καζαντζάκης στο Ζορμπά, ότι ακόμα κι αν γκρεμιστούν και διαλυθούν όλα, το μόνο που μας μένει είναι να σηκωθούμε και να χορέψουμε πάνω στα ερείπια.

«Βικτωρία χωρίς τη φωνή σου τα τραγούδια αυτά θα ήταν μισά…» γράφεις, μεταξύ άλλων, στο σημείωμά σου Χρίστο. Τι είναι αυτό που σε εμπνέει να γράφεις τραγούδια για τη Βικτωρία; Η προσωπικότητα και ο χαρακτήρας της; Τα χρώματα και οι δυνατότητες της φωνής της;

Χρίστος: Με εμπνέει το γεγονός ότι η φωνή της έχει μία σπάνια χροιά που την κάνει αμέσως αναγνωρίσιμη, ότι έχει μία κρυστάλλινη καθαρότητα και διαύγεια που σε συνδυασμό με τις εκπληκτικές τις δυνατότητες και την έκτασή της, την καθιστά  αυτόματα εκτός συναγωνισμού. Μπορεί να τραγουδήσει όλα τα είδη, δεν φοβάται τον πειραματισμό και τις προκλήσεις (μάλιστα τις επιδιώκει) και πιστεύει στην εξέλιξη, δεν μένει στατική. Επίσης δουλεύει πολύ την ερμηνεία κάθε κομματιού και μένει πολύ δύσκολα ικανοποιημένη από τον εαυτό της, πράγμα που σημαίνει ότι δουλεύει αδιάκοπα.

Ποια καινούργια πράγματα ανακάλυψες για τον εαυτό σου Βικτωρία μέσα από τη νέα αυτή δουλειά;

Βικτωρία: Ο δίσκος αυτός ήταν μια πολύ μεγάλη πρόκληση για μένα εξαιτίας της πολυμορφίας και της διαφορετικότητας που έχουν τα κομμάτια μεταξύ τους. Οι έντονες εναλλαγές ύφους και διάθεσης με ανάγκασαν να ξεπεράσω τις ευκολίες μου, να φτάσω στα άκρα, να δουλέψω την ερμηνεία μου. Ας πούμε για πρώτη φορά τραγούδησα hard rock και gospel, έπρεπε να δουλέψω πολύ πάνω στα συγκεκριμένα στυλ για να μην είναι wannabe και ταυτόχρονα να μη χάσω και τη δική μου ταυτότητα.


Να τα πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Μιλήστε μας για τις μουσικές σας σπουδές. Έχετε νομίζω ένα ζηλευτό βιογραφικό!

Χρίστος: Έχω πάρει πτυχίο κλασσικού πιάνου, και πτυχία Ανώτερων Θεωρητικών (Ωδικής , Αρμονίας, Αντίστιξης), έκανα το πρώτο έτος στη Φούγκα και έχω σπουδάσει και Διεύθυνση Χορωδίας. Αποφοίτησα από το Ωδείο Kodaly, με δασκάλους την Μίκα Παπαδοπούλου στο πιάνο, τον Βαλεντίνο Πατρικίδη στα θεωρητικά  και τον Μιχάλη Πατσέα στα μουσικοπαιδαγωγικά. Ήμουν τυχερός που είχα αυτούς τους δασκάλους, τους χρωστώ τα πάντα, γιατί εκτός από τη μουσική, είδα  στη στάση ζωής τους αυτό που λέμε ήθος, αληθινή καλλιέργεια, ευγένεια, αξιοπρέπεια.

Βικτωρία: Είχα κι εγώ δασκάλους τη Μίκα Παπαδοπούλου στο πιάνο, τον Μιχάλη Πατσέα στα μουσικοπαιδαγωγικά και τον Βαλεντίνο Πατρικίδη στα θεωρητικά (πτυχίο Αρμονίας, Αντίστιξης, 1 ο έτος Φούγκα). Πήρα δίπλωμα κλασικού  τραγουδιού με τον βαρύτονο Κωνσταντίνο Πασχάλη και έχω τελειώσει και το τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του πανεπιστημίου Μακεδονία στη Θεσσαλονίκη με εξειδίκευση στο τραγούδι.
Θα συμφωνήσω πολύ με το Χρίστο, όλοι οι παραπάνω δάσκαλοι υπήρξαν και για μένα υπόδειγμα ήθους, ευγένειας, σεβασμού και βαθιάς αγάπης για την τέχνη. Θέλω να τονίσω ότι οι σπουδές δεν πρέπει να είναι τροχοπέδη στην εξέλιξη ενός καλλιτέχνη, δεν πρέπει να τον εγκλωβίζουν αλλά να τον ελευθερώνουν.

Τί σημαίνει μουσική για εσάς; Επηρεάζει την ψυχή ενός ανθρώπου; Σ’ εσάς πώς έχει λειτουργήσει αυτό;

Βικτωρία: Δεν θα μπορούσα να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς μουσική! Η μουσική έχει τεράστια δύναμη, μπορεί να αφυπνίσει συνειδήσεις, να θεραπεύσει (κάτι που χρησιμοποιείται πολύ τελευταία με τη μουσικοθεραπεία), να σε ταξιδέψει, να σε μελαγχολήσει, να σε διασκεδάσει, να σου διεγείρει τις αισθήσεις. Είναι πιστεύω η τέχνη που είναι πιο κοντά στον άνθρωπο και η πιο άμεση. Εξάλλου η φωνή είναι απ’ τα τελειότερα όργανα και την κουβαλάμε. Η μουσική είναι αναπόσπαστο κομμάτι του εαυτού μου, η τροφή της ψυχής μου και ο λόγος ύπαρξής μου!

Χρίστος: Η μουσική είναι και για μένα  ο λόγος που υπάρχω, δεν θα μπορούσα να κάνω κάτι άλλο, δεν είναι απλά αυτό που μου αρέσει να κάνω, είναι κάτι πολύ βαθύτερο που με καθορίζει και σαν άνθρωπο. Σαφέστατα επηρεάζει την ψυχή σου και σε κάνει καλύτερο άνθρωπο, σε αφυπνίζει και καλλιεργεί ουσιαστικά και την ψυχή και το μυαλό σου. Βέβαια, όσο πιο βαθιά μπαίνεις μέσα της, τόσο περισσότερο καταλαβαίνεις πόσο μικρός είσαι και κάθε φορά συνειδητοποιείς ότι γνωρίζεις πολύ λιγότερα πράγματα από αυτά που νόμιζες ότι ξέρεις.

Χρίστο διδάσκεις όλα αυτά τα χρόνια μουσική σε δραματικές σχολές. Πώς θα χαρακτήριζες το επίπεδο μουσικής και θεατρικής εκπαίδευσης στη χώρα μας; Τί λείπει; Τί θα πρότεινες στους αρμόδιους να κάνουν;

Χρίστος
:
Η μουσική εκπαίδευση στη χώρα μας σαφώς και έχει βελτιωθεί σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, αλλά είναι πραγματική ντροπή το γεγονός ότι το 2010 δεν υπάρχει μία Μουσική Ακαδημία στην Ελλάδα, όταν  υπάρχει σε γειτονικές χώρες όπως η Αλβανία και η Τουρκία. Πότε περιμένουν να την κάνουν άραγε; Ειδικά τώρα και με την κρίση, μάλλον θα περιμένουμε πολύ ακόμα. Υπάρχουν βέβαια εμπνευσμένοι δάσκαλοι, κι αυτοί δεν είναι λίγοι, αλλά από ένα μεγάλο μέρος της μουσικής εκπαίδευσης λείπει ο έρωτας, το θέλγητρο. Και χωρίς έρωτα δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί η μουσική πράξη. Στο θέατρο τώρα  από όσο ξέρω, πάνω κάτω ισχύουν τα ίδια πράγματα, υπάρχουν ελλείψεις, βέβαια υπάρχουν κάποιες σχολές οι οποίες είναι σοβαρές και προσφέρουν αληθινή θεατρική παιδεία.


Τί είναι αυτό που θαυμάζετε περισσότερο σ’ ένα καλλιτέχνη;


Βικτωρία: Το ήθος, η ευγένεια και η ταπεινότητα.


Χρίστος: Το ήθος, η ειλικρίνεια, η συνέπεια, η τόλμη. Ειδικά όταν ένας καλλιτέχνης δεν έχει πόζα και φαίνεται πως ό,τι μας λέει, το λέει πηγαία χωρίς επιτηδευμένο ναρκισσισμό και κουνήματα, τότε με κερδίζει αμέσως.


Ποιες είναι οι αναφορές σας; Ποιοι συνθέτες, στιχουργοί, ερμηνευτές αλλά και συγγραφείς σας έχουν επηρεάσει;


Βικτωρία: Beatles, Joan Baez, Βίκυ  Mοσχολιού, Γιώργος Ζαμπέτας , Φλέρυ Νταντωνάκη, Mozart, Puccini, Portishead, Antony and the Johnsons, Cocorosie, Rachmaninov, Alice Rucell, Βασίλης Τσιτσάνης, Μάνος Χατζιδάκις, Billy Holliday, Maria Callas, Elvis Costello, Leonard  Cohen, Barbara Bonney, Mαρία  Πολυδούρη, Νίκος Γκάτσος, Νίκος Καζαντζάκης, Οδυσσέας Ελύτης, Ella Fitzgerald,  Rufus Wainwright, Andrew Loyd Webber, Bernstein.


Χρίστος: Mοzart, Μάρκος Βαμβακάρης, Puccini, Arvo Part, Μάνος Xατζιδάκις, Sondheim, Archive, Led Zeppelin, Σταμάτης Κραουνάκης, Δημήτρης Παπαδημητρίου, Νίκος Ξυδάκης, Rufus Wainwright, Cocorosie, Bασίλης Τσιτσάνης, Andrew Loyd Webber, Γιάννης Χρήστου, Νίκος Καζαντζάκης, Οδυσσέας Ελύτης, Herman Esse, Νίκος Γκάτσος, Μαρία Πολυδούρη,  Φλέρυ Νταντωνάκη, Μαρίκα Νίνου, Ελένη Βιτάλη, Μax Richter, Glenn Gould, Leonard Cohen.


Το μιούζικαλ είναι ένα δύσκολο και απαιτητικό είδος θεάτρου και στην Ελλάδα έχει ταλαιπωρηθεί αρκετές φορές… Εσείς όμως φαίνεται πως έχετε βρει τον εαυτό σας στο είδος αυτό. Από τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα που κάνατε μαζί ήταν και τα μιούζικαλ «Ο ευτυχισμένος Prince» και «Προς Κατεδάφιση». Πώς προέκυψαν αυτές οι παραστάσεις; Θ' ακολουθήσουν κι’ άλλα;

Χρίστος
:
To musical είναι το είδος μέσα στο οποίο νιώθω την μεγαλύτερη ελευθερία σαν συνθέτης, εκεί η μουσική έχει τη δυνατότητα να πλάσει τους χαρακτήρες του κάθε έργου και να τους δώσει  κάποιες φορές και  παραπάνω διαστάσεις από αυτές που βρίσκονται στο κείμενο. Η μουσική λειτουργεί σαν ο σκηνοθέτης του έργου, προσφέροντας τα βαθύτερα επίπεδα στους χαρακτήρες. Και τα δύο έργα αυτά, και ο «Ευτυχισμένος Prince»  του Oscar Wilde, σε λιμπρέτο του Χρήστου Κανελλόπουλου και το «Προς Κατεδάφιση» του Tennessee Williams, σε λιμπρέτο  του Διαμαντή Γκιζιώτη, ήταν  εξ’ ολοκλήρου καινούργια μουσικά έργα  και σαν τέτοια παρουσιάστηκαν, όλο το κείμενο και στις δύο περιπτώσεις ήταν μελοποιημένο, δεν υπήρχε καθόλου πρόζα. Επίσης, σε συνεργασία με τον Γρηγόρη Χατζάκη που έκανε την σκηνοθεσία, οι χώροι που επιλέχτηκαν για να παρουσιαστούν ήταν αντισυμβατικοί, το Αίθριο του Μουσείου Μπενάκη στην μία περίπτωση και οι ράγες του τρένου στην Κωνσταντινουπόλεως στην άλλη. Εννοείται ότι θα ακολουθήσουν κι άλλες παραστάσεις! Ήδη υπάρχει η ιδέα για το επόμενο και σε λίγο καιρό θα ξεκινήσω να το γράφω.


Βικτωρία: Απίστευτες εμπειρίες και τα δύο, απ’ τα πιο σημαντικά πράγματα που έχω κάνει  μέχρι τώρα. Και τα δύο ήταν καινούρια μουσικά έργα όπως ανέφερε κι Χρίστος. Το μαγικό με το «Προς Κατεδάφιση» ήταν ότι το ανεβάσαμε στο φυσικό του χώρο, πάνω στις γραμμές του τρένου στην οδό Κωνσταντινουπόλεως. Όταν πρωτοπήγα να κάνω πρόβα εκεί με το Γρηγόρη Χατζάκη έπαθα εγκεφαλικό! Του λέω: Είσαι τρελός! Πώς θα παίξουμε εδώ πάνω μες στη ζέστη, πάνω στη διάβαση, με τα τρένα να περνάνε, θα σκοτωθούμε! Τελικά τα καταφέραμε… Νομίζω έζησα το πιο έντονο δεκαήμερο της ζωής μου. Απ’  τη μια έπρεπε να φροντίζω για τη σωματική μου ακεραιότητα κι απ’ την άλλη να τραγουδάω στο δρόμο με δεκαμελή ορχήστρα ακούγοντας από κάτι κατεστραμμένα ακουστικά και παραβλέποντας τους περαστικούς που με χάζευαν, άλλοι σαστισμένοι κι άλλοι ενθουσιασμένοι. Νομίζω ότι θα μπορούσα να μιλάω ατελείωτες ώρες γι’ αυτήν την παράσταση. Ο «Ευτυχισμένος Prince» απ’ την άλλη ήταν πιο glamour, και με δείκτη ασφαλείας αυτή τη φορά, δε με κυνηγούσαν τρένα. Είχε μια μαγεία .Ο χώρος του Μπενάκη ήταν πολύ επιβλητικός. Σπουδαία ιδέα και πρόταση. Αυτό που θα ήθελα πω είναι ότι ο Χρίστος είναι από τους ελάχιστους συνθέτες στην Ελλάδα που έχει παρουσιάσει δύο εντελώς πρωτότυπα musical με τον τρόπο που ισχύει για χρόνια στο εξωτερικό: πρωτότυπη μουσική πάνω σε πρωτότυπο λιμπρέτο που βασίζεται στο εκάστοτε λογοτεχνικό ή θεατρικό κείμενο.


Οχτώ χρόνια (1999-2007) συνεργασίας με το Σταμάτη Κραουνάκη. Ο Χρίστος ως πιανίστας και συνθέτης και εσύ Βικτωρία ως ερμηνεύτρια – performer σε όλες τις μουσικοθεατρικές παραστάσεις αυτής της ομάδας. Πώς αποτιμάτε αυτά τα χρόνια; 

Χρίστος
:
Αυτά τα χρόνια για μένα ήταν καθοριστικά για την εξέλιξή μου και πραγματικά πολύτιμα από την πλευρά των επαγγελματικών εμπειριών που αποκόμισα. 


Βικτωρία: Νιώθω πολύ  τυχερή που υπήρξα μέλος μιας τόσο πρωτοποριακής ομάδας. Έχω πολύ γερές αποσκευές. Στην ομάδα χρωστάω την ενασχόλησή μου με το μουσικό θέατρο και γενικά τη θεατρική μου παιδεία. Ξεχωρίζω ιδιαίτερα τις παραστάσεις: ¨ Όλοι μαύρα κι ένα πιάνο ¨, η ¨Κλασική συνταγή¨ , "Χορικά" (Μικρή Επίδαυρος), "Η συνομωσία των λουκουμάδων". Ο  Σταμάτης Κραουνάκης με έμαθε τα μειονεκτήματά μου να τα κάνω προτερήματα πάνω στη σκηνή και πάνω απ’ όλα να είμαι αληθινή.


Χρίστο έχεις γράψει μουσική για πολλές θεατρικές παραστάσεις, κινηματογραφικές ταινίες… είναι πιο δύσκολο να γράφεις τραγούδια για ένα δίσκο ή να κάνεις πρωτότυπη μουσική με αφορμή κάποιο θεατρικό ή κινηματογραφικό έργο; Ποια διαδικασία απολαμβάνεις περισσότερο;

Χρίστος
:
Όταν γράφω για ένα θεατρικό ή κινηματογραφικό  έργο, έχω κάπου να πατήσω -υπάρχει το αισθητικό και το σκηνοθετικό πλαίσιο- και η μουσική καλείται να γίνει οργανικό μέρος της παράστασης ή της ταινίας που καλούμαι να επενδύσω με τη μουσική. Στα τραγούδια που δεν είναι ενταγμένα κάπου συγκεκριμένα, αντλώ από την ψυχή μου και μόνο. Επίσης είναι πολύ σημαντικός και ο στίχος σ’ αυτήν τη διαδικασία, το πόσο καλά φτιαγμένος  είναι και πόσο αφήνει χώρο στην μουσική να τον τονίσει, να τον υπερασπιστεί και να του δώσει τις διαστάσεις που πρέπει. Όταν  ένα τραγούδι στιχουργικά είναι καλά φτιαγμένο, τότε η μουσική ρέει αβίαστα. Γενικώς όμως και στη μία και στην άλλη περίπτωση λειτουργώ σχετικά εύκολα, μου αρέσουν εξίσου και οι δύο διαδικασίες. Δεν πιστεύω στην περιβόητη «έμπνευση». Η έμπνευση έρχεται μόνο όταν γράφεις συνεχώς, είτε με παραγγελία είτε χωρίς!


Βικτωρία μετά τη συμμετοχή σου, στο «Εγκλήματα και Εγκλήματα» του Στρίντμπεργκ (2007/2008) στο πλευρό δυο σπουδαίων ηθοποιών, της Καρυοφυλλιάς Καραμπέτη και του Μηνά Χατζησάββα, ήρθε στη ζωή σου η  «Φουρκέτα» που συνεχίζει για τρίτη συνεχόμενη χρονιά στο «Θέατρο Εμπορικόν». Μίλησέ μας για το έργο της Ελένης Γκασούκα, για το ρόλο που ερμηνεύεις, αλλά και για τους υπόλοιπους συντελεστές. Πού οφείλεται η επιτυχία αυτής της παράστασης κατά τη γνώμη σου;

Βικτωρία:
Στην απλότητά της. Δεν έχει τίποτα το δήθεν και φαντασμαγορικό, ακουμπάει κατευθείαν στη ψυχή. Ο ρόλος μου είναι ιδιαίτερος, είμαι το alter ego της Αλίκης, της κεντρικής ηρωίδας που παίζει η Μαρία Καβογιάννη. Είμαι αυτό που θα ήθελε να είναι. Η «Φουρκέτα» είναι ένα έργο γεμάτο συγκίνηση, γέλιο, κλάμα, πολύ ανθρώπινο. Μπορείς να ταυτιστείς με πολλά σημεία του έργου γιατί αγγίζει καθημερινές καταστάσεις που όλοι λίγο πολύ έχουμε ζήσει. Περιγράφει μια ελληνική οικογένεια. Παίζουν επίσης ο Κώστας Κόκλας, ο Μπάμπης Γιωτόπουλος, ο Θανάσης Αλευράς, η Ματίνα Νικολάου και ο Λευτέρης Βασιλάλης.

Δεν είναι κουραστικό, ψυχοφθόρο να παίζεις για δύο και τρία χρόνια τον ίδιο ρόλο, το ίδιο έργο σχεδόν κάθε βράδυ;


Βικτωρία: Είναι όντως δύσκολο, πρέπει συνεχώς να ανανεώνεις το ενδιαφέρον σου για την παράσταση. 

Με όλα αυτά που κάνετε σας μένει ελεύθερος χρόνος; Και αν ναι, πώς διασκεδάζετε;


Χρίστος: Ο ελεύθερος χρόνος είναι περιορισμένος, αλλά  όταν υπάρχει μου αρέσει να βγαίνω με φίλους για ποτό, να πηγαίνω σε συναυλίες και στο θέατρο. Α!  Και φυσικά στο σπίτι με dvd.


Βικτωρία: Φροντίζω να έχω μία ώρα την ημέρα για τον εαυτό μου. Μου αρέσει να πηγαίνω να πίνω τον καφέ μου σε ένα πολύ όμορφο καφέ, να βλέπω dvd και να βρίσκομαι με φίλους.

Η επόμενη επαγγελματική κίνηση; Ποια είναι τα άμεσα μελλοντικά σχέδια;

Χρίστος: Κάναμε στις 26 Ιανουαρίου 2011 την παρουσίαση του δίσκου με αγαπημένους φίλους καλλιτέχνες: Μαρία Καβογιάννη, Ελένη Πέτα, Απόστολος Ρίζος, Μαρία Παπαγεωργίου, ενώ έχουμε άλλη μια εμφάνιση στις 2 Μαρτίου πάλι στο Κου-Κου στο Γκάζι. Έχω ήδη αρχίσει να σκέφτομαι τον επόμενο δίσκο και σε λίγο καιρό θα ξεκινήσω να γράφω το επόμενο musical!

Βικτωρία Όπως στην παρουσίαση του δίσκου, έτσι και στις 2 Μαρτίου θα έχουμε καλεσμένους στο Κου-Κου, ενώ συνεχίζουμε τόσο στην Αθήνα όσο και στην επαρχία τις εμφανίσεις μας σε διάφορους χώρους. Και βέβαια συνεχίζω μέχρι το Πάσχα στη Φουρκέτα!


Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου 2011

Η "τραγουδίστρια" Τζένη Καρέζη...


Η αξεπέραστη ηθοποιός του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου Τζένη Καρέζη, αν και δεν υπήρξε ποτέ τραγουδίστρια, είχε την τύχη να ερμηνεύσει μερικά από τα συγκλονιστικότερα τραγούδια των σημαντικότερων Ελλήνων δημιουργών. 
Λίγα τραγούδια σε σχέση με τις άλλες μεγάλες σταρ της εποχής (Μελίνα Μερκούρη, Αλίκη Βουγιουκλάκη, Ρένα Βλαχοπούλου), αλλά αρκετά για ν' αφήσει το δικό της στίγμα (και) στο ελληνικό τραγούδι. 
Ήταν η μόδα της εποχής τότε να τραγουδούν στις ταινίες του παλιού ελληνικού κινηματογράφου οι ηθοποιοί και να υπάρχουν τραγούδια στα φιλμ. Όχι μόνο στα μιούζικαλ, αλλά και σε κωμωδίες, δραματικές περιπέτειες κ.λπ.

Η Τζένη Καρέζη ήταν από τις λίγες ηθοποιούς της γενιάς της που απέφευγε -όσο ήταν δυνατόν- να ερμηνεύει τραγούδια. Όσες φορές το έκανε ήταν επειδή το απαιτούσε ο ρόλος της. Δεν ήθελε να νοθεύσει την ηθοποιό με την τραγουδίστρια.

Ερμήνευσε συνταρακτικά τα τραγούδια που τις χάρισαν μέσα από το ρόλο της, τα έκανε στοιχείο του χαρακτήρα που ενσάρκωνε. Γι’ αυτό και τα λίγα τραγούδια που είπε παραμένουν ερμηνευτικά κατορθώματα συναρτημένα, σχεδόν πάντα, με το ρόλο.

Στις 70 θεατρικές παραστάσεις (1954-1991) και στις 33 κινηματογραφικές ταινίες (1955-1972) που έπαιξε βλέπουμε να υπογράφουν τη μουσική σπουδαίοι συνθέτες, όπως: Μίκης Θεοδωράκης, Μάνος Χατζιδάκις, Σταύρος Ξαρχάκος, Μίμης Πλέσσας, Γιάννης Σπανός, Γιάννης Μαρκόπουλος, Κώστας Καπνίσης, Ζακ Ιακωβίδης, Τάκης Μωράκης, Αργύρης Κουνάδης, Σπύρος Σκιαδαρέσης, Γεράσιμος Λαβράνος, Γιώργος Τσαγκάρης, Βασίλης Αρχιτεκτονίδης, Γιάννης Ζουγανέλης, Θάνος Μικρούτσικος, Θόδωρος Αντωνίου, Σταμάτης Κραουνάκης, Ελένη Καραΐνδρου κ.ά.

Λίγοι όμως έγραψαν τραγούδια για την αλησμόνητη φωνή της. Θα προσπαθήσουμε εδώ να κάνουμε μια καταγραφή, κατά χρονολογική σειρά, όλων αυτών των τραγουδιών που ερμήνευσε η αξέχαστη ηθοποιός και κυκλοφόρησαν στη δισκογραφία.


Μην τον ρωτάς τον ουρανό
Από την ταινία «Το νησί των γενναίων» 1959/60 σε σκηνοθεσία Δημήτρη Δαδήρα και σενάριο Γιάννη Ιωαννίδη. Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις. Στίχοι: Γιάννης Ιωαννίδης

Το χρυσόψαρο
Από την ταινία «Το κοροϊδάκι της δεσποινίδος» 1959/60 σε σκηνοθεσία και σενάριο Γιάννη Δαλιανίδη. Μουσική και στίχοι: Μάνος Χατζιδάκις, ντουέτο με το Ντίνο Ηλιόπουλο

Η Μαργαρίτα η Μαργαρώ
Από την ταινία «Ποια είναι η Μαργαρίτα» 1961/62 σε σκηνοθεσία Δημήτρη Δαδήρα και σενάριο Γιάννη Δαλιανίδη. Μουσική και στίχοι: Μίκης Θεοδωράκης

Μακρυά σου ένα χρόνο & Το σαραβαλάκι μου
Από την ταινία «Η νύφη το ‘σκασε» 1962/63 σε σενάριο και σκηνοθεσία Αλέκου Σακελλάριου. Μουσική Μίμη Πλέσσα. Στίχοι Αλέκου Σακελλάριου. Το δεύτερο τραγούδι ντουέτο με τον Πέτρο Κυριακού


Ούτε ένα ευχαριστώ
Από την ταινία «Τα κόκκινα φανάρια» 1963/64 σε σκηνοθεσία Βασίλη Γεωργιάδη και σενάριο Αλέκου Γαλανού. Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος. Στίχοι: Λευτέρης Παπαδόπουλος.

Δεν έχει αρχή
Από την ταινία «Λόλα» 1963/64 σε σκηνοθεσία Ντίνου Δημόπουλου και σενάριο Ηλία Λυμπερόπουλου. Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος. Στίχοι: Βαγγέλης Γκούφας. Στην ταινία αυτή πρωτοεμφανίστηκε και τραγούδησε η Βίκυ Μοσχολιού.

Από το παράθυρό σου
Από το θεατρικό έργο «Η γειτονιά των αγγέλων» 1963/64 του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Μουσική: Μίκη Θεοδωράκη. Στίχοι: Ιάκωβου Καμπανέλλη. Ντουέτο με το Νίκο Κούρκουλο. Στην παράσταση αυτή πρωτοεμφανίστηκε και τραγούδησε ο Γιάννης Πουλόπουλος.



Κουράστηκα να σε κρατώ, Πήρα τους δρόμους τ’ ουρανού, Άνοιξε λίγο το παράθυρο, Ήταν 18 Νοέμβρη & Καημός
Από τη γαλλική ταινία «Μια σφαίρα στην καρδιά» (Une Balle au Coeur / Jean Daniel Pollet) 1965/66 σε σενάριο και σκηνοθεσία Ζαν Ντανιέλ Πολέ. Πέντε τραγούδια σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη. Το πρώτο και το πέμπτο τραγούδι σε στίχους Δημήτρη Χριστοδούλου, το δεύτερο σε στίχους Τάσου Λειβαδίτη, το τρίτο και το τέταρτο σε στίχους Brendan Behan - Βασίλη Ρώτα
Όρκος, Χαράμι τα βυζάκια μας, Σφιχτείτε Κρατηθείτε & Κόκκινη κλωστή δεμένη
Από την κινηματογραφική ταινία «Λυσιστράτη του Αριστοφάνη» 1972/73 σε διασκευή-σενάριο Γιάννη Νεγρεπόντη, σκηνοθεσία Γιώργου Ζερβουλάκου και παραγωγή των πρωταγωνιστών Τζένη Καρέζη – Κώστα Καζάκου. Τους στίχους στο πρώτο τραγούδι έγραψε ο Νίκος Γκάτσος και στα υπόλοιπα ο Γιώργος Ζερβουλάκος. Τη μουσική και ενορχήστρωση υπογράφει φυσικά ο Σταύρος Ξαρχάκος.
Ήταν η τελευταία κινηματογραφική εμφάνιση της Τζένης Καρέζη. Η ταινία κέρδισε το Βραβείο αρτιότερης παραγωγής στο 13ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.






Το μεγάλο μας τσίρκο & Άσωτος
Από τη θεατρική παράσταση «Το μεγάλο μας τσίρκο» 1973/75 του Ιάκωβου Καμπανέλλη σε σκηνοθεσία Κώστα Καζάκου. Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος. Στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλλης. Το πρώτο ήταν ντουέτο με το Νίκο Ξυλούρη και στο δεύτερο τραγούδι τη συνοδεύει όλος ο θίασος.
Στο τραγούδι «Προσκύνημα» που ερμηνεύει ο ηθοποιός και τραγουδιστής Νίκος Δημητράτος με το θίασο, ακούγονται προς το τέλος οι κραυγές της Τζένης Καρέζη και του Κώστα Καζάκου «…Ορέστη απ’ το Βόλο – Μαρία απ’ τη Σπάρτη…» που συγκλονίζουν τον ακροατή του έργου.



Λαχτάρησα μια χώρα & Ο Αδελφός τον αδελφό
Από τη θεατρική παράσταση «Ο Εχθρός Λαός» 1975 του Ιάκωβου Καμπανέλλη σε σκηνοθεσία Κώστα Καζάκου. Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης. Στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλλης. Στο πρώτο τη συνοδεύει η χορωδία που την αποτελούσε ο θίασος και στο δεύτερο ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου.



Χάθηκα μέσα στη ζωή μου
Από το θεατρικό έργο «Διαμάντια και Μπλουζ» 1990/91 της Λούλας Αναγνωστάκη, σε σκηνοθεσία Βασίλη Παπαβασιλείου, σκηνικά-κοστούμια Δημήτρη Μυταρά, φωτισμοί Ανδρέα Μπέλλη. Το τραγούδι είναι σε στίχους Λούλας Αναγνωστάκη και μουσική Ελένης Καραΐνδρου.
Ήταν το τελευταίο τραγούδι που ηχογράφησε με τη γοητευτική βραχνή φωνή της και η τελευταία θεατρική της παράσταση στο «Θέατρο Αθήναιον» της Ακαδημίας που σήμερα φέρει το όνομά της.



Τα παραπάνω τραγούδια υπάρχουν σε πάρα πολλές συλλογές με τραγούδια του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου. Από τις καλύτερες προσωπικές συλλογές τραγουδιών της ηθοποιού είναι το «Τζένη Καρέζη – Τραγούδια από το θέατρο και τον κινηματογράφο» (1993) και το «Τζένη Καρέζη – Τα κινηματογραφικά» (2007).


Η Τζένη Καρέζη δεν ήταν τραγουδίστρια, ούτε φιλοδοξούσε να είναι. Είχε τη σωστή φωνή που οφείλει να έχει κάθε ηθοποιός. Ευτύχησε βέβαια να έχει δάσκαλο το μεγάλο Δημήτρη Ροντήρη που απαιτούσε από τους μαθητές του να καλλιεργούν τη φωνή τους και να ανακαλύπτουν τη μουσικότητα της γλώσσας μας.

Η Τζένη Καρέζη προσήλθε στον κινηματογράφο αφού είχε ήδη λάμψει στο θέατρο παίζοντας κλασικούς ρόλους. Είχε ήδη τραγουδήσει το τραγούδι της τρέλας της Οφηλίας στον «Άμλετ» του Σαίξπηρ με τον Αλέξη Μινωτή και τα τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι στις κωμωδίες «Θεσμοφοριάζουσες», «Εκκλησιάζουσες» και «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη στην Επίδαυρο.

Στον Ελληνικό κινηματογράφο το τραγούδι έγινε δομική μόδα και οι ηθοποιοί που τραγούδησαν χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Είναι αυτοί που καμώνονταν τον τραγουδιστή, και αυτοί που βλέπουν το τραγούδι ως εσωτερική αναγκαιότητα του ρόλου τους, ως λυρική κορύφωση της δραματικής κλίμακας.

Σ’ αυτή την κατηγορία άνηκε η Τζένη Καρέζη. Τραγούδησε με εσωτερική συναισθηματική πλήρωση ερμηνεύοντας και με τη μουσική, την κατάσταση του ρόλου. Το τραγούδι της έχει σπανιότητα του ταλέντου της, τη γνησιότητα των εκφραστικών της μέσων και τη θηριώδη τεχνική της, μια τεχνική που της επέτρεπε να δείχνει ως αυτονόητο εκείνο που κατακτήθηκε με αγώνα, μόχθο και ώρες εργασίας. 
Η φωνή της Τζένης Καρέζη όταν τραγουδά αφηγείται την απογείωση της υποκριτικής στη σφαίρα του άδυτου και απόλυτου λυρισμού.

Κώστας Γεωργουσόπουλος, 1993



"Ώπα Είπα Λέω". Το πρώτο τραγούδι που ερμήνευσε στον ελληνικό κινηματογράφο. Μαζί με το Βασίλη Αυλωνίτη και το Μίμη Φωτόπουλο (1955) στην ταινία του Αλέκου Σακελλάριου "¨Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο" (Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις)

Ευχαριστώ θερμά τον κ. Κώστα Γεωργουσόπουλου που μου έδωσε την άδεια να αναδημοσιεύσω το κείμενό του και τους Γιώργο Τσάμπρα και Πέτρο Δραγουμάνο, για τις πληροφορίες σχετικά με τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, που ερμήνευσε η Τζένη Καρέζη, στη γαλλική ταινία «Μια σφαίρα στην καρδιά». Πρώτη δημοσίευση: Ηλεκτρονικό Μουσικό Περιοδικό "Ορφέας".

Τρίτη 22 Φεβρουαρίου 2011

Ανοιχτή Επιστολή της Δανάης Παναγιωτοπούλου στο Διονύση Σαββόπουλο


Ανοιχτή επιστολή στο Διονύση Σαββόπουλο ή μάλλον σε αυτούς που κατά δήλωσή του, τον έχουν δωροδοκήσει, και εξακολουθούν (υποθέτω εγώ) να τον δωροδοκούν.

Είναι αλήθεια ότι ο Διονύσης Σαββόπουλους βρήκε την ταυτότητά του στο ρόλο του παραμυθά. Παλιότερα κρατούσε για τον εαυτό του το ρόλο του κεντρικού ήρωα, τώρα όμως κύλησε ο τέντζερης και βρήκε αυτόν για καπάκι στο ρόλο του αφηγητή. Για να γίνει ο χρόνος καινούριος, για να γίνουμε, δηλαδή, εργατικά χρυσόψαρα. Στο πλαίσιο προώθησης των παραστάσεών που θα κάνει στο Ακροπόλ, μετά τη μεγάλη επιτυχία στο Μέγαρο Μουσικής, εμφανίστηκε ως άλλος Πάγκαλος σε πιο φιλική για το χρήστη συσκευασία για να μας πει ότι δωροδοκηθήκαμε από του πολιτικούς, και το πρόβλημα είναι ότι τα χρήματα με τα οποία όλοι δωροδοκηθήκαμε ήταν δυστυχώς δανεικά και τώρα πρέπει να τα βρούμε και να τα δώσουμε πίσω. 

Ωραία. Επειδή, λοιπόν, ο κύριος Σαββόπουλος γνωρίζει ότι η έννοια της συλλογικής ευθύνης ήταν ένα από τα καλύτερα εργαλεία των ναζί και δεν μπορεί να μπαίνει στο στόμα ενός καλλιτέχνη, ας ξεκινήσει το θεάρεστο και πατριωτικό του έργο βρίσκοντας και επιστρέφοντας όσα χρήματα πήρε από το Υπουργείο Αμύνης για να κάνει περιοδεία  στα στρατόπεδα και γενικά όσα χρήματα χρειάστηκε η καθεστηκυία τάξη για να τον εξαγοράσει (για να πάψει, δηλαδή, να κάνει αυτό για το οποίο ο κόσμος τον έβαλε στα σπίτια του και στην καρδιά του) και ας τα επιστρέψει στο κράτος. Επίσης, αν γνωρίζει συναδέλφους του ή άλλους που έλαβαν τέτοιου είδους πεσκέσια να τους καταγγείλει δημόσια και να τους παροτρύνει να κάνουν το ίδιο. Γιατί ως γνήσιοι Έλληνες, οι πέντε νταβατζήδες που – κατά δήλωση του Κ. Καραμανλή junior – κυβερνάνε την Ελλάδα, συνηθίζουν να χορηγούν καλλιτεχνικά δρώμενα, είναι κάτι που ενδείκνυται ως μέθοδος ξεπλύματος χρημάτων και συνειδήσεων.

Κατά τα άλλα, όταν μιλάμε για τον ανώνυμο κόσμο, η λέξη δωροδοκία είναι ευφημισμός και εν τέλει ανακριβής για να περιγράψει τον τρόπο που διοίκησε το σύστημα του ΠαΣοΚ. Η λέξη εκβιασμός ταιριάζει καλύτερα. Κοιτάζοντας τα πράγματα από την απόσταση της επόμενης μέρας που πρέπει να παραδεχτούμε ότι ξημέρωσε, η πράσινη κάρτα του κόμματος από πολύ νωρίς κατέληξε να αποτελεί δήλωση πίστης ότι ο βασιλιάς δεν είναι γυμνός – στα καθ’ ημάς ότι ο βασιλιάς εξακολουθεί να σοσιαλίζεται – υπό την απειλή μιας πανταχού παρούσας λερναίας γραφειοκρατίας ικανής και πρόθυμης να σου κόψει τα πόδια και να σε κρατήσει για κατοικίδιο.

Η ιστορία αυτού του τόπου είναι ακόμα νωπή και δεν υπάρχει εμπεριστατωμένη καταγραφή. Ερίζουμε ακόμα για το 1821, τι να πούμε για τα πιο πρόσφατα. Κυκλοφορεί, όμως, προφορικά, και στην Ελλάδα, ευτυχώς, όλοι μιλάνε. Έχω συγκινηθεί και έχω διδαχτεί από τα τραγούδια του Διονύση Σαββόπουλου. Την επιστολή αυτή όμως, θα την κλείσω με έναν στίχο του Γιάννη Νεγρεπόντη. Δε θα περάσει ο φασισμός. 

Δανάη Παναγιωτοπούλου 
20/02/2011

Βγάζουμε το καπέλο για άλλη μια φορά στην ξεχωριστή και ιδιαίτερη αυτή δημιουργό και ερμηνεύτρια. Όχι μόνο για το ταλέντο της, αλλά και για το θάρρος να πει τα πράγματα με το όνομά τους. 

Εμείς αφιερώνουμε στο Διονύση Σαββόπουλο, για άλλη μια φορά, το τραγούδι που έγραψε ο Τάσος Σαμαρτζής και ο Νότης Μαυρουδής το 1993 στο δίσκο "Τοπίο Μυστικό", την περίφημη "Ωδή στο Διονύση" με την ερμηνεία του Θανάση Γκαϊφύλλια : http://www.youtube.com/watch?v=gpEts_bLRjQ


Λοιπόν μολύβι και χαρτί
θα πω για κάποιον που φορεί
τα ίδια στρογγυλά γυαλιά με κάθε βλέμμα,
κι αν κάτι έχουμε κοινό
είναι που ξέρουμε κι οι δυο
πως τούτη η χώρα ζει μονάχα μ' ένα ψέμα...

Είναι γλυκός και γραφικός
αυθόρμητος γι' αυτό τρωτός
κυρίως τώρα στην πολιτική του όψη,
αθώος πάντα εκ γενετής
μα και με τύψεις ενοχής
αυτές που χρόνια προσπαθεί να μας φορτώσει...

Θυμάμαι τότε ήταν 'κει
μέσα στου κόσμου τη βουή
σε μια διαδήλωση που ανάβει στην πλατεία,
μα τώρα αλλάξαν οι καιροί
κι από τ' αερόστατο θωρεί
μια κοντοπόδαρη φυλή τόσο γελοία...

Ντέρμπι-φωτιά της Κυριακής
κρίσιμο ματς της Εθνικής
στο ενενήντα του αιώνα... αγωνία,
και στην κερκίδα που ξεσπά
αυτός εκεί μπροστά-μπροστά
σαν χουλιγκάνος: θρύλος του η ορθοδοξία...

Δε γράφει πια για να δειχτεί
μα πρέπει κάπου να πιαστεί
και περισσότερο να πείσει τον εαυτό του,
πως έχει δίκιο ν' αντιδρά
σαν τον τυφλό που στη φωτιά
πετάει για πάντα,σαν σκυλί, το παρελθόν του...

Το δικαστήριο είν’ εδώ
μες στης παρέας το κενό
στην παραλία που μας βρίσκει πια τυχαία,
σαν ξυρισμένος ναυαγός
αργός ταχυδακτυλουργός
που χρόνια ψάχνει για μια γυάλινη σημαία...

Για να κοιτάζει κι από 'κει
και να μιλάει για Κοεμτζή
για το στρατό, τους χούλιγκανς και τα πρεζόνια,
όσα δε γνώρισε ποτέ
κλεισμένος σ' ένα ρετιρέ
σε μια αγκαλιά, έξω βροχή, και φύγαν χρόνια...

Από ένα όνειρο παιδιού
σε μία κρίση ρεαλισμού
έτσι αναδύεται απ' της ψυχής τα βάθη,
μα εμείς εκεί, τέχνη παλιά
κάθε ανάσα και βουτιά
όχι - δεν κάναμε λοιπόν τα ίδια λάθη...

Λες να 'χει ακόμα στο γκαράζ
το όνειρό του τυρκουάζ
που όλοι θέλουμε μια βόλτα να μας πάει,
παλιό αμάξι με φτερά
μοντέλο του εξήντα-επτά
κι ας έχει τώρα μηχανή που δεν τραβάει...

Από του μέλλοντος το ροκ
ως το γαλάζιο του μπαρόκ
ουράνιο σώμα που έχει χάσει την τροχιά του,
κι από τον έρωτα στο σεξ
απ' το Ροντέο ως το Ρεξ
είν’ η παράσταση του γύρου του θανάτου...

Πάνω σε μαύρο φορτηγό
μια εκδρομή χωρίς σκοπό
όλοι μαζί έχουμε χρόνια ξεκινήσει,
μα στης στροφής τη μοναξιά
κουνάει το χέρι – είν’ αργά
δεν έχει θέση... «Γεια χαρά σου Διονύση...».

Τρίτη 8 Φεβρουαρίου 2011

Ο Νότης Μαυρουδής για την Ελένη Βιτάλη

Κάποτε έκανα ένα αφιέρωμα στην Ελένη Βιτάλη. Για το ραδιόφωνο και την εφημερίδα. Είχα ζητήσει από τον κ. Νότη Μαυρουδή να γράψει ένα κείμενο για τη συγκεκριμένη ερμηνεύτρια. Μέσα σε λίγα λεπτά ο σπουδαίος κιθαρίστας και μουσικοσυνθέτης μου έστειλε το παρακάτω κείμενο.  Ένα κείμενο γεμάτο αλήθεια και αγάπη. Δε νομίζω να έχει γραφτεί κάτι καλύτερο γι' αυτή τη γυναίκα!


Η Ελένη Βιτάλη δεν έχει ανάγκη από τα καλά μου λόγια. Είναι μια γυναίκα εύθραυστη και συγχρόνως γερή και στοχάζεται τη ζωή με το δικό της τρόπο. Έχοντας το χάρισμα της φωνής, επικοινωνεί με το κοινό της διαχρονικά και ουσιαστικά. Διαθέτει ένα τεράστιο ένστικτο που την μεταμορφώνει σε ένα είδος... γκουρού και σε ένα τραγούδι βάζει χρώματα της ζωής από το διαχρονικό ήχο. Τον ήχο που ενώνει τις γενιές και τον χρόνο.

Συνεργάστηκα μαζί της σε διαφορετικές εποχές, ξεκινώντας από τα τέλη της δεκαετίας του '80 με τον "ζεϊμπέκικο αμανέ" σε στίχους Γιάννη Κακουλίδη. Όμως το 1990 ήταν η χρονιά μας γιατί της έδωσα δύο τραγούδια που έμελλε να αγαπηθούν από τον κόσμο." Είναι αβάσταχτο να φεύγεις" σε στίχους Άκου Δασκαλόπουλου και "Ίσως φταίνε τα φεγγάρια" σε στίχους Τάσου Σαμαρτζή, αργότερα το "Ζωές από μετάξι".

Στο στούντιο, η Ελένη ήταν αυθόρμητη και αληθινή. Δίχως προστριβές και περιττά πράγματα, ήρθε με το χαμόγελό της και βρήκε αμέσως το ύφος και την εσωστρέφεια του τραγουδιού. Ερμήνευσε τον "ρόλο" μιας απελπισμένης γυναίκας.

Σκεφτόμουν όπως την άκουγα πως η αρχαία τραγωδία και το δράμα, δεν είναι στοιχεία που πέρασαν απαρατήρητα από τη ζωή και τις σκέψεις της...
Είναι βαθιά ριζωμένα μέσα της και οι "ευκαιρίες" των τραγουδιών είναι αυτές που θα της δώσουν την αφορμή για να δράσει ερμηνευτικά...

Είναι μια ιδιαίτερη χροιά φωνής και είναι το κατ ' εξοχήν παράδειγμα για να υποστηρίξουμε πως -όντως- τα τραγούδια έχουν ανάγκη από βιώματα και αφοσίωση σκέψης για να αποδοθούν.
Η φωνή, ίσως έρχεται μετά, γιατί, τι είναι η φωνή;
Είναι το αποτέλεσμα της υπάρχουσας ενέργειας και του "αποθηκευμένου" δράματος που προϋπάρχει.
Μ ' αυτή την έννοια, είναι δύσκολο να γραφτούν κατάλληλα τραγούδια για τη φωνή της...

Η Ελένη, ως φαίνεται, σέρνει το δράμα της. Αναστατώνει τη ζωή της, επανέρχεται, ξαναχάνεται, αλλά πάντα μας κοιτάζει με το ερευνητικό χαμόγελό της.
Την αγαπάω και την σκέφτομαι πολύ.

Μια γυναίκα που ο κόσμος τη θεωρεί "δικιά του" και που συγχρόνως είναι ικανή να μεταμορφώνεται σε ερημίτισσα...

Μια γυναίκα που έχει σοφία, αλλά δεν το γνωρίζει. Μια γυναίκα που έχει γεννηθεί εκατοντάδες χρόνια πριν και κατέχει όλα τα μυστικά της ζωής...

Είναι ανάμεσά μας και θα πρέπει συνεχώς να την ανακαλύπτουμε!

"Νότες Λογοτεχνίας"

Πολιτιστικό ιστολόγιο (από το 2009) και ραδιοφωνική εκπομπή (από το 1999) με συνεντεύξεις, αφιερώματα, ρεπορτάζ, απόψεις, ιδέες και θέσεις γύρω από το Βιβλίο, τη Μουσική και το Ελληνικό Τραγούδι, το Θέατρο και τον Κινηματογράφο, τα Εικαστικά και τη Φωτογραφία, τη Θράκη...

Για αποστολές βιβλίων, περιοδικών, μουσικών έργων (LP-CD), καθώς επίσης και για προτάσεις, ιδέες, παρατηρήσεις, επικοινωνήστε μαζί μας: theodosisv@gmail.com

Το blog δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Δημοσιεύονται άρθρα πολιτιστικού και κοινωνικού περιεχομένου και οι κάθε είδους διαφημίσεις απαγορεύονται.

Επιτρέπεται η χρήση και η αναδημοσίευση των άρθρων και των φωτογραφιών, με σαφή αναφορά της πηγής σε ενεργό σύνδεσμο. Υπεύθυνος - Διαχειριστής: Θεοδόσιος Π. Βαφειάδης.